Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... Inge Gies

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... Inge Gies"

Transcriptie

1

2 2

3 Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... nge Gies 3

4 BM 30 obesitas BM 25 overgewicht Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... nge Gies 4

5 G/L P90: overgewicht G/L P97: obesitas Obesitas: uptodate in oorzaken en behandeling nge Gies 5

6 Kinderen Belgische Gezondheidsenquête 6

7 7

8 RSCO OBESTAS OP KNDERLEEFTJD Risico obesitas als volwassene > 65% Levenslange en ernstige ziekte Levenslange behandeling nge Gies 8

9 Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... nge Gies 9

10 ProConvertase 1 deficiency Bardet-Biedl Syndrome Singe-minded 1 (SM 1) Deficiency Albrights Hereditary Osteodystrophy Alstrom Syndrome Congenital Leptin Deficiency POMC Deficiency MC4R Deficiency Cohen Syndrome Genetische syndromen: PCSK1 gene. Adrenal, thyroid, GH, gonadotrope insufficiency. Central diabetes insipidus. Postprandial hypoglycemia. Diarrhea - Eerder zeldzaam Retinitis pigmentosa, polydactyly, MR, hypogonadism, renal abnormalities - Vaak vertraagde MR, autism, facial dysmorphism ontwikkeling (flat face) en mentale retardatie Short stature, skeletal defects, resistance to several hormones - Kleine of juist heel grote gestalte Photophobia, nystagmus, deafness, blindness, diabetes - Rood haar, polydactylie, faciale dysmorfismen, epilepsie, doofheid Hypogonadism, intense hyperphagia, T-immune dysfunction, frequent infections. Hyperphagia and early-onset obesity; adrenal crisis due to ACTH deficiency, hypopigmentation with red hear. - Uitval van hormonale as ncreased linear growth and final height, severe hyperinsulinemia - Recidiverende infecties, diarree Chr 8q22 mutation. MR, head/face defects (small jaw, shortened area between the nose and upper lip, high raised palate). Sometimes seizures and deafness. => micro-array / specifiek gen panel

11 Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... nge Gies 11

12

13 2e trimester: aanleg vetmassa 3e trimester: programmatie vetmassa gf-1 insuline vetzuren (LCFA) glucocorticoiden Nadien: window period (eerste 2 levensjaren) voor verdere programmatie vetmassa Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... World Rev Nutr Diet; Ailhaud nge Gies 13

14 DYSMATURTET: - (abdominale) vetmassa - hyperinsulinisme - risico inflammatie Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... J Clin Endocr Metab; nge Gies banez 14

15 Foetale hyperglycemie Foetaal hyperinsulinisme nsuline en leptine resistentie via down-regulatie receptoren Expansie aantal adipocyten Hyperfagie Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... Matern Child Health J; Huang nge Gies 15

16 Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... nge Gies 16

17 Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... Clin Med nsigts 2017; Uwaezuoke nge Gies 17

18 + 1 maand borstvoeding => 4% risico obesitas Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... Am J Epidem; Harder nge Gies 18

19 eiwit intake: - GF-1 - insuline adipocyten gewichtstoename Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... Am J Clin Nutr 2009; Koletzko nge Gies 19

20 Vaste voeding VOOR leeftijd van 4 mnd Vroegtijdige introductie vaste voeding: Minder (lang) borstvoeding Hogere intake van eiwitten en caloriën Gewijzigde smaak Verandering microbioom Vaste voeding NA leeftijd van 6 mnd Nutr Research 2016; Wang 20

21 > 1 percentiellijn stijging in gewicht in eerste 2 levensjaren Rapid weight gain : 3,66 x hoger risico op obesitas als volwassene Obes Rev 2018; Zheng 21

22 ADPOSTY REBOUND NORMALE BM CURVE Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... nge Gies 22

23 Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... Rolland-Cachera 2016 nge Gies 23

24 24

25 Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... Sleep Med; Van Cauter nge Gies 25

26 Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... Sleep Med Rev ; Knutson nge Gies 26

27 Obesitas: uptodate in oorzaken en behandeling Sleep Med; Van Cauter nge Gies 27

28 Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... nge Gies 28

29 AANPAK BJ TE DKKE BABES Voorgeschiedenis Voeding Overige Maternele/paternele obesitas Gestationele DM/ Gewichtstoename Siblings met obesitas Geboortegewicht (SGA of LGA) Familiale voorgeschiedenis van vroegtijdig CVD (Duur van) borstvoeding Timing van introductie vaste voeding Appelsap / fruitsap / gezoete dranken Diversificatie Voeding als beloning Maaltijd samen met hele gezin Hoeveelheid screen time Slaap [16] [17] [18] [19] Obesity Medecine Association 2016

30 BEHANDELNG VAN KND MET OBESTAS: 0-24 MAAND OUD GEEN screen time GEEN TV in slaapkamer Niet forceren wanneer kind niet meer wil drinken uur slaap Behavior and Sleep ntake (Exclusieve) borstvoeding 6-12 mnd FV en bijvoeding, CAVE eiwit intake Vaste voeding pas vanaf 6 mnd GEEN sapjes GEEN fast food GEEN dessertjes Activity [16] [17] [18] [19] Hou kind actief in park Moedig directe interactie met ouders aan Geen media Obesity Medecine Association 2016

31 BEHANDELNG VAN KND MET OBESTAS: 0-24 MAAND OUD G/L percentiel doorkruist curve G/L percentiel > P90 G/L percentiel > P97 Zo lang mogelijk exclusieve BV Wanneer nog geen bijvoeding: intake ml/d Wanneer reeds bijvoeding: intake ml/d Geen media Zo lang mogelijk exclusieve BV Wanneer FV: reductie intake: 4-5/d < 6 mnd, 3/d > 6 mnd Aanbod van bijvoeding nakijken Geen media Zo lang mogelijk exclusieve BV Wanneer FV: reductie intake: 4-5/d < 6 mnd, 3/d > 6 mnd Aanbod van bijvoeding nakijken Geen media

