Gok is overal Gelijke onderwijskansen realiseren op alle niveaus

Transcriptie

1 Design Charles & Ray Eames - Hang it all Vitra Gok is overal Gelijke onderwijskansen realiseren op alle niveaus Prof. Dr. I. Nicaise KU Leuven (HIVA / PPW)

2 Deel 1 INLEIDING

3 Armoederisico (%) naar opleidingsniveau max. LSO HSO HO 0 (individuen +16 jaar, Vlaanderen Bron: Armoedemonitor (bijlage Vlaams Actieplan Armoedebestrijding

4 Persistente laaggeschooldheid per EU-lidstaat Bereikt onderwijsniveau volwassenen met laaggeschoolde ouders (EU28, 2011)

5 Er wordt aan gewerkt GOK-beleid / SES-financiering Kosteloosheid / maximumfactuur Kleuterparticipatieplan Hervorming secundair onderwijs Inschrijvingsdecreet M-decreet Opvang vluchtelingen

6 Een waaier aan strategieën Nicaise & Desmedt (red.), Gelijke kansen op school: het kan!, Mechelen: Plantyn, 2008 Vóór- en vroegschoolse educatie, kosteloosheid, brede school, leerzorg, ouderbeleid, intercultureel onderwijs, curriculumhervormingen, pedagogische innovaties, schoolklimaat, opleiding leerkrachten, differentiatie, alternatieve trajecten

7 Begrippen ONGELIJKE KANSEN Exogeen Leerling & leefomgeving Multi-aspectueel Vaak al vóór start schoolloopbaan ONGELIJKE BEHANDELING Endogeen Leerkracht school onderwijssysteem Cruciale rol van communicatie- (stoornissen) : documentaire van Unicef België over gelijke kansen op school

8 Deel 2 EXTRA INVESTEREN IN KANSENGROEPEN: GOK-BELEID

9 De drie pijlers van het GOK-decreet Discriminatie bij inschrijvingen tegengaan (inschrijvingsdecreet) Partnerships voor gelijkekansenbeleid (Lokale Overleg Platforms) Ondersteuning (extra middelen) voor scholen met veel GOK-leerlingen (nu: financieringsdecreet / SES-financiering )

10 I. Nicaise Effectiviteit van GOK-beleid Algemeen (VS, Ierland, VK...): matig positief Nederland (PRIMA-onderzoek): Pas na 6 jaar merkbaar effect Vlaanderen (GOK): eveneens beperkt positief effect

11 I. Nicaise Effectiviteit GOK: verklaringen (1) gebrekkige implementatie (Juchtmans) Schoolteams hebben wel bijgeleerd (bv. detectie leerproblemen, differentiatie, methoden taalvaardigheidsonderwijs ) en reflecteren op sleutelmomenten over beleid maar verwarren in dagelijkse praktijk nog steeds GOK en zorg GOK Structurele preventie ZOK? GORG? vooral Individuele remediëring Zorg: Individuele remediëring GOK-leerkrachten zijn jong en onervaren => hebben weinig impact op het ganse team

12 Effectiviteit GOK: verklaringen (2) ongelijke draagkracht GOK-scholen (Vandeputte) doorsnee basisschool (klasse 1) N=96 brandpuntschool (klasse 2) N=15 GOK-school met extra troeven (klasse 3) N=

13 Effectiviteit GOK: verklaringen (2) ongelijke draagkracht GOK-scholen (vervolg) Brandpuntschool Inplanting Slechte kwaliteit schoolgebouw Grootstedelijke kansarme buurt Leerkrachtenteam Minst ervaren Meest tijdelijke leerkrachten Directie Minst ervaren Minst opgeleid GOK-school met troeven Inplanting Uitstekende kwaliteit gebouw Ervaring met OVB Leerkrachtenteam Relatief ervaren Veel mannelijke en voltijdse lkr Meer tijdelijke lkr dan gemiddeld Directie Meest ervaren Meest opgeleid

14 Effectiviteit GOK: (2) ongelijke draagkracht GOK-scholen (vervolg) M.a.w. ondanks ondersteuningsbeleid blijft de draagkracht van een aantal GOK-scholen ondermaats Bovendien gaan de meest kansarme leerlingen naar zwakkere GOK-scholen

15 Effectiviteit GOK: verklaringen (3) kwantiteit en kwaliteit van personeelsinzet (OESO) Ondersteuningsbeleid leidt wel tot méér (menselijke en materiële) middelen voor GOK-scholen, maar Doorsnee kwalificatieniveau van leerkrachten ligt lager in GOK-scholen (OESO 2014) En kwaliteit inputs is belangrijker dan kwantiteit voor kansarme leerlingen!

16 Hebben lage-ses scholen méér en/of hoger gekwalificeerde leerkrachten? (OESO 2014) Meer / minder lkr / ll Hoger / lager gekwalif

17 Hebben lage-ses scholen méér en/of hoger gekwalificeerde leerkrachten? Meer / minder lkr / ll Hoger / lager gekwalif

18 I. Nicaise GOK-ondersteuningsbeleid Lessen voor het beleid 1. Inhoudelijke aansturing van GOK-beleid blijft noodzakelijk (bv. nascholingsaanbod) 2. Bijsturing ondersteuningsbeleid i.f.v. ruimer set van criteria (bv. schoolinfrastructuur, verdeskundiging directies en middenkader)? 3. Accentverschuiving van kwantitatieve naar kwalitatieve ondersteuning

19 I. Nicaise GOK-ondersteuningsbeleid Lessen voor de LOPs 1. LOPs hebben belangrijke plaats verworven in het GOKbeleid: Omgevingsanalyses Monitoring & coördinatie inschrijvingsbeleid verbreding van aanpak (netwerking) Actieplannen tegen voortijdig schoolverlaten Vorming 2. Desegregatie blijft belangrijk werkpunt Centrale aanmeldingsregisters Proactieve samenwerking met doelgroeporganisaties & welzijnswerk

20 I. Nicaise GOK-ondersteuningsbeleid Lessen voor de school / klasleerkracht 1. Switch van micro- naar meso-beleid (meer structureel) Bredeschoolwerking Inschrijvings- / recruteringsbeleid Kostenbeleid Taalbeleid Differentiatie Ouderwerking Personeelsbeleid 2. Verdeskundiging (na)scholing & -vorming (cf. GOK-academie) Professionele leergemeenschappen

21 Mogelijke topics voor discussie Vóórschoolse educatie GOKondersteuningbeleid Kosteloosheid inschrijvingsbeleid School-ouders-buurt Inclusie / M-decreet Hervorming S.O