CONCEPT. Startdocument. AWBZ begeleiding

Transcriptie

1 CONCEPT Startdocument AWBZ begeleiding Gemeente Wijk bij Duurstede, maart 2012

2 Algemene informatie In het regeer- en gedoogakkoord van het huidige kabinet is overeengekomen dat de functies dagbesteding en begeleiding vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) worden overgeheveld naar de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Naast de dagbesteding en begeleiding gaat ook het kortdurend verblijf en de inloopfunctie GGZ naar de Wmo. De gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wmo, en wordt hiermee dus ook verantwoordelijk voor deze nieuwe taken vanuit de AWBZ. Meer informatie over de AWBZ en de omvang van de doelgroep in Wijk bij Duurstede is te vinden in bijlage 1. Proces Vanuit het Rijk is er nog veel onduidelijk over de voorwaarden waaronder deze nieuwe functie naar de gemeente komt. Toch is het belangrijk om nu al te komen tot kader- en visievorming. Daarvoor worden er verschillende bijeenkomsten gehouden met alle betrokken instellingen, clienten en werkers uit het veld. Zij weten immers het beste wat er speelt en waar in Wijk bij Duurstede behoefte aan is. Dit document is nu nog nadrukkelijk een concept en moet gezien worden als een leidraad voor de komende bijeenkomsten. Uiteindelijk zal er toegewerkt worden naar een kadernota waarin de inspraak van alle betrokkenen verwerkt is. In bijlage 2 is de concept planning Transitie AWBZ Wijk bij Duurstede opgenomen.

3 1. Algemene kaders We hebben te maken met een groep kwetsbare inwoners. Het welzijn en de zorg voor die inwoners staat bij elke beleidskeuze/uitwerking centraal Zorg wordt waar mogelijk lokaal en waar nodig regionaal georganiseerd Er wordt gewerkt volgens een ketenbenadering. Dat wil zeggen dat inwoners zoveel mogelijk een totaal pakket aan zorg wordt geboden, en dat organisaties nauw met elkaar samenwerken en naar elkaar doorverwijzen. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen 4 zorgketens: - Mensen met psychiatrische problemen - Mensen met een verstandelijke beperking - Psycho-geriatrie (dementie) en ouderen - Chronisch zieken en mensen met een lichamelijke beperking (ook zintuiglijk) Bestaande zorg voor mensen met een indicatie wordt zo mogelijk gecontinueerd. Bij herindicering zal een nieuwe afweging gemaakt worden waarbij de wensen en ondersteuningsbehoefte van de cliënt centraal staan 2. Kaders toegang tot de zorg en cliëntondersteuning Zelfredzaamheid staat bij de cliëntondersteuning centraal, waar mogelijk wordt er ingezet op indicatievrije trajecten/ondersteuning, waar nodig wordt professionele en geïndiceerde zorg ingezet. De indicatiestelling wordt vanuit het gedachtegoed van De Kanteling vormgegeven. Dat wil zeggen: ondersteuningsvragen worden breed bekeken en inwoners wordt een breed pakket aan zorg en ondersteuning geboden. De indicatiestelling wordt uitgevoerd door het Wmo-loket. Een ondersteuningsaanbod wordt zoveel mogelijk lokaal en op maat aangeboden. Het zelf inkopen van zorg door cliënten met behulp van een Persoonsgebonden budget wordt mogelijk gemaakt Cliënten en organisaties zullen waar mogelijk betrokken worden bij de beleidsvoorbereiding, beleidsvorming en -uitvoering rondom de Wmo en de nieuwe taken op het gebied van de AWBZ-begeleiding Eventuele eigen bijdragen zijn inkomensafhankelijk. Het uitgangspunt hierbij is dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. 3. Beleidskaders Er wordt zoveel mogelijk integraal beleid opgesteld, waar met name gekeken wordt naar de samenhang met de Wet werken naar vermogen (WWNV), de transitie jeugdzorg en het passend onderwijs. Maar ook de samenhang en samenwerking met andere beleidsterreinen op het gebied van o.a. zorg, welzijn, ruimtelijke ordening en wonen wordt nadrukkelijk gezocht. Ontschotting is hierbij het uitgangspunt. 4. Kaders inkoop zorg De zorg zal zoveel mogelijk lokaal worden vormgegeven door bestuurlijk aan te besteden. Uitgangspunten daarbij zijn dat er afspraken gemaakt worden met vooraf geselecteerde aanbieders en dat de kwaliteit van de zorg centraal staat. Bij de prestatieafspraken met de verschillende organisaties zal de nadruk liggen op sturing op kwaliteit (het resultaat). Hierbij past het zoveel mogelijk afnemen van zorgarrangementen in plaats van afzonderlijke diensten.