32 BEHANDELNG VAN KND MET OBESTAS: 2-4 JAAR OUD Routine slaappatroon Geen TV in slaapkamer u slaap/d ALLE maaltijden aan tafel Ouders als rolmodel Voeding niet als beloning gebruiken Gezinstherapie Behavior and Sleep ntake 3 maaltijden + snack 2 melkproducten/d 3 x groenten/d 1 x fruit /d Dessert sporadisch GEEN gezoete dranken GEEN fast food Aangepaste portie grootte Beloning bij proeven van nieuwe voeding Activity [16] [17] [18] [19] Stimuleer actief spel Minimale sedentaire tijd Geen screen time < 2 jr; < 1 u/d voor 2-4 jr Obesity Medecine Association 2016

33 BM < P portie fruit en groenten / dag < 2 u screen time/d Vrij actief spel stimuleren Geen gezoete dranken BM P90 P portie fruit en groenten / dag <1-2 u screen time/d Vrij actief spel stimuleren Geen gezoete dranken BM > P97 Advies dietiste < 1 u screen time / dag Verminder sedentaire activiteit Vrij actief spel stimuleren Geen gezoete dranken

34

Help!? mijn kind is obees Dr. Geert Van Moer

Help!? mijn kind is obees Dr. Geert Van Moer Help!? mijn kind is obees Dr. Geert Van Moer Overzicht presentatie 1. Enkele definities 2. Oorzaken obesitas op kinderleeftijd 3. Aanpak obesitas Pagina 2 Wanneer spreken we van overgewicht of obesitas

Nadere informatie

ISPAD 2011 pauline stouthart, kinderarts. Obesitas en Type 2 Dr. P. Stouthart. Michelle Obama 2010. Epidemiologie. Secundaire Obesitas

ISPAD 2011 pauline stouthart, kinderarts. Obesitas en Type 2 Dr. P. Stouthart. Michelle Obama 2010. Epidemiologie. Secundaire Obesitas ISPAD 2011 pauline stouthart, kinderarts Obesitas en Type 2 Dr. P. Stouthart 80 Michelle Obama 2010 Epidemiologie Ebbeling, CB. Childhood obesity. Lancet 2002; 360 (10): 473-482 Obesitas Secundaire Obesitas

Nadere informatie

De te grote zuigeling. Prof dr Jean De Schepper

De te grote zuigeling. Prof dr Jean De Schepper De te grote zuigeling. Prof dr Jean De Schepper Inleiding Overgroei bij zuigelingen induceert gewoonlijk minder ongerustheid dan ondergewicht is vaak geassocieerd met prenatale overgroei (LGA), familiaal

Nadere informatie

Module Geboorte en Zuigeling II. de infantiele groei en ontwikkeling. Prof dr Jean De Schepper Vakgroep Pediatrie en Geneeskunde U Gent

Module Geboorte en Zuigeling II. de infantiele groei en ontwikkeling. Prof dr Jean De Schepper Vakgroep Pediatrie en Geneeskunde U Gent Module Geboorte en Zuigeling II. de infantiele groei en ontwikkeling Prof dr Jean De Schepper Vakgroep Pediatrie en Geneeskunde U Gent INDELING I. stoornissen in de groei onvoldoende gewichtstoename overdreven

Nadere informatie

Kind en Voeding Effect op langere termijn

Kind en Voeding Effect op langere termijn Kind en Voeding Effect op langere termijn Arend F Bos Kinderarts neonatoloog UMCG Food for Healthy Ageing, Groningen, June 2012 Opzet presentatie Het vakgebied Neonatologie Relatie voeding groei Hersengroei

Nadere informatie

Ellen Govers. Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen

Ellen Govers. Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen Ellen Govers Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen 1. patiënten kunnen goed afvallen op de Richtlijnen Goede Voeding 2. overgewicht behandelen

Nadere informatie

OBESITAS BIJ KINDEREN. Myriam Van Winckel Kinderarts, UZ Gent Caroline Braet Dr. psychologie, UGent

OBESITAS BIJ KINDEREN. Myriam Van Winckel Kinderarts, UZ Gent Caroline Braet Dr. psychologie, UGent OBESITAS BIJ KINDEREN Myriam Van Winckel Kinderarts, UZ Gent Caroline Braet Dr. psychologie, UGent Is hier iemand ziek? Obesitas = risicofactor ziekte Erkenning als ziekte van belang voor terugbetaling

Nadere informatie

Bijlage KA.1 Diagnostisch instrument overgewicht kinderen

Bijlage KA.1 Diagnostisch instrument overgewicht kinderen Bijlage KA.1 Diagnostisch instrument overgewicht kinderen Doel Met behulp van het Diagnostisch instrument overgewicht kinderen kan de kinderarts signaleren in welke mate er sprake is van overgewicht, een

Nadere informatie

Behandeling van Kinderen met obesitas

Behandeling van Kinderen met obesitas Behandeling van Kinderen met obesitas Dr. E. van Mil, kinderarts-endocrinoloog en C. van Ophuizen, kinderdietist, Jeroen Bosch Ziekenhuis, s-hertogenbosch Obesitas is een ernstige ziekte! + Internationale

Nadere informatie

Vroeg begonnen is vroeg gewonnen

Vroeg begonnen is vroeg gewonnen Vroeg begonnen is vroeg gewonnen Gezonde levensstijl en preventie van overgewicht bij jonge kinderen Drs. Eveline Van Cauwenberghe, Vakgroep Bewegings- en Sportwetenschappen, Universiteit Gent Dr. Nadine

Nadere informatie

Samenvatting. Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie

Samenvatting. Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie Overgewicht is een snel groeiend wereldwijd probleem en is geassocieerd

Nadere informatie

+/- Environment / Lifestyle + - Genetic Predisposition. Fuels. De rol van het brein in de ontwikkeling van Obesitas. Susanne la Fleur.

