PK Broeders Alexianen Tienen
|
|
- Gert van der Wolf
- 9 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 PROGRAMMA 09u30 Ontvangst Koffie 10u00 Verwelkoming en inleiding Ivo Vanschooland Dr. H. Peuskens Getuigenis Pauze Getuigenis Herman Hacour 12u00 Aperitief en lunch 14u00 Werkgroepen begeleid door: Hacour Herman Nobels Roger Perednia Claire Scheers Katrien Donders Wendy Vos Kristen 15u30 Koffie 15u45 Slotwoord Dr. H. Peuskens
2 Verslaving What s in a word? Dr. H. Peuskens Terugkomdag Tienen, Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen Tienen
3 Terugkomdag 2013 Terugkomdag 2008: Iedereen verslaafd? Niemand wil verslaafd zijn What s in a word? Verslaafd afhankelijk gestoord en nu?
4 Terugkomdag 2013 Terugkomdag 2008: Iedereen verslaafd?
5 Terugkomdag 2013 Niemand wil zich verslaafd noemen?
6 Terugkomdag 2013 Niemand wil zich verslaafd noemen? Stigma: ingedeeld bij een stereotiepe groep die veroordeeld en gediscrimineerd wordt
7 Terugkomdag 2013 Niemand wil zich verslaafd noemen? Stigma: ingedeeld bij een stereotiepe groep die veroordeeld en gediscrimineerd wordt Verslaafd Onbetrouwbaar Agressief Manipulatief
8 Terugkomdag 2013 Niemand wil zich verslaafd noemen? Stigma: ingedeeld bij een stereotiepe groep die veroordeeld en gediscrimineerd wordt Verslaafd Onbetrouwbaar Agressief Manipulatief
9 Terugkomdag 2013 Niemand wil zich verslaafd noemen? Stigma: ingedeeld bij een stereotiepe groep die veroordeeld en gediscrimineerd wordt Verslaafd Onbetrouwbaar Agressief Manipulatief Negatieve inschatting bij hulpverleners groter naarmate ze minder vertrouwd zijn met de problematiek (Van Boekel, 2013)
10 Terugkomdag 2013 Niemand wil zich verslaafd noemen? Stigma: ingedeeld bij een stereotiepe groep die veroordeeld en gediscrimineerd wordt Verslaafd GEVOLGEN? Onbetrouwbaar Agressief Manipulatief
11 Treatment gap Verschil tussen het aantal mensen met een stoornis dat hulp nodig heeft en het aantal mensen dat hulp krijgt 11 Kohn et al. Bull World Health Organ 2004;82:
12 Treatment gap 70% 60% 62% Treatment gap* (%) 50% 40% 30% 20% 18% 40% 45% 47% 10% 0% Schizofrenie Bipolaire stoornis Majeure depressie Paniekstoornis Gegeneraliseerde angststoornis 12 Kohn et al. Bull World Health Organ 2004;82:
13 Treatment gap in alcohol afhankelijkheid 13 Kohn et al. Bull World Health Organ 2004;82:
14 Treatment gap in alcohol afhankelijkheid 100% 90% 92% 80% Treatment gap* (%) 70% 60% 50% 40% 30% 20% 18% 40% 45% 47% 62% 10% 0% Schizophrenia Bipolar disorder Major depression Panic disorder Generalised anxiety disorder Alcohol abuse/ dependence 14 Kohn et al. Bull World Health Organ 2004;82:
15 Vroegtijdig overlijden Overlijden tussen 18 64jaar (2004)
16 Vroegtijdig overlijden Overlijden tussen 18 64jaar (2004) Overlijdens door alcohol per % overlijden door alcohol Vrouw 14, % 1/13 Man % 1/9
17 Uitstel van behandeling Slechts 12.8% van de mensen zoekt hulp in het eerste jaar dat de stoornis is ontstaan (1 op 8) Mediane duur van het uitstel tot behandeling is 18 jaar (= 50% doet er langer over) Bruffaerts R, Uitstelgedrag tot het zoeken van professionele hulp voor psychische stoornissen, Hfdstk 15 in Kan geestelijke gezondheid gemeten worden?, 2011
18 Redenen waarom patiënten geen hulp zoeken (VS, ) Niet klaar om te stoppen met gebruik 42.0% Financiële barrière 34.5% Sociaal stigma 18.8% Toegankelijkheid Dacht geen therapie nodig te hebben Wist niet waar therapie kon 11.7% 11.6% 11.1% Geen tijd Idee dat therapie niet helpt Andere barrière 4.1% 3.1% 3.1% Percent SAMHSA 2007, National Survey on Drug Use and Health (NSDUH)
