Stressmanagement-training: Vaardig door ontspanning
|
|
- Tessa Mulder
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Stressmanagement-training: Vaardig door ontspanning Veel mensen met een hart- of vaatziekte (HVZ) en hun partners ervaren ook nog stress als ze thuis hun leven weer proberen op te bouwen. Dit is dus ná het verlaten van het medische circuit: ziekenhuis en revalidatie. De redenen voor deze spanningen zijn zeer divers: angst voor een nieuw infarct, confrontatie met blijvende ritmestoornissen, problemen met het werk weer oppakken of overbezorgde partners. Soms is het de opeenstapeling van ingrijpende gebeurtenissen. Langdurige stress heeft een negatieve invloed op welbevinden en gezondheid. Mensen voelen zich angstig, gespannen of somber. Dit heeft over het algemeen weer een negatieve invloed op de leefstijl. Denk hierbij aan een grotere kans op (meer) roken, (meer) alcohol, slecht medicatiegebruik, slechter slapen en minder beweging. Verder gaat van de lichamelijke stressreactie - verhoogde bloeddruk, spierspanning en hartslag - een directe negatieve invloed uit op iemands gezondheid. Om een lichamelijke stressreactie bij mensen op te wekken, is geen reële gebeurtenis nodig. Zo n stressreactie kan ook gestart worden door gedachten of voorstellingen over zaken die mis zouden kunnen gaan. Dit maakt het extra gecompliceerd. Veel lichamelijke reacties op stress lijken sterk op symptomen van bepaalde hart- of vaatziekten, zoals een verhoogde hartslag, snellere ademhaling of het wegtrekken van bloed uit de haarvaten (doof gevoel in vingers). Hart- en vaatpatiënten denken bij deze symptomen vaak ten onrechte direct aan een verband met hun hart- of vaatziekte. Op die manier kunnen ze in een vicieuze cirkel terechtkomen. Piekeren of angst zorgt voor een lichamelijke stressreactie. De bijbehorende symptomen maakt angstig en er ontstaat het vermoeden dat er een infarct of ritmestoornis aankomt. De aangewakkerde angst leidt weer tot nóg heftiger lichamelijke reacties, etc. Omdat lichamelijke verschijnselen van een stressreactie en die van verschillende hartaandoeningen zoveel op elkaar lijken, is het voor hartpatiënten vaak extra moeilijk om stress te hanteren. Het is logisch dat patiënten en hun partners angstig zijn, en dat ze vaak spanning ervaren na de confrontatie met een hart- of vaatziekte. Vaak is er sprake van een ingrijpende gebeurtenis, zoals een plotseling infarct, en confrontatie met de eigen kwetsbaarheid, zoals bij een ingrijpende diagnose. Verder kunnen ook de benodigde aanpassingen in het dagelijks leven grote 1
2 spanningen met zich meebrengen. Als die spanningen maanden of jaren aanhouden, dan wordt het zaak om actie te ondernemen. En daarbij kan deze training heel goed van pas komen. Doelstelling training De training is gericht op het verminderen van spanning, stress en angst en het vergroten van welbevinden. Doelgroep Deze training is gericht op mensen die na het verlaten van het medische circuit spanningen blijven ervaren. Van deze groep wordt verwacht dat ze met enige ondersteuning op eigen kracht weer verder kunnen. Het gaat om mensen die nog regelmatig angst ervaren, gespannen zijn, slaapproblemen hebben of piekeren en hierdoor problemen ondervinden bij het op orde krijgen van het dagelijks leven. Ook hebben deze mensen behoefte aan meer ontspanning, richting en zinervaring. Methode Met de training kunnen mensen zich drie belangrijke vaardigheden eigen maken om stress beter te hanteren: een stabiele basis ontwikkelen, leren omgaan met veranderingen, en een grotere draagkracht ontwikkelen. Het ontwikkelen van een stabiele basis De directe ervaring van het Hier en Nu is geworteld in zintuigelijke waarneming en lichaamsgevoel. Het begrip stabiele basis is een verwijzing naar deze ervaring. Wie het contact met die stabiele basis ontwikkelt, zorgt ervoor dat hij of zij gemakkelijker bij zichzelf kan blijven, minder snel wordt meegesleept door gebeurtenissen in de directe omgeving, of door gedachten daarover. Tegenover de directe ervaring (zien, horen, ruiken, proeven en voelen wat op dit moment waarneembaar is) staat de indirecte ervaring (interpretaties en beoordelingen van die directe ervaring). Het is vooral deze indirecte ervaring die mensen meesleept in rampenscenario s en angsten voor dingen die zouden kunnen gaan gebeuren. Of zoals het spreekwoord zegt: De mens lijdt het meest aan het lijden dat hij vreest. Die stabiele basis kan ontwikkeld worden met de methode van mindfulness. Dit betekent: leren focussen op wat er in het hier en nu gebeurt. Als fundament daarvoor gebruiken we lichamelijke en zintuigelijke gewaarwordingen. De aandacht richten op ademhaling, lichaamsgevoel of zintuigelijke waarneming, levert een directe ervaring op, en maakt ons veel bewuster van het hier en nu. Hierdoor kan een basis ontstaan waarnaar we kunnen terugkeren als we meegesleept dreigen te worden door gedachten naar aanleiding van bepaalde gebeurtenissen. Dit focussen oefenen we met ontspanningsoefeningen en aandachtgerichte training, die we ook toepassen in het dagelijkse leven.