+/- Environment / Lifestyle + - Genetic Predisposition. Fuels. De rol van het brein in de ontwikkeling van Obesitas. Susanne la Fleur. De rol van het brein in de ontwikkeling van Obesitas Susanne la Fleur Endocrinologie & Metabolisme storage WAT hormones Energy Intake Environment / Lifestyle + - Fuels nutrient sensing Physical Activity

Nadere informatie

De gezondheidstoestand van de 0-4 jarigen

De gezondheidstoestand van de 0-4 jarigen De gezondheidstoestand van de 0-4 jarigen Platform Gezonde Voeding 0-4 jarigen Koen Joosten Kinderarts-intensivist Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis Rotterdam Groente-inname 25 jaar geleden Kom eet je

Nadere informatie

Overgewicht en obesitas bij kinderen: oorzaken en preventie. Joana Kist-van Holthe Amika Singh Marianne van der Velde

Overgewicht en obesitas bij kinderen: oorzaken en preventie. Joana Kist-van Holthe Amika Singh Marianne van der Velde Overgewicht en obesitas bij kinderen: oorzaken en preventie Joana Kist-van Holthe Amika Singh Marianne van der Velde 13-10-2016 Prevalentie overgewicht Nederland Jongens Prevalentie overgewicht bij jongens

Nadere informatie

Wanneer en hoe testosteron toedienen? Dr Inge Gies Dr David Unuane

Wanneer en hoe testosteron toedienen? Dr Inge Gies Dr David Unuane Wanneer en hoe testosteron toedienen? Dr Inge Gies Dr David Unuane Overzicht Fysiologie: Aanmaak van testosteron Effecten van testosteron Testosteron op kinderleeftijd Normale productie Gegevens bij Klinefelter

Nadere informatie

Over voeding en ondervoeding

Over voeding en ondervoeding Over voeding en ondervoeding 2 november 2012 Over voeding en ondervoeding Inaugurele rede Feike van der Leij Lector Health & Food Lectoraat Food, Health & Safety beste onderwijs = onderzoek onderzoek =

Nadere informatie

Wat te bespreken. De Eeuw van chronische ziekten. risico ziekten en lifestyle. Trends in obesitas Nederland 1981-2003

Wat te bespreken. De Eeuw van chronische ziekten. risico ziekten en lifestyle. Trends in obesitas Nederland 1981-2003 De Eeuw van chronische ziekten Wat te bespreken Diabetes type 1 in relatie reumatische klachten Relaties tussen chronische ziekten? Diabetes type 2 in relatie reumatische klachten risico ziekten en lifestyle

Nadere informatie

LEVEN MET EEN EXTRA RUGZAK

LEVEN MET EEN EXTRA RUGZAK LEVEN MET EEN EXTRA RUGZAK Leven met een extra rugzak Hoe obesitas bij kinderen doeltreffend aanpakken Kim Van Hoorenbeeck An De Meyer Katrien Van Gompel Inhoud Voorwoord...11 Wist je dat...13 Hoofdstuk

Nadere informatie

Definitie van doofblindheid. Doofblindheid is een combinatie van doofslechthorendheid

Definitie van doofblindheid. Doofblindheid is een combinatie van doofslechthorendheid Definitie van doofblindheid. Doofblindheid is een combinatie van doofslechthorendheid en blind-slechtziendheid. Doofblindheid belemmert mensen in hun communicatie, het verwerven van informatie en de mobiliteit.

Nadere informatie

OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID. Dr. Marly Oosterhof

OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID. Dr. Marly Oosterhof OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID Dr. Marly Oosterhof STAPPEN NAAR GEZONDHEID Wat is obesitas? Definitie Classificatie Contribuerende factoren Complicaties Behandeling OBESITAS Wat is obesitas? Obesitas

Nadere informatie

Diabetes prevalentie in Nederland. Type 2 Diabetes Mellitus Voeding in evolutionair perspectief Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl

Diabetes prevalentie in Nederland. Type 2 Diabetes Mellitus Voeding in evolutionair perspectief Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl Diabetes prevalentie in Nederland Type 2 Diabetes Mellitus Voeding in evolutionair perspectief Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl RIVM 2010 Diabetes prevalentie in Nederland (prognose) Voeding en Humane Evolutie

Nadere informatie

Het programma. Weg met de koolhydraten bij diabetes? Even voorstellen: Vroeger en Nu. Vroeger en Nu Door: Anne Mesman-de Winter, Diëtist

Het programma. Weg met de koolhydraten bij diabetes? Even voorstellen: Vroeger en Nu. Vroeger en Nu Door: Anne Mesman-de Winter, Diëtist Weg met de koolhydraten bij diabetes? DOK h Door: Anne Mesman-de Winter, Diëtist Het programma Dieetbehandeling diabetes vroeger en nu De rol van koolhydraten Leefstijl & lange termijn Eetgedrag & eetproblemen

Nadere informatie

het dopaminerge beloningssysteem

het dopaminerge beloningssysteem het dopaminerge beloningssysteem 27/05/2016 51 mesolimbic DA system lekker eten zorgt voor DA afgifte 27/05/2016 52 Bassareo and Di Chiara, 1997 palatable food and dopamine why would some people overeat

Nadere informatie

Voedingsrichtlijn Diabetes 2015

Voedingsrichtlijn Diabetes 2015 Voedingsrichtlijn Diabetes 2015 Esther Pekel diëtist Diabetescentrum 2015 1 Voedingsrichtlijn 2015 1e wetenschappelijke onderbouwde voedingsrichtlijn DM geschreven i.o.v. de NDF in 2006. 2e herziene richtlijn

Nadere informatie

Basaal Plus. Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011

Basaal Plus. Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011 Basaal Plus Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011 2 Toetsvragen Bij Insuline Resistentie bestaat er een afname in vrije vetzuur

Nadere informatie

Jolanda Hensbergen. VUmc Amsterdam

Jolanda Hensbergen. VUmc Amsterdam Diabetes & Borstvoeding SBO 7 oktober Jolanda Hensbergen Diabetes- & obstetrieverpleegkundige VUmc Amsterdam 1 Opzet presentatie Diabetes - in het kort Uitleg type 1, type 2 en zwangerschapsdiabetes Risico

Nadere informatie

Bewegen en voeding als medicijn bij type 2 diabetes? de rol van fitnessprofessionals. Dr. Jan-Willem van Dijk

