Samenwerking binnen de keten Obstetrie & Gynaecologie. Leereenheid. Vervolgopleiding tot Obstetrieverpleegkundige

Transcriptie

1 Samenwerking innen de keten Ostetrie & Gynaecologie Leereenheid Vervolgopleiding tot Ostetrieverpleegkundige Feruari 2017

2 Leereenheid Samenwerking innen de keten Ostetrie en Gynaecologie VUmc Amstel Academie De Boelelaan HV Amsterdam Feruari

3 Samenwerking innen de keten Inhoudsopgave Leereenheid 1 Verantwoording 4 2 Leerdoelen 6 3 Overzicht van de leereenheid in schema 7 4 Overzicht CanMedsgeieden en competenties in schema 8 5 Uitwerking van de leeractiviteiten 10 6 Bijlagen 17 7 Reader 19 3

4 Leereenheid 1 Verantwoording Integrale zorg en ketensamenwerking ieden een mogelijkheid om de zorgvraag van een patiënt en naasten centraal te stellen. Die zorgvraag verandert gedurende het leven. Dat vereist dat de professionals hierin meeewegen, zowel inhoudelijk als organisatorisch. Het opzetten en onderhouden van succesvolle ketensamenwerking met vaak een veelheid aan ketenpartners is dan van wezenlijk elang om de patiënt optimaal van dienst te kunnen zijn. Maar met de vele partijen, elangen, rollen en taken is dat complex. De vrouw, naasten en haar (on)georen kind heen soms in meer of mindere mate te maken met andere professionals of organisaties. De zorg rondom zwanger worden, zwangers zijn, evallen en evallen zijn wordt in nauwe onderlinge samenwerking geleverd in de 1 ste, in de 2 de en in de 3 de lijn. Binnen de ketensamenwerking is kwaliteit van zorg het hoogste goed. U gaat zich in deze leereenheid oriënteren innen de ketensamenwerkingscontext van de verloskunde en gynaecologie. Het gaat om de vrouw in alle levensfasen, haar naasten en het (on) georen kind. De ketensamenwerking is gedefinieerd als een samenwerkingsverand van zorgverleners/disciplines, die zowel zelfstandig als afhankelijk van elkaar functioneren geaseerd op gelijkwaardigheid en erkenning van onderlinge afhankelijkheid ij het vereteren van de zorg-, hulp- en/of dienstverlening aan de patiënt/cliënt. In deze context is dat de zorg van de vrouw, naasten en haar (on)georen kind. 1 De toenemende psychosociale prolematiek innen de werkcontext van de ostetrie verpleegkundige vraagt een multidisciplinaire enadering. De dienst maatschappelijk werk is vaak al ij het egin van de opname of polikliniek ezoek etrokken ij deze categorie vrouwen en andere gezins- en of familieleden en kunnen samen met u de zorg aan deze categorie patiënten optimaliseren. Ieder ziekenhuis in Nederland met een kindergeneeskundige functie dient in staat te zijn de primaire opvang te verrichten van (potentieel) vitaal edreigde pasgeorene. Deze opvang etreft het stailiseren van vitale functies gedurende de eerste uren na de geoorte. Het transport van eademde pasgeorene of instaiele pasgeoren dient uitgevoerd te worden door een transportteam van een van de Intensieve Care Neonatologie, Patiëntenverenigingen kunnen na ontslag op korte- maar zeker ook op langer termijn ondersteuning ieden op vele vlakken aan. Dit kan aan patiënten maar ook aan naasten. Het delen van ervaringen is hierij van groot elang

5 Preventie en jeugd gezondheidszorg Na de geoorte houdt de zorg van de jonge kinderen niet op. De zorg rondom het kind is in Nederland goed georganiseerd. Er zijn meerdere instanties die vanuit hun eigen expertise etrokken zijn, in het kader van samenwerking is het van elang om elkaars werkcontext te kennen. Motivational Interviewing De ontwikkelingen innen de zorg gaan snel. Enige jaren geleden was de regie rondom de zorg voor een patiënt vaak in handen van de (gespecialiseerd) verpleegkundige maar tijden veranderen. Met de komst van het nieuwe moeder-en-kind-centra krijgt u ook te maken met de zorg voor pasgeorene en de moeder als kraamvrouw. Wellicht roept deze verandering ook vragen op, misschien zelfs weerstand. Hoe stimuleert u naasten en mantelzorgers die ij de zorg etrokken zijn tot zelfzorg? 5