19 What s in a word?
20 DSM I (1952) Verslaving (addiction) = symptoom van persoonlijkheidsstoornis Bruffaerts R, Uitstelgedrag tot het zoeken van professionele hulp voor psychische stoornissen, Hfdstk 15 in Kan geestelijke gezondheid gemeten worden?, 2011
21 DSM I (1952)
22 DSM II (1968) Weinig diagnostische criteria Alcoholism: best direct evidence for alchoholism is the appearance of withdrawal symptoms Drug dependence: evidence of habitual use or a clear sense of a need for the drug
23 DSM III (1980) Algemeen a-theoretisch uitgangspunt zodat psychiaters van verschillende stromingen de classificatie zouden gaan gebruiken Hoofdstuk Substance Use Disorders Geen alcoholisme meer Twee assen Substance abuse (Misbruik) Patroon van ziekelijk gebruik Verstoring van sociaal en professioneel functioneren Substance dependence (Afhankelijkheid) Ontwenning en tolerantie als voornaamste criteria
24 DSM III (1980) Verslaving(addiction) vs. Afhankelijkheid(dependence) Verslaving Verschillend van niet verslaafde vormen van afhankelijkheid Dwangmatig middelengebruik Afhankelijkheid Minder stigmatiserend? Toepasbaar over breed spectrum van middelen: alcohol, nicotine, illegale drugs Sindsdien persisterende verwarring rond afhankelijkheid in DSM termen en fysieke afhankelijkheid
25 DSM-III-R (1987) Middelengerelateerde stoornissen als een spectrum Misbruik en afhankelijkheid geen twee onafhankelijke assen meer Hierarchisch geordend
26 DSM-IV (1994)
27 DSM-IV-TR (2000) Middelengerelateerde stoornissen Stoornissen in gebruik Misbruik Afhankelijkheid Stoornissen door gebruik Intoxicatie, onthouding, delirium Psychose, stemmingsstoornis, angststoornis, slaapstoornis, seksuele dysfunctie, door middelengebruik Persisterende amnestische stoornis, dementie
28 Misbruik van middel Patroon van onaangepast gebruik van een middel dat significante beperkingen of lijden veroorzaakt, zoals in een periode van twaalf maanden blijkt uit ten minste één van de volgende: Herhaaldelijk gebruik zodat belangrijke verplichtingen (werk, school, thuis) niet meer voldaan worden Herhaaldelijk gebruik in situaties waarin dit fysiek gevaarlijk is Herhaaldelijk, in samenhang met het middel in aanraking komen met justitie Voortdurend gebruik ondanks aanhoudend of terugkerende problemen op sociaal of intermenselijk terrein Nooit voldaan aan de criteria van afhankelijkheid van een middel uit de specifieke groep van middelen DSM-IV-TR
29 Afhankelijkheid van middel Patroon van onaangepast gebruik van een middel dat significante beperkingen of lijden veroorzaakt, zoals in een periode van twaalf maanden blijkt uit drie of meer van de volgende: Tolerantie Onthouding Controleverlies Weinig succesvolle stoppogingen Groot deel van de tijd gaat op aan inspanningen om middel te bekomen, te gebruiken of te recupereren van het gebruik Belangrijke bezigheden (sociaal, werkgerelateerd, vrije tijd) worden opgegeven of verminderd Gebruik wordt voortgezet ondanks wetenschap dat er een belangrijk lichamelijk of psychisch probleem is DSM-IV-TR
30 Afhankelijkheid van middel Patroon van onaangepast gebruik van een middel dat significante beperkingen of lijden veroorzaakt, zoals in een periode van twaalf maanden blijkt uit drie of meer van de volgende: Tolerantie Onthouding Controleverlies Weinig succesvolle stoppogingen Groot deel van de tijd gaat op aan inspanningen om middel te bekomen, te gebruiken of te recupereren van het gebruik Belangrijke bezigheden (sociaal, werkgerelateerd, vrije tijd) worden opgegeven of verminderd Gebruik wordt voortgezet ondanks wetenschap dat er een belangrijk lichamelijk of psychisch probleem is DSM-IV-TR
31 DSM V Substance Use and Addictive Disorders
32 DSM V Substance Use and Addictive Disorders Verruiming Omvat pathologisch gokken Voorbeeld van gedragsverslaving Voorheen impulscontrole stoornissen Overeenkomsten op vlak van klinisch beeld, etiologie, comorbiditeit, neurofysiologie en behandeling
33 DSM V Substance Use Disorder Middelen gebruiksstoornis Geen onderscheid meer tussen Misbruik en Afhankelijkheid
34 Substance Use Disorder Minstens 2 symptomen in de laatste 12 maanden Gebruik leidt tot niet nakomen van belangrijke verplichtingen op het werk, op school of in het huishouden Herhaald gebruik in situaties waarin dit gevaarlijk is (bvb. Rijden onder invloed) Tolerantie: je moet meer drinken om hetzelfde effect te krijgen. Ontwenningsverschijnselen Controleverlies: je gebruikt langer of meer dan de bedoeling was. Je blijft gebruiken ook al is het een duidelijke factor voor je gezondheidsproblemen. Pogingen om te minderen of te stoppen lukken niet consequent. Grote dagdelen gaan op aan het gebruik van alcohol. Normale activiteiten moeten plaats ruimen voor alcohol. Je hebt een sterke drang om te drinken (craving). Blijvend gebruik ondanks sociale of relatieproblemen door alcoholgebruik DSM-V
35 Substance Use Disorder Minstens 2 symptomen in de laatste 12 maanden Gebruik leidt tot niet nakomen van belangrijke verplichtingen op het werk, op school of in het huishouden Herhaald gebruik in situaties waarin dit gevaarlijk is (bvb. Rijden onder invloed) Tolerantie: je moet meer drinken om hetzelfde effect te krijgen. Ontwenningsverschijnselen Controleverlies: je gebruikt langer of meer dan de bedoeling was. Je blijft gebruiken ook al is het een duidelijke factor voor je gezondheidsproblemen. Pogingen om te minderen of te stoppen lukken niet consequent. Grote dagdelen gaan op aan het gebruik van alcohol. Normale activiteiten moeten plaats ruimen voor alcohol. Je hebt een sterke drang om te drinken (craving). Blijvend gebruik ondanks sociale of relatieproblemen door alcoholgebruik Aanduiding van de ernst op een schaal: Matig: 2-3 criteria Ernstig: 4 of meer criteria DSM-V
36 Gebruiksstoornis en nu? Minder stigma? Hoe meer mensen geloven dat problemen zich op een continue schaal afspelen, hoe minder negatief ze bekeken worden? Separatie, onderscheid maken, een probleem van anderen draagt essentieel bij tot stigmatiseren Schomerus et al, 2013