Bewegen en voeding als medicijn bij type 2 diabetes? de rol van fitnessprofessionals. Dr. Jan-Willem van Dijk Bewegen en voeding als medicijn bij type 2 diabetes? de rol van fitnessprofessionals Dr. Jan-Willem van Dijk Inhoud Introductie type 2 diabetes Meten van bloedglucose Gewichtsverlies en bloedglucose Fysieke

Nadere informatie

Behandeling van Kinderen met obesitas

Behandeling van Kinderen met obesitas Obesitas is een ernstige ziekte! + Internationale geaccepteerde definitie Behandeling van Kinderen met obesitas Dr. E. van Mil, kinderarts-endocrinoloog en C. van Ophuizen, kinderdietist, Jeroen Bosch

Nadere informatie

Behandeling van Kinderen met obesitas

Behandeling van Kinderen met obesitas Behandeling van Kinderen met obesitas Dr. E. van Mil, kinderarts-endocrinoloog en C. van Ophuizen, kinderdietist, Jeroen Bosch Ziekenhuis, s-hertogenbosch Obesitas is een ernstige ziekte! + Internationale

Nadere informatie

Educative Program in schools : Kinderdiëtiste

Educative Program in schools : Kinderdiëtiste Educative Program in schools : «Bon Appetit la Santé! Smakelijk en Gezond!» Isabelle Thiébaut Kinderdiëtiste Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola INHOUD 1. Voeding van het kind en zwaarlijvigheid

Nadere informatie

VOORW OORD VOORWOORD. Omwille van de leesbaarheid staat in dit boekje steeds hij, maar je kunt hiervoor natuurlijk ook zij lezen.

VOORW OORD VOORWOORD. Omwille van de leesbaarheid staat in dit boekje steeds hij, maar je kunt hiervoor natuurlijk ook zij lezen. VOORW OORD VOORWOORD Over dit boekje Alles over gezond eten en bewegen met kinderen van 4 tot 18 jaar? Bij de titel van dit boekje vraag je je misschien af wat een kleuter te maken heeft met iemand die

Nadere informatie

Het effect van obesitas tijdens de zwangerschap op de antropometrie van het kind drie tot zes jaar later

Het effect van obesitas tijdens de zwangerschap op de antropometrie van het kind drie tot zes jaar later Het effect van obesitas tijdens de zwangerschap op de antropometrie van het kind drie tot zes jaar later Karolien Lagrin Master in de Verpleeg- en Vroedkunde Overgewicht en obesitas Wereldwijd gezondheidsprobleem

Nadere informatie

Belangenverstrengeling. Bijzondere vormen van diabetes. Je ziet alleen wat je herkent. Mw. Van den Hoven - MIDD. Classificatie DM. Elliot Joslin, 1946

Belangenverstrengeling. Bijzondere vormen van diabetes. Je ziet alleen wat je herkent. Mw. Van den Hoven - MIDD. Classificatie DM. Elliot Joslin, 1946 Belangenverstrengeling Bijzondere vormen van F. Holleman Langerhansdagen 2015 Academisch prestige: AMC Praatjes/adviesraden: sanofi, MSD, Janssen, Eli Lilly, Boehringer Ingelheim, AstraZeneca Alle (neven)inkomsten

Nadere informatie

Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease

Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Er gaat niets boven Groningen! Inhoud Behandeling van NAFLD 1. Rol van

Nadere informatie

Glucose in beweging door beweging. Yvonne Krul internist in opleiding

Glucose in beweging door beweging. Yvonne Krul internist in opleiding Glucose in beweging door beweging Yvonne Krul internist in opleiding Vraag 1 Jongen van 18 jaar met type 1 diabetes speelt aankomend weekend kampioenswedstrijd voor de voetbal. Wat adviseert u t.a.v. de

Nadere informatie

Fase Handeling Zorgverlener Preconceptiefase

Fase Handeling Zorgverlener Preconceptiefase Bijlage. Procedurebeschrijving Zorgpad Welke stappen doorloopt de (aanstaande) zwangere tot en met de overdracht naar de jeugdverpleegkundige. Het proces start bij de intake. Index Zorgpad zwangere Netwerk

Nadere informatie

Diabetes en Puberteit

Diabetes en Puberteit Diabetes en Puberteit Hormonale veranderingen en Diabetes Dr. R. Zeevaert, MD, PhD 21/03/2019 Diabetes en Puberteit Hormonale veranderingen en diabetes 1. Normale puberteit 2. Invloed van puberteit op

Nadere informatie

ADHD & bioritme. ADHD & Vrouw 7 maart 2015. Marjolein Tanke

ADHD & bioritme. ADHD & Vrouw 7 maart 2015. Marjolein Tanke ADHD & bioritme ADHD & Vrouw 7 maart 2015 Marjolein Tanke ADHD & bioritme vrouwen slapen slechter dan mannen - kwalitatieve wisselend i.v.m. hormonen - meer moeite met inslapen (In slaap.nl) 70% van ADHD

Nadere informatie

Type 2 Diabetes Mellitus Voeding in evolutionair perspectief Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl. Diabetes prevalentie in Nederland

Type 2 Diabetes Mellitus Voeding in evolutionair perspectief Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl. Diabetes prevalentie in Nederland Type 2 Diabetes Mellitus Voeding in evolutionair perspectief Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl Diabetes prevalentie in Nederland RIVM 2010 Diabetes prevalentie in Nederland (prognose) RIVM 2010 1 Voeding en Humane

Nadere informatie

Leefstijlinterventies voor personen met een ernstig psychiatrische aandoening

Leefstijlinterventies voor personen met een ernstig psychiatrische aandoening Leefstijlinterventies voor personen met een ernstig psychiatrische aandoening Resultaten van 2 studies in de praktijk welke lessen hebben we geleerd? Frederike Jörg Eva Corpeleijn Anne Looijmans RGOc,

Nadere informatie

Type 2 Diabetes Mellitus Voeding in evolutionair perspectief Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl

