Meer (voor)lezen, beter in taal. De Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar

Transcriptie

1 Meer (voor)lezen, beter in taal De Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar Adriaan Langendonk Miniconferentie Flevoland 23 september 2015 de Bibliotheek en basisvaardigheden 1

2 Inhoud 1. WSOB de Bibliotheekwet, rol KB 2. Het netwerk als basis voor succes 3. Leesbevordering centraal Kunst van Lezen, BoekStart en de Bibliotheek op school 4. Doorgaande lijn basisvaardigheden 5. De gemeente als opdrachtgever de Bibliotheek en basisvaardigheden 2

3 Artikel 4 WSOB. Publieke waarden Onafhankelijkheid Betrouwbaarheid Toegankelijkheid Pluriformiteit Authenticiteit de Bibliotheek en basisvaardigheden 3

4 Artikel 5. Bibliotheekfuncties 1. Ter beschikking stellen van kennis en informatie 2. Bieden van mogelijkheden voor ontwikkeling en educatie FOCUS 3. Bevorderen van lezen en het laten kennismaken met literatuur 4. Organiseren van ontmoeting en debat 5. Laten kennis maken met kunst en cultuur de Bibliotheek en basisvaardigheden 4

5 Art. 7 Deelnemers netwerk KB landelijke digitale bibliotheek Provinciale ondersteuningsinstellingen (PSO s) Lokale bibliotheken Art. 9 Taken KB aansturen netwerk landelijke digitale bibliotheek bibliotheekvoorziening Aangepast Lezen de Bibliotheek en basisvaardigheden 5

6 0-101 Staf afd Bibliotheekstelsel de Bibliotheek en basisvaardigheden 6

7 Mensen op achterstand Taal / digitaal 14% van de 15 jarige leerlingen Kwart van de leerlingen in het basisonderwijs start de basisschool met een taalachterstand van twee jaar Kwart verlaat de basisschool met een leesachterstand van twee jaar. 1,3 miljoen mensen tussen 16 en 65 jaar laaggeletterd zeker 1 op de 9 Nederlanders Digitaal (overheidsdienstverlening) Zelfredzaam 75-80% Met ondersteuning 95% Niet redzaam 5% 7 de Bibliotheek en basisvaardigheden

8 Landelijk Krachten bundelen Samenwerken Partners Sector Programma s de Bibliotheek en basisvaardigheden 8

9 Pso s de Bibliotheek en basisvaardigheden 9

10 Doorgaande lees- en leerlijn mediawijsheid leesbevordering digitale vaardigheden geletterdheid zelfstandige zelfredzame burger staat centraal 10

11 PERSPECTIEF Sociaal domein Regionalisering WEB Educatie Etc. AANPALENDE THEMA S digitale overheid werk en inkomen rekenen gezondheidsvaardigheden sociale inclusie geletterdheid digitale vaardigheden BASISVAARDIGHEDEN zelfredzame burger

12 Opzet SPN, G4, Provinciale directieoverleggen landelijke partners Netwerkconsultatie Best practices, bouwstenen, organisatie, financiering Ontwikkeling landelijke lijn landelijke aanpak Geletterdheid lokaal netwerk ondernemerschap programma resultaat de Bibliotheek en basisvaardigheden 12

13 Kunst van Lezen anticipeert op ontwikkelen taalvaardigheden 0-18 jaar met BoekStart en de Bibliotheek op school

14 Stimuleringsgeld regering voor leesbevordering via Bibliotheken OCW opdrachtgever, Stichting Lezen en de Koninklijke Bibliotheek voeren uit Looptijd Drie programmaonderdelen: BoekStart, de Bibliotheek op school en leesbevorderingsnetwerken

15 Tel mee met Taal Actieprogramma voorkomen en bestrijden laaggeletterdheid Drie betrokken ministeries: OW SZW VWS Kunst van Lezen onderdeel, gericht op bevorderen geletterdheid de Bibliotheek en basisvaardigheden 15

16 Het leven van Lisa R0Ss0HeDw4

17 twee hoofddoelstellingen 1. In de periode verbeteren tenminste Nederlanders hun taalbeheersing zodanig dat zij aantoonbaar beter scoren op taalbeheersing en maatschappelijke participatie, waaronder arbeidsdeelname. 2. In 2018 zijn in totaal 1 miljoen jonge kinderen tot en met de basisschoolleeftijd bereikt met leesbevorderingsactiviteiten, zodat hun taalvaardigheid en leesplezier toenemen. de Bibliotheek en basisvaardigheden 17

18 vijf samenhangende actielijnen: Actielijn 1: het succesvolle regionale netwerkprogramma Taal voor het Leven wordt uitgebreid naar heel Nederland. In elke regio wordt de Taalmeter ingezet om laaggeletterden te vinden, komt een taalpunt als fysieke ontmoetingsplek en worden vrijwilligerscursussen aangeboden. Zo worden in drie jaar tijd nieuwe cursisten bereikt. de Bibliotheek en basisvaardigheden 18

19 Actielijn 2: Taalakkoorden. De netwerkaanpak van Taal voor het Leven leidt tot het sluiten van taalakkoorden in alle (arbeidsmarkt)regio s. Hiermee kunnen gemeenten de regie houden en hun verantwoordelijkheid nemen om samen met andere partijen het taalnetwerk duurzaam te maken. de Bibliotheek en basisvaardigheden 19