6 Leereenheid 2 Leerdoelen U kunt ij de vrouw, naasten ( in alle levensfasen) en haar ongeoren kind: 1. het klinisch eeld weergeven en eredeneren waarin de volgende aspecten worden etrokken: - relevante achtergrond informatie; - mogelijke oorzaken; - urgentie triage; 2. de feitelijke prolematiek eredeneren vanuit: - de somatiek: de orgaansystemen en daarij ehorende klinische aandachtspunten en hierij prioriteit enoemen; - de psychosociale aspecten: de feitelijke psychosociale prolematiek eredeneren en prioriteit enoemen; 3. het enodigd aanvullend onderzoek eredeneren om een ziekte en/of gevolgen van een aandoening aan te tonen waarin de volgende aspecten worden enoemd: - noodzaak en vraagstelling onderzoek; - verwachtingen en urgentie uitkomsten onderzoek; 4. de somatische en psychosociale zorg eredeneren vanuit klinische overwegingen, kennis uit wetenschappelijke literatuur, wetgeving en ethiek, religie en ehandelingscodes, waarin de volgende aspecten worden etrokken: - type en volgorde van ehandeling; - wijze van ewaking en egeleiding; 5. het klinisch verloop van de ziekte en het zorgproces op de korte en lange termijn eredeneren; 6. een naeschouwing/reflectie geven op: - patiëntveiligheid; - kwaliteit van de eroepsuitoefening; - eventuele ethische dilemma s; - het eigen functioneren in de zorgsituatie en de daarij etrokken samenwerkingsveranden; - ontwikkeling innen de competentie geieden. 6

7 3 Overzicht van de leereenheid in schema Leeractiviteit werkvorm zelfstudie contact totale uur SBU 1. Ketenzorg Werkcollege Early feedingskills College Preventieprogramma en Werkcollege jeugdzorg 4. Maatschappelijk werk en College verloskunde 5. Transport van een Werkcollege & ½ 2 2,5 pasgeorene Practicum 6. Motiverende Werkcollege & gespreksvoering practicum 7. Evaluatie leereenheid Evaluatie 1 1 SBU 5,5 uur 14 uur 19,5 uur 7

8 Leereenheid 4 Overzicht CanMedsgeieden en competenties in schema CanMEDs geied en competenties Vakinhoudelijk handelen 1a U verleent zorg in complexe situaties in verschillende settings. 1. U verleent preventieve zorg aan individuen en groepen. 1c. U onderouwt met ehulp van klinisch redeneren de zorg. Leeractiviteiten 1 tot en met 7 Competenties waar aan gewerkt wordt (a,, etc van etreffende CM geied) 1 2 ac c Communicatie 2a. U gaat een vertrouwensrelatie aan met de patiënt. 2. U geeft informatie, voorlichting, GVO en advies aan individuen en groepen. 2c. U zorgt voor een optimale informatieuitwisseling met patiënt, relaties van de patiënt en medewerkers. 1 c 2 c 3 ac 4 ac 5 c 6 ac Samenwerking 3a. U werkt effectief samen met alle etrokkenen. 3. U adviseert collega s innen en uiten de eigen organisatie. 1 a 2 a 3 a 4 a 5 a 6 a Kennis en wetenschap 4a. U draagt systematisch ij aan veretering en de vernieuwing van zorgverlening. 4. U zorgt voor het actueel houden van de eigen kennis a 8

9 Maatschappelijk handelen 5a. U herkent en verheldert ethische prolemen en eargumenteert de gekozen handelwijze. 5. U herkent structurele gezondheidsprolemen, ehartigt de elangen voor de eigen patiëntenpopulatie en stelt eiden op de juiste plek aan de orde innen de organisatie. 1 c a 6 Organisatie en kwaliteit Professionaliteit 7a. U geeft lijk van het vermogen zich ewust te ontwikkelen. 7. U handelt volgens de professionele waarden en normen. 7c. U vervult zowel een zelfstandige als participerende rol in de zorgverlening en kan keuzes verantwoorden. 1 a 2 ac 3 ac 4 a 5 a 6 ac 9

10 Leereenheid 5 Uitwerking van de leeractiviteiten Inleiding In dit hoofdstuk wordt uitleg gegeven over de leeractiviteiten welke in hoofdstuk 3 schematisch zijn weergegeven. De leeractiviteiten heen tot doel u voor te ereiden op het ehalen van uw competenties in de praktijk. De stuurvragen en voorereidende opdrachten zijn een hulpmiddel om voor uzelf te toetsen of u in hoofdlijnen de literatuur heeft egrepen. U wordt door de voorereiding op de leeractiviteiten, het werken in werkgroepen of het volgen van colleges in de gelegenheid gesteld kennis en ervaring op te doen welke u in de praktijk toe kunt passen. Een werkgroep estaat uit ongeveer 4-5 studenten. Als lid van een werkgroep moet u, mede door de hoeveelheid leerstof, samenwerken om een evredigend eindresultaat te realiseren. U ent collectief verantwoordelijk voor de kwaliteit van het proces en product. Binnen de opleiding wordt eoogd een eindresultaat na te streven, wat u door studie, discussie en samenwerking, kennis en inzicht opdoet. Lees de leereenheid thuis oriënterend door. Eventuele vragen en/of onduidelijkheden kunt u aan de opleider voorleggen. Maak voor uzelf een planning welke activiteiten u moet voorereiden voor deze lessen aan de hand van het lesrooster. 10

