Multidisciplinair samenwerken op de spoedeisende hulp: Betere kansen met SEH-artsen?

Transcriptie

1 Multidisciplinair samenwerken op de spoedeisende hulp: Betere kansen met SEH-artsen? Mw. drs. C.D. Kathan (RHO, Rijksuniversiteit Groningen), Dr. J.D. Meeuwis (Chirurg, opleider spoedeisende geneeskunde St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg)

2 Intro 2

3 Spoedeisende Hulp Artsen in Nederland Veranderingen in zorgvraag (volume en diversiteit) Veranderingen in beroepenstructuur (dreigend artsen tekort) Spoedeisende Hulp Arts (SEH-arts) Geschiedenis: Eerste ziekenhuis begint opleiding in : 12 3-jarige opleidingen 2006: ~ 32 SEH-artsen ~ 75 SEH-artsen in opleiding. 3

4 Competenties van de SEH-Arts (Position paper SEH-arts; SOSG/NVSHA) Medisch handelen Communicatie: Effectieve communicatieve vaardigheden in complexe situaties, tijdsdruk, stress, vele partijen, zorgverleners, patiënt en familie en anderen. Samenwerking: Effectieve sociale vaardigheden van een goede teamspeler, goede coördinerende vaardigheden om leiding te geven aan het (multidisciplinaire) zorgproces. Maatschappelijk handelen 4

5 Effectiever en efficiënter samenwerken? Verwachte positieve effecten van het beroep SEH-arts: A) Multidisciplinaire samenwerking binnen de SEH Constanze Kathan B) Multidisciplinaire samenwerking tussen SEH en andere afdelingen en instellingen Dik Meeuwis 5

6 Deelproject uit Proefschrift The impact of emergency physicians on the organizational performance of emergency care departments Begeleidingscommissie: prof. dr. Arndt Sorge Faculteit Bedrijfskunde, Rijksuniversiteit Groningen. prof. dr. Rijk Gans Medische Faculteit, Rijksuniversiteit Groningen & dr. Marjolein van Offenbeek Faculteit Bedrijfskunde, Rijksuniversiteit Groningen. (Financieel) gesteund door de Stichting Opleiding Spoedeisende Geneeskunde (SOSG). 6

7 Samenwerking binnen SEH: Vragen Bestaat er een aantoonbaar verschil in samenwerking en coördinatie op de SEH tussen ziekenhuizen die SEH-artsen wel gebruiken en ziekenhuizen die SEH-artsen niet gebruiken? Zo ja, om welke verschillen gaat het? Wat is de betekenis van deze verschillen voor het functioneren van de SEH? 7

8 Verwachtingen 1. SEH-artsen spelen een centrale rol in de patiëntenzorg binnen de afdeling SEH. 2. SEH-artsen nemen de leiding over in de patiëntenzorg op de SEH. 3. Verpleegkundigen hebben een minder centrale rol in de patiëntenzorg wanneer SEH afdelingen met vaste SEH-artsen werken, dan wanneer wisselende AIOS / ANIOS / HAIOs worden ingezet. 4. Het SEH-team is minder afhankelijk van één bepaalde functiegroep indien met SEH-artsen wordt gewerkt, dan wanneer zonder SEH-artsen wordt gewerkt. 8

9 Methode Vergelijkende case studies (SEH afdelingen in grote opleidings ziekenhuizen): Zonder SEHartsen Case A (-SEH-A) Case B (-SEH-B) Met SEH-artsen (in ontwikkeling) Case C (+SEH-C): 1 SEH-arts, 9 SEH-artsen i.o. Met SEH-artsen (geadvanceerder) Case D (+SEH-D): 1 SEH-arts, 23 SEH-artsen i.o. Sociale netwerk analyse 9

