Op weg naar integrale zorg. Op weg naar integrale zorg voor chronisch zieken en ouderen

Transcriptie

1 Op weg naar integrale zorg voor chronisch zieken en ouderen Lustrum Symposium PoZoB 11 oktober 2012 Leo van der Geest

2 Maatschappelijke opgave 1: veranderende ziektelast minder acuut meer chronisch

3 Maatschappelijke opgave 2: zinnige en zuinige zorg Toenemende medische kennis en technologie hogere verwachtingen medicalisering van maatschappelijke vragen toenemende kosten wat is zinnige en zuinige zorg?

4 Maatschappelijke opgave 3: opmars psychosociale aandoeningen

5 Maatschappelijke opgave 4: nieuwe preventie opgaven in leefstijl: voeding, bewegen en participatie

6 Maatschappelijke opgave 5: sterke stijging zorguitgaven, en % bbp

7 Toenemende zorgvraag is ook arbeidsmarktprobleem Nu: 1,2 miljoen werkzame personen vergrijzing: overige groei: arbeidsjaren arbeidsjaren Terwijl beroepsbevolking krimpt!! Slimmer met zorg

8 Zorg in huidige vorm (inhoud, organisatie, financiering) onvoldoende tegen deze uitdagingen opgewassen Zorgaanbod 2010 Zorgvraag curatieve zorg - chronisch ziekenmodel - gestandaardiseerde zorg - persoonlijke dienstverlening - in instelling en statisch - aan huis en mobiel - episodische ziekten - levenslange beperkingen - fragmentarisch - levensloopbenadering - enkelvoudige aandoeningen - multimorbiditeit - geen relatie gezondheid-gedrag - wel relatie gezondheid-gedrag - afwachten (defensief) - vroegtijdig interveniëren (proactief) - behandeling (patiënt/consument) - participatie (burger)

9 Paradigmashift nodig ( integrale zorg ) Niet aandoening, maar mens in zijn omgeving centraal stellen Focus niet op afzonderlijke behandeling, maar op kwaliteit van leven Aanbod niet gefragmenteerd, maar goede coördinatie Preventie als integraal onderdeel zorg Van zz naar gg

10 Sleutelrol voor integrale eerstelijnszorg: kwaliteit, toegankelijkheid én doelmatigheid

11 1. Patiënt: co-producent van gezondheid Zelfmanagement ondersteuning

12 Knelpunten zelfmanagement ondersteuning nog nauwelijks onderdeel zorgpraktijk gebrekkige kennis over effectiviteit geen echt belang bij zorgverlener (prikkels) angst voor bemoeizorg gebrekkige ict (individueel behandelplan, patiëntvolgsysteem) gefragmenteerd zorgaanbod; geen regisseur organisatiecapaciteit eerstelijnspraktijk zelfmanagement vermogen soms beperkt (multi-problem situatie)

13 2. Focus op kwaliteit van leven

14 Knelpunten Gebrekkige maatstaven om kwaliteit van leven te meten Geen stuurvariabele in financiering ontzorgen beleid in andere domeinen samenwerking met lokaal welzijnswerk ontbreken eenduidige regie

15 3. Geen gefragmenteerd aanbod, maar hoogwaardige, doelmatige, integrale zorg

16 Knelpunten geen grip op tweede lijn; daardoor ook nauwelijks substitutie (doelmatigheidswinst) financiële schotten (AWBZ, Zvw, WMO) weinig prikkels voor kwaliteit en doelmatigheid fragmentatie: onvoldoende organisatiekracht onvoldoende zicht op patiënt en omgeving (achter de voordeur) multimorbiditeit (keten-dbc halffabrikaat) geen link met collectieve preventie noch met nulde lijn conservatisme, domeinafbakening, beduchtheid voor concurrentie

17 4. Preventie integraal onderdeel van zorg

18 Knelpunten Weinig zicht op effectieve maatregelen (lange termijn) Continuïteit in zorgrelatie patiënt zorgverlener Nauwelijks samenhang individuele/collectieve preventie Taboe op ingrijpen in gedrag/leefstijl Geen systematische aandacht in spreekkamer (tijdgebrek, focus op medische behandeling) Ontbreken adequate begeleiding

19 Rijksbeleid: zorg en ondersteuning in de buurt : inzet op kwaliteit, doelmatigheid en toegankelijkheid

20 Knelpunten gezondheidszorg als kostenpost i.p.v. investering wijziging in bekostiging kost extra (smeer)geld mediadruk dwingt eerder tot extra uitgaven dan doelmatigheid effectieve lobby van gevestigde belangen politiek afbreukrisico leidt tot regeldichtheid/bureaucratisering; remt innovatie lokale verschillen in kwaliteit en toegankelijkheid politiek gevoelig nauwelijks zicht op (effectieve prikkels voor) doelmatigheid ziekenhuisfinanciering belemmert substitutie: wie draagt kosten van krimp verkokerde financiering: Zvw, AWBZ, WMO, preventie

21 bereikt Waar staat PoZoB? te doen - ketenzorgprogramma s - doorontwikkelen tot werkelijk integrale zorg (diabetes,astma,cvrm,ggz,ouderen) - individueel zorgplan - zelfmanagement ondersteuning - systematische kwaliteitsmeting - kwaliteit van leven (proces/uitkomstindicatoren, spiegelinformatie) - samenwerking met 2 e lijn, lokaal - werkelijk integrale aanpak onder één welzijnswerk ( eerstelijn plus ) gezamenlijke regie - gezondheidsmanagement - populatiemanagement - bekostiging: productfinanciering/ - populatiebekosting (experimenteel) keten-dbc s - samenwerking met verzekeraars - co-makership o.b.v. gezamenlijk zorginhoudelijk en financieel belang - meer inzicht in doelmatigheid - accountable care

22 Toekomst: Accountable Care Organizations

23 Kenmerken ACO patiënt in sociale omgeving centraal focus op preventie en zelfzorg multidisciplinaire benadering, optimale coördinatie continuïteit in contact patiënt en zorgverlener verantwoordelijk voor integrale zorg aan bepaalde populatie afrekenbaar op algehele gezondheidsresultaten en kosten verschillende organisatievormen mogelijk

24 Vereisten volledige en actuele informatie over patiënten en verleende zorg kennis en vaardigheden populatiemanagement en coördinatie van zorg inzet op patiënteneducatie en zelfmanagementondersteuning cultuur van teamwork onder artsen en andere zorgverleners goed gecoördineerde relaties met specialisten en andere zorgverleners monitoring en rapportage over de kwaliteit en doelmatigheid geleverde zorg kennis en vaardigheden om financiële risico s te beheersen commitment van de leiding aan kwaliteitsverbetering als topprioriteit operationele bevoegdheden om continu aan prestatieverbetering te werken Voorbeeld: Kinzigtal (Dld), Massachusetts

25 Kern elementen Bevlogen professionals Professionele ondersteuningsstructuur Integrale financiering (populatiegebonden bekostiging) Inzet op kwaliteit én doelmatigheid dankzij shared savings Lange termijn contract (tien jaar)

26 Veel succes met de verdere ontwikkeling!!

27