RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK BASISSCHOOL DE RIETSLENKE

Transcriptie

1 RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK BASISSCHOOL DE RIETSLENKE School : basisschool De Rietslenke Plaats : Nijverdal BRIN-nummer : 06JC Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 2 juni 2005 Datum vaststelling : 3 oktober 2005

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING KWALITEITSPROFIEL BESCHOUWING VERVOLG VAN HET TOEZICHT...15 PKO rapport basisschool De Rietslenke, 2 juni

4

5 1 INLEIDING Op 2 juni 2005 bezocht de Inspectie van het Onderwijs basisschool De Rietslenke in het kader van een pilot periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde concept van het nieuwe waarderingskader. Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op kwaliteitszorg, leerstofaanbod, onderwijstijd, onderwijsleerproces (pedagogisch handelen, didactisch handelen, afstemming, actieve rol leerlingen), sfeer, leerlingenzorg en opbrengsten. Op grond van het kwaliteitsoordeel dat bij een vorig inspectiebezoek is gegeven of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd, kan de inspectie besluiten om bij bepaalde kwaliteitsaspecten niet alleen de kwaliteit van de kernindicatoren te onderzoeken maar alle indicatoren die betrekking hebben op dat kwaliteitsaspect. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende valide en betrouwbare gegevens heeft verzameld in het kader van zelfevaluatie kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft relevante documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatieactiviteiten en schoolontwikkeling betrekking hebben. Het betreft: een kwaliteitsenquête de zorgscan BAS borgingsdocumenten De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. 1. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. 2. Analyse van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. 3. Schoolbezoek waarbij in ongeveer de helft van de groepen van de school de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 2, 3, 4, 6 en Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de interne begeleiders. PKO rapport basisschool De Rietslenke, 2 juni

6 5. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met directie en team. Daarbij was een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag aanwezig. De inhoud van het rapport. Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel van de school op (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, aanwijzingen vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. PKO rapport basisschool De Rietslenke, 2 juni

7 2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op de belangrijke kenmerken van goed onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen. Kwaliteitsaspect: Kwaliteitszorg 1.3 de school evalueert systematisch de kwaliteit van leren, onderwijzen en begeleiden. 1.5 de school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.7 de school borgt de kwaliteit van het toetssysteem. Kwaliteitsaspect: Leerstofaanbod 3.1 het feitelijke leerstofaanbod is dekkend voor de kerndoelen. 3.4 het leerstofaanbod wordt aangeboden tot en met het niveau van groep het leerstofaanbod maakt afstemming mogelijk op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 3.8 de school heeft een leerstofaanbod bij nederlandse taal dat past bij de onderwijsbehoeften van taalzwakke leerlingen. PKO rapport basisschool De Rietslenke, 2 juni

8 Kwaliteitsaspect: Tijd 4.1 de geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten. 4.5 de leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.6 de school varieert de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij nederlandse taal en rekenen en wiskunde, afhankelijk van de onderwijsbehoeften van leerlingen. Kwaliteitsaspect: Pedagogisch handelen 5.2 de leraren gaan op een respectvolle wijze met de leerlingen om. Kwaliteitsaspect: Didactisch handelen 6.1 de leraren realiseren een productieve werksfeer. 6.3 de leraren geven een duidelijke uitleg. Kwaliteitsaspect: Afstemming 7.1 de leraren bepalen systematisch de vorderingen van hun leerlingen. 7.3 de leraren stemmen de instructie af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 7.4 de leraren stemmen de verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect: Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 de leerlingen zijn actief betrokken bij de lessen. 8.4 de leerlingen leren verschillende leerstrategieën te gebruiken. PKO rapport basisschool De Rietslenke, 2 juni

9 Kwaliteitsaspect: Sfeer op school 9.3 de ouders tonen zich betrokken bij de school. 9.5 de leerlingen en het personeel voelen zich veilig op school. Kwaliteitsaspect: Begeleiding 10.1 de school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Kwaliteitsaspect: Zorg 11.2 de school analyseert de aard van de zorg die de zorgleerlingen nodig hebben, op basis van de verzamelde gegevens de school voert de zorg planmatig uit. Kwaliteitsaspect: Opbrengsten 12.1 de resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht de resultaten van de leerlingen voor nederlandse taal en rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht de sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 PKO rapport basisschool De Rietslenke, 2 juni