3 Deze oefeningen vergen geduld en een houding waarin dingen kunnen gebeuren zonder dat we pogen er invloed op uit te oefenen. We hoeven niet te streven naar een bepaalde toestand, naar een bepaald doel. We nemen eenvoudigweg de rust om te zien wat er gebeurt. Juist door die rust worden zaken helderder. Hoe wordt een modderig glas water helder? Niet door ermee te schudden. Door het ongemoeid te laten, zakken alle gronddeeltjes, langzaam en dwarrelend naar de bodem. Zo ook ontstaat er met aandachtgerichte oefeningen rust, helderheid, en een basis die mogelijkheden geeft om, zonder meegesleurd te worden door automatische gedachtenpatronen, beslissingen te nemen. Het leren omgaan met veranderingen Vasthouden aan bepaalde doelen, principes en uitgangspunten is noodzakelijk om ze waar te kunnen maken. En we weten uit ervaring dat dit, binnen bepaalde kaders, mogelijk is. Een groot gedeelte van ons dagelijks leven kunnen we plannen. Voor sommige zaken zijn min of meer al paden uitgestippeld: relatie, kinderen, wonen, carrière, grootouder worden, pensioen. Veel van die paden bewandelen we minder bewust. Wanneer we dan geconfronteerd worden met ingrijpende veranderingen, zoals een chronische ziekte, is de eerste neiging om ervoor te zorgen weer de oude te worden, zodat we onze weg kunnen vervolgen zoals we die (on)bewust al hadden uitgestippeld. Zeker bij een confrontatie met ziekte is het van belang om in eerste instantie te herstellen wat hersteld kan worden. Deze op herstel gerichte strategie wordt echter contraproductief zodra de grenzen van herstel bereikt zijn, en er sprake is van definitieve, onomkeerbare veranderingen. Vechten tegen definitieve veranderingen, is vechten tegen de bierkaai. En dat vreet zo veel energie en aandacht, dat er nog maar weinig overblijft voor de prettige, waardevolle momenten in het leven. Voor een plezierig leven is het op dat moment beter om jezelf aan te passen aan de veranderingen, en te ontdekken wat je mogelijkheden zijn na deze veranderingen. Je moet een helder beeld hebben van de veranderingen, wil je jezelf daaraan kunnen aanpassen. Dat betekent: stilstaan bij veranderingen, op lichamelijk -, maar ook op relationeel, psychisch en sociaal gebied. Wat hebben die veranderingen met je gedaan? Van welke dingen heb je afscheid moeten nemen? En welke zaken zijn vooral moeilijk om los te laten? Ook kun je nagaan hoe je tot nu toe gereageerd hebt op deze veranderingen. Zijn er patronen te ontdekken in hoe je reageert op jezelf en op je omgeving? Vraag jezelf af: welke veranderingen kan ik accepteren, en welke niet? En in hoeverre is dat reëel? Op termijn gaat dit over het loslaten van oude doelen en het vinden van nieuwe punten op de horizon. Het ontwikkelen van draagkracht Iemands draagkracht is kleiner of groter naarmate persoonlijke eigenschappen en vaardigheden ertoe kunnen bijdragen spanning hanteerbaar te maken en nieuwe mogelijkheden te zien. Persoonlijke eigenschappen als
4 relativeringsvermogen, humor, vermogen om te ontspannen, inlevingsvermogen, tevredenheid en zelfvertrouwen kunnen hierbij een rol spelen. Welke persoonlijke eigenschappen of vaardigheden waarover je al beschikt, zou je verder kunnen ontwikkelen om je draagkracht te kunnen vergroten? Draagkracht valt te ontwikkelen door de aandacht te richten op ontspannen, en op waardevolle of prettige momenten in het leven. Hiertoe moeten deze momenten eerst worden opgemerkt en vervolgens uitvergroot, door ze met méér aandacht te beleven. Wanneer er weer meer oog is voor dergelijke momenten, kunnen ze dienen als basis voor het creëren van dergelijke momenten. Vorm Groepsgrootte De groep bestaat uit ongeveer tien patiënten met een hart- of vaatziekte en hun partners. Begeleiding Een psycholoog en een ervaringsdeskundige. Bijeenkomsten Vijf groepsbijeenkomsten van drie uur, te houden in een periode van zeven weken. Op het programma staan: praktische oefeningen; educatie over onderwerpen als stress, verwerking, en mindfulness; en uitwisselen van ervaringen, aan de hand van huiswerkopdrachten. Huiswerk Van deelnemers wordt verwacht dat ze minstens vijf keer per week een mindfulness-oefening doen. Verder krijgen ze iedere bijeenkomst nog een extra opdracht.
