Communicatie in kleur. Onderzoek naar de effectiviteit van gemeentelijke communicatie

Transcriptie

1 CVDR Officiële uitgave van Terneuzen. r. CVDR450426_1 5 december 2017 Communicatie in kleur. Onderzoek naar de effectiviteit van gemeentelijke communicatie 1 Aanleiding In 2008 heeft de gemeente Terneuzen haar communicatiebeleid Terneuzen doeltreffend in kleur opgesteld. Dit communicatiebeleid moet eraan bijdragen dat de kleur die Terneuzen bestuurlijk heeft gekozen, zo goed mogelijk naar de doelgroepen wordt overgebracht. Om de boodschap zo goed mogelijk over te brengen volgt de gemeente Terneuzen bij haar communicatie de doelstellingen welke voor Terneuzen bestuurlijk en organisatorisch leidend zijn. Deze doelstellingen moeten er voor zorgen dat, doordat duidelijk vast staat wát de gemeente wilt bereiken, de communicatie goed verloopt. De gemeente Terneuzen heeft in totaal vijf doelen bepaald, namelijk: 1. Imago: Terneuzen is dynamisch, ruimte voor werk, ruimte voor leven; 2. Beeldvorming: Terneuzen heeft een veilige leefomgeving; 3. Draagvlak: Terneuzen is een vraaggerichte organisatie; 4. Communicatiehouding: Terneuzen is eerlijk, transparant en open; 5. Arbeidsmarktcommunicatie: Terneuzen is een aantrekkelijke werkgever. Maar verloop de communicatie door de gemeente Terneuzen ook goed? Wordt de doelgroep goed geïnformeerd? Wat vindt de doelgroep van de gemeentelijke communicatie? Om antwoord op dit soort vragen te kunnen geven moest er onderzoek gedaan worden naar de effectiviteit van gemeentelijke communicatie-middelen. iet alle genoemde doelen hebben betrekking op communicatie en daarom worden niet alle doelen in dit onderzoek meegenomen. De doelen die in dit onderzoek onderzocht worden zijn het doel draagvlak en het doel communicatiehouding. Het onderzoek richt zich op de effectiviteit van de gemeentelijke communicatiemiddelen. 1.1 Communicatiehouding De gemeente Terneuzen heeft als doel voor wat betreft de communicatiehouding om eerlijk, transparant en open te zijn in communicatie. Daarmee wordt bedoeld dat de doelgroep snel en goed geïnformeerd moet worden over gemeentelijke zaken. Om de doelgroep snel en goed te informeren maakt de gemeente Terneuzen gebruik van diverse communicatiemiddelen. Het is daarbij natuurlijk wel van belang dat de doelgroep door deze communicatiemiddelen bereikt wordt. In dit onderzoek wordt daarom gekeken of de doelgroep wel gebruik maakt van de communicatiemiddelen. De eerste onderzoeksvraag luidt dan ook als volgt: Maakt men gebruik van de gemeentelijke communicatiemiddelen? De open houding van de gemeente Terneuzen betekent daarnaast dat zij aangesproken wil worden op haar beleid en dienstverlening. De gemeente Terneuzen vindt het dus belangrijk dat de doelgroep over haar is, ook op het gebied van communicatie. In dit onderzoek wordt daarom gekeken in hoeverre de doelgroep is over de gemeentelijke communicatiemiddelen. De tweede onderzoeksvraag luidt dan ook als volgt: In hoeverre is de doelgroep over de gemeentelijke communicatiemiddelen? De gemeente Terneuzen wil ook bewerkstelligen dat de doelgroep is en blijft over een specifiek gemeentelijk communicatiemiddel. Het is daarom van belang te weten waarop de waardering, met betrekking tot de gemeentelijke communicatiemiddelen, gebaseerd is. In dit onderzoek wordt er daarom gekeken in hoeverre de doelgroep is over inhoudelijke en uiterlijke kenmerken van gemeentelijke communicatiemiddelen. De zojuist genoemde tweede onderzoeksvraag kan daarom gespecificeerd worden in de volgende twee onderzoeksdeelvragen: 1

