Juridische aspecten van bekwaam verklaren. Mr. Robinetta de Roode, KNMG & Mr. Vivienne Schelfhout, Federatie Medisch Specialisten

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Juridische aspecten van bekwaam verklaren. Mr. Robinetta de Roode, KNMG & Mr. Vivienne Schelfhout, Federatie Medisch Specialisten"

Krista de Graaf
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

2 Juridische aspecten van bekwaam verklaren Mr. Robinetta de Roode, KNMG & Mr. Vivienne Schelfhout, Federatie Medisch Specialisten

3 Disclosure belangen sprekers (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Bedrijfsnamen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk

5 Wat gaan we doen? 0-meting Achtergrond schets EPA s/bekwaamverklaringen Juridische context Opdracht Conclusies

6 Bekwaam verklaren heeft veel invloed op de rechtspraak

7 Een eerstejaars AIOS heeft geen enkele verantwoordelijkheid, ook niet met een bekwaamverklaring

8 Een bekwaamverklaring ontslaat de opleider van alle verantwoordelijkheid voor de aios

9 Achtergrondschets waar komen we vandaan?

10 Project Realisatie Individualisering Opleidingsduur

11 Waarom EPA s

13 Waarom EPA s

Voorbeelden van EPA s Visite lopen en medisch handelen op een klinische afdeling (interne geneeskunde) Diagnostiek en behandeling van de patiënt met COPD (longgeneeskunde) Acute

14 Voorbeelden van EPA s Visite lopen en medisch handelen op een klinische afdeling (interne geneeskunde) Diagnostiek en behandeling van de patiënt met COPD (longgeneeskunde) Acute geriatrie (klinische geriatrie) Consultatie acute patiënt op de SEH (heelkunde) Verrichten van een urologisch consult (urologie) Opvang van een vitaal bedreigd kind (kindergeneeskunde)

15 Bekwaamheidsniveau en supervisie

Proces van bekwaam verklaren Doelen vastleggen in IOP (aan de hand van EPA beschrijvingen) Aios verzamelt onderbouwing voor niveau 4 Aios vraagt bij opleider

16 Proces van bekwaam verklaren Doelen vastleggen in IOP (aan de hand van EPA beschrijvingen) Aios verzamelt onderbouwing voor niveau 4 Aios vraagt bij opleider bekwaamverklaring aan Opleider inventariseert oordeel leden opleidingsgroep Opleider deelt conclusie mee aan aios Indien positief: bekwaamverklaring in portfolio

17 Vertrouwenscriteria

18 Misverstanden rond EPA s EPA = KPB: nee, een EPA KPB -> 1 v.d. tools voor onderbouwing EPA Als je een EPA op niveau 4 hebt behaald. hoef je het nooit meer te doen mag je geen supervisie/intercollegiaal consult meer vragen Met EPA s heb je geen competenties meer nodig, nee:

19 Samenvatting EPA

20 Doel bekwaamverklaringen Onderwijsinstrument Het doelgericht opleiden Het volgen en sturen van het leerproces van de aios Het objectiveren van de toenemende bekwaamheid van de aios Niet bedoeld om in te dekken tegen risico s

22 De Wet BIG Doel: de patiënt beschermen tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen bevorderen en bewaken van de kwaliteit van beroepsuitoefening Uitgangspunt: iedereen mag geneeskunst beoefenen tenzij voorbehouden handelingen > specifiek genoemde beroepsbeoefenaren

23 Onbekwaam is onbevoegd Uitgangspunt Wet BIG: bevoegd mits bekwaam Bevoegd > behaald diploma + registratie Bekwaam > beschikken over voldoende kennis en vaardigheden Afhankelijk van individuele omstandigheden arts en patiënt + aard zorgsetting Betrokkene zelf verantwoordelijk voor beoordeling bekwaamheid

24 Handreiking verantwoordelijkheidsverdeling bij samenwerking in de zorg (2010) Aandachtspunt 7 Wees alert op uw eigen grenzen en deskundigheid en ken de kerncompetenties van betrokken zorgverleners.