5
Illustraties: Wilfred Ottenheim
Stress, hart- en vaatziekten, mindfulness (TAB) (1) Inleiding Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl Illustraties: Wilfred Ottenheim 1 Indeling
Nadere informatieJos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid
Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep Stress en gezondheid Acute stress Het stressmechanisme is een overlevingsmechanisme Stressor Het stressmechanisme: Een fysiologisch systeem dat functioneert
Nadere informatiePresentatie Slotervaartziekenhuis Omgaan met chronische ziekte & stress 24 mei 2016 Janette Vijfhuizen, trainer en ervaringsdeskundige
Presentatie Slotervaartziekenhuis Omgaan met chronische ziekte & stress 24 mei 2016 Janette Vijfhuizen, trainer en ervaringsdeskundige Omgaan met Chronische ziekte & stress Informatie Wat is stress? Draagkracht
Nadere informatieStress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening
Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening 1. Wat is stress? 2. Een aandoening als oorzaak voor stress en psychosociale problematiek 3. Problematiek
Nadere informatieJos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl. Stress en hart- en vaatziekten
Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl Stress en hart- en vaatziekten Indeling Het stressmechanisme Psychologische stress Stress en het ontstaan
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
Disclosure belangen Jos van Erp Geen belangenverstrengeling d.m.v. Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere vergoeding Aandeelhouder Of anders Disclosure belangen spreker Bewegen én berusten:
Nadere informatieStress en hart- en vaatziekten. Jos van Erp, psycholoog/beleidsadviseur Hartstichting/De Hart&Vaatgroep
Stress en hart- en vaatziekten Jos van Erp, psycholoog/beleidsadviseur Hartstichting/De Hart&Vaatgroep Wat is ons standpunt m.b.t. de relatie tussen stress en HVZ? Probleem: Is er een relatie tussen stress
Nadere informatieAngst en onzekerheid bij erfelijke hartaandoeningen
Angst en onzekerheid bij erfelijke hartaandoeningen 1. Acute stress 2. Chronische stress 3. Angst en onzekerheid bij erfelijke hartaandoeningen 4. Omgaan met angst en onzekerheid Jos van Erp Hartstichting
Nadere informatieHet vergroten van draagkracht na confrontatie met een harta andoening
Het vergroten van draagkracht na confrontatie met een harta andoening Draaglast en draagkracht Als door de confrontatie met ziekte de balans tussen draaglast en draagkracht wordt verstoord, moet gezocht
Nadere informatieHet aanpassingsproces na confrontatie met een hart- of vaataandoening
Auteur: Jos van Erp j.v.erp@hartstichting.nl Het aanpassingsproces na confrontatie met een hart- of vaataandoening Maakbaarheid en kwetsbaarheid Dood gaan we allemaal. Deze realiteit komt soms sterk naar
Nadere informatieHoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum
Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Inhoud Definitie gezond Biopsychosociaal model Psychische gezondheid Stress
Nadere informatieLeren leven met een hart- of vaataandoening (Het herstel van het evenwicht tussen draagkracht en draaglast)
Leren leven met een hart- of vaataandoening (Het herstel van het evenwicht tussen draagkracht en draaglast) 1 Voorwoord In het najaar van 2014 verzorgde de heer Jos van Erp, psycholoog bij de Nederlandse
Nadere informatieBeter omgaan met STRESS. E-book
Beter omgaan met STRESS E-book In het kort - - - - - X 1. Bij stress helpt het om op een rij te zetten wat bij u spanning geeft en wat u juist energie geeft. 2. Praat er met iemand over die u vertrouwt.
Nadere informatieStress, hart- en vaatziekten, mindfulness (TAB) (1) Les 1/7: Stress Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting
Stress, hart- en vaatziekten, mindfulness (TAB) (1) Les 1/7: Stress Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl 1 Indeling (2) 1. Acute stress 2.