2 1. In hoeverre is de doelgroep over inhoudelijke aspecten van de gemeentelijke communicatiemiddelen? 3. In hoeverre is de doelgroep over uiterlijke aspecten van de gemeentelijke communicatiemiddelen? 1.2 Draagvlak De gemeente Terneuzen heeft ook als doel om een vraaggerichte organisatie te zijn, informatie te communiceren naar de burger waar deze behoefte aan heeft. Om dit doel te kunnen realiseren moet de gemeente Terneuzen een duidelijk beeld hebben van de informatiebehoefte van haar doelgroep. In dit onderzoek wordt daarom gekeken of de informatie waar de doelgroep behoefte aan heeft ook door de gemeente Terneuzen naar hen gecommuniceerd wordt. De derde onderzoeksvraag luidt dan ook als volgt: Communiceert de gemeente Terneuzen informatie naar haar doelgroep betreffende onderwerpen waar haar doelgroep behoefte aan heeft? 2 Methode van onderzoek Wie heeft er aan het onderzoek meegedaan, hoe is het onderzoek opgezet en uitgevoerd? In dit hoofdstuk wordt de methode van onderzoek besproken en wordt er een antwoord op deze vragen geven. 2.1 Doelgroep en steekproef De doelgroep van het onderzoek naar de effectiviteit van de gemeentelijke communicatie zijn alle inwoners van de gemeente Terneuzen van 16 jaar en ouder. Omdat het praktisch niet mogelijk is alle inwoners van de gemeente Terneuzen te ondervragen is er een steekproef getrokken. Middels een aselecte steekproef uit de gemeentelijke basisadministratie zijn er 1500 respondenten geselecteerd. 2.2 Methode Het onderzoek is uitgevoerd middels een schriftelijke vragenlijst ofwel een enquête, zie bijlage I. De vragen in de enquête zijn zo opgesteld dat zij een antwoord kunnen geven op de in hoofdstuk 1 geformuleerde onderzoeksvragen. In dit onderzoek wordt een diversiteit aan gemeentelijke communicatiemiddelen onderzocht. In de enquête zijn vragen opgenomen over de volgende communicatiemiddelen van de gemeente Terneuzen: Terneuzen Informatie, de gemeentelijke pagina s in het Zeeuwsch Vlaams Advertentieblad (ZVA), de gemeentelijke nieuwsbrieven, de gemeentelijke website en het burgerjaarverslag. Alle 1500 respondenten hebben in week 8 de enquête thuisgestuurd gekregen met het verzoek deze uiterlijk maandag 15 maart 2010 retour te zenden. Om het de respondenten zo gemakkelijk mogelijk te maken kon de enquête zowel schriftelijk als digitaal worden ingevuld. De schriftelijke enquêtes konden retour gezonden worden middels een bijgevoegde antwoordenveloppe (een postzegel daarop was niet nodig). Om de respons mogelijk te verhogen zijn er onder alle deelnemende respondenten drie VVV Irischeques ter waarde van 50 verloot. 2.3 Respons en non-respons Van de 1500 verstuurde vragenlijsten zijn er 430 vragenlijsten retour gekomen. Dit betekent dus een respons van ruim 28%. De respons in dit onderzoek is hoger dan de gemiddelde respons bij enquêtes. De gemiddelde respons van enquêtes ligt namelijk tussen 10% en 20%. 2.4 Representativiteit a de analyse van de data bleek dat de respons niet representatief is voor de inwoners van de gemeente Terneuzen. Zowel de verdeling mannen en vrouwen als de verdeling naar leeftijdscategorie wijkt significant af van de gehele populatie. Omdat de leeftijdscategorie meer inzicht geeft in het gebruik van de gemeentelijke communicatiemiddelen door de diverse doelgroepen is er gekozen een weging uit te voeren naar leeftijdscategorie in plaats van naar geslacht. 