Oplossingsgericht werken in het VMBO. OGW in zeven stappen

Transcriptie

1 Oplossingsgericht werken in het VMBO OGW in zeven stappen

2 Kennismaken Astrid Lindenburg

3 Doelen van vandaag Je hebt in een notendop kennis gemaakt met werktheorieën van het oplossingsgerichte denken Je hebt kennis gemaakt met een aantal basisinterventies

4

5 Krachtbronnen aanboren Probleemgericht Leraar is expert Oplossingsgericht Leraar heeft houding van niet-weten Wiens fout is het? Waarom heb je dat gedaan? Leraar geeft advies Verleden is belangrijk Leraar is de bron voor de oplossingen Wat vindt de leerling dat er moet gebeuren? Hoe heb je dat gedaan? Leraar stelt vragen Toekomst is belangrijk Leerling is de bron voor de oplossingen Inzicht is voorwaarde Inzicht komt tijdens of na de verandering Het probleem is er altijd Probleemtaal Het probleem is er nooit altijd Oplossingstaal Naar Jos Kienhuis, 2010

6 Krachtbronnen aanboren Sterke punten markeren en krachtbronnen aanboren: d.m.v. vragen op zoek naar mogelijke oplossingen i.p.v. te fixeren op het probleem. Krachtbronnen kunnen ook in andere context liggen: heb je dit op het sportveld ook? Hulpvrager is eigenaar van de krachtbronnen: aandacht aan schenken! Het is de bedoeling dat je op de eigen krachtbronnen en dus oplossingen van de ander terecht komt. Een techniek herkaderen

7 Oplossingsgerichte definitie van probleem (Caufman & van Dijk 2009) Een probleem is een al of niet uitgesproken wens tot verandering, die m.b.v. een adequate vraagstelling tot uitdaging kan worden vertaald.

8 Stap 1 Contact maken Het sociale ijs breken Gericht op goede werkrelatie Betrokkenheid tonen

9 Stap 2 Context verhelderen omgevingsfactoren bepalen de realiteit vragen naar de achtergrond van de leerling: hoe oud, klas, gezin, sport? collega: hoe zijn je contacten, bevalt het team/sectie?. breng heel kort de context van de vraag in beeld Nu staan we hier, hoe gaan we dit in de toekomst voorkomen?

10 Context Oplossingsgericht werken Tot aan W.O. II was er in de psychologie aandacht voor een integrale en holistische visie op wat mensen doet groeien Daarna opkomst klinische psychologie met daarin vooral aandacht voor psychopathologie en oplossen van problemen, reductionisme en classificering (bv DSM) Nu weer meer aandacht voor welzijn en groei, zowel in humanistische als positieve psychologie. Gaat nu weer meer over groei voor iedereen. Vanuit positieve psychologie is oplossingsgericht werken ontstaan Niet van min 4 naar 0, maar van 0 naar méér

11 Context Oplossingsgericht werken Vanuit positieve psychologie is oplossingsgericht werken ontstaan Positieve psychologie gaat uit van mogelijkheden Gaat uit van groei i.p.v. belemmering Niet van min 4 naar 0, maar van 0 naar méér Uitgangspunten zijn: 1. Mensen kunnen groeien 2. Mensen hebben veerkracht 3. Mensen hebben autonomie Frederike Bannink (2012)

12 Stap 3 Doelen stellen Wat moeten we vandaag bespreken, zodat het gesprek voor jou nuttig zal zijn? Verder in het leerproces: wat is het kleinste waaraan je merkt dat? Wat zou je anders doen? Waaraan zouden collega s/medeleerlingen/je ouders etc merken dat? Bepalen wat je wilt bereiken: wat is een reële stap?

13 Stap 4 Complimenten maken Complimenten geven > coöperatieve werkrelatie Ook als er sprake is van een minimale stap: erkennen Wat fijn dat je hier dan tóch zit. Ik begrijp dat dat moeilijk is. Wat knap dat je dat zo lang hebt volgehouden.

14 Professioneel compliment Een compliment moet oprecht gemeend zijn Maak je compliment concreet maakt, zeker als het over werk gaat. Ik wil je graag een compliment geven. Je hebt dit project, ondanks alle tegenslagen, voor de deadline afgerond. Je hebt hiermee heel goed werk geleverd! Doseer je complimenten. Geef alleen een compliment als de klus lastig was om te doen, dus als het inspanning heeft gekost.

15 Stap 5 Differentiëren Gezond verstand gebruiken: als iets niet werkt, leer ervan en doe wat anders Nuanceringen aanbrengen: verandering is mogelijk Schaalvragen: kleine stapjes effectiever dan grote stappen Veranderingen/verbeteringen treden geleidelijk op (geduld)

16 De basis van oplossingsgericht denken: simpel werkt het best (Cauffman, 2010) Insoo Kim Berg & Steve de Shazer: If ain t broke, don t fix it. Find out what works and do more of it. Stop doing what doesn t work and do something different. Cauffman: Als iets niet werkt, leer ervan en doe iets anders. Als iets wel (of beter) werkt, doe er meer van. Als iets blijkt te werken, leer het van / aan iemand anders.

17 Stap 6 Oriënteren op de toekomst Stel toekomstgerichte vragen: Wat zou je graag anders doen/willen veranderen? Wonder/mirakelvraag Schaalvragen

18 Stap 7 Krachtbronnen aanboren Welke krachtbronnen boor je hiervoor bij jezelf aan?

19 Zijn er nog vragen?

20 Tips en tops

21 Verder lezen Bannink, F. (2007). Oplossingsgerichte vragen. Handboek oplossingsgerichte gespreksvoering. Amsterdam: Harcourt. Cauffman, L. (2010). Simpel: Oplossingsgerichte positieve psychologie in actie. Den Haag: Boom Lemma Cauffman, L. & Dijk, D. van (2009). Handboek oplossingsgericht werken in het onderwijs. Amsterdam: Boom onderwijs