Reeks De eeuwige mens

Transcriptie

1 Reeks De eeuwige mens

2 Orgaandonatie in de praktijk Dr. Tineke J. Wind Transplantatiecoördinator / onderzoeker MUMC+

3 Inhoud Geschiedenis Wat gebeurt er tijdens een orgaandonatie procedure? Nieuwe Wet op Orgaandonatie Nieuwe ontwikkelingen Discussie met forum: Prof. dr. W.N.K.A van Mook Mr. Drs. J. Bollen Internist- intensivist Anesthesioloog i.o.

4 Eerste transplantatie 293 na Christus: Cosmas en Damianus

5 Pioniers 1954 eerste niertransplantatie Nobelprijs 1967 eerste harttransplantatie Nobelprijs

6 Ontdekking HLA-typering Eiwitten aan oppervlakte van cellen HLA klasse I en HLA klasse II Jean Dausset

7 Orgaanafstoting ``Host versus graft`` Patiënt Donor (orgaan) HLA-A, HLA-B, HLA-C HLA-DR, HLA-DP, HLA-DQ Door vreemde HLA moleculen wordt het immuunsysteem geactiveerd

8 Hersendood 1959 Le coma dépassé Diep coma Uitval hersenstamreflexen Afwezige spontane ademhaling Iso-elektrisch EEG no-flow angiografie 1968 Harvard Medical School A definition of irreversible coma. JAMA 1968; 205: Begrip hersendood Andere donatieprocedure Bij lijkschouwing: Necrose en verweking hersenen

9 orgaandonatie Post- mortaal Bij leven Hersendood DBD Hartdood DCD Verwant/ niet verwant

10 Doel donatie? Levensreddend Verlenging levensverwachting Verbetering van kwaliteit van leven

11 Donorpotentieel Geëfectueerde donoren Aangemelde donoren Potentiele donoren Met relevante doodsoorzaak In ziekenhuis met IC Overledenen in NL Coppen et al. 2004

12 Donor potentieel Ouder en meer co-morbiditeit

13 Toestemming voor donatie Donorherkenning is optimaal in NL (98-100% herkenning) Weigering familie is hoog!

14 Hersendood? Overlijden < 2 uur Donatie kwaliteit orgaan Toestemming Onderzoeken complicaties bij ontvanger Medische geschiktheid Succesvolle transplantatie

15 Casus 54-jarige vrouw, opname IC met hersenbloeding Na 2 dagen behandeling, opnieuw bloeding: Geen behandelopties Tekenen hersendood Gesprek familie

16 Casus Familiegesprek: het stoppen van de behandeling wordt uitgelegd, pas als familie dit accepteert kan donatie worden besproken. Scheiding tussen behandeling en donatie Vooraf : Donor register geraadpleegd

17 Wet op Orgaan Donatie

18 Wet op Orgaan Donatie ADR systeem 2020 A 1. Donor 2. Geen donor 3. Nabestaanden 4. Specifiek persoon Indien geen registratie geen bezwaar in register

19 Wet op Orgaan Donatie Deskundigen raadpleging eerste kamer Publieksdiscussie Aanvulling wet (motie Nooren): Rol nabestaanden Kwaliteitsstandaard-veldnorm

20 Casus Hersendood INKLEMMING

21 Wettelijk vastgestelde procedure Prealabele voorwaarden Klinisch neurologisch onderzoek Aanvullend onderzoek Apnoetest Intacte circulatie

22 Transplantatiecoördinator Coördinatie donatieprocedure: Donorscreening: voorgeschiedenis- onderzoeken- informatie naar familiewensen familie Aanmelden Eurotransplant Operatie Transport organen naar transplantatiecentra uur

23 Transplantatieprogramma s in Eurotransplant-verband Leiden Totale bevolking 135 Miljoen

24

25

26 Transport organen Hart < 4 uur getransplanteerd

27

28 Hoe lang werkt een orgaan na transplantatie? Gemiddeld functioneert 70% van de nieren na 5 jaar nog, bij nieren van levende donatie is dat 84% 5 jaar na harttransplantatie werkt gemiddeld 78% van de getransplanteerde harten

29 Na de donatie Informatie over de resultaten van de transplantaties naar de familie van de donor Brieven van getransplanteerden naar de donor familie

30 Hoe kunnen we de beschikbare organen verbeteren? Manier van bewaren Betere monitoring nier Verbetering kwaliteit van het orgaan

31 Herstellen van het orgaan UMCG MUMC+

32 EVLP Longen ontwateren umcg

33 UMCG

34 Nieuwe transplantaties DCD hart transplantatie was alleen mogelijk na hersendood schade door ischemie Techniek: Perfusie met bloed in de donor Perfusie op een machine In Australië en Engeland gestart

35

36 Nieuwe transplantaties Gezichtstransplantatie 2013 Ademhaling-reukzin-spraak- expressie-voeding-gevoel

37 Nieuwe transplantaties Hand-arm transplantatie 2015

38 De toekomst? Stamcelonderzoek (embryonaal of volwassen) Injecteren van orgaanstamcellen 3D Printen weefsels

39 Orgaandonatie na euthanasie 2005 eerste casus Belgie 2012 eerste Nederlandse casus Inmiddels 41 in NL

40 J.A.M. Bollen, J.A.M. Hagenaars, G.van Dijk, L.W.E. van Heurn, J.N.M. IJzermans, W.de Jongh, W.N.K.A. van Mook 2017: landelijke richtlijn ODE via

41 Euthanasie en aard aandoeningen Patiënten met aandoeningen : ALS, MS, ziekte van Huntington, CVA, psychiatrische aandoeningen

42 Orgaandonatie na euthanasie Euthanasieverzoek afgerond Bijzondere donatieprocedure: Verzoek orgaandonatie komt vanuit de patient Huisarts heeft een belangrijke rol Plaats van euthanasie in het ziekenhuis, door de huisarts uitgevoerd Toestemming door officier v Justitie voor donatie, niet- natuurlijke dood Tot het laatste moment beslist de patient

43 Orgaandonatie na Euthanasie Combinatie is medisch, ethisch en juridisch mogelijk Strikte scheiding euthanasie orgaandonatie Niet-natuurlijk overlijden Goede resultaten Handreiking/richtlijn =leidraad; patiënt is leidend

44 Babette, 41-jarige vrouw met donor longen: Tegelijk wist ik dat er ergens een familie met veel verdriet naast iemands bed zat. Ik besefte ook dat de donor of de familie daar goed over nagedacht had, en ik vond het geweldig dat hij of zij iemand anders leven gunde. Het is iets heel groots als je iemands organen in bruikleen krijgt. Die persoon dacht misschien zelf nog een heel leven voor zich te hebben. En dan staat er ook nog een heel team voor je klaar om je in leven te houden met andermans organen. Het is allemaal best dubbel. Ik had pech met die ziekte, nu had ik mazzel met donorlongen.

45 Bedankt voor de aandacht!