11 1. Ketenzorg Ketensamenwerking wordt gedefinieerd als een aaneengeschakelde reeks van zorgverleners/disciplines die zowel afhankelijk als zelfstandig van elkaar functioneren. De zorgverleners leveren in een patiënten traject na of naast elkaar zorg die gericht is op kwaliteitszorg. De ostetrische en gynaecologie patiënt heen vaak tijdens of na opname cq ehandeling ehoefte aan ondersteuning op vele vlakken. Mogelijkheden die daartoe ehoren zijn patiëntenverenigingen. Patiëntenverenigingen en andere hulpverleningsorganisaties kunnen een ijdragen leveren aan deze vraag. Als verpleegkundige is het van elang dat u op de hoogte ent van de diverse patiëntenverenigingen die er zijn voor patiënten. Van de opleider krijgt u een opdracht uitgereikt in deze les. Lesdoel Aan het einde van de les kunt u: in het kort de elangen verwoorden van de diverse patiëntenverenigingen die er zijn voor patiënten met een proleem op het geied van ostetrie, neonatologie of gynaecologie. Voorereiding Geen. 11

12 Leereenheid 2. Early feedingskills In deze les zal de docent in gaan op de zorg rondom voeding ij een zieke/preterme ay. De Early Feeding Skills (EFS) is een methode, waarij premature, slecht drinkende ay s en zieke ay s goed gekeken wordt naar de voedingsvaardigheden. Het doel is om voedingsprolemen te voorkomen. Het lijkt dat de zuigontwikkeling ij prematuren anders verloopt dan ij op tijd georen (à terme) ay's. Prematuren krijgen op een later tijdstip een normaal zuigpatroon dan à- terme ay's. Van een pasgeorene vraagt de coördinatie tussen zuigen, slikken en ademen vraagt andere vaardigheden van de ay. De EFS-methode kan een ay ondersteunen ij voedingsprolemen of ter voorkoming van voedingsprolemen. Lesdoelen Na deze les kunt u: normale voedingsontwikkeling ij aterme en pre -en dysmatuur georen kinderen verwoorden; prolematiek per ontwikkelingsfase eschrijven; principes van Cue ased feeding en Early feeding skills assessment enoemen; interventiemogelijkheden enoemen; dilemma s ij voedingsprolemen verwoorden; principes van voeden volgend aan de mogelijkheden van het kind overdragen aan ouders; in de meest voorkomende situaties en passende interventies aan de hand van casuïstiek oefenen. Voorereiding Oriënteer u op de onderstaande wesite: 12

13 3. Preventieprogramma en jeugdzorg Binnen deze leeractiviteit zal de doelstelling en organisatie van de jeugdgezondheidszorg esproken worden. U krijgt hiermee inzicht in welke zorg aan iedere pasgeorene/kind in Nederland wordt aangeoden en hoe de egeleiding en voorlichting naar kind en ouders toe plaatsvindt. Lesdoelen Na deze les kunt u: het doel van de jeugdgezondheidszorg enoemen; de taken van de jeugdgezondheidszorg en vooreelden hiervan eschrijven; het verand tussen jeugdgezondheidszorg en jeugdzorg enoemen. Voorereiding Bereidt u op deze leeractiviteit voor door de onderstaande en eventueel andere ronnen te raadplegen en de vragen te eantwoorden

14 Leereenheid 4. Maatschappelijk werk en verloskunde Binnen het specialisme van de verloskunde komt u op diverse manieren in aanraking met de ketenzorg ten ehoeve van de ostetrische patiënt. In deze ketenzorg worden verschillende processen en activiteiten zo goed mogelijk op elkaar afgestemd. Eén van de disciplines die ketensamenwerking levert is het medische maatschappelijk werk. Binnen de verloskunde kan deze discipline op diverse manieren een schakelfunctie vervullen in de zorg aan de zwangere. In uw rol als verpleegkundige kunt u uw eigen handelen professionaliseren en een mening vormen over de wijze waarop ijvooreeld egeleiding van HIV zwangeren maar ook andere doelgroepen gestalte krijgt. U verreed hiermee uw competentie maatschappelijk handelen. Lesdoelen Na de les kunt u: diverse werkzaamheden enoemen van het (medisch) maatschappelijk werk; verwoorden met welke prolematiek de ostetrische zorgvrager ij hen terecht kan; zich een eeld vormen van de wijze waarop ostetrisch zorgvrager met uiteenlopende prolematiek geholpen kan worden; enoemen hoe u de werkzaamheden van het medisch maatschappelijk werk, intra- en extramuraal, kunt integreren in uw verpleegkundige eroepspraktijk. Voorereiding Ga in uw instelling na op welke wijze het maatschappelijk werk is georganiseerd en neem uw vragen mee naar de les. 14