Nadere informatiePsychosociale begeleiding
Borstkliniek Voorkempen Psychosociale begeleiding Borstkliniek Voorkempen Sofie Eelen psychologe AZ St Jozef Malle 9-12-2008 1 Diagnose van kanker Schokkende gebeurtenis Roept verschillende gevoelens en
Nadere informatieStress, hart- en vaatziekten, mindfulness (TAB) (1) Les 6/7: Motivatie Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting
Stress, hart- en vaatziekten, mindfulness (TAB) (1) Les 6/7: Motivatie Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl 1 Indeling (2) Huiswerk 1 Ontwikkelen
Nadere informatieLEEF & BEWEEGCENTRUM INFOMODULE PSYCHOLOGIE INTRODUCTIE. Isala
LEEF & BEWEEGCENTRUM INFOMODULE PSYCHOLOGIE INTRODUCTIE INHOUD VAN DEZE MODULE psychologie in het ziekenhuis balans, verwerken, stress oorzaken voor en gevolgen van een ongezonde leefstijl persoonlijke
Nadere informatieStress, hart- en vaatziekten, mindfulness (TAB) (1) Les 3/7: Het ontwikkelen van draagkracht Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De
Stress, hart- en vaatziekten, mindfulness (TAB) (1) Les 3/7: Het ontwikkelen van draagkracht Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl 1 Indeling
Nadere informatieAuteur: Jos van Erp j.v.erp@hartstichting.nl. Stress
Auteur: Jos van Erp j.v.erp@hartstichting.nl Stress Inleiding Stress is een heel breed begrip. Sommigen beschrijven stress aan de hand van gebeurtenissen of omstandigheden waarmee ze geconfronteerd worden,
Nadere informatieOmgaan met stress Zorg voor jezelf 18/02/16. Els De Reuwe Psychologe i.s.m. oncopsychologen ZOL
Omgaan met stress Zorg voor jezelf 18/02/16 Els De Reuwe Psychologe i.s.m. oncopsychologen ZOL 1. Omgaan met stress Wat is stress Symptomen van stress Waar komt je stressreactie vandaan? Stress en ons
Nadere informatieStressreductie en stressregulatie Training voor mensen met spanningsklachten
Stressreductie en stressregulatie Training voor mensen met spanningsklachten In deze folder vindt u informatie over de training Stressreductie en Stressregulatie, die verzorgd wordt door de afdeling Medische
Nadere informatieZelfmanagement: Van model naar praktijk
Zelfmanagement: Van model naar praktijk Jos van Erp Psycholoog/Programmacoördinator Hart voor Mensen Nederlandse Hartstichting j.v.erp@hartstiching.nl www.hartvoormensen.nl Indeling 1. Ingrediënten 2.
Nadere informatieHartrevalidatie Waarom hartrevalidatie De belangrijkste doelen van hartrevalidatie zijn:... 1
Hartrevalidatie Inhoudsopgave Hartrevalidatie... 1 Waarom hartrevalidatie... 1 De belangrijkste doelen van hartrevalidatie zijn:... 1 Hoe komt u in aanmerking voor hartrevalidatie... 2 Hartrevalidatie
Nadere informatieRelatie tussen Mindfulness, veranderen en leren.
Relatie tussen Mindfulness, veranderen en leren. Inez Dirkzwager I.Dirkzwager@vumc.nl VUmc Amstel Academie http://www.vumc.nl/afdelingen/amstelacademie/ http://www.vumc.nl/afdelingen/amstelacademie/expertisecentrum/
Nadere informatieUMC St Radboud. Mindfulness voor vrouwen met borstkanker
UMC St Radboud Mindfulness voor vrouwen met borstkanker Patiënteninformatie De diagnose borstkanker is ingrijpend en roept vaak veel emoties en reacties op, niet alleen bij uzelf maar ook bij uw naasten.
Nadere informatieMindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining
Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining 2 Deze folder geeft u informatie over Mindfulness-Based Cognitieve Therapie. Deze mindfulnesstraining wordt op de afdeling
Nadere informatieStress, hart- en vaatziekten, mindfulness (TAB) (1) Les 2/7 Aanpassing en verwerking Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep /
Stress, hart- en vaatziekten, mindfulness (TAB) (1) Les 2/7 Aanpassing en verwerking Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl 1 Indeling (2) Huiswerk
Nadere informatieHartrevalidatie. Uw afspraak. U wordt verwacht op: datum:. tijdstip:...
Hartrevalidatie Uw afspraak U wordt verwacht op: datum:. tijdstip:... Inhoudsopgave Hartrevalidatie... 1 Waarom hartrevalidatie... 1 De belangrijkste doelen van hartrevalidatie zijn:... 1 Hoe komt u in
Nadere informatieMindfulness voor mensen met longkanker en naasten
Mindfulness voor mensen met longkanker en naasten De diagnose longkanker is ingrijpend en roept vaak veel emoties en reacties op. Niet alleen bij uzelf maar ook bij uw naasten. Uit wetenschappelijk onderzoek
Nadere informatieKENT U PSYCHOSOMATISCHE FYSIOTHERAPIE? Psychosomatische Fysiotherapie (PSF) is een 3-jarige specialisatie binnen de reguliere fysiotherapie.
KENT U PSYCHOSOMATISCHE FYSIOTHERAPIE? Psychosomatische Fysiotherapie (PSF) is een 3-jarige specialisatie binnen de reguliere fysiotherapie. De Psychosomatisch Fysiotherapeut heeft zich gespecialiseerd
Nadere informatieStress, hart- en vaatziekten, mindfulness (TAB) (1) Les 4/7: Omgaan met spanning Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep /
Stress, hart- en vaatziekten, mindfulness (TAB) (1) Les 4/7: Omgaan met spanning Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl 1 Indeling (2) Huiswerk
Nadere informatieHartrevalidatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Hartrevalidatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De cardioloog, de hartfalenverpleegkundige of de ICD-verpleegkundige heeft u geadviseerd het poliklinische hartrevalidatieprogramma
Nadere informatieIn deze folder leest u meer over het doel en de mogelijkheden van het programma en welke hulpverleners erbij betrokken zijn.