37 Gebruiksstoornis en nu? Minder stigma? Sneller hulp zoeken?
38 Gebruiksstoornis en nu? Minder stigma? Sneller hulp zoeken?
39 Redenen waarom patiënten geen hulp zoeken (VS, ) Niet klaar om te stoppen met gebruik 42.0% Financiële barrière 34.5% Sociaal stigma 18.8% Toegankelijkheid Dacht geen therapie nodig te hebben Wist niet waar therapie kon 11.7% 11.6% 11.1% Geen tijd Idee dat therapie niet helpt Andere barrière 4.1% 3.1% 3.1% Percent SAMHSA 2007, National Survey on Drug Use and Health (NSDUH)
40 Gebruiksstoornis en nu? Minder stigma? Sneller hulp zoeken?
41 Gebruiksstoornis en nu? Nog een stap verder? Rehm et al, 2013:
42 Gebruiksstoornis en nu? Nog een stap verder? Rehm et al, 2013: Laat het vaststellen van gevolgen weg uit de diagnose Kijk enkel naar hoeveelheden
43 Gebruiksstoornis en nu? Nog een stap verder? Rehm et al, 2013: Laat het vaststellen van gevolgen weg uit de diagnose Kijk enkel naar hoeveelheden Iedere gebruiker neemt een zeker risico Op deze manier over de problematiek spreken dwingt iedereen in te stappen
44 Gebruiksstoornis en nu? Minder stigma! Wie zonder zonde risico is, werpe de eerste steen
MIDDELENGERELATEERDE en VERSLAVINGSSTOORNISSEN. Dr. Marie-Catherine Monté en Dr. Marieke Waignein
MIDDELENGERELATEERDE en VERSLAVINGSSTOORNISSEN Dr. Marie-Catherine Monté en Dr. Marieke Waignein 28 november 2014 Middelengerelateerde problematiek 1. Algemeen A. Middelengebruik in België B. Gevolgen:
Nadere informatieSchizofrenie en comorbide verslaving
Schizofrenie en comorbide verslaving Wilma Reesink GGZ Verpleegkundig Specialist GGNet Apeldoorn Workshopindeling: 1. Stellingen bespreken aan de hand van het Lagerhuismodel met doel: kennis testen, dilemma
Nadere informatieJe bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014
Je bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014 Comorbiditeit: Voorkomen van verschillende stoornissen bij 1 persoon. Dubbele diagnose: Verslaving (afhankelijkheid en misbruik
Nadere informatieCannabis. Van frequent naar afhankelijk gebruik
Improving Mental Health by Sharing Knowledge Cannabis Van frequent naar afhankelijk gebruik CanDepgroep Peggy van der Pol Margriet van Laar Ron de Graaf Nienke Liebregts Wim van den Brink Dirk Korf Frequent
Nadere informatieMiddelgerelateerde en verslavingsstoornissen
Middelgerelateerde en verslavingsstoornissen Van DSM-IV naar DSM-5 Sietske Dellbrügge JACQUELINE HOVENS Denken over verslaving Moreel model Heropvoedingskampen Farmacologisch model Drankbestrijding Symptomatisch
Nadere informatienamens Jellinek dank voor uw uitnodiging
namens Jellinek dank voor uw uitnodiging Bani da Lima - Ahrendt Manager Behandelzaken JellinekMinnesota Franca Hasenbos Manager Bedrijfsvoering Jellinek Gooi- en Vechtstreek & JellinekMinnesota Onderwerpen
Nadere informatieGedwongen opname en verslaving Dr Anne Van Duyse - De Sleutel en PC Sint Jan Baptist
Gedwongen opname en verslaving Dr Anne Van Duyse - De Sleutel en PC Sint Jan Baptist Deel 1: Wet op de gedwongen opname Deel 2: problematisch middelengebruik Toetsing van de wet bij verslaving Geesteszieke
Nadere informatieDSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools 28-11-2014
DSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools 28-11-2014 Inhoud DSM IV -> DSM 5 DSM IV: Schizofrenie als kernsyndroom Even stilstaan bij SCHIZOFRENIE Kritiek op DSM IV Overzicht DSM 5 Schizofrenie (1) Epidemiologie:
Nadere informatieDisclosure belangen Janneke Valk, bedrijfsarts
Disclosure belangen Janneke Valk, bedrijfsarts (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium
Nadere informatieHERSENZIEKTEN, AUTONOMIE EN GEDRAG. Werkbezoek OM Dordrecht 6-10-2009
HERSENZIEKTEN, AUTONOMIE EN GEDRAG Werkbezoek OM Dordrecht 6-10-2009 Co-morbiditeit is de norm (gegevens uit intern onderzoek Bouman GGZ) HEROÏNE (VAAK POLYDRUGGE BRUIK) ALCOHOL STIMULAN- TIA CANNABIS
Nadere informatieNISPA en Radboud(umc) Let s get together. Let s get together: 15-10-2015. - medicine/psychiatry & addiction - Universitair Medisch Centrum
NISPA en Radboud(umc) Let s get together Disclosure belangen A.H. Schene (potentiële) belangenverstrengeling: geen prof. dr Aart H. Schene Afdeling Psychiatrie NISPA-dag, 15 oktober 2015 Let s get together:
Nadere informatieDiagnose en classificatie in de psychiatrie
Diagnose en classificatie in de psychiatrie Klinische Validiteit Research Betrouwbaarheid Prof dr Bert van Hemert psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd psychiatrie DBC Kosten-baten 2 Diagnosen in de
Nadere informatieOuderen en verslaving Dick van Etten Verpleegkundig Specialist GGZ Centrum Maliebaan
Ouderen en verslaving Dick van Etten Verpleegkundig Specialist GGZ Centrum Maliebaan U moet de bakens verzetten en noch sterke drank, noch bier meer gebruiken: houdt u aan een matig gebruik van een redelijke
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatieVerslavingsgedrag van DSM-IV naar DSM-5
