SECURA RiMoBo

Transcriptie

1 Voorkomen en terugdringen van belastingletsels in de Bouw Oproep 214 projectnummer 4191 RiMoBo Risico Monitor Bouw 1 Inhoud van de presentatie 1. Korte voorstelling van navb-cnac Constructiv 2. RiMoBo Wat voorafging (vooronderzoek 2012) 3. RiMoBo Enkele conclusies van het pilootproject in Verdere ontwikkeling van RiMoBo in Digitaal Rapport RiMoBo 6. RiMoBo en de bouwsector 2 navb-cnac Constructiv 1

2 1. navb-cnac Constructiv Korte voorstelling Het navb binnen Constructiv Navb-cnac Constructiv, kortweg het navb, is het preventieinstituut van de bouw. Onder de noemer Constructiv werken we samen met: het fvb: vakopleidingen in de bouwsector het fbz: aanvullende sociale voordelen pensio b: pensioenen 4 navb-cnac Constructiv 2

3 1.2. Paritair Bestuur Aangesteld voor 3 jaar & een van de bestuurders 14 bestuurders aangeduid door het PC 124 Beslissingen worden bij consensus genomen Voorzitter afwisselend van werkgeverswerknemerszijde Vertegenwoordigers werkevers Vertegenwoordigers werknemers Opdracht navb Het Welzijn in de bouw bevorderen Met de nadruk op de preventie van arbeidsongevallen en beroepsziekten Vervult een ook rol bij de begeleiding en reintegratie van slachtoffers 6 navb-cnac Constructiv 3

4 1.4. Strategische pijlers Multidisciplinaire benadering veiligheid en gezondheid Integrale benadering over gehele loopbaan bouwvakker Dienstverlening met maximale toegevoegde waarde Integrale benadering over hele levenscyclus van het bouwwerk Actiegebieden Advies en begeleiding Coördinatie van posttraumatische dienstverlening Onderzoek en ontwikkeling Campagnes Examens en opleidingen Informatieverspreiding 8 navb-cnac Constructiv 4

5 1.6. Kenniscentrum: Onderzoek en Ontwikkeling Analyse Studies & Ontwikkeling Informatie Ondersteuning Welzijnsgebonden materie in de bouwsector Navb publicaties Opleidingen Vragen Infomomenten Afdeling Ondernemingen Fvb-ffc Kenniscentrum: Onderzoek en Ontwikkeling RiMoBo ESF VIGeZ Asbest OIRA (Inter-) Nationale Welzijnsprojecten Contracteranto Prevention through pictures Toolbox lab 10 navb-cnac Constructiv 5

6 2. Wat vooraf ging Bouwsector enkele cijfers Zo n bouwbedrijven Ongeveer bouwvakkers in België Er zijn 33 verschillende bouwberoepen. Selectie onderzoek: metselaars, Uitstroom bron fvb-ffc magazijniers, stukadoors Vanaf de leeftijd van 50 jaar stijgt de uitstroom (= uitval) > dan in andere sectoren 12 fvb-ffc = Fonds Vakopleiding Bouw navb-cnac Constructiv 6

7 2.2. Vooronderzoek voor RiMoBo 2012 Situering In opdracht van het navb heeft dr. H. Duprez (voormalig Adhesia) een bevraging gedaan bij een homogene groep metselaars Volgende zaken werden bevraagd Oorzaken van arbeidsongeschiktheid Gebruik van ergonomische hulpmiddelen Klachten Meer specifiek de musculoskeletale aandoeningen (MSA) Vooronderzoek voor RiMoBo 2012 Oorzaken arbeidsongeschiktheid De graad van arbeidsongeschiktheid is laag Het werk zelf is de oorzaak van arbeidsongeschiktheid in bijna 1 op 2 gevallen! fysieke last op het werk is de belangrijkste oorzaak bij één persoon was de oorzaak stress op het werk. overige ziekte of ongeval. 14 navb-cnac Constructiv 7

8 2.2. Vooronderzoek voor RiMoBo 2012 Ergonomische hulpmiddelen Geen veralgemeend gebruik van ergonomische middelen Ruim 1 op 3 van de werknemers gebruikt er weinig tot geen 50% heeft behoefte aan lichter werk technische hulpmiddelen ondersteuning van leidinggevenden en/of collega s door beide Vooronderzoek voor RiMoBo 2012 Musculoskeletale klachten Veroorzaakt door de aard van het werk en de manier waarop er gewerkt wordt. Ook beïnvloed door psychosociale factoren, zoals werkorganisatie of stress op het werk. 90% van de werknemers heeft last van musculoskeletale klachten 80% nek- en rugklachten 70% klachten schouders en bovenste ledematen 50% klachten onderste ledematen 16 navb-cnac Constructiv 8

