ONLINE WEERBAARHEID. Zelfregulering en coping strategieën in relatie tot psychosociale en contextkenmerken Leen d Haenens, KU Leuven

Transcriptie

1 ONLINE WEERBAARHEID Zelfregulering en coping strategieën in relatie tot psychosociale en contextkenmerken Leen d Haenens, KU Leuven

2 EU Kids Online: achtergrond en theoretisch kader Types online risico s Van gebruik tot coping Twee niveaus van analyse Individuele gebruiker Sociale mediëring

3 Types online risico s Content Contact Conduct Kind als ontvanger (massaproducties) Kind als deelnemer (volwassene als initiatiefnemer) Kind als actor (kind als initiatiefnemer/ slachtoffer) Agressief Gewelddadige en gruwelijke inhoud Lastigvallen, stalken Cyberpesten Seksueel Pornografisch materiaal Seksueel misbruik Seksuele vragen en handelingen, sexting Inhoudelijk Racistische en/of discriminerende inhoud Ideologische overtuigingen/ brainwashing Schadelijke usergenerated content Commercieel Verborgen marketing Misbruik van persoonlijke data Gokken, copyright, illegaal downloaden

4 Demografisch Psychologisch Gebruik Activiteiten Risico s Schade of coping INDIVIDUELE GEBRUIKER ouders school vrienden SOCIALE MEDIERING Kind als analyse-eenheid SES stratificatie regelgeving technologische infrastructuur onderwijs systeem culturele waarden NATIONALE CONTEXT Land als analyse-eenheid

5 Individuele kenmerken INDIVIDUAL USER Demografisch Psychologisch Voorspellers geslacht, leeftijd, SES zelfvertrouwen, psychologische problemen, sensatiezoeken mediawijsheid, mate van aangedaan zijn INDIVIDUELE INDIVIDUAL GEBRUIKER USER

6 Sociale mediëring Mediëren van internetgebruik Mediëren van online veiligheid Controle van internetgebruik Controle van online veiligheid Restricties Internetgebruik ouders Steun van leraren Steun van vrienden Ouders School Vrienden SOCIALE MEDIERING

7 Veilig online: overzicht topics Blootstelling versus schade Zelfbescherming en coping-strategieën Tussenkomst van ouders, leraren en vrienden (sociale mediëring)

8 Blootstelling: bewustzijn van risico s en kansen (N=1005) Denk je dat er dingen zijn op het internet waaraan kinderen van jouw leeftijd zich storen 43 Er zijn veel dingen op het internet die goed zijn voor kinderen van mijn leeftijd 45 Heb je het afgelopen jaar iets meegemaakt op het internet dat je gestoord heeft

9 Blootstelling: kinderen vs ouders (N=1005) kinderen ouders cyberpesten seksuele beelden ontmoeting sexting UG content misbruik privacy

10 Blootstelling en schade: kwetsbare jongeren meisjes weinig digitale vaardigheden jonge kinderen Vaker negatieve ervaring psychologische problemen lage SES weinig zelfvertrouwen

11 Zelfbescherming: typologie van strategieën Passief/fatalistisch Stoppen met internetgebruik Hopen dat het probleem vanzelf weggaat Nadelig voor Online kansen en mediawijsheid Weerbaarheid (probleem kan terugkeren)

12 Zelfbescherming: typologie van strategieën Communicatief Erover praten met ouders, vrienden, leraren, Proactief/probleemoplossend Probleem aanpakken (algemeen) Berichten verwijderen (online) Afzender blokkeren (online) Rapporteren aan provider (online) Privacy-instellingen aanpassen (online)

13 Zelfbescherming: strategieën (EUR) seksuele beelden cyberpesten sexting probleem gaat vanzelf weg stoppen met internetgebruik erover praten probleem aanpakken

14 Zelfbescherming: online strategieën (EUR) seksuele beelden cyberpesten sexting berichten verwijderen privacy settings aanpassen afzender blokkeren probleem rapporteren via website

15 Zelfbescherming: seksuele beelden (EUR) Hopen dat probleem verdwijnt Stoppen met internetten Erover praten Probleem aanpakken Berichten wissen Afzender blokkeren Jongens Meisjes Zelfvertrouwen Weinig Gemiddeld Veel Mediawijsheid Laag Gemiddeld Hoog Neg. ervaring sterk/behoorlijk niet/een beetje

16 Zelfbescherming: cyberpesten (EUR) Hopen dat probleem verdwijnt Stoppen met internetten Erover praten Probleem aanpakken Berichten wissen Afzender blokkeren Jongens Meisjes Zelfvertrouwen Weinig Gemiddeld Veel Mediawijsheid Laag Gemiddeld Hoog Neg. ervaring sterk/behoorlijk niet/een beetje

17 Zelfbescherming: sexting (EUR) Hopen dat probleem verdwijnt Stoppen met internetten Erover praten Probleem aanpakken Berichten wissen Afzender blokkeren Jongens Meisjes Zelfvertrouwen Weinig Gemiddeld Veel Mediawijsheid Laag Gemiddeld Hoog Neg. ervaring sterk/behoorlijk niet/een beetje