Type 2 Diabetes Mellitus Voeding in evolutionair perspectief Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl Type 2 Diabetes Mellitus Voeding in evolutionair perspectief Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl Diabetes prevalentie in Nederland RIVM 2010 Diabetes prevalentie in Nederland (prognose) RIVM 2010 Voeding en Humane

Nadere informatie

Diab-eten. Voeding en hartchirurgie. Jacobien Hiemstra Diëtist, St Antonius Ziekenhuis 9 april 2013

Diab-eten. Voeding en hartchirurgie. Jacobien Hiemstra Diëtist, St Antonius Ziekenhuis 9 april 2013 Diab-eten Voeding en hartchirurgie Jacobien Hiemstra Diëtist, St Antonius Ziekenhuis 9 april 2013 Inhoud Belang goede voedingstoestand De voedingstoestand van diabeten Risico s intake bij diabeten Gevolgen

Nadere informatie

Tiffany Naets. Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent

Tiffany Naets. Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent Tiffany Naets Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent Marijke Ysebaert Faculty of Medicine, University of Antwerp Department of Pediatrics,

Nadere informatie

Onsterfelijk een sprookje Gezond oud : Haalbaar! P. Eline Slagboom Leiden University Medical Centre

Onsterfelijk een sprookje Gezond oud : Haalbaar! P. Eline Slagboom Leiden University Medical Centre Onsterfelijk een sprookje Gezond oud : Haalbaar! P. Eline Slagboom Leiden University Medical Centre Veroudering, geen sprookje Kalender leeftijd Biologische leeftijd Uiterlijke verschijnselen Innerlijke

Nadere informatie

DIABETES EN LEEFSTIJL 7 JUNI 2018 MARTIJN CANOY

DIABETES EN LEEFSTIJL 7 JUNI 2018 MARTIJN CANOY DIABETES EN LEEFSTIJL 7 JUNI 2018 MARTIJN CANOY DIABETES EN LEEFSTIJL 1. Hoe vaak komt het voor 2. Wat is diabetes 3. Welke vormen 4. Complicaties 5. Leefstijl 1. voeding 2. Roken 3. Bewegen 6. Overgewicht

Nadere informatie

lyondellbasell.com Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid

lyondellbasell.com Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid Verander je keuzes, verander je leven Deze presentatie heeft als doel om u betere beslissingen te laten nemen m.b.t. voeding om zo uw gezondheid te verbeteren. Belangrijke

Nadere informatie

22. Multipele Endocriene Neoplasie Type 2 (MEN2)

22. Multipele Endocriene Neoplasie Type 2 (MEN2) 22. Multipele Endocriene Neoplasie Type 2 (MEN2) Expert opinion Diagnostische criteria Vaststelling van een mutatie in het RET-proto-oncogen Er zijn drie subtypen beschreven: MEN2A, MEN2B en Familiair

Nadere informatie

Agenda. Help, strijd aan tafel. Wanneer eetgedrag een probleem is. Wanneer eten geven een probleem is. Signalering.

Agenda. Help, strijd aan tafel. Wanneer eetgedrag een probleem is. Wanneer eten geven een probleem is. Signalering. Help, strijd aan tafel Agenda DOK h Esther Konijn, kinderdiëtist De Bloei Diëtistenpraktijk voor Jeugd en Gezin Ellen Blom, kinderdiëtist Voeding op Maat Kennismakingsrondje met verwachtingen Begrippen

Nadere informatie

definitie incidentie publicaties

definitie incidentie publicaties 6-6-2011 Obesitas definitie incidentie publicaties Overgewicht overmaat lichaamsvet Obesitas extreem overgewicht vet % > 25/33% (m/v) definitie incidentie publicaties WETENSCHAPPELIJK & EXACT DEXA meting

Nadere informatie

Regionaal Protocol Zwangerschapsdiabetes (GDM)

Regionaal Protocol Zwangerschapsdiabetes (GDM) Regionaal Protocol Zwangerschapsdiabetes (GDM) Definitie : Elke vorm van hyperglykemie die tijdens de zwangerschap wordt ontdekt, onafhankelijk van het feit of deze afwijking na de zwangerschap weer verdwijnt.

Nadere informatie

TRISOMIEËN POSTNATAAL (13,18,21) Ingrid Wymenga Kinderarts Martiniziekenhuis

TRISOMIEËN POSTNATAAL (13,18,21) Ingrid Wymenga Kinderarts Martiniziekenhuis TRISOMIEËN POSTNATAAL (13,18,21) Ingrid Wymenga Kinderarts Martiniziekenhuis TRISOMIE 21 TIGER WOODS? TIGER DOWN! TRISOMIE 18 (EDWARDS) EN 13 (PATAU) Frequentie van voorkomen Uiterlijke kenmerken Morbiditeit

Nadere informatie

19/10/2017. Overview. 1. Inleiding. 1. Inleiding 2. Zin en onzin van diëten 3. Voedingsinterventie 4. Casus Gust. Vele studies met zelfde besluit

19/10/2017. Overview. 1. Inleiding. 1. Inleiding 2. Zin en onzin van diëten 3. Voedingsinterventie 4. Casus Gust. Vele studies met zelfde besluit Sarcopenie: In beweging Kathleen Gerits, diëtiste Competentiecentrum klinische voeding Overview 1. Inleiding 1. Inleiding Vele studies met zelfde besluit Beweging Voeding algemene richtlijnen: Adequate

Nadere informatie

Er gaat niets boven Groningen! 1. Rol van dieet en samenstelling voeding. Inhoud. Waarom afvallen

Er gaat niets boven Groningen! 1. Rol van dieet en samenstelling voeding. Inhoud. Waarom afvallen Er gaat niets boven Groningen! Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Inhoud 1. Rol van dieet en samenstelling

Nadere informatie

Peuters en groente eten: Een moeilijke combinatie?