2.5 Analyse De resultaten van de enquête zijn ingevoerd in het statistisch computerprogramma SPSS. Vervolgens is eerst de representativiteit van de data berekend en is er, als gevolg van deze representativiteit, een weging naar leeftijdscategorie uitgevoerd. a het uitvoeren van deze weging zijn de resultaten met betrekking tot de algemene gegevens van de respondenten (het geslacht, de leeftijd en de woonplaats) berekend. Daarna zijn de resultaten van de algemene informatievoorziening en de specifieke informatievoorziening (de gemeentelijke communicatiemiddelen) berekend. iet alle vragen uit de enquête zijn door de respondenten ingevuld. Dit kan het gevolg zijn van twee verschillende oorzaken: 1) de respondent heeft, al dan niet moetwillig, bladzijdes of vragen overgeslagen; 2) de respondent is niet bekend met een betreffend communicatiemiddel en slaat vanwege de routing in de vragenlijst de be- 2

3 treffende vragen over. Bij het rapporteren van de resultaten in hoofdstuk 3 wordt daarom telkens het aantal respondenten (aangeduid met =) weergeven. 3 Resultaten In dit hoofdstuk worden de resultaten van het onderzoek besproken. Om een goed beeld te krijgen van de respondenten worden allereerst de algemene gegevens van de respondenten besproken. Vervolgens worden de resultaten omtrent de algemene informatievoorziening en de specifieke informatievoorziening besproken. 3.1 Algemene gegevens Van alle respondenten die aan dit onderzoek hebben meegewerkt is 60,6% een vrouw en 39,4% een man (=430). Er hebben dus meer vrouwen dan mannen aan dit onderzoek meegewerkt. Echter, uit diverse onderzoeken is gebleken dat dit een logische verdeling is. Vrouwen werken namelijk vaker dan mannen mee aan onderzoeken en vullen dus vaker dan mannen enquêtes in. De respondenten hebben een gemiddelde leeftijd van 50 jaar (=430). De jongste respondent heeft een leeftijd van 16 jaar en de oudste respondent is 91 jaar. De meeste respondenten, ruim 46%, zijn woonachtig in de kern Terneuzen (=427). Dit is echter logisch te verklaren gezien de inwoneraantallen van alle kernen. Terneuzen is namelijk de grootste kern en heeft ook de meeste inwoners. 3.2 Algemene informatievoorziening Van alle respondenten (=425) heeft 9% geen sticker op de brievenbus, 5,5% heeft een ja/nee-sticker en slechts 1,3% heeft een nee/nee-sticker. Opvallend is dat van de respondenten die een ja/nee-sticker op de brievenbus hebben (=23) 51,7% in de leeftijdscategorie valt. Respondenten (=430) volgen het gemeentelijke nieuws voornamelijk via het ZVA (75,3%), Omroep Zeeland TV (57,3%) en de Vliegende Hollander (48,3%). Wanneer er binnen de verschillende leeftijdscategorieën gekeken wordt naar de meest gebruikte media valt op dat bij elke leeftijdscategorie het ZVA en Omroep Zeeland TV in de top 3 voorkomen. De Vliegende Hollander staat alleen bij de oudere respondenten (vanaf 45 jaar) in de top 3. De regionale kranten (PZC en B/De Stem) komen bijna bij elke leeftijdscategorie voor in de top 5. Over de wijze waar de gemeente Terneuzen in het algemeen haar inwoners informeert is 77,8% van de respondenten (=430). 