Hartrevalidatie Inleiding De cardioloog, de hartfalenverpleegkundige of de ICD-verpleegkundige heeft u geadviseerd het poliklinische hartrevalidatieprogramma te gaan volgen. Het hartrevalidatie-programma
Nadere informatiePsychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen
Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud
Nadere informatieThemabijeenkomst CCUVN 14 september 2017 Vermoeidheid en pijn bij IBD
Themabijeenkomst CCUVN 14 september 2017 Vermoeidheid en pijn bij IBD Vermoeidheid en pijn bij IBD Behandelmogelijkheden Medische Psychologie Hanneke Robben Klinisch Psycholoog-Psychotherapeut IBD en vermoeidheid/pijn
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Hartrevalidatie. rkz.nl
Patiënteninformatie Hartrevalidatie rkz.nl Inleiding U heeft hartklachten en wordt hiervoor behandeld in het Rode Kruis Ziekenhuis. U bent hiervoor enige tijd in het ziekenhuis opgenomen geweest en tijdens
Nadere informatieRijangst en angststoornissen
1 Rijangst Veel mensen zijn bang wanneer ze in de auto zitten. De mate van de angst varieert sterk. Soms treedt de angst alleen maar op in zeer specifieke situaties, situaties die zich bijna nooit voordoen.
Nadere informatieWorkshop. Mindful Werken voor balans en plezier in je werk
2017 Workshop Mindful Werken voor balans en plezier in je werk Even voorstellen Ida Tuinhof Willem de Groote Cesartherapeut Pilatesdocent Bedrijfsfysiotherapeuten Mindfulness en compassietrainers Haptonoom
Nadere informatieMindfulnesstraining Aandachttraining. Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT)
Mindfulnesstraining Aandachttraining Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) 2 Deze folder geeft u informatie over Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT). De mindfulnesstraining wordt aangeboden
Nadere informatiepreventie mentale ondersteuning direct en dichtbij
preventie ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. mentale ondersteuning direct en dichtbij Indigo biedt niet alleen
Nadere informatieAdemtherapie. Voor emotionele stabiliteit, ontspanning, sneller herstel en meer vitaliteit.
Ademtherapie Voor emotionele stabiliteit, ontspanning, sneller herstel en meer vitaliteit. Voor wie? Voor iedereen! Onze snel veranderende moderne samenleving met alle uitdagingen, stress, afleiding en
Nadere informatieAfdeling revalidatie. Het leefstijlprogramma
Afdeling revalidatie Het leefstijlprogramma Inleiding Voor u ligt de folder over het leefstijlprogramma, een onderdeel van het hartrevalidatieprogramma (leefstijl module) en uitgevoerd door de revalidatieafdeling
Nadere informatieRevalidatieprogramma
Revalidatiegeneeskunde Revalidatieprogramma Chronische pijn Deze folder geeft u algemene informatie over revalidatie bij chronische pijn. Uiteraard komt de folder niet in plaats van een gesprek met uw
Nadere informatiePatiënteninformatie. PEPplus-module (Psycho-Educatieve-Preventie) bij hartrevalidatie
Patiënteninformatie PEPplus-module (Psycho-Educatieve-Preventie) bij hartrevalidatie PEPplus-module (Psycho-Educatieve-Preventie) bij hartrevalidatie Medische psychologie, route 2.7 Telefoon (050) 524
Nadere informatieStress, hart- en vaatziekten, mindfulness (TAB) (1) Les 7/7: Mindfulness Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting
Stress, hart- en vaatziekten, mindfulness (TAB) (1) Les 7/7: Mindfulness Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl 1 Indeling (2) Huiswerk 1 Uitgangspunten
Nadere informatiePREVENTIE VOOR POH-GGZ
PREVENTIE VOOR POH-GGZ ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ INDIGO BIEDT
Nadere informatieStap 3 De adem als anker
Stap 3 De adem als anker De verdeelde geest naar één punt brengen De adembeweging is vergelijkbaar met de beweging van de oceaan: je voelt in- en uitademing als eb en vloed, contractie en extensie, opname
Nadere informatieMindfulness omgaan met wat er is workshop Parkinson café
Mindfulness omgaan met wat er is workshop Parkinson café Yvonne Kuijsters Kennismaken met mindfulness Wat is mindfulness Wat brengt het mij, wat heb ik eraan? Aandacht Aandacht is een vorm van oplettendheid.
Nadere informatieTraining Hoofd, hart en handvat(t)en
Training Hoofd, hart en handvat(t)en Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De training Hoofd, hart en handvat(t)en is een onderdeel van uw hartrevalidatie. De coördinator
Nadere informatieHOE WERKT FAALANGST? WAT IS FAALANGST?
HOE WERKT FAALANGST? WAT IS FAALANGST? Faalangst kan omschreven worden als de angst om te mislukken in situaties waarin men beoordeeld wordt (of denkt beoordeeld te worden) en de behoefte om mislukkingen
Nadere informatieHoe ga je om met stress?