Peuters en groente eten: Een moeilijke combinatie? Peuters en groente eten: Een moeilijke combinatie? GroenteCongres 26 Maart 2015, Dr. Gerry Jager Disclosure belangen spreker Gerry Jager Geen (potentiële) belangenverstrengeling Wageningen Universiteit

Nadere informatie

Wat is mijn cardiovasculair risicoprofiel? 27 september 2016 Herbert De Raedt Dienst cardiologie Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst

Wat is mijn cardiovasculair risicoprofiel? 27 september 2016 Herbert De Raedt Dienst cardiologie Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst Wat is mijn cardiovasculair risicoprofiel? 27 september 2016 Herbert De Raedt Dienst cardiologie Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst Waarover Epidemiologie Pathofysiologie Risicofactoren Take home message

Nadere informatie

Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang

Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang VIGeZ, Dr. Annelies Vandenberghe 02/04/2015 Inspiratiedag Kinderopvang VVSG 1 VIGeZ vzw, 2015, Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek

PATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is

Nadere informatie

Smaakontwikkeling de eerste 1000 dagen Onderzoek naar smaakontwikkeling en voedselvoorkeuren. Dr. Victoire de Wild

Smaakontwikkeling de eerste 1000 dagen Onderzoek naar smaakontwikkeling en voedselvoorkeuren. Dr. Victoire de Wild Smaakontwikkeling de eerste 1000 dagen Onderzoek naar smaakontwikkeling en voedselvoorkeuren Dr. Victoire de Wild Overzicht Ontwikkeling van voorkeuren; algemene principes Groente: een speciale groep Onderzoek

Nadere informatie

Dagelijkse kost op peuterleeftijd: Kencijfers over voedingspatroon uit de JOnG!-studie

Dagelijkse kost op peuterleeftijd: Kencijfers over voedingspatroon uit de JOnG!-studie Dagelijkse kost op peuterleeftijd: Kencijfers over voedingspatroon uit de JOnG!-studie Karel Hoppenbrouwers Cécile Guérin Studiedag Kind & Gezin Brussel, 25 oktober 2012 INHOUD VAN DE PRESENTATIE Onderzoek

Nadere informatie

Feiten en fabels over voeding, medicatie en diabetes

Feiten en fabels over voeding, medicatie en diabetes Feiten en fabels over voeding, medicatie en diabetes Heleen Berkelmans, diëtist, DITO Paul van den Broek, medisch coördinator Diabetes Inhoud Diëten en medicatie aanpassen? Wat te doen na een gastric bypass?

Nadere informatie

GLP-1 and the neuroendocrine control of feeding in obesity andtype 2 diabetes. Food for thought

GLP-1 and the neuroendocrine control of feeding in obesity andtype 2 diabetes. Food for thought GLP-1 and the neuroendocrine control of feeding in obesity andtype 2 diabetes Food for thought Liselotte van Bloemendaal, AIOS interne Ziekenhuis Amstelland / VUmc Overgewicht en obesitas Wereldwijd heeft

Nadere informatie

Gebruik van insuline-injecties voor en na een onderzoek of behandeling

Gebruik van insuline-injecties voor en na een onderzoek of behandeling Interne Geneeskunde Diabetes i Gebruik van insuline-injecties voor en na een onderzoek of behandeling Patiënteninformatie Indien u voorafgaand aan een onderzoek of behandeling een voorbereidingsdieet volgt,

Nadere informatie

Koolhydraten en de preventie van welvaartsziekten

Koolhydraten en de preventie van welvaartsziekten Koolhydraten en de preventie van welvaartsziekten Evidence-based richtlijn van de German Nutrition Society Van vezels tot suikers: koolhydraten omvatten een brede range van voedingsstoffen. Wat is er precies

Nadere informatie

A. Inleiding B. Etiologie van obesitas C. Klinische verschijnselen bij obesitas D. Diagnostiek E. Therapie F. Preventie G. Take home messages

A. Inleiding B. Etiologie van obesitas C. Klinische verschijnselen bij obesitas D. Diagnostiek E. Therapie F. Preventie G. Take home messages A. Inleiding B. Etiologie van obesitas C. Klinische verschijnselen bij obesitas D. Diagnostiek E. Therapie F. Preventie G. Take home messages Overgewicht en obesitas is wereldwijd een toenemend probleem

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zwangerschapsdiabetes. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zwangerschapsdiabetes. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis Zwangerschapsdiabetes Begeleiding in het Refaja ziekenhuis ZWANGERSCHAPSDIABETES BEGELEIDING IN HET REFAJA ZIEKENHUIS INLEIDING waar het ziekenhuis, omdat tijdens heeft ontwikkeld. Zwangerschapsdiabetes

Nadere informatie

Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven

Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven Diabetes: also a global disease Estimated global prevalence of diabetes In België :vandaag heeft 1/12 mensen diabetes 151 million 347 285 million 438 million

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zwangerschapsdiabetes. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zwangerschapsdiabetes. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis Zwangerschapsdiabetes Begeleiding in het Refaja ziekenhuis ZWANGERSCHAPSDIABETES BEGELEIDING IN HET REFAJA ZIEKENHUIS INLEIDING U bent verwezen naar het ziekenhuis, omdat u tijdens uw zwangerschap diabetes

Nadere informatie

Een gezonde snack. School: Bedrijf: Titel project:

Een gezonde snack. School: Bedrijf: Titel project: School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Opdrachtgever Sportprojectmanager Alida Pasveer en sportconsulent Britt Tjalma, werkzaam voor JOGG Meppel Situatie Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) is de

Nadere informatie

Het begint met je DNA.