5,0% van de respondenten is zelfs, slechts 1,7% is on en helemaal niemand is zeer on. De gemeentelijke informatie is daarna door respondenten specifieker beoordeeld aan de hand van vijf stellingen. In tabel 1 worden de resultaten daarvan weergegeven. Tabel 1; gemeentelijke informatie per stelling (in %) Stelling De gemeente geeft in het algemeen duidelijke informatie Ik kan gemakkelijk aan gemeentelijke informatie komen De gemeente informeert inwoners voldoende over belangrijke onderwerpen De gemeente legt goed uit waarom bepaalde besluiten worden genomen helemaal mee eens 7,5 8,2 6,8 3,1 mee eens 60,2 51,4 47,8 27,3 neutraal 27,4 29,7 35,3 50,7 niet mee eens 8,1 7,7 11,3 helemaal niet mee eens 0,2 0,4 0,5 2,9 1,9 2,2 1, Uit tabel 1 blijkt dat respondenten positief staan ten opzichte van de gemeentelijke informatie. Het merendeel van de respondenten is het namelijk met de eerste drie stellingen eens, de gemeentelijke informatie is makkelijk verkrijgbaar, duidelijk en voldoende. Slechts een zéér klein percentage van de respondenten is het niet eens met de eerste drie stellingen. Opvallend is dat het merendeel van de respondenten neutraal staat tegenover de vierde stelling De gemeente legt goed uit waarom bepaalde besluiten worden genomen. Een mogelijke verklaring hiervoor kan zijn dat respondenten in hun directe omgeving nauwelijks of geen ervaring hebben met (ingrijpende) gemeentelijke besluiten en daardoor moeilijk een oordeel kunnen geven over deze stelling. 3.3 Specifieke informatievoorziening 3

4 In dit onderzoek is ook gekeken naar specifieke communicatiemiddelen welke door de gemeente Terneuzen gebruikt worden. De communicatiemiddelen die in de enquête zijn opgenomen en in deze paragraaf achtereenvolgens worden besproken zijn: Terneuzen Informatie, de gemeentelijke pagina s in het ZVA, de gemeentelijke nieuwsbrieven, de gemeentelijke website en het burgerjaarverslag Terneuzen Informatie Van alle respondenten (=418) kent 68,5% Terneuzen Informatie. Wanneer we dit opsplitsen naar leeftijdscategorie (zie tabel 2) valt op dat de bekendheid van Terneuzen Informatie het kleinst is onder jongeren. Tabel 2; Aantal respondenten per leeftijdscategorie die Terneuzen Informatie kent (in %) Bekendheid Kent Terneuzen Informatie Kent Terneuzen Informatie niet 28,1 71,9 55,9 44,1 68,4 31,6 79,3 20,7 86,5 13,5,4 29, Van alle respondenten die Terneuzen Informatie kennen (=268) leest % het blad nooit en leest 79,7% leest het blad altijd of meestal. In tabel 3 is de leesfrequentie per leeftijdscategorie weergegeven. Tabel 3; Leesfrequentie Terneuzen Informatie per leeftijdscategorie (in %) Leesfrequentie altijd meestal Soms nooit 22,2 44,4 22,2 11,2 25,8 47,4 26,3 10,5 34,2 34,2 26,3 5,3 26,2 54,1 18,1 1,6 53,5 35,2 11,3 48,7 39,7 10,3 1, Uit tabel 3 (zie bladzijde 11) komt naar voren dat Terneuzen Informatie vooral door de oudere respondenten gelezen wordt. Van de leeftijdscategorie 16 tot 24 jaar leest 11,2% Terneuzen Informatie namelijk nooit. Ook bij de leeftijdscategorie 25 tot 34 jaar is het percentage dat Terneuzen Informatie nooit leest substantieel met 10,5%. Terwijl bij de leeftijdscategorieën daarboven het percentage dat Terneuzen Informatie nooit leest aanzienlijk lager ligt. Respondenten zijn over Terneuzen Informatie. Zowel de inhoud als het uiterlijk wordt door de meeste respondenten naar heid beoordeeld. De beoordeling van de inhoudelijke en uiterlijke kenmerken van Terneuzen Informatie zijn weergeven in tabel 4. Tabel 4; inhoud en uiterlijk Terneuzen Informatie (in %) ieuwswaarde Voorpagina De omvang van het blad 2,2 4,3 2,9 3,3 13,9 14,5 4,6 79,1 83,1 68,3 68,5 60,5 71,0 7,1,9 niet, niet on- 16,7 9,3 23,6 23,9 28,6 13,0 9,8 19,9 15,4 on- 1,1 1,4 3,0 3,9 1,1 0,3 zeer on- 0,3 0,9 0,4 1,1 0,4 0,4 0,9 1,6 2,4 2,0 0,7 1,1 2,3 1, Uit tabel 4 komt duidelijk naar voren dat het merendeel van de respondenten is over zowel alle inhoudelijke als alle uiterlijke kenmerken van Terneuzen Informatie. Zelfs wanneer er een onderverdeling naar leeftijdscategorie gemaakt wordt blijkt dit niet te veranderen. De bezorging van Terneuzen Informatie is goed. Maar liefst 90,2% van alle respondenten (=259) ontvangt het blad altijd. 4