korte bijdrage Verslavingsgedrag van DSM-IV naar DSM-5 ACHTERGROND In mei 2013 werd de 5de editie van de dsm gepresenteerd met belangrijke veranderingen in de classificatie van verslaving. DOEL Bespreken
Nadere informatieVerslaving en comorbiditeit
Verslaving en comorbiditeit Wat is de evidentie? Dr. E. Vedel, Jellinek, Arkin 18 november 2014 Comobiditeitis hot 1 Jellinek onderzoek comorbiditeit Verslaving & persoonlijkheid, 1997 Verslaving & ADHD,
Nadere informatieVerslavingszorg online - therapie - detox. Menselijk - Toegankelijk - mobiel. THC_Brochure_V8.indd :18
Verslavingszorg online - therapie - detox Menselijk - Toegankelijk - mobiel THC_Brochure_V8.indd 1 29-01-19 12:18 Gun uw patiënt een modern alternatief The Home Clinic The Home Clinic is verslavingszorg
Nadere informatieCorrecties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria
Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria Vierde oplage, juni 2016 In deze lijst zijn de belangrijkste wijzigingen opgenomen t.o.v. de derde oplage (juni 2015). Pagina Stoornis Derde oplage,
Nadere informatieTriple Trouble in de praktijk. Triple Trouble in de praktijk. Komt een man bij de dokter. Drie soorten middelen. Stoornis in het gebruik van middelen
Triple Trouble in de praktijk Triple Trouble in de praktijk LEDD congres 2014 Joanneke van der Nagel Jannelien Wieland Robert Didden Van enkelvoudig naar complex licht tot ernstig Over wat te doen wie
Nadere informatieDe rol van de gedragskundige. LVB en Verslaving Workshopronde 1 Slotbijeenkomst Trimbos 16-04-2013
De rol van de gedragskundige LVB en Verslaving Workshopronde 1 Slotbijeenkomst Trimbos 16-04-2013 Spin in het web? Agenda Korte uiteenzetting LVB en verslaving Functie-eisen Rol gedragskundige Discussie
Nadere informatieMiddelen, delictgedrag en leefstijltraining. Marscha Mansvelt
Middelen, delictgedrag en leefstijltraining Marscha Mansvelt Inhoud Hoe gaat de Waag om met middelengebruik als risicofactor voor delictgedrag? Leefstijltraining 1. Alcohol is de meest sociaal geaccepteerde
Nadere informatieBeter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen?
Beter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen? Beter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen? Richtlijnen Casus IDDT Richtlijnen, wat zeggen ze niet! Richtlijnen Dubbele Diagnose, Dubbele hulp (2003) British
Nadere informatieBipolair en middelenmisbruik: De ervaringen met een nieuwe groepstherapie
Bipolair en middelenmisbruik: De ervaringen met een nieuwe groepstherapie Een Nederlandse versie van Integrated Group Therapy for Bipolar Disorder and Substance Abuse binnen GGz Breburg A. Brouwer RN MANP
Nadere informatieBorderline, waar ligt de grens?
Borderline, waar ligt de grens? Themadag georganiseerd door Friese werkgroep Labyrinth-In Perspectief 23 november 2002 Programma 10.00 10.15 10.20 11.00 11.15 11.45 12.15 13.00 14.00 15.00 Ontvangst met
Nadere informatieStudie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling
Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken
Nadere informatieVERANDERING VAN GEDRAG: EEN PROBLEEM OF NIET? Marieke Schuurmans Verpleegkundige & onderzoeker UMC Utrecht/Hogeschool Utrecht
VERANDERING VAN GEDRAG: EEN PROBLEEM OF NIET? Marieke Schuurmans Verpleegkundige & onderzoeker UMC Utrecht/Hogeschool Utrecht GEDRAG: De wijze waarop iemand zich gedraagt, zijn wijze van doen, optreden
Nadere informatieAngst en de ziekte van Parkinson. te veel of te weinig controle. Annelien Duits Harriët Smeding. www.smedingneuropsychologie.nl
Angst en de ziekte van Parkinson te veel of te weinig controle Annelien Duits Harriët Smeding www.smedingneuropsychologie.nl Wat moet deze workshop brengen, zodat je zegt: dat was de moeite waard? Smeding
Nadere informatieInformatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieKeuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training
Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie Welkom Docent: Siri Kruit s.r.kruit@hr.nl 1 Huiswerkopdracht : Programma les 2 Theorie basis informatie Cannabis -presentatie Voorlichtingsmateriaal -nabespreken
Nadere informatieInhoud. Ontgifting en stabilisatie. Observatie en Diagnostiek en Behandeling. Cijfers en Onderzoek. Aanbod Jeugd in Nederland
Polls drugsweb Kun je op eigen houtje van drugs afkomen Ja: 85% Moeten we minder gaan drinken Ja: 57% Bang om verslaafd te worden Ja: 21% Drugs meenemen naar buitenland Ja: 73% Wiet is een harddrug Ja:
Nadere informatieDe psychiatrische cliënt in beeld Terugkeer in de maatschappij Psychiatrisch stigma bekeken vanuit client, familie en samenleving Job van t Veer Wat is het psychiatrisch stigma? Psychiatrisch stigma Kennis
Nadere informatieInFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieVroegsignalering bij middelengebruik! En dan? Brijder en Brijder Jeugd Leontien Los & Margriet Katoen
Vroegsignalering bij middelengebruik! En dan? Brijder en Brijder Jeugd Leontien Los & Margriet Katoen Programma Brijder en Brijder Jeugd Wie zit er in de zaal? Middelengebruik en GGZ Wat is verslaving?