10

11 3 BESCHOUWING Algemene conclusie Op basis van dit periodiek kwaliteitsonderzoek komt de inspectie tot de conclusie dat het onderwijs op basisschool De Rietslenke van voldoende kwaliteit is. Vijftien indicatoren zijn van voldoende niveau, negen indicatoren zijn van goed niveau, één indicator is van onvoldoende niveau en één indicator is niet te beoordelen. Het systematisch evalueren van de eigen kwaliteit, het toetssysteem, de zorg en begeleiding van leerlingen en de prettige en taakgerichte sfeer in de groepen zijn kwaliteitskenmerken waarmee de school goed scoort. Het gebruik maken van strategieën om leerlingen zich bewust te laten worden van een succesvolle aanpak van bepaalde taken is onvoldoende aangetroffen. In vergelijking met het vorige inspectiebezoek zijn verbeteringen gerealiseerd in het leerstofaanbod, de kwaliteitszorg en de werksfeer in de lessen. Uitgangssituatie De Rooms-Katholieke basisschool De Rietslenke ressorteert met dertien andere basisscholen onder het bevoegd gezag van Stichting Katholiek Onderwijs Twenterand. De school is ontstaan uit een fusie van twee scholen welke in 2001 zijn beslag heeft gekregen. Op 1 oktober 2004 telde de school 234 leerlingen waarvan 21 procent met een hoger gewicht dan Het leerlingenaantal is licht dalend. Er zijn elf groepen waarvan de grootte varieert van 18 tot 29 leerlingen. Vooral in de kleutergroepen zijn de groepen groot. Er zijn zeventien leraren aan de school verbonden van wie er tien in deeltijd werken. Eén leraar is langdurig ziek (niet schoolgerelateerd). De directeur wordt aan het eind van dit schooljaar vervangen in verband met het aanvaarden van de functie van algemeen directeur van de Stichting. Sinds 2004 is de school gehuisvest in een nieuw gebouw waarin ook een peuterspeelzaal, kinderopvang, muziekschool en educatief centrum zijn gevestigd. Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg is van voldoende tot goede kwaliteit. In 2003 is een zelfevaluatie-instrument, Kwaliteitsmeter Primair Onderwijs (KMPO), afgenomen bij directie, leraren, leerlingen en ouders. De resultaten zijn besproken binnen het team en met de ouders en hebben geleid tot acties ter verbetering van de gesignaleerde knelpunten. Het algehele beeld over de school is positief. In 2005 is hetzelfde evaluatie-instrument opnieuw afgenomen bij de vier doelgroepen. De resultaten waren evenwel nog niet besproken in het team. De systematische (zelf)evaluatie is van goed niveau vanwege de frequente toepassing bij vier groepen, de navolgbaarheid van de analyse en conclusies en het beperkt aantal verbeterpunten. PKO rapport basisschool De Rietslenke, 2 juni

12 Basisschool De Rietslenke werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. Deze activiteiten hebben vooral betrekking op de bevordering van de sociaalemotionele ontwikkeling, adaptief onderwijs en de doorgaande lijn in het lees/taalaanbod. De doelen van deze activiteiten zijn door de deelname aan het Programma Alternatieve Denkstrategieën (PAD) en Bouwen aan een Adaptieve School (BAS) concreet beschreven. Dat geldt in mindere mate voor de evaluatie van de realisering van die doelen. In de rapportage over kwaliteitszorg wordt niet duidelijk hoever de school gevorderd is met het realiseren van de beoogde doelen voor schoolverbetering. Het toetssysteem is van goede kwaliteit. In de kleutergroepen worden de leerlingen goed gevolgd door middel van een kleuterobservatiesysteem en de toetsen Ordenen, Taal voor Kleuters en Ruimte en Tijd. Het dyslexieprotocol wordt gevolgd met de herfst- en krokussignalering. De eind- en tussenopbrengsten (leerresultaten op tussenliggende momenten) zijn bepaald met behulp van genormeerde toetsen. Op sociaal-emotioneel gebied wordt gebruik gemaakt van Eggo (Pravoo). Onderwijs en leren Het leerstofaanbod voldoet voor Nederlandse taal en rekenen/wiskunde aan de kerndoelen en wordt aangeboden in alle groepen. In de onderbouw maakt men gebruik van de uitgangspunten van ontwikkelingsgericht onderwijs (ontluikende geletterdheid) en de pakketten Schatkist voor rekenen en taal. De doorgaande lijn in het lees/taalaanbod wordt beschreven, gebruik makend van de methoden Taalschat, Taal Actief (nieuwste versie) en Tekstverwerken. De school neemt ook deel aan een Taalbevorderingsproject van de gemeente Hellendoorn. Het aantal leerlingen met een individuele leerlijn lijkt aan de hoge kant (13 procent), maar de school kan op basis van externe uitgevoerde onderzoeken aantonen dat het in alle gevallen gaat om leerlingen met een lage intelligentie, dyslexie en ADD ('Attention Deficit Disorder'). De aanwezige methoden en materialen maken afstemming op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen mogelijk, met name voor de zorgleerlingen. Een aanbod voor meerbegaafde leerlingen is in ontwikkeling. De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten. De hoeveelheid onderwijstijd voor Nederlandse taal, lezen, rekenen en wiskunde is voldoende. Er wordt gebruik gemaakt van inlooptijd en de leraren gaan efficiënt om met de beschikbare onderwijstijd. Indien de resultaten daartoe aanleiding geven, wordt de leertijd in bepaalde groepen vergroot. Het didactisch handelen is van voldoende tot goed niveau. De leraren realiseren een goede, prettige en productieve werksfeer waar de leerlingen betrokken zijn bij de les en waar het zelfstandig werken goed verloopt. De uitleg is voldoende duidelijk, maar kan aan helderheid winnen door meer gebruik te maken van effectieve instructievormen, zoals doel, terugblik en samenvatten. De leerstof wordt aangepast aan de verschillen in onderwijsbehoeften van leerlingen door de taakbrief, de instructietafel en het gebruik van personal computers. Het gebruik van strategieën bij begrijpend lezen en rekenen/wiskunde is onvoldoende waargenomen. De leraren zijn nog teveel gericht op het horen van het goede antwoord in plaats van de aanpak van leertaken uit te leggen, te bespreken en te (laten) vergelijken tussen leerlingen. Uit de vragenlijsten die het team, ouders en leerlingen hebben ingevuld, blijkt dat ouders zich voldoende betrokken voelen bij de school en dat leerlingen en leraren werken in een veilig klimaat. PKO rapport basisschool De Rietslenke, 2 juni