5 Respondenten konden in het onderzoek aangeven over welke onderwerpen zij meer willen lezen in Terneuzen Informatie. De door alle leeftijdscategorieën drie meest genoemde onderwerpen zijn evenementen, eigen kern en veiligheid / openbare orde. Respondenten zijn over Terneuzen Informatie. Gemiddeld waarderen zij het blad met een (=246). Het laagste cijfer dat voor Terneuzen Informatie is gegeven is een 4 en het hoogste cijfer is een 10. Deze uitersten zijn slechts een enkele keer gegeven. In tabel 5 is de waardering voor Terneuzen Informatie per leeftijdscategorie weergegeven. Uit deze tabel blijkt dat het gemiddelde rapportcijfer gegeven door de verschillende leeftijdscategorieën, niet ver van het algehele gemiddelde ligt. Tabel 5; Gemiddeld rapportcijfer Terneuzen Informatie per leeftijdscategorie Rapportcijfer Gemiddeld Rapportcijfer 7,6 7,1 7, Gemeentelijke pagina s in het ZVA Van alle respondenten (=423) kent 87,3% de gemeentelijke pagina s in het ZVA. Wanneer we dit opsplitsen naar leeftijdscategorie (zie tabel 6) valt op dat de bekendheid van de gemeentelijke pagina s het kleinst is onder de jongeren. Tabel 6; Aantal respondenten per leeftijdscategorie die de gemeentelijke pagina s ZVA kennen (in %) Bekendheid Kent de gemeentelijke pagina s 43,7 88,6 93,3 91,6 95,6 91,7 Kent de gemeentelijke pagina s niet Van alle respondenten die de gemeentelijke pagina s in het ZVA kennen (=348) leest 6,6% het blad nooit en leest 44,2% leest het blad meestal. In tabel 7 is de leesfrequentie per leeftijdscategorie weergegeven. 56,3 11,4 6,7 8,4 4,4 8, Tabel 7; Leesfrequentie gemeentelijke pagina s ZVA per leeftijdscategorie (in %) Leesfrequentie altijd meestal Soms nooit 14,3 14,3 5,4 16,1 32,3 38,7 12,9 16,4 3 47,3 3,6 15,7 52,9 2 8,6 20,3 53,1 2 26,5 52,9 17,7 2, Uit tabel 7 komt naar voren dat de gemeentelijke pagina s in het ZVA vooral door de oudere respondenten gelezen wordt. Van de leeftijdscategorie 16 tot 24 jaar leest,4% de gemeentelijke pagina s namelijk nooit. Ook bij de leeftijdscategorie 25 tot 34 jaar is het percentage dat de gemeentelijke pagina s nooit leest substantieel met 12,9%. Terwijl bij de leeftijdscategorieën daarboven het percentage respondenten dat de gemeentelijke pagina s in het ZVA nooit leest aanzienlijk lager ligt. Respondenten zijn over de gemeentelijke pagina s in het ZVA. Zowel de inhoud als het uiterlijk wordt door de meeste respondenten naar heid beoordeeld. De beoordeling van de inhoudelijke en uiterlijke kenmerken van de gemeentelijke pagina s zijn weergegeven in tabel 8 op bladzijde 14. Uit deze tabel komt duidelijk naar voren dat het merendeel van de respondenten is over zowel alle inhoudelijke als alle uiterlijke kenmerken van de gemeentelijke pagina s in het ZVA. Zelfs wanneer er een onderverdeling naar leeftijdscategorie gemaakt wordt blijkt dit niet te veranderen. Opvallend is echter dat 6,5% van de respondenten on is over de illustraties/foto s van de gemeentelijke pagina s in het ZVA. Een mogelijke verklaring hiervoor kan zijn dat de gebruikte illustraties/foto s zwart-wit zijn en daardoor minder aansprekend zijn. 5