4 5. Financiële kaders Het budget dat vanuit het rijk beschikbaar komt voor de begeleiding wordt vooralsnog geoormerkt. Binnen de gemeente zal waar mogelijk ontschotting van de budgetten voor welzijn, zorg en sociale zaken gerealiseerd worden. Uitgaande van de te verwachten korting op het huidige budget van 10% zal gekeken worden waar op korte termijn winst te behalen valt. Het uitgangspunt hierbij is dat dit geen directe invloed heeft op de kwaliteit van de zorg. De voorbereiding en invoering van de overgang van de functie begeleiding naar de gemeente dient budgettair neutraal te geschieden. Dus binnen het daarvoor door het Rijk beschikbaar gestelde budget.

5 BIJLAGE 1. Achtergrondinformatie AWBZ Achtergrondinformatie AWBZ 1 De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) is een verplichte verzekering voor alle inwoners van Nederland voor zorgkosten die niet via de zorgverzekering worden gedekt. Het gaat daarbij om zorgkosten die door vrijwel niemand op te brengen zijn. Bijvoorbeeld zorg bij langdurige ziekte, een beperking of ouderdom. In 2007 is de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) ingevoerd, waardoor gemeenten primair verantwoordelijk zijn geworden voor de (maatschappelijke) ondersteuning van hun inwoners. Met de invoering van de Wmo is de hele huishoudelijke verzorging vanuit de AWBZ naar de Wmo overgeheveld, samen met diverse subsidieregelingen op het gebied van wonen met zorg, OGGZ, vrijwilligerswerk en mantelzorgondersteuning. In 2009 is vervolgens de Pakketmaatregel Begeleiding ingevoerd waardoor alle begeleiding gericht op (maatschappelijke) participatie niet meer uit de AWBZ wordt vergoed. Waarom overheveling naar de gemeente? In het regeerakkoord is vastgelegd dat de extramurale AWBZ-functie begeleiding gedecentraliseerd wordt naar de gemeenten. Dit sluit aan bij de reeds eerder ingezette koers van decentralisatie van zorgtaken naar gemeenten. De functie begeleiding (inclusief vervoer) uit de AWBZ wordt geschrapt en wordt overgeheveld naar de gemeenten. De overtuiging die aan deze decentralisatie ten grondslag ligt, is dat de gemeente beter dan het Rijk in staat is zorg te dragen voor ondersteuning op maat, omdat de gemeente dichter bij de inwoners staat en haar inwoners het beste kent. Bovendien hebben gemeenten ook veel taken op aangrenzende beleidsterreinen (bijv. re-integratie, de bijstand en het woonbeleid). Begeleiding past bij de participatiedoelstelling van de Wmo en biedt daarom kansen voor een integraal aanbod van welzijn, ondersteuning en zorg. Als er sprake is van een verblijfsindicatie, dan blijft de begeleiding vanuit de AWBZ geregeld. Wat houdt de functie begeleiding in? Doel van de begeleiding is: Het bevorderen en behoud van zelfredzaamheid Het structureren van het persoonlijk leven De regie te voeren over het persoonlijk leven Dit kan in de vorm van individuele begeleiding of als begeleiding in groepsverband. Het gaat hier om mensen met een lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke beperking of een psychogeriatrisch of psychiatrisch probleem. Onder begeleiding valt ook het kortdurend verblijf. Het gaat hier om logeervoorzieningen voor kinderen en volwassenen die thuis verzorgd worden en permanent toezicht nodig hebben. Kort verblijf heeft tot doel de mantelzorger te ontlasten. Er is kortom sprake van een groep mensen met zeer diverse problematiek. Omvang Het is momenteel nog onduidelijk hoeveel inwoners uit Wijk bij Duurstede precies extramurale begeleiding in het kader van de AWBZ ontvangen. Het CIZ heeft recent gegevens beschikbaar gesteld, deze zijn echter niet compleet omdat dit het aantal cliënten per weergeeft. Ook zijn de aantallen clienten afgerond op vijftallen. De gegevens voor de gemeente Wijk bij Duurstede zijn als volgt: 1 Brongebruik: Verkenning van de AWBZ-begeleiding, gemeente Amsterdam en Projectplan decentralisatie van extramurale begeleiding van gemeente Asten en Someren