13 De zorg is van goede kwaliteit. De planmatigheid van de zorg is uitgewerkt in het zorgplan van de school. De leraar vormt de spil van waaruit de zorg gestalte krijgt. Deze wordt bijgestaan door twee interne begeleiders en een remedial teacher. Uit de groepsmappen blijkt dat leraren op een systematische wijze de vorderingen van de leerlingen bepalen en analyseren. Daarvoor gebruiken ze naast methodegebonden ook methodeonafhankelijke toetsen. De resultaten worden ingevoerd in het ESIS-leerlingvolgsysteem. Per jaar vinden vier groepsbesprekingen plaats tussen de leraar en de intern begeleider. De resultaten van de groepsbesprekingen zijn in getypte vorm in de groepsmappen aanwezig. De handelingsplannen zijn meestal duidelijk waar het de doelstelling, diagnose en evaluatie betreft. Niet in alle voorkomende gevallen wordt een individueel handelingsplan gemaakt. Soms gaat het om een groepshandelingsplan waarbij de remedial teacher de voorinstructie verzorgt. De school voert een beleid om zorgleerlingen zoveel mogelijk binnen de school op te vangen. Er is volgens de intern begeleiders voldoende externe ondersteuning om de zorgleerlingen met indicaties goed op te vangen. Opbrengsten De opbrengsten zijn van voldoende kwaliteit. De eindopbrengsten liggen op basisschool De Rietslenke in de jaren 2003 tot en met 2005 op het verwachte niveau. De onderdelen spellen van werkwoorden, woordenschat en kaartlezen blijven wat achter bij de opbrengsten op andere vakgebieden. De resultaten gedurende de schoolperiode zijn beoordeeld aan de hand van uitslagen van de toetsen van het leerlingvolgsysteem voor technisch lezen in groep 3 en 4, rekenen en wiskunde in groep 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. Uit deze gegevens blijkt dat de resultaten op voldoende niveau liggen. Het niveau van rekenen en wiskunde in groep 4 lag echter onder de inspectienorm. Het niveau van sociale vaardigheden is voor de inspectie niet vast te stellen omdat de school niet beschikt over gegevens die zijn verzameld met een landelijk genormeerd instrument. Basisschool De Rietslenke maakt gebruik van het instrument Eggo. PKO rapport basisschool De Rietslenke, 2 juni

14

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit betrof in ieder geval het voldoen van de geplande onderwijstijd aan de wettelijke voorschriften en het kunnen beschikken over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit PKO is er geen sprake van een aanwijzing met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. De bevindingen in dit pilotbezoek PKO leiden tot de conclusie dat de school wordt opgenomen in de reguliere planning van de inspectie. PKO rapport basisschool De Rietslenke, 2 juni