Dr. Harriët Jager, diëtist-onderzoeker UMCG

Transcriptie

1 Nutritional assessment and body composition Dr. Harriët Jager, diëtist-onderzoeker UMCG

2 Inhoud Nutritional Assessment: wat, waarom, hoe? Methoden body composition Aanbevelingen voor de praktijk

3 Ziektegerelateerde malnutrition Subacute / chronische voedingstoestand Te lage / te hoge inname + inflammatie lichaamssamenstelling + functie Soeters et al., Clin Nutr 2008

4 Nutritional Assessment (NA): = op gestructureerde wijze bepalen van: voedingstoestand voedingsbehoefte m.b.v. objectieve metingen onderdeel van totale voedingszorgproces

5 Voedingszorgproces Screening Interventie Monitoring Risico ondervoeding - Behoefte - Dieet - Plan monitoring Evaluatie + aanpassing Patiënten NA Geen risico Geen dieet Rasmussen et al., Clin Epid 2010

6 Doelen NA Nauwkeurig vaststellen van: mate van ondervoeding onderliggende oorzaak ondervoeding doel dieetbehandeling individuele voedingsbehoefte veranderingen in voedingstoestand effectmeting

7 Onderdelen Nutritional Assessment Inname behoefte Lichaamssamenstelling Functie Labwaarden

8 Onderdelen Nutritional Assessment Inname behoefte Lichaamssamenstelling Functie Labwaarden

9 Onderdelen Nutritional Assessment Inname behoefte Lichaamssamenstelling Functie Labwaarden

10 Inname vs. behoefte Inname 24 h recall Energie en eiwit Symptomen

11 Inname vs. behoefte Inname 24 h recall Energie en eiwit Symptomen Verliezen / malabsorptie Braken / diarree Fistel Grote wonden / drains

12 Inname vs. behoefte Inname 24 h recall Energie en eiwit Symptomen Verliezen / malabsorptie Braken / diarree Fistel Grote wonden / drains Behoefte Energie Indirecte calorimetrie Formules Eiwit Stress en activiteit

13 Onderdelen Nutritional Assessment Inname behoefte Lichaamssamenstelling Functie Labwaarden

14 4 compartimenten-modei Kyle et al., Clin Nutr 2004

15 2 compartimenten-modei 1 2 Kyle et al., Clin Nutr 2004

16 2 compartimenten-modei 1 FFMI 2 FMI Kyle et al., Clin Nutr 2004

17 Methoden lichaamssamenstelling Antropometrie DEXA BIA Absolute massa in loop der tijd

18 Lengte, gewicht(sverloop) Bovenarmomtrek (MUAC) Antropometrie Huidplooimetingen Bovenarmspieromtrek

19 Dual Energy X-ray Absorptiometry Attenuatie = in intensiteit straling in en straling uit R-waarde = attenuatie laag-energiestraling attenuatie hoog-energiestraling

20 Bioelectrical Impedance Analysis Principe: Wisselstroom door lichaam (5 / 50 / 200 / khz) Geleiding: Spieren/vocht: + Vet/bot: - Gemeten weerstand lichaamswater / FM / FFM Impedantie: Resistance Reactance / capacitance

21 Bron: Bodystat.com

22 Validiteit BIA Pt. met hoofd-halskanker (voor beh.) Geneva-equation (Kyle et al. Nutrition 2001) Gem. overschatting FFM door BIA: Man: 2.0 kg ± 1.8 kg Vrouw: 2.1 ± 2.8 kg Bland-Altman (n=26) Jager-Wittenaar et al., to be published

23 BIA in loop der tijd voor behandeling na behandeling Jager-Wittenaar et al., to be published

24 Veranderingen in lichaamswater Voor behandeling Na behandeling P TBW mediaan (l) ECW mediaan (l) ICW mediaan (l) ECW/ICW ratio mediaan (l) Jager-Wittenaar et al., to be published

25 Veranderingen in lichaamswater Voor behandeling Na behandeling P TBW mediaan (l) ECW mediaan (l) ICW mediaan (l) ECW/ICW ratio mediaan (l) Jager-Wittenaar et al., to be published

26 Afwijking BIA vs. DEXA in loop der tijd FFM BIA FFM DEXA Voor behandeling (kg) 1 m na behandeling 4 m na behandeling (kg) (kg) Man: 2.0 ± ± ± 2.9 Vrouw: 2.1 ± ± ± 3.2 Norm: M: < 3 kg V: <2.3 kg Jager-Wittenaar et al., to be published

27 Phase angle ( ) BIA: phase angle Phase angle (0) voor beh. 1 m na beh. 4 m na beh. Jager-Wittenaar et al., Head and Neck in press

28 Onderdelen Nutritional Assessment Inname behoefte Lichaamssamenstelling Functie Labwaarden

29 Handknijpkracht Perifere spierkracht gerelateerd aan totale spierkracht Normwaarden Veranderingen in loop der tijd

30 Handknijpkracht (kg) Handknijpkracht Handknijpkracht (kg) voor beh. 1 m na beh. 4 m na beh. p<0.001 Jager-Wittenaar et al., Head and Neck in press

31 Onderdelen Nutritional Assessment Inname behoefte Lichaamssamenstelling Functie Labwaarden

32 Etiologie ondervoeding eetlust cachexie under- braken/ diarree inflammatie systemisch nutrition slik-/kauwproblemen CRP albumine hulpbehoevendheid

33 Aanbeveling voor praktijk NA essentieel voor diëtistische diagnose ondervoeding! Keuze instrument lich. samenst. afhankelijk van setting praktijk onderzoek

34 Aanbevelingen voor de praktijk Antropometrie: Wat Invasief Nauwkeurig Kosten TSF + MUAC = MUAMC FM FFM redelijk redelijk laag BIA FM / FFM redelijk redelijk redelijk DEXA FM / FFM redelijk hoog hoog Handknijpkracht Spierkracht nee hoog laag

35 Dank voor uw aandacht!