6 Tabel 8; inhoud en uiterlijk gemeentelijke pagina s ZVA (in %) ieuwswaarde De omvang van nieuwspagina 3,1 3,5 2,6 3,7 3,5 71,4 74, ,2 57,5 59,7 6 niet, niet on-,3 17,0 25,0 28,1 27,4 29,2 29,9 29,0 on- 1,1 2,2 2,0 3,4 3,1 6,5 1,6 zeer on- 0,3 0,6 1,0 0,3 3,0 2,6 2,6 3,3 3, Respondenten konden in het onderzoek aangeven over welke onderwerpen zij meer willen lezen in de gemeentelijke pagina s. De door alle leeftijds-categorieën drie meest genoemde onderwerpen zijn veiligheid / openbare orde, evenementen en eigen kern. Respondenten zijn over de gemeentelijke pagina s. Gemiddeld waarderen zij de gemeentelijke pagina s in het ZVA met een 7,0 (=304). Het laagste cijfer dat voor de gemeentelijke pagina s is gegeven is een 4 en het hoogste cijfer is een 9. Deze uitersten zijn slechts een enkele keer gegeven. In tabel 9 is de waardering voor de gemeentelijke pagina s per leeftijdscategorie weergegeven. Uit deze tabel blijkt dat het gemiddelde rapportcijfer gegeven door de verschillende leeftijdscategorieën, niet ver van het algehele gemiddelde ligt. Tabel 9; Gemiddeld rapportcijfer gemeentelijke pagina s ZVA per leeftijdscategorie Rapportcijfer Gemiddeld Rapportcijfer 7,4 7,1 6, Gemeentelijke nieuwsbrieven In deze paragraaf worden de resultaten uit dit onderzoek met betrekking tot de gemeentelijke nieuwsbrieven besproken. Allereerst worden er enkele algemene resultaten over de gemeentelijke nieuwsbrief besproken. Daarna komen de resultaten per nieuwsbrief aan bod. Omdat het aantal respondenten per gemeentelijke nieuwsbrief zeer klein is, wordt er geen onderverdeling naar leeftijdscategorie gemaakt ieuwsbrief algemeen De gemeente Terneuzen geeft in vier verschillende kernen/stadsdelen nieuwsbrieven uit, namelijk: Axel, Sas van Gent, Terneuzen West en Terneuzen Binnenstad. Opvallend is dat in dit onderzoek % van de respondenten (=409) aangeeft een andere gemeentelijke nieuwsbrief te ontvangen. Zij noemen daarbij vaak de nieuwsbrief Hoek. Echter, deze nieuwsbrief is niet van de gemeente Terneuzen afkomstig. atuurlijk verspreiden ook andere instellingen en organisaties zoals dorpsraden en buurtverenigingen nieuwsbrieven. Tot slot zijn er ook nog mensen die aangeven een gemeentelijke nieuwsbrief te ontvangen terwijl zij niet woonachtig zijn in de desbetreffende kern/stadsdeel. ieuwsbrief Axel Van alle respondenten die woonachtig zijn in Axel (=52) geeft,7% de gemeentelijke nieuwsbrief Axel te ontvangen. 1,8% geeft aan een andere nieuwsbrief te ontvangen en 27,5% geeft aan geen gemeentelijke nieuwsbrief te ontvangen. Van alle respondenten, woonachtig in Axel, die de gemeentelijke nieuwsbrief Axel ontvangen leest 37,5% deze altijd, 39,1% leest hem meestal, 1% leest hem soms en 10,7% leest de nieuwsbrief Axel nooit (=37). Respondenten zijn over de gemeentelijke nieuwsbrief Axel. Zowel de inhoud als het uiterlijk wordt door de meeste respondenten naar heid beoordeeld. De beoordeling van de inhoudelijke en uiterlijke kenmerken van de nieuwsbrief zijn weergeven in tabel 10 op bladzijde 17. Uit deze tabel komt duidelijk naar voren dat het merendeel van de respondenten is over zowel alle inhoudelijke als alle uiterlijke kenmerken van de gemeentelijke nieuwsbrief Axel. 6