9 2.2. Vooronderzoek voor RiMoBo 2012 Conclusies Bijna alle werknemers hebben musculoskeletale klachten Oorzaak klachten en uitval: fysieke factoren (aard werk en ergonomie); psychische factoren (werkorganisatie of stress op het werk); Behoefte om snel, goed en betrouwbaar risico s op vroegtijdige uitval te detecteren Breed instrument : voor onderneming en voor bouwvakker eenvoudig is in het gebruik oor alle ondernemingen geschikt Enquête - Ronde Tafel Werkbaar werk 2013 Conclusies Er werd gepeild bij verschillende preventieinstanties wat zinvolle acties en producten zijn over Werkbaar Werk Arbeidsorganisatie Monitor instrument Re-integratie & ouderen Ergonomie Psychosociale belasting Gezondheid 18 navb-cnac Constructiv 9

10 3. RiMoBo Risico Monitor Bouw Pilootonderzoek 2013 Enkele conclusies RiMoBo Team In samenwerking Adhesia (Mensura) Projectcoördinatie drs. Stef Schouten Ontwikkeling projectleider: Ir. Christian Depue, uitvoering: Ir. Arch. Emmy Streuve Ondersteuning enquêtes Afdeling Ondernemingen van het navb Adviseurs van Adhesia Extern Advies dr. Herman Duprez (voormalig Adhesia) 20 navb-cnac Constructiv 10

11 3.1. Doel RiMoBo De ontwikkeling van een Monitoringinstrument dat een ranking geeft op basis van te bepalen taakeisen voor het risico op uitval op termijn voor de bouwsector Ontwikkelen van een Risico Monitor voor de Bouw Nieuwe aanpak Bevraging op papier Nieuwe aanpak: Zowel de werknemers als de werkgevers bevraagd Beide visies tegen elkaar afgewogen Analyse van de resultaten Overleg met Universiteit van Groningen (resultaten werknemers) 22 navb-cnac Constructiv 11

12 3.3. Vragenlijsten (1) Vragenlijst werkgevers Barometer Oorspronkelijke opzet: een beeld van de organisatie krijgen voor volgende thema s 1. Psychosociale belasting 2. arbeidsorganisatie 3. opleiding informatie 4. Fysieke belasting 5. Arbeidsongeschiktheid - ziekte re-integratie - oudere werknemers Vragenlijsten (2) Vragenlijst werknemers Algemene vragen over leeftijd, anciënniteit, gezondheid, levenswijze, Vragen WRFQ 2.0 WRFQ 2.0 Het tweede deel gaat over werk tijdens de 4 afgelopen weken Er zijn 4 categorieën Werkplanning en werkuitvoering Fysieke taakeisen Mentale en sociale taakeisen Flexibiliteitstaakeisen 24 navb-cnac Constructiv 12

13 3.4. WRFQ 2.0 inleiding WRFQ 2.0 vragen 26 navb-cnac Constructiv 13

14 3.4. WRFQ 2.0 Geldigheid van de antwoorden In totaal mag maximum 5 maal met niet van toepassing (NVT) worden geantwoord Per taakeis is ook een maximum aantal keer NVT vastgelegd (1à2keer) Conclusies 2013 Verder onderzoek nodig (1) Fysieke taakeisen wegen zwaarder door met de leeftijd Rokers ondervinden meer last dan niet-rokers 10% hoger dan bij niet-rokers Vooral zichtbaar bij Fysieke Taakeisen Bij grote bedrijven geven de werknemers vaker aan dat ze last hebben en dit voor de verschillende taakeisen Werkplanning en uitvoering 28 navb-cnac Constructiv 14

15 3.5. Conclusies 2013 Fysieke belasting vs. leeftijd bouwvakker 60% 50% 40% 30% 20% 18-25j 26-35j 36-45j 46-55j >55j Lineair (>55j) 10% 0% niet van toepassing helemaal niet 25 % van de tijd 50 % van de tijd 75 % van de tijd 100 % van de tijd Conclusies 2013 Rookgedrag Aantal rokers & niet-rokers per leeftijdscategorie Aantal sigaretten / dag volgens leeftijd 100% 100% 90% 90% 80% 80% 70% 70% 60% 60% 50% 50% 40% 40% 30% 30% 20% 20% 10% 10% 0% 18-25jaar 26-35jaar 36-45jaar 46-55jaar >55jaar 0% 18-25jaar 26-35jaar 36-45jaar 46-55jaar >55jaar niet roker rokers niet roker 1-5 sigaretten/dag sigaretten/dag sigaretten/dag >20 sigaretten/dag navb-cnac Constructiv 15