10 Sociale Netwerk Analyse 1. Gegevensverzameling met behulp van vragenlijst: Wie heeft contact met wie over patiëntenzorg in een dienst, en in welke mate? Wie neemt het initiatief tot dit contact? Som per functiegroep 2. Doel: beroepsgroepen, die wel of niet contact hebben, richting van contact, intensiteit van contact (gebaseerd op frekwentie). 10

11 Voorbeeld: Netwerk St. Elisabeth ZH I 11

12 Voorbeeld: Netwerk St. Elisabeth ZH II 12

13 Voorbeeld: Netwerk St. Elisabeth ZH III 13

14 Voorbeeld: Netwerk St. Elisabeth ZH IV 14

15 Andere voorbeelden: verschillen tussen cases 15

16 Indices en kengetallen I 1. Mate van activiteit van beroepsgroepen in het zorgproces 2. Centrale rol van enkele beroepsgroepen in het zorgproces (100% = sterk centraliseerd, 0% sterk gedecentraliseerd) -SEH-A n= 33 -SEH-B n=130* +SEH-C n=34 +SEH-D n=35 1. Gemiddelde activiteit van beroepsgroepen [Gem. In-Out-degree] 4,8 5 5,4 7,1 2. Centrale role van enkele beroepsgroepen [In-degree centraliteit] 34,4% 41,7% 54,2%* 47,2%** *logboeken * VPs, AIOS ** VPs, SEH-artsen (i.o.) 16

17 Indices en kengetallen II 3. Informatiestroom: des te gecentraliseerder de stroom, des te indirecter de afstemming. 4. Leidende rol - Maat gebaseerd op initiatief tot aktiviteit. -SEH-A -SEH-B +SEH-C +SEH-D 3. Informatie stroom [Flow betweenness] 49,4% 31,6% 29,7% 24,6% 4. Leidende rol [Out-degree] VPs, AIOS AIOS, VPs VPs SEH-arts, SEH-i.o. VPs SEH-arts, SEH-i.o. 17

18 Context van Cases Patienten NIET gezien door SEH-artsen (i.o.) Taken van opgeleide SEH-artsen Inbedding van SEHartsen Management visie, trekker(s) Ontwikkeling gedragen door medisch staf? Add-on +SEH-C Verwezen interne gk. Geen cardiologie, pediatrie, gynaecology, long gk. Vooral patiëntenzorg, nauwelijks management Minder heldere visie: meer probleem dan oplossingsgericht. Toevallige trekker. Stafleden werden op verrassend laat tijdstip schriftelijk geïnformeerd veel kritiek. +SEH-D Verwezen interne gk, neurologie, pediatrie, long geneeskunde. Vooral management, nauwelijks patiëntenzorg SEH-organisatie gebaseerd op SEH-artsen. Duidelijke visie over SEHteam. Duidelijke (medische) trekker. Stafleden werden voorafgaand aan besluitvorming persoonlijk geïnformeerd. 18

19 Conclusies over proposities 1. SEH-artsen centraal in patiëntenzorg: Wordt voor Tilburg gesteund, maar niet overal. 2. SEH-artsen nemen leiding over in de zorg voor patiënten op de SEH: Wordt gesteund, naast VPs. 3. VPs minder central indien vaste SEH-artsen aanwezig: Wordt niet gesteund. 4. SEH-team minder afhankelijk van bepaalde functiegroepen indien vaste SEH-artsen aanwezig: Wordt gesteund. 19

20 Conclusies De SEH-arts integreert de samenwerking binnen de SEH. Verpleegkundigen blijven zeer belangrijk in de samenwerking. SEH-artsen hebben (nog geen duidelijke) dominante rol. Mogelijke reden: beperkte inzet tot dusver Zal veranderen als meer afgestudeerde SEH-artsen voor de patiëntenzorg worden ingezet. SEH-artsen kunnen een positieve invloed hebben op de samenwerking in de patiëntenzorg. Kennis over de SEH context en inrichting is belangrijk voor de interpretatie. Invloed en succes van SEH-artsen zijn afhankelijk van contextuele factoren en de structuur van de SEH. 20