Nadere informatieSlaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling
Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling - Dr. Marike Lancel - Divisie Forensische Psychiatrie Slaapcentrum voor Psychiatrie Assen Het interactieve brein in slaap 12-10-2012 Slaapstoornissen
Nadere informatieBijlage van DSM V naar ICPC 1
Bijlage van DSM V naar ICPC 1 Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen 319 Verstandelijke beperking P85 Mentale retardatie/intellectuele achterstand 307.9 Communicatiestoornissen P29 Andere psychische
Nadere informatieCorrecties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria
Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria Vierde oplage, juni 2016 In deze lijst zijn de belangrijkste wijzigingen opgenomen t.o.v. de derde oplage (juni 2015). Pagina Stoornis Derde oplage,
Nadere informatieWaarom stigma rondom AD(H)D bestaat
Waarom stigma rondom AD(H)D bestaat N.B.: de inhoud van dit programma is slechts van adviserende aard en dient niet als vervanging voor professioneel en/of medisch advies. Als u verdere consultatie wenst,
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Cannabisgebruik en stoornissen in het gebruik van cannabis in de adolescentie en jongvolwassenheid. Cannabis is wereldwijd een veel gebruikte drug. Het gebruik van cannabis is echter niet zonder consequenties:
Nadere informatieAlcohol misbruik Consequenties voor IC. Roger van Groenendael
Alcohol misbruik Consequenties voor IC Roger van Groenendael à Meerdere MC/IC patiënten met alcohol abusus in VG à Belang voor IC opname? Omvang Meest gebruikte en misbruikte drug wereldwijd NL getallen:
Nadere informatieAutisme en de DSM-5 symposium autismenetwerk Zuid- Holland Zuid Autismeweek
Autisme en de DSM-5 symposium autismenetwerk Zuid- Holland Zuid Autismeweek Woensdag 2 april 2014 Ad van der Sijde, Yulius Autisme Paul Reijnen, BOBA Inhoud Presentatie Vragen Veranderingen DSM-5 autisme
Nadere informatieAandacht voor alcohol
Aandacht voor alcohol Paaz/Tepsi T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André
Nadere informatieRoesmiddelen en probleemgedrag: naar een Forensische Verslavingspsychiatrie?! Werkbezoek NIFP 26-06-2008
Roesmiddelen en probleemgedrag: naar een Forensische Verslavingspsychiatrie?! Werkbezoek NIFP 26-06-2008 Achter dat probleemgedrag zit(ten). De gevolgen van middelengebruik op het gedrag Mogelijk verslaving
Nadere informatieDrieluik psychiatrie workshop verslaving in het ziekenhuis
Drieluik psychiatrie workshop verslaving in het ziekenhuis Ferdy Pluck Inhoud Introductie Casus Verslaving Eigen casuïstiek Casus Een 53 jarige man is s avonds opgenomen op de afdeling interne geneeskunde.
Nadere informatieBehandeling van verslaving en comorbiditeit. de Noord Nederlandse ervaring
Behandeling van verslaving en comorbiditeit de Noord Nederlandse ervaring Gent 14 nov2014 Primaire problematiek naar voorkomen in bevolking en % in behandeling 1 Setting van hulp in VZ VNN 34 ambulante
Nadere informatieGrensoverschrijdend gedrag. Les 2: inleiding in de psychopathologie
Grensoverschrijdend gedrag Les 2: inleiding in de psychopathologie Programma Psychopathologie; wat is het? Algemene functionele psychopathologie DSM Psychopathologie = Een onderdeel van de psychiatrie
Nadere informatieDiagnostiek en onderzoek naar autisme bij dubbele diagnose. Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog CENTRUM DUBBELE PROBLEMATIEK DEN HAAG
Diagnostiek en onderzoek naar autisme bij dubbele diagnose Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog CENTRUM DUBBELE PROBLEMATIEK DEN HAAG 1 Autisme spectrum stoornissen Waarom dit onderwerp? Diagnostiek
Nadere informatieWijzigingen Nevid, Psychiatrie, een inleiding, 9e editie ten opzichte van de vorige (8 e ) editie
Wijzigingen Nevid, Psychiatrie, een inleiding, 9e editie ten opzichte van de vorige (8 e ) editie Algemeen Door de gewijzigde classificatie van psychische stoornissen in de DSM-5 heeft ook de volgorde
Nadere informatieVan fanatiek gamen naar gameverslaving
Van fanatiek gamen naar gameverslaving Paul Zonneveld Directeur Behandeling / Psychiater Rogier Buningh Hoofd Counselors / Ervaringsdeskundige Missie en visie Missie Als niets meer werkt bieden wij een
Nadere informatieWelke allochtonen komen er in de Jeugd-GGZ: toegankelijkheid en diagnostiek. Albert Boon & Anna de Haan
Welke allochtonen komen er in de Jeugd-GGZ: toegankelijkheid en diagnostiek. Albert Boon & Anna de Haan Iedereen met psychiatrische problemen Filter 1 Hulpzoekenden Filter 2 Herkende problemen Filter 3
Nadere informatieStudie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling
Evidence tabel middelenmisbruik bij depressie of depressieve klachten in kinderen en adolescenten Auteurs, Findling et al., 2009 onderzoek; 8 34 poliklinische patiënten (12-17 jaar) met major depressive
Nadere informatieDepressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie,
Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, 21-6-2017 Jan Spijker, psychiater, hoogleraar Chronische Depressie, Radboud Universiteit Nijmegen hoofd programma depressie Pro Persona, Nijmegen Indeling
Nadere informatieFace it, Work it. Overzicht
Face it, Work it Dr. H. Peuskens Psychiater Psychiatrische kliniek Broeders Alexianen Tienen Overzicht Middelengebruik in Vlaanderen CAO 100 Middelengerelateerde problematiek Expertise in residentiële
Nadere informatieAngst & Verslaving. Angst en verslaving 10 oktober 2014 Bouwe Pieterse, psychiater
Angst & Verslaving Angst en verslaving 10 oktober 2014 Bouwe Pieterse, psychiater Inhoudsopgave Achtergrond Etiologie Epidemiologie Diagnostiek Behandeling Kushner ea Multidisciplinaire Richtlijn alcohol
Nadere informatieM A R C E L K I K V & V N - S P V S T U D I E M I D D A G N O V E M B E R
M A R C E L K I K V & V N - S P V S T U D I E M I D D A G N O V E M B E R 2 0 1 6 H T T P S : / / W W W. Y O U T U B E. C O M / W A T C H? V = 3 J N V W O 9 K 9 9 C M A R C E L K I K V & V N - S P V S
Nadere informatieGeestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg Samenwonen of een LAT-relatie
Geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg Samenwonen of een LAT-relatie Frieda Matthys, MD, PhD Historiek 19 de eeuw Gezondheids zorg Liefdadigheid Politie Justitie Historiek 20ste eeuw Gezondheids
Nadere informatieAlcohol en de eerste lijn: blijkbaar een problematische relatie...
Alcohol en de eerste lijn: blijkbaar een problematische relatie... Dr. Rita Verrando huisarts medisch directeur CAD-Limburg Tom Defillet Stafmedewerker VAD Brussels do we have a problem? De gemiddelde
Nadere informatieCAT VRAGEN OEFENEN Week 4. Cursus Psychisch Functioneren Mw. dr. U. Klumpers, psychiater/ cursuscoördinator Maandag 25 maart 2013
CAT VRAGEN OEFENEN Week 4 Cursus Psychisch Functioneren Mw. dr. U. Klumpers, psychiater/ cursuscoördinator Maandag 25 maart 2013 1. De moeder van Julian, 16 jaar, komt bij de huisarts. Julian heeft in
Nadere informatieKeuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training
Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie Welkom Docent: Siri Kruit s.r.kruit@hr.nl 1 Huiswerkopdracht : Programma les 2 Theorie basis informatie Cannabis -presentatie Voorlichtingsmateriaal -nabespreken
Nadere informatie22/04/2012. voorbijgestreefde indeling, maar nog vaak gehoord
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieInnovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek. Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest
Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest Directeur Onderzoek & Innovatie GGZ Ingeest Afdeling Psychiatrie Vumc Psychiatrie in getallen: wereldwijd in 2010
Nadere informatieINTER-PSY Lente Symposium
Disclosure belangen spreker Getalenteerd omgaan met ADHD Anne van Lammeren, psychiater Universitair Centrum Psychiatrie UMCG 16-03-2016 Lentesymposium Interpsy (Potentiële) belangenverstrengeling Voor
Nadere informatiePaniekaanval als specificatie
DSM-IV-TR 1. Paniekstoornis met agorafobie 2. Paniekstoornis zonder agorafobie 3. Agorafobie zonder paniekstoornis in de voorgeschiedenis 4. Specifieke fobie 5. Sociale fobie 6. Obsessieve-compulsieve
Nadere informatieMotivatie versus dwang in de drughulpverlening bij minderjarigen
Motivatie versus dwang in de drughulpverlening bij minderjarigen Sonja Paesbrugge en Joris Cracco RKJ De Sleutel Zuidmoerstraat 165 9900 Eeklo Tel 09 377 25 26 Fax 09 377 78 64 www.desleutel.be You can
Nadere informatieGeestelijke gezondheid in de 21 ste eeuw
Geestelijke gezondheid in de 21 ste eeuw Stand van zaken en uitdagingen voor de toekomst Prof. Dr. Ronny Bruffaerts Universitair Psychiatrisch Centrum Katholieke Universiteit Leuven Onze GGZ anno 2014
Nadere informatieAngststoornissen. Verzekeringsgeneeskundig protocol
Angststoornissen Verzekeringsgeneeskundig protocol Epidemiologie I De jaarprevalentie voor psychische stoornissen onder de beroepsbevolking in Nederland wordt geschat op: 1. 5-10% 2. 10-15% 15% 3. 15-20%
Nadere informatieCVS, CHRONISCHE PIJN EN ANDERE FUNCTIONELE KLACHTEN
CVS, CHRONISCHE PIJN EN ANDERE FUNCTIONELE KLACHTEN DR. E.J. SULKERS, KINDERARTS ADRZ Symposium Nehalennia, 11 april 2013 MOEHEID KAN EEN SYMPTOOM ZIJN VAN EEN: - infectieziekte; - orgaanziekte (hart,
Nadere informatieAandacht voor alcohol
Aandacht voor alcohol T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat
Nadere informatie20 man 15 vrouw. depressie paranoia psychose
Dubbele Diagnose Patricia v.wijngaarden-cremers, psychiater Circuitmanager Verslavingspsychiatrie Dimence Inhoud - Inleiding - Gebruik onder Nederlandse Jongeren - Psychiatrische Comorbiditeit - Wat is
Nadere informatieOnderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid
Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid presentatie ESPRi Symposium 26-11-2015 Michiel Boog, klinisch psycholoog, psychotherapeut Titel:
Nadere informatiePostpartum psychiatrie op de moeder-baby unit
Oprichtingssymposium LKPZ 9 september 2010, Corpus, Oegstgeest Postpartum psychiatrie op de moeder-baby unit Kathelijne Koorengevel, psychiater Monica Ouwens, dans- en bewegingstherapeut Afdeling Psychiatrie
Nadere informatieWat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg
Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl
Nadere informatieKennisquiz 1 Alcohol
Kennisquiz 1 Alcohol Weet u welke klachten het gevolg kunnen zijn van alcoholgebruik? Test uw eigen kennis door de antwoorden te omcirkelen. Aan het einde van de quiz geven we de juiste antwoorden en de
Nadere informatieLezing voor de NVA. Door Harmke Nygard-Smith Klinisch psycholoog. Ontwikkelingsstoornissen Dimence
Lezing voor de NVA Door Harmke Nygard-Smith Klinisch psycholoog Ontwikkelingsstoornissen Dimence Waarom diagnostiek? Hoe doen we eigenlijk diagnostiek? De DSM 5 Wijzigingen in de DSM 5 voor de autisme
Nadere informatieStemmingsstoornissen. Van DSM-IV-TR naar DSM-5. Johan van Dijk, klinisch psycholoog-psychotherapeut Max Güldner, klinisch psycholoog-psychotherapeut
Stemmingsstoornissen Van DSM-IV-TR naar DSM-5 Johan van Dijk, klinisch psycholoog-psychotherapeut Max Güldner, klinisch psycholoog-psychotherapeut Inhoud Veranderingen in de DSM-5 Nieuwe classificaties
Nadere informatieGeneralistische Basis GGZ en Specialistische GGZ
Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ Informatie voor huisartsen Organisatie voor geestelijke gezondheidszorg GGZ Rivierduinen biedt vele vormen van geestelijke gezondheidszorg voor alle leeftijden;
Nadere informatieWat zijn typische kenmerken van verslaving (DSM-5)? Sterk verlangen om het middel te gebruiken. Al mislukte pogingen om te stoppen of te minderen
VERSLAVING Inhoud Kenmerken verslaving Waarom eens verslaafd moeilijk om te stoppen? Fasen van verandering Behandelvisie Tips voor de omgeving Stel gerust vragen! Wat zijn typische kenmerken van verslaving
Nadere informatieDe registratie van doelsymptomen op een gesloten acute opnameafdeling
De registratie van doelsymptomen op een gesloten acute opnameafdeling Klinisch Centrum Acute Psychiatrie (KCAP) Den Haag Voorjaarscongres 1 april 2009 Martiniplaza Groningen Stephanie Bohnen, Remco de
Nadere informatiefrom Clinical Experience to an Evidence Based Guideline Frieda Matthys, MD PhD 20 november 2014
ADHD and SUD from Clinical Experience to an Evidence Based Guideline Frieda Matthys, MD PhD 20 november 2014 Overzicht Waarom een richtlijn Het proces, het netwerk en de experten Onderzoeksopzet Risico
Nadere informatieCVS : forensisch psychiatrische overwegingen
CVS : forensisch psychiatrische overwegingen ZOL Genk 17 Februari 2011 Prof Dr Dillen Chris Forensisch Psychiater Vrije Universiteit Brussel, Faculteit Recht - Criminologie Porseleinwinkel Etiologie Chronisch
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen in DSM-5. M.A. Louter
Persoonlijkheidsstoornissen in DSM-5 M.A. Louter 6-9-2016 2 Casusbespreking Ivo Croon, 32 jaar Doorverwezen voor psychisch onderzoek door werkgever Leek bij sollicitatie gekwalificeerd (2 diploma s) Echter:
Nadere informatieZorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.
Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten
Nadere informatiePsychotische stoornissen in DSM V. Mirjam Klein (supervisor Erik Giltay) Afdeling Psychiatrie LUMC, Leiden
Psychotische stoornissen in DSM V Mirjam Klein (supervisor Erik Giltay) Afdeling Psychiatrie LUMC, Leiden Kritiek op DSM IV Nauwelijks goede definitie van Schneideriaanse symptomen Subtyperingen niet betrouwbaar
Nadere informatievroegsignalering alcoholgebruik medicatie & verslaving Ouderen Anton Selman
vroegsignalering alcoholgebruik medicatie & verslaving Ouderen Anton Selman WWW.IRISZORG.NL Cijfers Ongeveer 300 patiënten met verslavingsproblemen per huisartspraktijk in Nederland Per 150 consulten per
Nadere informatieOuderen en alcohol. Nanda den Hollander dd 18 april 2016
Ouderen en alcohol Nanda den Hollander dd 18 april 2016 Vraag De beeldvorming die er is ten aanzien van ouderen die overmatig alcohol gebruiken, is van belang. Wat is jullie beeld? Wat vind je ervan? Bijv.