7 Tabel 10; inhoud en uiterlijk gemeentelijke nieuwsbrief Axel (in %) ieuwswaarde De omvang van nieuwsbrief 6,2 75,3 7 72,4,7,3 79,8 73,4,5 niet, niet on- 17,1 14,9 18,5 16,4 14,0 7,7 13,3 19,1 on- 5,3 5,3 8,1 2,5 5,7 zeer on- Respondenten konden in het onderzoek aangeven welke informatie zij in de nieuwsbrief misten. Van alle respondenten die de gemeentelijke nieuwsbrief Axel ontvangen en lezen (=32) mist slechts 8,5% van de respondenten informatie. De onderwerpen waarover zij graag meer informatie wensen te lezen in de gemeentelijke nieuwsbrief zijn zeer divers en hebben vaak een persoonlijk karakter. Respondenten zijn over de gemeentelijke nieuwsbrief Axel. Gemiddeld waarderen zij de nieuwsbrief met een 7,1 (=31). Het laagste cijfer dat voor de gemeentelijke nieuwsbrief is gegeven is een 5 en het hoogste cijfer is een 9. Deze uitersten zijn slechts een enkele keer gegeven. ieuwsbrief Sas van Gent Van alle respondenten die woonachtig zijn in Sas van Gent (=40) geeft 72,5% aan de gemeentelijke nieuwsbrief Sas van Gent te ontvangen en 27,5% geeft aan geen gemeentelijke nieuwsbrief te ontvangen. Van alle respondenten, woonachtig in Sas van Gent, die de gemeentelijke nieuwsbrief Sas van Gent ontvangen leest,3% deze altijd, 3% leest hem meestal, 15,7% leest hem soms en 14,1% leest de nieuwsbrief Sas van Gent nooit (=28). Respondenten zijn over de gemeentelijke nieuwsbrief Sas van Gent. Zowel de inhoud als het uiterlijk wordt door de respondenten naar heid beoordeeld. De beoordeling van de inhoudelijke en uiterlijke kenmerken van de nieuwsbrief zijn weergeven in tabel 11. Tabel 11; inhoud en uiterlijk gemeentelijke nieuwsbrief Sas van Gent (in %) ieuwswaarde De omvang van nieuwsbrief 81,4 7 73, ,8 68,6 64,8 niet, niet on- 18,6 18,6 2 23,1 18,6 18,4 2 31,1 on- zeer on- 4,2 4,2 4,2 4,2 Uit tabel 11 komt duidelijk naar voren dat alle respondenten zijn over zowel alle inhoudelijke als alle uiterlijke kenmerken van de gemeentelijke nieuwsbrief Sas van Gent. Van alle respondenten is zelfs helemaal niemand on of zeer on over de nieuwsbrief Sas van Gent. Respondenten konden in het onderzoek aangeven welke informatie zij in de nieuwsbrief misten. Van alle respondenten die de gemeentelijke nieuwsbrief Sas van Gent ontvangen en lezen (=23) mist 18,7% van de respondenten informatie. De onderwerpen waarover zij graag meer informatie wensen te lezen in de gemeentelijke nieuwsbrief zijn zeer divers en hebben vaak een persoonlijk karakter. Respondenten zijn over de gemeentelijke nieuwsbrief Sas van Gent. Gemiddeld waarderen zij de nieuwsbrief met een 6,8 (=22). Het laagste cijfer dat voor de gemeentelijke nieuwsbrief is gegeven is een 5 en het hoogste cijfer is een 9. Deze uitersten zijn slechts een enkele keer gegeven. ieuwsbrief Terneuzen West Van alle respondenten die woonachtig zijn in Terneuzen (=185) ontvangt 24,9% de gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen West, 7,3% ontvangt de gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen Binnenstad / Java, 7

8 4,0% geeft aan een andere nieuwsbrief te ontvangen en 63,7% geeft aan geen gemeentelijke nieuwsbrief te ontvangen. Van alle respondenten, woonachtig in Terneuzen, die de gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen West ontvangen leest 27,7% deze altijd, 44,0% leest hem meestal,,4% leest hem soms en % leest de nieuwsbrief Terneuzen West nooit (=45). Respondenten zijn over de gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen West. Zowel de inhoud als het uiterlijk wordt door de meeste respondenten naar heid beoordeeld. De beoordeling van de inhoudelijke en uiterlijke kenmerken van de nieuwsbrief zijn weergeven in tabel 12. Tabel 12; inhoud en uiterlijk gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen West (in %) ieuwswaarde De omvang van nieuwsbrief 2,3 4,8 4,8 2,4 13,6,6 71,8 58,6 56,0,1 72,1 67,4 65,0 niet, niet on- 20,3 15,6,5 27,6 18,3 9,7 18,5 15,8 on- 2,2 2,1 zeer on- Uit tabel 12 komt duidelijk naar