25 Tuchtrecht

26 Casus Eerstejaars aios verricht circumcisie onder supervisie opleider Opleider assisteert, maar heeft ook eigen operatieschema in aangrenzende OK Onvoldoende operatieresultaat > nieuwe operatie

27 Verantwoordelijkheidsverdeling opleider/aios 1. Opleider mag handelingen overlaten aan aios; 2. Tuchtrechter kan zowel handelen opleider als handelen aios beoordelen; 3. Zelfstandig of onder directe supervisie is aan inschatting ervaring en vaardigheid aios door opleider: zelfstandig indien redelijkerwijs aannemelijk dat AIOS bekwaam is; gebrek aan ervaring: handeling niet zelfstandig overlaten aan aios maar (laten) compenseren door aanwijzingen en mogelijkheid toezicht en tussenkomst. CTG , 2007/012, MC 2009, nr. 20

28 Oplopende curve Bij aanvang opleiding tuchtrechtelijke verantwoordelijkheid grotendeels bij opleider, gaandeweg gedeelde verantwoordelijk, terwijl aan einde opleiding verantwoordelijkheid vrijwel volledig bij aios.

Tuchtzaak 1 Casus- klacht tegen supervisor Gynaecoloog, supervisor van tweede jaars aios (1 jaar anios en 1 jaar aios) Aios vergeet spoedlabuitslagen te bekijken

29 Tuchtzaak 1 Casus- klacht tegen supervisor Gynaecoloog, supervisor van tweede jaars aios (1 jaar anios en 1 jaar aios) Aios vergeet spoedlabuitslagen te bekijken Bevalling gaat mis, patiënte overlijdt als gevolg van een hersenbloeding Verwijt kort gezegd; spoedlabuitslagen niet tijdig bekeken en niet tijdig overleg met supervisor

30 Overwegingen De opleider kan slechts opdracht geven tot het zelfstandig verrichten van een medische behandeling in de zin van de wet BIG indien hij redelijkerwijs mag aannemen dat de assistent bekwaam en bevoegd is tot het verrichten van die handeling en de opleider indien nodig aanwijzingen kan geven en zijn toezicht en eventuele tussenkomst verzekerd zijn.

31 Tuchtuitspraak 1 Aios had voldoende ervaring/bekwaam zelfstandig consult en anamnese af te nemen Aios zelf verantwoordelijk voor tijdig bekijken van uitslagen Het voert te ver en is praktisch niet uitvoerbaar om supervisor hiervoor verantwoordelijk voor te houden Er is overleg geweest met supervisor; niet gebleken dat niet tijdig of niet deugdelijk is Klacht tegen supervisor afgewezen, aios krijgt waarschuwing RTG Eindhoven , ECLI:NL:TGZREIN:2016:8 en 9

32 Tuchtzaak 2 Klacht tegen internist-supervisor van aios (2 jaar en 3 maanden) Internist geeft aios op afstand opdracht noodzaak IC-plaatsing te laten beoordelen door intensivist Er ontstaat delay en patiënte overlijdt aan septische shock Verwijt o.a.: internist heeft rol supervisor verzaakt

33 Tuchtuitspraak 2 Oproepen intensivist in zijn algemeenheid over te laten aan aios van 2 jr + 3mnd In casu geen aanwijzingen voor tegendeel Internist mocht erop vertrouwen dat vervolgbeleid door aios werd uitgevoerd CTG , ECLI:NL:TGZCTG:2015:324

Tuchtzaak 3 Patiënte met complexe vaatchirurgische problemen Vaatchirurg opereert Postoperatief gaat patiënte achteruit en wordt gezien door aios chirurgie (2,5 jaar) Na overleg

34 Tuchtzaak 3 Patiënte met complexe vaatchirurgische problemen Vaatchirurg opereert Postoperatief gaat patiënte achteruit en wordt gezien door aios chirurgie (2,5 jaar) Na overleg met vaatchirurg gezamenlijk besluit tot eerst scopie en daarna CTA Patiënte ontwikkelt multi-orgaanfalen en septische shock, waarna zij overlijdt Verwijt: kostbare tijd ging verloren

35 Tuchtuitspraak 3 Aios zocht tijdig contact met verantwoordelijk vaatchirurg Daar is besloten eerst scopie te doen en daarna eventueel CTA Onderbouwing niet juist, maar is aios niet aan te rekenen Het betrof een complicatie na een bijzondere, ingewikkelde vaatchirurgische ingreep Klacht tegen aios afgewezen, vaatchirurg krijgt berisping RTG Zwolle 19 juli 2018, ECLI:NL:TGZRZWO:2018:140 en 141

Tuchtzaak 4 Casus klacht tegen 5 e jaar aios gynaecologie Uitvoeren van een sterilisatie onder beperkte supervisie van gynaecoloog Vrouw raakt zwanger, bevalt van zoontje met syndroom