Het begint met je DNA. Het begint met je DNA. Behoefte aan een gezonde leefstijl Maar hoe? De consument ziet door de bomen het bos niet meer. Iedereen is uniek Simpel én leuk! Op basis van je DNA en andere persoonlijke data

Nadere informatie

Tips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden

Tips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden Tips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden Ilse Mertens, RD, PhD Metabole Eenheid Dienst Endocrinologie, Diabetologie en Metabole Ziekten, UZA Oostende, 28 maart 2014 Jeanne Doorverwezen door

Nadere informatie

Adrenocorticosteroids

Adrenocorticosteroids Adrenocorticosteroids ADRENOCORTICOSTEROIDS Hypothalamic-pituitary-adrenal axis CRF בקרת משק המים והמלח מטבוליזם נורמלי ותגובה לסטרס Adrenaline Noradrenaline Adrenocorticosteroids Adrenal corticosteroids

Nadere informatie

Complex probleemgedrag bij ASS: ETEN. S.A. van der Laan, psychiater Polikliniek volwassenen Dr. Leo Kannerhuis

Complex probleemgedrag bij ASS: ETEN. S.A. van der Laan, psychiater Polikliniek volwassenen Dr. Leo Kannerhuis Complex probleemgedrag bij ASS: ETEN S.A. van der Laan, psychiater Polikliniek volwassenen Dr. Leo Kannerhuis Autismespectrum stoornis eten eetprobleem eetstoornis Eten is. Complex Zintuigen prikkelend

Nadere informatie

Obesitas bij kinderen MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK H.-HARTZIEKENHUIS LIER

Obesitas bij kinderen MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK H.-HARTZIEKENHUIS LIER Obesitas bij kinderen MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK H.-HARTZIEKENHUIS LIER Gewichtige punten 1. Definities 2. Prevalentie 3. Gezondheidsproblemen t.g.v. obesitas 4. Obesitas en slaap 5. Multidisciplinaire

Nadere informatie

24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren

24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren 24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren Annette Schormans, diëtist Lezing 26 januari 2015 KBO Boxtel Gezondheidsproblemen leefregels voor senioren goede keuze in voeding maken blijven bewegen hersenen

Nadere informatie

GOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN

GOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN GOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Voeding doet meer dan u denkt! Goede voeding is van levensbelang om gezond

Nadere informatie

Nieuwsbrief April 2014

Nieuwsbrief April 2014 Nieuwsbrief April 2014 AKTIE!!!! AKTIE!!!! De hele maand April kunt u uw konijn bij ons laten vaccineren voor 5, euro korting, Tegen Myxomatose en RHD. Dus in plaats van 33, euro betaald u 28, euro, voor

Nadere informatie

Verwijsschema huisarts, jeugdarts, kinderarts. obesitas

Verwijsschema huisarts, jeugdarts, kinderarts. obesitas Verwijsschema huisarts, jeugdarts, kinderarts obesitas Meisje 6 jaar BMI 27,6 (124 / 42 ) Hoe afwijkend is dit? 1. Licht verhoogd 2. Verhoogd 3. Matig verhoogd 4. Ernstig verhoogd Diagnose: BMI gerelateerd

Nadere informatie

Charter Gezonde Voeding 0-4 jaar

Charter Gezonde Voeding 0-4 jaar Charter Gezonde Voeding 0-4 jaar Inleiding Dit charter is opgesteld door de volgende leden: NVK TNO VNFKD Voedingscentrum RIVM MVO de ketenorganisatie voor oliën en vetten NZO GroentenFruit Huis NVD Universiteit

Nadere informatie

classificatie van epilepsieën Floor Jansen

classificatie van epilepsieën Floor Jansen classificatie van epilepsieën Floor Jansen classificatie schema 2017 classificatie schema 2017 directe relatie tussen aanvalstype en etiologie directe relatie tussen aanvalstype en etiologie focaal Focal

Nadere informatie

Aan tafel! over opvoeden gesproken - Tips voor ouders

Aan tafel! over opvoeden gesproken - Tips voor ouders Aan tafel! over opvoeden gesproken - Tips voor ouders Aan tafel! Ouders maken zich al wel eens zorgen over het eetgedrag van hun kinderen. Eten ze niet teveel of te weinig? Het is zo druk aan tafel. Lusten

Nadere informatie

Kinderen en een gezond gewicht

Kinderen en een gezond gewicht Kinderen en een gezond gewicht Een kind met een gezond gewicht beweegt makkelijker en ontwikkelt zich lichamelijk beter dan een kind met overgewicht. Bovendien betekent nú overgewicht hebben dat je kind

Nadere informatie

Informatie meetronde 5-7 jaar 14 januari 2014

Informatie meetronde 5-7 jaar 14 januari 2014 GECKO Drenthe cohort Informatie meetronde 5-7 jaar 14 januari 2014 Team GECKO Drenthe (UMCG) - Dr. Eva Corpeleijn, projectleider senior epidemioloog leefstijl en obesitas - Leanne Küpers MSc, coördinator

Nadere informatie

Kinderen en een gezond gewicht

Kinderen en een gezond gewicht Kinderen en een gezond gewicht Gezond eten en bewegen Met de tips in deze folder werk je aan een gezond gewicht voor je kind. Onze adviezen richten zich op gezond eten en drinken, de juiste (eet)opvoeding

Nadere informatie

Sociaaleconomische verschillen in gezondheidsgedrag: recente resultaten uit de GLOBE-studie

Sociaaleconomische verschillen in gezondheidsgedrag: recente resultaten uit de GLOBE-studie Sociaaleconomische verschillen in gezondheidsgedrag: recente resultaten uit de GLOBE-studie Joost Oude Groeniger Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg GLOBE-symposium 10 maart 2017 De rol van gezondheidsgedrag

Nadere informatie

Tabellenboek Jij en je gezondheid 2017/2018

Tabellenboek Jij en je gezondheid 2017/2018 Tabellenboek Jij en je gezondheid 2017/2018 Gezondheidsenquête: Jij en je gezondheid 2017/2018 Thema: Flevolandse jongeren in het voortgezet onderwijs (klas 1 en 3 van vmbo en klas 2 en 4 van havo/vwo),

Nadere informatie

Gezonde en aangepaste voeding bij het ouder worden. Kimberly Feys Diëtiste Liesbeth De Meyer Logopediste

Gezonde en aangepaste voeding bij het ouder worden. Kimberly Feys Diëtiste Liesbeth De Meyer Logopediste Gezonde en aangepaste voeding bij het ouder worden Kimberly Feys Diëtiste Liesbeth De Meyer Logopediste Als alles goed gaat Gezonde voeding Gezond kauw- en slikpatroon Gezonde voeding Voedingsdriehoek

Nadere informatie

Aanpak van ondervoeding bij kanker: screening, sonde- en bijvoeding. Sanne Mouha Competentiecentrum klinische voeding

Aanpak van ondervoeding bij kanker: screening, sonde- en bijvoeding. Sanne Mouha Competentiecentrum klinische voeding Aanpak van ondervoeding bij kanker: screening, sonde- en bijvoeding Sanne Mouha Competentiecentrum klinische voeding Inhoud Inleiding Screening Aanpak na screening Energie-en eiwitrijke voeding Drinkvoeding

Nadere informatie

Bijna alle levensmiddelen bevatten eiwit. Het komt voor in zowel plantaardige als dierlijke producten.