20 Actielijn 3: Leesbevordering. Het Actieplan Kunst van Lezen wordt voortgezet, versterkt door extra in te zetten op ouders met een lage taalvaardigheid en hun kinderen. Actielijn 4A: Experiment laagtaalvaardige gezinnen. KvL en L&S richten zich met pilots op verbeteren taal(vaardigheid) bij taalarme gezinnen. Focus ligt op aanpak vanuit het consultatiebureau. de Bibliotheek en basisvaardigheden 20

21 Actielijn 5: Kennis en communicatie. Ter ondersteuning van de regionale en lokale aanpak wordt een landelijke kennis- en communicatieagenda opgezet. Drie domeinen Gezin Werk Gezondheid de Bibliotheek en basisvaardigheden 21

22 3 jaar 50 mio de Bibliotheek en basisvaardigheden 22

23 In 2025 verlaat geen enkel kind school met een leesachterstand In 2025 zijn alle volwassenen geletterd, of bezig dat te worden Ambities Leescoalitie 2025

24 Kunst van Lezen - Kind Centraal

25 Doel: Breed gedragen structurele leesbevorderingsaanpak voor jeugd van 0-18 jaar om taalniveau te verbeteren

26

27 Pijlers Kunst van Lezen Leesomgeving Expertise Evidentie Samenwerking

28 LEESOMGEVING BoekStart Pijlers Kunst van Lezen Leesomgeving Expertise Evidentie Samenwerking

29 LEESOMGEVING de Bibliotheek op school

30 Expertise Voorleesconsulenten Leesconsulenten Educatief specialist Voorleescoördinatoren Leescoördinatoren Minor PABO

31 Evidentie Onderbouwen van nut en noodzaak Monitor dbos PO, VMBO, BS in ontwikkeling Wetenschappelijk onderzoek Brochures rond onderzoek en goede voorbeelden

32 Bereik Monitor dbos PO de Bibliotheek en basisvaardigheden 32

33 Samenwerking

34 Baby s individueel 40% 0-4 jaar 50% 0-4 jaar Vrijwilligers Kwalificeren consultatiebureau Peuterspeelzalen VVE-netwerk Kinderdagverblijven Leidsters Kwalificeren 34 de Bibliotheek en basisvaardigheden 34

35 35 de Bibliotheek en basisvaardigheden

36 36 de Bibliotheek en basisvaardigheden

37 4 de jaar 20 weken 2 seizoenen 70 gezinnen 35 vrijwilligers consultatieburo Wijkwerk VVE-netwerk Basisscholen Taalmaatjes Kwalificeren 37 de Bibliotheek en basisvaardigheden

38 De Bibliotheek op school de Bibliotheek en basisvaardigheden 38

39 Taal- en DigiPunt 39 de Bibliotheek en basisvaardigheden

40 Van Taal naar Basisvaardigheden de Bibliotheek en basisvaardigheden 40

41 Klik en Tik de Bibliotheek en basisvaardigheden 41

42 80 taalmaatjes 42 de Bibliotheek en basisvaardigheden

43 Taalpunt 43 de Bibliotheek en basisvaardigheden

44 44 de Bibliotheek en basisvaardigheden

45 45 de Bibliotheek en basisvaardigheden

46 Bouwstenen landelijke programmalijn basisvaardigheden de Bibliotheek en basisvaardigheden 46

47 Sterk netwerk als Wenkend perspectief Basis vaardigheden Landelijke Programma s Lokaal netwerk ondernemerschap programma resultaat partners partners maatjes de Bibliotheek en basisvaardigheden 47

48 Taal in de levensloop en de bibliotheek als verbindende schakel - de kracht van het netwerk Wsob: 5 kernfuncties - brede rol in de samenleving Bibliotheken met regie van de KB als stelsel gezamenlijk hoge prioriteit: voorkomen en bestrijden van laaggeletterdheid en wegwerken van achterstanden op het gebied van digitale vaardigheden. de gemeente als opdrachtgever volle samenwerking met landelijke, regionale en lokale educatieve en maatschappelijke partners. doorgaand programma voor burgers van 0 tot 101 Uitbouwen Kunst van Lezen de uitrol van de programma de Bibliotheek en basisvaardigheden in elke gemeente van Nederland. verbindende schakel goede meetbare resultaten substantiële bijdrage - doelstellingen van de overheden (digitale) geletterdheid. de Bibliotheek en basisvaardigheden 48

49 Meer zelfredzame burgers!! de Bibliotheek en basisvaardigheden 49

50 Wat verwachten we van u? Bevorder geletterdheid en voorkom en bestrijd laaggeletterdheid. Investeer in taalontwikkeling van jeugd en volwassenen. Doe dat binnen een netwerk waarbij de Bibliotheek het voortouw neemt. De Bibliotheek heeft een centrale ondersteunende rol en levert onvervangbare professionele expertise en kwaliteit die burgers nodig hebben. Tel mee met Taal zorgt dat BoekStart en de Bibliotheek op school worden gecontinueerd vanuit het Rijk, dat wordt via Bibliotheken ook aan gemeenten gevraagd.