6 Begeleiding individueel Aantal cliënten Somatische aandoening 25 Psychogeriatrische - aandoening Psychiatrische aandoening 70 Verstandelijke beperking 65 Zintuiglijke beperking 5 Lichamelijke beperking 15 Totaal 180 Begeleiding groep Aantal cliënten Somatische aandoening 20 Psychogeriatrische 10 aandoening Psychiatrische aandoening 30 Verstandelijke beperking 45 Zintuiglijke beperking 10 Lichamelijke beperking 10 Totaal 125 Kortdurend verblijf Aantal cliënten Somatische aandoening - Psychogeriatrische - aandoening Psychiatrische aandoening - Verstandelijke beperking 25 Zintuiglijke beperking - Lichamelijke beperking 5 Totaal 30 Financiën De overheveling gaat gepaard met een efficiëncykorting van 5% op de huidige budgetten die die het rijk besteed aan deze taak. De totale omvang van de landelijke middelen is nog niet bekend. Ook het verdeelmodel is nog niet vastgesteld. Meer duidelijkheid over de hoogte van het budget zal volgen via de meicirculaire Een grove schatting is dat het budget voor Wijk bij Duurstede tussen de 1,5 en 2 miljoen zal bedragen. Tijdspad Het jaar 2012 is als voorbereidingsjaar aangemerkt voor de decentralisatie van de AWBZ begeleiding. Zoals het er nu uitziet worden gemeenten vanaf 1 januari 2013 verantwoordelijk voor de nieuwe aanvragers en herindicaties (cliënten waarbij de situatie verandert en die daarom een nieuwe indicatie nodig hebben). Vanaf 2014 worden gemeenten verantwoordelijk

7 voor alle cliënten die extramurale begeleiding nodig hebben. Veel hangt af van de termijn waarbinnen de Tweede Kamer een besluit neemt over de overheveling. Aangezien de VNG voor de overheveling een jaar voorbereidingstijd heeft geeist is het niet ondenkbaar dat de invoeringsdatum wordt opgeschoven naar later in 2013.

8 BIJLAGE 2 Concept planning transitie AWBZ Wijk bij Duurstede fase 2: Visie en keuzes (1 e en 2 e kwartaal 2012) Bijzonderheden Deadline 1. Opstellen concept kaders globale kaders/visie vanuit gemeente 7 maart Kortsluiten proces intern Afstemmen griffie/consulenten (m.n. z.s.m. communicatie) 3. Planning en concept kaders naar college College stelt proces/concept-kaders en planning vast z.s.m. na 7 maart Bijeenkomst Wmoadviesraad Doel: kaderstelling en visievorming 7 maart Bijeenkomst instellingen Doel: kaderstelling en visievorming 2 april 2012 Uitnodigen: AWBZ en Wmoinstellingen, vrijwilligersorganisaties en welzijnsinstellingen 6. Bijeenkomst intern Afstemming overige 10 april 2012 beleidsterreinen/transitieprojecten Uitnodigen: team MO gemeente, team Wmo-loket 7. Bijeenkomst cliëntgroepen Doel: groepsgesprek concreet/praktisch 16 april 2012 ingestoken voor kaderstelling en visievorming vanuit cliënten 8. Informerende/kaderstellende Doel: Informatiebijeenkomst en evt. 17 april 2012 bijeenkomst gemeenteraad eerste kaderstelling (themabijeenkomst) 9. Bijeenkomst vernieuwing instellingen 10. Kaderstellende bijeenkomst gemeenteraad (voorbespreking) 11. Concept keuze/visienota opstellen Doel: vanuit concept kaders verder kijken naar verdieping en vernieuwing van het zorgaanbod Uitnodigen: specifieke sleutelfiguren vanuit instellingen 23 april 2012 Doel: kaderstelling en visievorming 8 mei 2012 Uitkomsten bijeenkomsten verwerken. 11 mei 2012 Terugkoppeling Wmo-AR en instellingen Aanleveren poho 11 mei 2012 Check door instellingen en Wmo-AR 11 mei 2012 Aanleveren B&W 16 mei 2012 Laatste B&W 22 mei 2012 Aanleveren griffie 25 mei 2012 Avond van de raad 12 juni 2012 (let op: meivakantie: 28 april t/m 6 mei 2012, zomervakantie 7 juli t/m 19 augustus 2012)