Bijna alle levensmiddelen bevatten eiwit. Het komt voor in zowel plantaardige als dierlijke producten. Elk kind wegen bij opname, groeicurve invullen Anamnese : allergie, nierinsufficiëntie, gluten intolerantie, Hoe is zijn eetlust? Is hij vegetariër? Heeft hij pijn? Koolhydraten zijn een belangrijke energieleverancier.

Nadere informatie

METABOOL SYNDROOM. Position Paper. Inleiding. Wat is het metabool syndroom? Hoe ontstaat het metabool syndroom?

METABOOL SYNDROOM. Position Paper. Inleiding. Wat is het metabool syndroom? Hoe ontstaat het metabool syndroom? Position Paper METABOOL SYNDROOM Inleiding Overgewicht is in de westerse wereld een groeiend probleem met ernstige gevolgen voor de volksgezondheid. Vanuit de wetenschap is er steeds meer aandacht voor

Nadere informatie

VOEDINGSZORG VOOR PERSONEN MET EEN BEPERKING

VOEDINGSZORG VOOR PERSONEN MET EEN BEPERKING VOEDINGSZORG VOOR PERSONEN MET EEN BEPERKING ERVARING: Opleiding Diëtiste Coördinator Voeding in Ter Heide Organisatie die opvang voorziet voor personen met ernstig, meervoudige beperking Ervaring: sinds

Nadere informatie

Bijlage KA.2 Anamnese vragenlijst zorgpad overgewicht Jeroen Bosch Ziekenhuis

Bijlage KA.2 Anamnese vragenlijst zorgpad overgewicht Jeroen Bosch Ziekenhuis Bijlage KA.2 Anamnese vragenlijst zorgpad overgewicht Jeroen Bosch Ziekenhuis Toelichting Deze vragenlijst wordt door ouders ingevuld, voorafgaand aan het eerste bezoek aan het zorgpad voor kinderen met

Nadere informatie

Achtergrondinformatie/Voedingsadvies/op/maat/ / Team/Gezond/Gewicht,/Regio/Noordwijk!! Waarom/Team/Gezond/Gewicht:/

Achtergrondinformatie/Voedingsadvies/op/maat/ / Team/Gezond/Gewicht,/Regio/Noordwijk!! Waarom/Team/Gezond/Gewicht:/ Achtergrondinformatie/Voedingsadvies/op/maat/ / Team/Gezond/Gewicht,/Regio/Noordwijk Waarom/Team/Gezond/Gewicht:/ TeamGezondGewichtiseenmultidisciplinairteam,bestaandeuitdiëtiste,arts, pedagoog,psychomotorischetherapeut,totalecommunicatiedeskundige,

Nadere informatie

Gezondheidsricico s van Weight Cycling

Gezondheidsricico s van Weight Cycling Gezondheidsricico s van Weight Cycling Dr Lefebvre Sportarts Cardioloog i.o. MUMC+, Maastricht No disclosures or conflict of interest VS : - 2/3 overgewicht- obesitas - Trachten te vermageren 1950: 14%

Nadere informatie

Voeding en Ouderen. Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit. Symposium Voeding en Ouderen - november 2014 -

Voeding en Ouderen. Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit. Symposium Voeding en Ouderen - november 2014 - Voeding en Ouderen Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit Symposium Voeding en Ouderen - november 2014 - Heel oud worden: 115 (NL) of 122 (F) Ouder worden? Levensverwachting 2013 man: 79,4 jaren

Nadere informatie

Wist je dat...? In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard NESTLÉ

Wist je dat...? In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard NESTLÉ NESTLÉ innoveert Eiwitten en mijn baby's gezondheid. Zoek In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard De sleutelrol van eiwitten in moedermelk Nestlé innoveert Wist je dat -Quiz Zorg dat jij één van

Nadere informatie

Voeding voor, tijdens en na het wielrennen

Voeding voor, tijdens en na het wielrennen Voeding voor, tijdens en na het wielrennen Opzet presentatie: wielrennen energie wat doet voeding gezonde voeding/sportvoeding (sport)voeding voor, tijdens, na vragen Goede voeding zorgt voor Prestatieverbetering

Nadere informatie

Chapter 10. Samenvatting

Chapter 10. Samenvatting Chapter 10 Samenvatting 1 Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrondinformatie van de relatie tussen intrauteriene groeivertraging, waarvan het lage geboortegewicht een uiting kan zijn, en de gevolgen in de

Nadere informatie

ABCD-studie: Amsterdamse kinderen wijzen de weg naar gezondheid

ABCD-studie: Amsterdamse kinderen wijzen de weg naar gezondheid ABCD-studie: Amsterdamse kinderen wijzen de weg naar gezondheid TEKST IR. VIYAN RASHID (HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM), DR. TANJA VRIJKOTTE (UNIVERSITEIT AMSTERDAM), IR. ANGELA SEVERS (SCRIPTUM COMMUNICATIE

Nadere informatie

Gebruik van bloedglucoseverlagende tabletten voor en na een onderzoek of behandeling

Gebruik van bloedglucoseverlagende tabletten voor en na een onderzoek of behandeling Interne Geneeskunde Diabetes Gebruik van bloedglucoseverlagende tabletten voor en na een onderzoek of behandeling i Patiënteninformatie Indien u voorafgaand aan een onderzoek of behandeling een voorbereidingsdieet

Nadere informatie