16 3.5. Conclusies 2013 Rookgedrag 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% ROKERS HEBBEN MEER LAST rokers 50% of meer van de tijd niet rokers 50% of meer van de tijd rokers minder dan 50% van de tijd niet-rokers minder dan 50% van de tijd 20% 10% 0% werkplanning en - uitvoering fysieke taakeisen mentale en sociale taakeisen flexibiliteitstaakeisen Conclusies 2013 Knelpunten Betrouw baarheid? Alle vragen even relevant? Resultaten vergelijken? EN WAT NU 32 navb-cnac Constructiv 16

17 4. Verdere Ontwikkeling RiMoBo Voorafgaand In 2014 werden de vragenlijsten hier en daar aangepast (voorbeelden & verduidelijkingen). De vragenlijst WG werd in dezelfde vorm gegoten als de vragenlijst WN Het idee rees om te werken met een risico-indicator. Werkgevers vragenlijst Algemeen + 4 taakeisen Werknemers vragenlijst Algemeen + 4 taakeisen 34 navb-cnac Constructiv 17

18 4.2. Product RiMoBo Risico Monitor Bouw Gereed Fase 1 (identify) identificatie van risico s Fase 2 (assess) Vaststellen van de aard van die risico s In ontwikkeling 35 Fase 3 (treat) Adviezen ter vermindering van risico s Fase 4 (monitor) Opvolging periodiek uitvoeren van product en o.b.v. de bevindingen preventiebeleid uitstippelen 4.3. Nut Onmiddellijk nut: Direct inpasbaar in de praktijk Inzicht in onderneming op gebied duurzame inzetbaarheid in de bouw Nut op lange termijn: Bij regelmatig gebruik en opvolging van adviezen: Minder overbelastingletsels Lagere verletcijfers Minder vroegtijdige sectorverlaters Betere conditie bij uitstroom op de pensioengerechtigde leeftijd 36 navb-cnac Constructiv 18

19 4.4. Bruikbaarheid Bij aanvraag is beschikbaar Identify (vragenlijsten) Assess (rapportering) Direct inzicht in risico s op vroegtijdige uitval via rapport Volgende fase (3): Aanleiding tot gesprek binnen de onderneming en aanzet voor praktische maatregelen om mensen langer aan het werk te houden Toekomstgericht mits periodieke herhaling (fase 4) Overdraagbaarheid Momenteel getoetst voor metselaars, stukadoors en/of magazijniers RiMoBo wordt uitgebreid voor elk bouwbedrijf en meer bouwberoepen (cf. online tool) 38 navb-cnac Constructiv 19

20 4.6. RiMoBo in een notendop RiMoBo Werkgevers Werknemers website rapport en benchmark In ontwikkeling: Adviesmodule Begeleidings- en implementatiemogelijkheden RiMoBo in een notendop een 360 scan van het bedrijf Werk nemers Werk gevers sector Vergelijking van verschillende gegevens Werknemers (subjectief) Werkgevers (subjectief) Benchmarkcijfers RiMoBo (objectief) Verletcijfers (objectief) Bouwsector in zijn totaliteit Sub-sector (zelfde NACE-code) Bedrijf zelfde grootteorde (aantal WN) 40 navb-cnac Constructiv 20

21 4.7. Risico-indicator Uit onderzoek bleek de ene vraag meer relevant/belangrijk dan de andere De ene taakeis weegt ook meer door in belang dan de andere Via een analyse werd het belang van de verschillende vragen/taakeisen tegen elkaar gewogen Analyse Wegingsfactoren Risicoindicator Resultaat RiMoBo (1) 1. Werknemers overzicht Per taakeis wordt het gemiddelde resultaat WN weergegeven Dit wordt vergeleken met de benchmark WN voor die taakeis Het totale resultaat eveneens vergeleken met benchmark totaal WN 42 navb-cnac Constructiv 21

22 4.8. Resultaat RiMoBo (2) 2. Werkgevers overzicht Per taakeis wordt het resultaat gegeven van zijn antwoorden op de vragen/taakeis Dit wordt vergeleken met de benchmark werkgevers Mogelijkheid om af te drukken Resultaat RiMoBo (3) 3. Benchmarkcijfers Dit is het telkens gemiddelde van de sector voor de betreffende taakeis / totaal (hetzij WG hetzij WN) 4. Verletcijfer Uw verletcijfer wordt vergeleken met dat van : alle bouwbedrijven de sub-sector de bouwbedrijven van dezelfde grootteorde 44 navb-cnac Constructiv 22