36 Tuchtzaak 4 Casus klacht tegen 5 e jaar aios gynaecologie Uitvoeren van een sterilisatie onder beperkte supervisie van gynaecoloog Vrouw raakt zwanger, bevalt van zoontje met syndroom van down en hartafwijking, zoontje overlijdt na 3 maanden Verwijt aan aios dat zij niet bekwaam was om de sterilisatie-ingreep uit te voeren en dat zij deze niet goed heeft uitgevoerd

37 Tuchtuitspraak 4 Overwegingen Voor zover klaagster de bekwaamheid van verweerster in twijfel trekt, tekent het college aan dat in het algemeen moet worden geoordeeld dat een vijfde jaars gynaecoloog in opleiding met ervaring in sterilisatie-operaties, bekwaam moet worden geacht om een sterilisatie uit te voeren., zij was reeds op 31 maart 2011 door haar opleiders bekwaam verklaard om laproscopische sterilisaties zelfstandig uit te voeren onder beperkte supervisie.

38 Tuchtuitspraak 4 Oordeel RTG: Aios bekwaam om ingreep uit te voeren Blijkt tevens uit bekwaamverklaring van opleiders Bij sterilisatie-ingreep is er altijd kleine risico op zwangerschap Klaagster is hierover vooraf geïnformeerd Niet vastgesteld kan worden dat ingreep onjuist is uitgevoerd Klacht afgewezen RTG Eindhoven 20 juli 2016, ECLI:NL:TGZREIN:2016:62

39 Waar let de tuchtrechter op? overlegmogelijkheden aios-opleider aanwezigheid protocollen dossiervoering inschatting bekwaamheid door opleider en aios

40 Wat betekent dit? Hoe verder in de opleiding, ofwel hoe hoger het bekwaamheidsniveau, hoe zelfstandiger de aios moet kunnen werken Meer zelfstandigheid betekent meer verantwoordelijkheid nemen Aios vanaf dag 1 zelf verantwoordelijk voor eigen handelen

42 opdrachtcasus - Jonge patiënt met pijn op de borst, benauwd > zieke indruk, - Wordt door aios 1 gezien > vermoeden klaplong - Hartfilmpje, bloedonderzoek, röntgenfoto - Aios (niet pluis gevoel) overleg met longarts, kijkt mee via computer vanuit andere locatie - Twijfel klaplong > nieuwe foto, opname en consult internist volgende dag - Tweede foto > longarts weet zeker: geen klaplong. Longarts naar huis; ziet jongen niet - Opname op andere locatie - Diagnose in dossier : mogelijk klaplong en onderzoeken volgende dag - Aios 2 andere locatie krijgt jongen onder zijn hoede > ziet hem niet - Verpleegkundige consulteert 3 keer aios 2

43 Bespreek met uw buurman/vrouw Welke invloed zou in uw ogen een bekwaamverklaring van de aios hebben op de uitspraak ten aanzien van het handelen van: De aios? De supervisor?

45 Wat betekent dit voor opleider? Opleider blijft gedurende de hele opleiding verantwoordelijk voor de begeleiding van aios Aios moet desgewenst en indien nodig supervisie kunnen krijgen

46 Wat betekent dat voor aios? Verantwoordelijk voor eigen handelen Altijd eigen inschatting maken of het verantwoord is om de handeling zelf uit voeren Verantwoordelijk voor onderhoud van bekwaamheid

47 Bekwaam verklaren heeft veel invloed op de rechtspraak

48 Een eerstejaars AIOS heeft geen enkele verantwoordelijkheid, ook niet met een bekwaamverklaring

49 Een bekwaamverklaring ontslaat de opleider van alle verantwoordelijkheid voor de aios

Conclusie Betekenis bekwaamverklaring hangt af van omstandigheden van het concrete geval zal door tuchtrechter wel worden meegewogen vergemakkelijkt bewijs van

50 Conclusie Betekenis bekwaamverklaring hangt af van omstandigheden van het concrete geval zal door tuchtrechter wel worden meegewogen vergemakkelijkt bewijs van veronderstelde bekwaamheid Ontslaat de opleider niet van de verantwoordelijkheid om supervisie te geven op het moment dat de bekwaamverklaarde aios daarom vraagt

51 Robinetta de Roode, KNMG Vivienne Schelfhout, Federatie Medisch Specialisten

Vergelijkbare documenten

Medico-legale aspecten bekwaamverklaringen Mr. Vivienne Schelfhout, Directeur Opleiding, Wetenschap & Innovatie

Medico-legale aspecten bekwaamverklaringen Mr. Vivienne Schelfhout, Directeur Opleiding, Wetenschap & Innovatie 7 maart 2017 Hoe werkt de Federatie? Agenda Raad Opleiding Platform europa Patiëntveiligheid