Nadere informatieAngst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen. Peter F M Verhaak NIVEL
Angst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen Peter F M Verhaak NIVEL 12-maands prevalentie stemmings-, angst- en middelenstoornis 250 200 N/1000 patiënten 150 100 50 Depressie
Nadere informatieMijn hersenletsel. Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting:
Mijn hersenletsel Ik heb moeite met het vasthouden of verdelen van mijn aandacht. Ik ben snel afgeleid. Ik heb moeite om alles bij te houden/de wereld gaat zo snel. Ik heb moeite met flexibiliteit en veranderingen.
Nadere informatieEllen Vedel Maarten Merkx
Ellen Vedel Maarten Merkx Jellinek, Arkin ZZP VGCt, 12 april 2013 A) Onthouding, terugval en craving B) Tolerantie, onthouding en controleverlies C) Euforisch effect, craving en controleverlies D) Euforisch
Nadere informatieInhoud VII. 2 Integrale hulpverlening door gezinspolikliniek en gezinspsychiatrie... 7 2.1 Gezinspolikliniek... 8 2.2 Het vak gezinspsychiatrie...
VII 1 KOPP/KVO-kinderen............................................................ 1 1.1 Indrukwekkende cijfers over KOPP/KVO-kinderen in Nederland..................... 2 1.2 Waarom KOPP/KVO-kinderen
Nadere informatiePrevalentie en behandeling van ADHD bij patiënten met een verslaving
Prevalentie en behandeling van ADHD bij patiënten met een verslaving Katelijne van Emmerik van Oortmerssen Ellen Vedel Wim van den Brink Robert A. Schoevers overzicht Achtergrond IASP prevalentie studie
Nadere informatieBELEIDSREGEL CV-6300-4.0.1.-2
BELEIDSREGEL Tarief en prestatiebeschrijvingen voor eerstelijns psychologische zorg 1. Algemeen a. Deze beleidsregel is van toepassing op zorgaanbieders die eerstelijns psychologische zorg leveren, welke
Nadere informatieBrancheorganisatie voor de geestelijke gezondheids- en verslavingszorg
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport t.a.v. de heer drs. B.E. van den Dungen directeur-generaal Curatieve Zorg Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG Datum Bijlage(n) 14 december 2015 Brief aan Zorginstituut
Nadere informatieInzicht in psychische kwetsbaarheid. informatieblad. 1 augustus Vooruitgang door vernieuwend werkgeven
Inzicht in psychische kwetsbaarheid informatieblad 1 augustus 2018 Vooruitgang door vernieuwend werkgeven Blad 2 van 8 Inhoudsopgave Definitie... 3 Mogelijkheden... 5 Beperkingen... 6 Waarmee moet een
Nadere informatieAchtergrondvragen voor studies op het gebied van seksuele en psychische gezondheid
Achtergrondvragen voor studies op het gebied van seksuele en psychische gezondheid We nodigen je uit om mee te werken aan dit onderzoeksproject. Vooraleer je beslist mee te werken is het van belang dat
Nadere informatieVerwijsformulier kliniek voor onverklaarde lichamelijke klachten
Verwijsformulier kliniek voor onverklaarde lichamelijke klachten Administratieve gegevens van de patiënt Naam en voornaam: Geboortedatum: Geslacht: M / V Adres: Telefoonnummer: Ziekenfonds: Herkomst: Woonsituatie
Nadere informatieMiddelenmisbruik: een opgave voor het mobiel team
Middelenmisbruik: een opgave voor het mobiel team Leuven, 14 februari 2018 Prof. dr. Frieda Matthys UZ Brussel VUB Free Clinic, Antwerpen Alcoholmisbruik : een opgave voor het mobiel team (Vroeg)detectie
Nadere informatieMathilde Descheemaeker Adriaan Spruyt Dirk Hermans
Mathilde Descheemaeker Adriaan Spruyt Dirk Hermans Experimentele psychopathologie Op zoek naar de psychologische processen die een rol spelen bij het ontstaan, in stand houden en terugval van psychopathologie
Nadere informatieVerslaving & comorbiditeit: een onvoorspelbare relatie. Marcel Hoogerheide trainer Leerpunt Koel & verslavingsdeskundige
Verslaving & comorbiditeit: een onvoorspelbare relatie Marcel Hoogerheide trainer Leerpunt Koel & verslavingsdeskundige Disclosure belangen Marcel Hoogerheide (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieRELEVANTIE VROEGHERKENNING: AT RISK MENTAL STATE (ARMS)
THE COMPREHENSIVE ASSESSMENT OF AT-RISK MENTAL STATE CAARMS - TRAINING J e n n y v a n d e r W e r f P A R N A S S I A, D E N H A A G J u d i t h R i e t d i j k D I J K E N D U I N, Z A A N D A M No financial
Nadere informatieDe psychopathologische gevolgen van pijnklachten. Eric de Heer
De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer Psycholoog i.o. tot GZ-psycholoog Senior onderzoeker VIP (Vroege Interventie Psychose) Tilburg GGz Breburg Pijn! pijn is een stressvolle ervaring
Nadere informatieOnverklaard maakt onbemind. 8 februari 2011 Utrecht
Psychiatrisch Consultatieve Dienst SLAZ/VUmc Onverklaard maakt onbemind Prof.dr.Adriaan Honig 8 februari 2011 Utrecht Onverklaard maakt onbemind AGENDA Wat verstaan we onder somatisch onvoldoende verklaarde
Nadere informatie