23 4.9. Validatie door ESF De validatieperiode bij het ESF startte begin september 2014 en werd positief afgerond in oktober Validatie gebeurde in 2 fases Validatie door Peers (vertegenwoordigers van gelijksoortige ESFprojecten) Validatie door Experten Digitalisatie (1) In november december 2014 is gestart met de ontwikkeling van een online tool voor RiMoBo Deze online tool maakt het gebruik voor de bouwondernemingen praktischer. Deze tool berekent, zowel voor werknemers als voor werkgevers, online: de totale risico-indicator, de risico-indicator voor verschillende werk gerelateerde thema s. 46 navb-cnac Constructiv 23

24 4.10. Digitalisatie (2) Toegankelijkheid Digitalisatie (3) Arbeidsgeneesheer 48 navb-cnac Constructiv 24

25 4.10. Digitalisatie (4) Preventiedienst Digitalisatie (5) Werkgevers 50 navb-cnac Constructiv 25

26 4.10. Digitalisatie (6) Namen van de deelnemende werknemers Digitalisatie werknemers (7) 52 navb-cnac Constructiv 26

27 5. Digitaal Rapport RiMoBo Rapport - Werknemer navb-cnac Constructiv 27

28 5.2. Rapport - Werkgever Rapport - Verlet 56 navb-cnac Constructiv 28

29 6. RiMoBo en de bouwsector Project RiMoBo Betrokken Vlaamse bedrijven Selectie uit eigen databanken Adhesia/Mensura & navb 70 bouwbedrijven & 300 WN Begeleid door eigen adviseurs Adhesia/Mensura & navb (= persoonlijke toelichting bij invullen van vragenlijsten) (Telefonische) Ondersteuning preventiedeskundigen afdeling Onderzoek en Ontwikkeling (navb) Twee onderzoeksfasen (2013 en 2014) 58 navb-cnac Constructiv 29

30 6.2. Cijferoverzicht van de resultaten Betrokken Vlaamse bedrijven 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Werkplanning en -uitvoering metselaars stukadoors magazijniers ongeldige resultaten onder benchmark boven benchmark Mentale en sociale taakeisen metselaars stukadoors magazijniers ongeldige resultaten onder benchmark boven benchmark % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Fysieke taakeisen metselaars stukadoors magazijniers Flexibiliteitstaakeisen metselaars stukadoors magazijniers ongeldige resultaten onder benchmark boven benchmark ongeldige resultaten onder benchmark boven benchmark 6.3. Voordelen voor de sector Innovatief Krachtig & innovatief instrument voor vroegtijdige risico opsporing De tool is volledig geautomatiseerd 360 scan door vergelijking van resultaten werknemers (subjectief gegeven) werkgevers (subjectief gegeven) benchmarkcijfers van de sector (objectief gegeven) Verschillende verletcijfers (objectief gegeven) 60 navb-cnac Constructiv 30

31 6.3. Voordelen voor de sector Wettelijke verplichtingen Aandacht voor fysieke en mentale gezondheid van werknemers Bruikbaar voor de wettelijke verplichting om psychosociale belasting in beeld te brengen Sectorale benadering waarbij het navb de rol voor de bouwsector kan vervullen RiMoBo als onderdeel van het jaarlijkse actieplan (JAP) Voordelen voor de sector Empowerment De bouwsector is een sector met zware beroepen maar RiMoBo biedt een goede en juiste inschatting van risico s op vroegtijdige uitval Een onderneming die daarmee rekening houdt, staat sterker op de toekomstige arbeidsmarkt Duurzame inzetbaarheid van de medewerkers bevorderen Bijdragen aan een aantrekkelijke onderneming Toepasbaar in meerdere sectoren 62 navb-cnac Constructiv 31

32 6.6. Internationale belangstelling Dit project is gepresenteerd op de ISSA congres te Frankfurt aug 2014 aan deskundigen op gebied van veiligheid, gezondheid en hygiëne op het werk Resultaat Er is internationaal belangstelling voor de invoering in diverse lokale markten in de bouwsector en daarbuiten. Waardevolle contacten en suggesties ontvangen voor verdere ontwikkeling Website: Voor een goed beeld verwijzen wij naar Voorlopig alleen in het Nederlands beschikbaar Momenteel in revisie 64 navb-cnac Constructiv 32

33 Het RiMoBo team dankt u voor uw aandacht RiMoBo 65 navb-cnac Constructiv 33