Hoe ga je om met stress? Bij stress ontstaat er in ons lichaam een natuurlijke reactie die ons in staat stelt om snel en alert te reageren op gevaar: onze polsslag en ademhaling versnellen, de spieren
Nadere informatieAls u pijn heeft bij het vrijen
Als u pijn heeft bij het vrijen 2 Heeft u als vrouw last van pijn bij het vrijen? Veel vrouwen kennen deze klacht. Wat kan hiervan de oorzaak zijn? Hoe kan het CWZ uw klacht behandelen? Dat en meer kunt
Nadere informatieMindfulness bij volwassenen met een autismespectrumstoornis. Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven
Mindfulness bij volwassenen met een autismespectrumstoornis Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven Volgorde Overbelasting Mindfulness Theorie Praktijk (aanpassingen) Onderzoeksresultaten
Nadere informatieBewegen Werkt OMGAAN MET DRUK DOOR MARIKE VAN KALKEN LEEFSTIJLCOACH
Bewegen Werkt OMGAAN MET DRUK DOOR MARIKE VAN KALKEN LEEFSTIJLCOACH STRESSLESS Improving Educators Resilience to Stress This project has been funded with support from the European Commission. This publication
Nadere informatieUitdagingen bewust beantwoorden
Sessie 5 Uitdagingen bewust beantwoorden Als ik het te druk heb dan betekent dit dat ik meer moet mediteren Mahatma Gandhi Stress: reageren of bewust beantwoorden? Stress is een natuurlijk en dagelijks
Nadere informatieWELKOM! LEZING MINDFULNESS
WELKOM! LEZING MINDFULNESS Confidanza, Praktijk voor danstherapie en mindfulness www.confidanza.nl 1 WELKOM danstherapie en mindfulness 2 HOEZO STRESS? danstherapie en mindfulness 3 WAT IS MINDFULNESS
Nadere informatieHet landschap van stress
Sessie 4 Het landschap van stress Omgaan met moeilijkheden Moeilijke dingen vormen een deel van het leven. Daar hebben we niets over te zeggen. Situaties die je als onaangenaam ervaart, kunnen zorgen voor
Nadere informatieAPRIL 2013 HAAL HET BESTE UIT JE TEAM/SPORTERS MENSGERICHT COACHEN
for sports APRIL 2013 HAAL HET BESTE UIT JE TEAM/SPORTERS MENSGERICHT COACHEN DOOR: COERT-JAN TOMASSEN Partnership WAT DOET CJT? >> Coach in bedrijfsleven en sportorganisaties >> Ondersteunt en ontwikkelt
Nadere informatiemet liefde, geduld en begrip kan ook iemand met een longprobleem een prettige seksuele relatie hebben
Intimiteit en seksualiteit bij longziekten Inleiding Intimiteit en/of seksualiteit horen bij het leven. De een is hierin wat actiever dan de ander en in de ene periode loopt het beter dan in de andere.
Nadere informatieMindfulness Training. Leer binnen acht weken anders om te gaan met stress, ontwikkel aandacht voor het nu en ervaar meer rust.
Mindfulness Training Leer binnen acht weken anders om te gaan met stress, ontwikkel aandacht voor het nu en ervaar meer rust. Mindfulness training Per dag schieten er duizenden, vaak stressvolle, gedachten
Nadere informatieUMC St Radboud. Mindfulness voor mensen met MS
UMC St Radboud Mindfulness voor mensen met MS Patiënteninformatie De diagnose MS is ingrijpend voor u en uw omgeving. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat bij ziekte angst, depressie en andere psychologische
Nadere informatieHoe komt u in aanmerking voor hartrevalidatie? Hartrevalidatie op maat Het intakegesprek
Hartrevalidatie Een hartstoornis kan grote lichamelijke en psychische gevolgen hebben. Het vertrouwen in het functioneren van het eigen lichaam is niet meer vanzelfsprekend. Misschien kent u uw eigen mogelijkheden
Nadere informatieVAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER. Noortje Wiezer
VAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER Noortje Wiezer Themagebieden van TNO Waarom is het belangrijk om over werkdruk, werkstress en werkplezier te praten? Wat is stress? Een (noodzakelijke) reactie op een bedreigende
Nadere informatieOmgaan met chronische verm index:omgaan met chronische verm index :39 Pagina. Voorwoord 13
Inhoud Voorwoord 13 1 Wat is er aan de hand? 17 Twee typerende voorbeelden 17 Vermoeidheid 19 Vermoeidheid als een nuttig signaal 19 Vermoeidheid en stress 20 Vermoeidheid bij een ziekte 20 Vermoeidheid
Nadere informatieMindfulness op het werk
Mindfulness op het werk Mindfulness op het werk Werken vanuit rust en aandacht Veel mensen ervaren hun werk als een plek waar nooit rust is, met een doorlopende activiteit aan lijstjes die af moeten, mensen
Nadere informatieMindfulness programma. Leer binnen acht weken anders om te gaan met stress, ontwikkel aandacht voor het nu en ervaar meer rust.
Mindfulness programma Leer binnen acht weken anders om te gaan met stress, ontwikkel aandacht voor het nu en ervaar meer rust. Per dag schieten er duizenden, vaak stressvolle, gedachten door je hoofd.
Nadere informatieInspiratie. Werkplaats Aandachtig Leven. Mindfulness betekent aandacht geven op een bepaalde manier gericht in het hier en nu niet (ver)oordelend.