15 5. Transport van een pasgeorene In sommige situaties is het gewenst om de pasgeorene te verplaatsen naar een andere instelling vanwege zijn gezondheidssituatie. Dit transport gaat met ehulp van een aylance. Om u als ostetrieverpleegkundige een eeld te geven van de transportwijze van de preterme of zieke pasgeorene die overgeplaatst moet worden naar een andere instelling wordt deze les aangeoden in dit leslok. Dit is van elang omdat u samen met een neonatoloog verantwoordelijk ent om de ouders hierover te informeren en hen te ondersteunen. De docent zal u tijdens deze les informeren over de regiofunctie die de Baylance heeft en op welke wijze het vervoer verloopt. Indien mogelijk krijgt u van de amulanceverpleegkundige een nadere uitleg in de aylance. Deze leeractiviteit staat in het teken van ketenzorg, waarij u inspanningen levert om uw deskundigheid op het gewenste niveau te rengen. Voorereiding Bestudeer uit oek: Leeroek voor Ostetrie en gynaecologie verpleegkunde, deel Ostetrie, P. Kunkeler e.a., > Hoofdstuk 7:

16 Leereenheid 6. Motiverende gespreksvoering In de huidige tijd wordt de zorg rondom de geoorte veelal geconcentreerd in Moeder & Kind centra Op deze gecomineerde kraam- en couveuseafdelingen is het hele gezin welkom. Aan specifieke wensen van het gezin wordt indien mogelijk voldaan. Dit vraagt om continue aanpassing van zorg, communicatie, egeleiding en ondersteuning van ouders in hun ouderlijke rol. Voor u als verpleegkundige etekent dit dat u werkt vanuit en samen met het gezin! In de egeleiding van jonge ouders is het van elang dat u hen tot steun ent in de meest elangrijke periode rondom de geoorte. Daarom is het zinvol om te achterhalen wat voor deze jonge ouders de kernwaarden zijn en waarij ze in deze periode kunt ijstaan. Door geruik te maken van motiverende gespreksvoering kunt u te weten komen waar ouders tegen aan lopen, wat hen ezighoudt, hoe gedragsveranderingen werken ij kersverse ouders en hoe u kunt achterhalen wat een patiënt werkelijk raakt en motiveert. Tevens kunt u ouders zelf laten werken aan hun welzijn en ontdekt u hoe u als verpleegkundige meer resultaten oekt in minder tijd. Tijdens deze lesactiviteit gaat u aan de hand van casuïstiek oefenen met de techniek van de motiverende gespreksvoering en krijgt u handvatten aangereikt om deze gespreksvaardigheid verder uit te diepen. Lesdoelen Aan het einde van de les kunt u: vier pijlers enoemen waaruit motiverende gespreksvoering estaat; onderscheid maken tussen motiverende gespreksvoering en oplossingsgerichte therapie; in een oefengesprek aan de hand van casuïstiek draagvlak en draagkracht onderzoeken en vaststellen; weerstand en verschillende emoties enoemen en vooreelden enoemen hoe deze espreekaar te maken; geruik maken van motiverende gespreksvoering om zelfredzaamheid en zelfmanagement van het gezin te evorderen; de mogelijkheden espreken om het informele steunsysteem te moiliseren; eigen linde vlekken innen de communicatie enoemen. Voorereiding: Op internet: Watwerkt_Motiverendegespreksvoering.pdf Opdracht Ga na voor u zelf in welke mate u al heeft kennis gemaakt in uw eroepspraktijk met motiverende gespreksvoering en edenk wat hierin wat uw sterktes en zwaktes zijn. 16

17 7. Evaluatie leereenheid Op VUmc Amstel Academie vindt, nadat alle leeractiviteiten ehandeld zijn, van deze leereenheid een evaluatie plaats. Tijdens deze evaluatie komt tot uiting of de leeractiviteiten aansluiten ij uw eginsituatie, of u de presentatie/werkvorm passend vond ij de epaalde leeractiviteit, wat uw mening is over de inhoud van de les/opdracht en de toepasaarheid in de praktijk. Zowel voor u als voor de opleiding is het elangrijk en zinvol om de leereenheid te evalueren. Digitaal krijgt u de gelegenheid uw evaluatie met ijehorende feedack en eventuele tips terug te koppelen. De opleiding zal zeer zorgvuldig met de evaluaties omgaan, die er mede toe leiden de opleiding ij te stellen en te optimaliseren. 17

18 Leereenheid 6 Bijlagen Deze leereenheid evat geen ijlagen. 18

19 7 Reader De readerartikelen staan op Blackoard. 19