18 Zelfbescherming: kwetsbare groepen Laag zelfvertrouwen (contactrisico s) Laag zelfvertrouwen (contactrisico s) Sterk aangedaan (seksuele beelden, cyberpesten) Sterk aangedaan Lage sensatiezoeker (seksuele beelden, cyberpesten) Jongere kinderen (seksuele beelden, cyberpesten) Jongens (seksuele risico s) Hopen dat probleem vanzelf verdwijnt Meisjes (seksuele beelden, cyberpesten) Stoppen met internetten

19 Zelfbescherming: Veel zelfvertrouwen Veel zelfvertrouwen (seksuele risico s) Veel mediawijsheid (seksuele risico s) Sterk aangedaan Meisjes Erover praten Sterk aangedaan (seksuele beelden, cyberpesten) Lage SES (contactrisico s) Probleem aanpakken

20 Zelfbescherming: Veel mediawijsheid Veel mediawijsheid Sterk aangedaan (contactrisico s) Lage SES (seksuele beelden, cyberpesten) Sterk aangedaan (seksuele beelden, cyberpesten) Oudere kids (seksuele beelden, cyberpesten) Berichten verwijderen Afzender blokkeren

21 Zelfbescherming en coping: conclusies Weinig mediawijsheid Minder proactief, vooral m.b.t. online strategieën Laag zelfvertrouwen Meer passief/fatalistisch en minder proactief Meisjes Meer fatalistisch, maar ook meer communicatief Jongere kinderen (9-12 jaar) Meer fatalistisch, minder proactief online Intensiteit van negatieve ervaring: sterke voorspeller

22 Sociale mediëring: algemeen Achtergrond: onderzoek naar TV-kijken Actieve mediatie Communicatief, tijdens online activiteiten van het kind Restrictieve mediatie Opleggen van regels en beperkingen Sociaal meekijken Aanwezig zijn zonder actief in te grijpen

23 Sociale mediëring: online Mediëren van internetgebruik Actief/sociaal Mediëren van online veiligheid Actief/sociaal (voor, tijdens en na internetten) Monitoren van internetgebruik Controlerend/restrictief Monitoren van online veiligheid Controlerend/restrictief (technische tools) Restricties opleggen

24 Sociale mediëring: vrienden (N=1005) helpen na slechte ervaring 26 uitleggen gedragscode 36 uitleggen goede/slechte website 40 uitleggen hoe veilig internet gebruiken 42 helpen met zoeken

25 Sociale mediëring: leraren (N=1005) helpen na slechte ervaring 23 praten over wat te doen indien slechte ervaring 39 uitleggen gedragscode 47 praten over internetactiviteiten 52 uitleggen hoe veilig internet gebruiken uitleggen goede/slechte website helpen met zoeken 57 regels vastleggen over internet op school

26 Sociale mediëring: impact op coping-strategieën Controle online veiligheid (seksuele beelden, cyberpesten) Controle online veiligheid (seksuele beelden, cyberpesten) Beperkt internetgebruik ouders (seksuele risico s) Mediëren online veiligheid Steun vrienden (seksuele risico s) Steun vrienden (seksuele risico s) Steun leerkracht (seksuele beelden, cyberpesten) Stoppen met internetten Erover praten

27 Sociale mediëring: impact op coping-strategieën Minder steun leerkracht (contactrisico s) Mediëring online veiligheid (contactrisico s) Steun vrienden (contactrisico s) Steun vrienden (seksuele beelden, cyberpesten) Berichten verwijderen Afzender blokkeren

28 Sociale mediëring: conclusie Ouders (Presentatie Katia Segers) Vrienden Ambivalente impact (zowel positief als negatief) Leraren Beperkte impact, behalve op communicatieve strategieën Indien aanwezig, positieve impact op weerbaarheid

29 ICT-wijsheid Restricties Steun peers Monitoren int. veiligheid Internetgebruik ouders Steun leraren ICTwijsheid Meer proactieve copingstrategieën Monitoren int. gebruik +.05 Mediëren int. gebruik Mediëren int. veiligheid Adjusted R²=0.22

30 Geloof in eigen kunnen Restricties Monitoring int. veiligheid Minder passieve/ fatalistische coping Steun peers Steun leraren Mediëring int.gebruik Monitoring int.gebruik Geloof in eigen kunnen Meer communicatieve / proactieve coping Adjusted R²=0.025

31 Intensiteit van de schade Peer support (beta s: seksuele content=.13, sexting=.13) + Restricties (beta s: seksuele content=.18, bullying=.11) Monitoren int. veiligheid (beta s: seksuele content=.09, bullying=.09, sexting=.22) + + Intensiteit schade Alle types coping Mediëring int. veiligheid (beta s: seksuele content=.14, bullying=.13) - Adjusted R²: seksuele content= 0.078; bullying=0.048; sexting=0.103