Werkplaats Aandachtig Leven WERKPLAATS AANDACHTIG LEVEN: INSPIRATIE, BEZIELING, SPIRITUALITEIT, LEVENSWERK PSYCHO-SOCIAAL THERAPIE, SABBATICAL COACHING, MINDFULNESS TRAINING Nieuwsbrief 3 februari 2011
Nadere informatieHerstel en Balans. Kanker zet je leven op zijn kop. De rol van de psycholoog. Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010
Herstel en Balans De rol van de psycholoog Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010 Kanker zet je leven op zijn kop 1 Kanker, gevolgen voor de patiënt Heftige emoties. Verlies van controle
Nadere informatieAnders leren omgaan met ziekte en pijn. Mindfulness-training voor patiënten
Anders leren omgaan met ziekte en pijn Mindfulness-training voor patiënten Soms wordt iemands leven overheerst door problemen die een ernstige of chronische ziekte met zich mee kan brengen. U kunt bijvoorbeeld
Nadere informatieANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger
ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger In elk mens schuilt een potentiële moordenaar! Wat als zij straks het schelmes neemt? ANGSTEN OVERWINNEN
Nadere informatieOmgaan met spanningen
Omgaan met spanningen Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Stimulerende spanning 1 Problematische spanning 1 Oorzaken van spanning 2 Spanningsklachten 2 De vicieuze cirkel 3 Overspannen
Nadere informatieU gezondheid, onze uitdaging!
Hertsteltraject Grip- krijgen- op- stress. Een te hoge werkdruk, te veel drukte thuis, ingrijpende gebeurtenissen in ons leven, zorgen, problemen, conflicten of dagelijkse ergernissen kunnen stress opleveren.
Nadere informatieUMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Revalideren voor en na uw hartoperatie
UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Revalideren voor en na uw hartoperatie Zo fit mogelijk voor de operatie, optimaal herstel na de operatie UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord
Nadere informatieNetwerk Ouderenzorg Regio Noord
Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid
Nadere informatie1. Project oncologische revalidatie Herstel en Balans
Welzijn 1 1. Project oncologische revalidatie Herstel en Balans 1.1. Wat is Herstel en Balans? Een ingrijpende operatie, vermoeidheid na de bestraling en chemotherapie, weer aan het werk willen maar de
Nadere informatieGelukkig ondanks pijn: een online behandelprogramma voor mensen die lijden aan fibromyalgie of andere vormen van chronische pijn
Gelukkig ondanks pijn: een online behandelprogramma voor mensen die lijden aan fibromyalgie of andere vormen van chronische pijn Algemene informatie Dag in dag uit geconfronteerd worden met aanhoudende
Nadere informatieHoe blijf je mentaal fit?
Hoe blijf je mentaal fit? Workshop themadag NVN voor (pre)dialyserenden, getransplanteerden en partners M.W. Derks-Dijkman, Msc. Gezondheidszorgpsycholoog in opleiding tot Klinisch neuropsycholoog Afdeling
Nadere informatieregio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl
regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl n Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat
Nadere informatieDe kracht om te veranderen wat ik kan veranderen. De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen. De wijsheid om het verschil te zien
De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen De wijsheid om het verschil te zien De psychologie van pijn. Sint-Jozefkliniek Bornem - Willebroek Barbara
Nadere informatieEvaluatieverslag mindfulnesstraining
marijke markus spaarnestraat 37 2314 tm leiden Evaluatieverslag mindfulnesstraining 06 29288479 marijke.markus@freeler.nl www.inzichtinzicht.nl kvk 28109401 btw NL 079.44.295.B01 postbank 4898261 14 oktober
Nadere informatieHerstel & Balans Revalidatieprogramma voor (ex-)kankerpatiënten
Revalidatie Herstel & Balans Revalidatieprogramma voor (ex-)kankerpatiënten Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Kanker is een ingrijpende ziekte.
Nadere informatiePsychomotorische Therapie
Expertisecentrum Psychomotorische Therapie 2 Psychomotorische Therapie (PMT) Voor wie Psychomotorische Therapie (PMT) is een behandelvorm voor mensen met psychische klachten of psychosociale problemen.
Nadere informatieSTRESS EN HARTCOHERENTIE
Dendermondsesteenweg 29 9270 LAARNE-KALKEN 0474 30 85 84 www.dekrachtbron.be info@dekrachtbron.be MASSAGECENTRUM DE KRACHTBRON STRESS EN HARTCOHERENTIE Het autonome zenuwstelsel is verantwoordelijk voor
Nadere informatiePatiënteninformatie. Hart op weg naar beter! Psycho-Educatieve-Preventie.indd 1
Patiënteninformatie Hart op weg naar beter! 1522236 Psycho-Educatieve-Preventie.indd 1 26-04-16 16:09 Hart op weg naar beter! Medische psychologie, route 2.7 Telefoon (050) 524 5990 Algemeen Neemt u bij
Nadere informatieHartrevalidatie (poliklinisch)
Hartrevalidatie (poliklinisch) Informatie over het hartrevalidatieprogramma in het ETZ voor patiënten en partners Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is hartrevalidatie? 1 Voor
Nadere informatieRevalideren voor en na uw hartoperatie Zo fit mogelijk voor de operatie, optimaal herstel na de operatie
Centrum voor Revalidatie Thoraxcentrum Revalideren voor en na uw hartoperatie Zo fit mogelijk voor de operatie, optimaal herstel na de operatie U ondergaat binnenkort een hartoperatie. U kunt ervoor kiezen
Nadere informatie* de compassie training is ook los van de mindfulness training te volgen, er wordt echter geregeld verwezen naar oefeningen uit
Compassie training Wat is compassietraining? In de compassietraining worden oefeningen aangeboden om meer acceptatie en verbondenheid met jezelf en anderen te ervaren. Hierdoor wordt je in staat een mildere
Nadere informatiePSYCHIATRIE & PSYCHOLOGIE. Educatieve therapie voor patiënten met pijn
PSYCHIATRIE & PSYCHOLOGIE Educatieve therapie voor patiënten met pijn Educatieve therapie voor patiënten met pijn U bent onder behandeling vanwege chronische pijn. Uw arts heeft u geadviseerd om de educatieve
Nadere informatieGerhard Wekking. Eerstelijnspsycholoog, GZ-psycholoog Cognitief Gedragstherapeut Systeemtherapeut Neuropsycholoog
Gerhard Wekking Eerstelijnspsycholoog, GZ-psycholoog Cognitief Gedragstherapeut Systeemtherapeut Neuropsycholoog Inhoud Haperende initiatie Consequenties voor patiënt, partner en relatie Stress en omgaan
Nadere informatieBlijvend belang training, 21 respondenten
Evaluatie mindfulness trainingen, respondenten Blijvend belang training, respondenten Ja Weet niet Wat heb je geleerd in de training? Inzicht in mezelf/luisteren naar mezelf/tijd nemen voor mezelf Letten
Nadere informatieVertrouw ik jou? Over hersenletsel en argwaan. Jan Voortman MBA directeur Professionals in NAH, Lochem
Vertrouw ik jou? Over hersenletsel en argwaan Jan Voortman MBA directeur Professionals in NAH, Lochem Inhoud Voorstellen Argwaan, waar hebben we het dan over? Argwaan en ons brein Argwaan na ontstaan van
Nadere informatieGEZOND WERKEN INDIGO BRABANT. Training en ondersteuning in mentaal fit werken
GEZOND WERKEN INDIGO BRABANT Training en ondersteuning in mentaal fit werken 2 Gezond Werken Gezonde werknemers gaan met plezier naar het werk. Ze zijn geestelijk fit en blijven fit. Gezonde werkdruk biedt
Nadere informatieWorkshop: eigen regie en zelfmanagement. Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur Hartstichting / De Hart&Vaatgroep
Workshop: eigen regie en zelfmanagement Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur Hartstichting / De Hart&Vaatgroep j.v.erp@hartstichting/.nl Definitie zelfmanagement (Chronic care model) Het individuele
Nadere informatieE book Angst. Praktijk Meta Bosheuvel 5 5683 AS Best info@praktijkmeta.nl
E book Angst Praktijk Meta Bosheuvel 5 5683 AS Best info@praktijkmeta.nl E-Book Angst Waarom zijn wij bang? Wat is precies de functie van angst? We hebben er allemaal bijna dagelijks mee te maken, maar
Nadere informatieTraining & themabijeenkomsten
Training & themabijeenkomsten voor mantelzorgers Inhoudsopgave 3 4 6 Trainingen en themabijeenkomsten - Hoe werkt het? Trainingen Themabijeenkomsten Over VIT-hulp bij mantelzorg VIT-hulp bij mantelzorg
Nadere informatieMaak kennis met A.L.A. in 3 stappen naar Rust, Kracht en Zelfvertrouwen; Wat het lichaam verwerkt heeft kan het hoofd loslaten.
Maak kennis met A.L.A. in 3 stappen naar Rust, Kracht en Zelfvertrouwen; Wat het lichaam verwerkt heeft kan het hoofd loslaten. Om je zeker en krachtig te voelen zijn geen ingewikkelde technieken nodig.
Nadere informatieRevalidatieprogramma
Revalidatiegeneeskunde Revalidatieprogramma Chronische pijn Deze folder geeft u algemene informatie over revalidatie bij chronische pijn. Uiteraard komt de folder niet in plaats van een gesprek met uw
Nadere informatieNiet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid. Jeugd en Gezin Gooi en Vechtstreek
Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat is ongeveer een derde van ons hele leven. Er zijn wel verschillen in de behoefte aan slaap. Waar de
Nadere informatiePatiënteninformatie. Delier of plotse verwardheid. GezondheidsZorg met een Ziel
i Patiënteninformatie Delier of plotse verwardheid GezondheidsZorg met een Ziel DELIER OF PLOTSE VERWARDHEID Uw partner, familielid of iemand anders uit uw naaste omgeving is vanwege een ziekte, ongeval
Nadere informatieOntdek je kracht voor de leerkracht
Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te
Nadere informatie