voren dat het merendeel van de respondenten is over zowel alle inhoudelijke als alle uiterlijke kenmerken van de gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen West. Respondenten konden in het onderzoek aangeven welke informatie zij in de nieuwsbrief misten. Van alle respondenten die de gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen West ontvangen en lezen (=39) mist slechts 2,0% van de respondenten informatie. De onderwerpen waarover zij graag meer informatie wensen te lezen in de gemeentelijke nieuwsbrief zijn zeer divers en hebben vaak een persoonlijk karakter. Respondenten zijn over de gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen West. Gemiddeld waarderen zij de nieuwsbrief met een 7,1 (=35). Het laagste cijfer dat voor de gemeentelijke nieuwsbrief is gegeven is een 6 en het hoogste cijfer is een 9. Er zijn dus alleen voldoendes gegeven. ieuwsbrief Terneuzen Binnenstad / Java Van alle respondenten die woonachtig zijn in Terneuzen (=185) ontvangt 24,9% de gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen West, 7,3% ontvangt de gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen Binnenstad / Java, 4,0% geeft aan een andere nieuwsbrief te ontvangen en 63,7% geeft aan geen gemeentelijke nieuwsbrief te ontvangen. Van alle respondenten, woonachtig in Terneuzen, die de gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen Binnenstad / Java ontvangen leest 47,4% deze altijd, 41,8% leest hem meestal, % leest hem soms en 10,8% leest de nieuwsbrief Terneuzen Binnenstad / Java nooit (=13). Respondenten zijn over de gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen Binnenstad / Java. Zowel de inhoud als het uiterlijk wordt door de meeste respondenten naar heid beoordeeld. De beoordeling van de inhoudelijke en uiterlijke kenmerken van de nieuwsbrief zijn weergeven in tabel 13 (zie bladzijde ). Uit deze tabel komt duidelijk naar voren dat het merendeel van de respondenten is over zowel alle inhoudelijke als alle uiterlijke kenmerken van de gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen Binnenstad / Java. Opvallend is echter wel dat 10,2% van de respondenten aangeeft on te zijn over de omvang van de artikelen. Respondenten vinden de artikelen in de nieuwsbrief mogelijk dus te kort of te lang. Tabel 13; inhoud en uiterlijk gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen Binnenstad / Java (in %) ieuwswaarde De omvang van nieuwsbrief 10,2 10,2 10,2 10,2 11,0 10,2 11,0 11,0 71,8 71,8 57,9 68,1 6 58,4,3 47,1 niet, niet on- 17,9 17,9,6,6 24,3 31,4 18,7 41,9 4,4 on- 10,2 2,3 2,3 zeer on- 6,8 7,9 1 9,4 9,2 7,1 7,

9 Respondenten konden in het onderzoek aangeven welke informatie zij in de nieuwsbrief misten. Geen van de respondenten die de gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen Binnenstad / Java ontvangen en lezen (=12) geeft aan informatie te missen. Respondenten zijn over de gemeentelijke nieuwsbrief Terneuzen Binnenstad / Java. Gemiddeld waarderen zij de nieuwsbrief met een 7,0 (=12). Het laagste cijfer dat voor de gemeentelijke nieuwsbrief is gegeven is een 5 en het hoogste cijfer is een 9. Deze uitersten zijn slechts een enkele keer gegeven Gemeentelijke website Van alle respondenten (=425) heeft 8% thuis de beschikking over een internetverbinding. In tabel 14 is de onderverdeling naar leeftijdscategorie te zien. Tabel 14; Aantal respondenten per leeftijdscategorie die thuis een internetverbinding hebben (in %) Internetverbinding Wel internetverbinding thuis ,7 95,1 90,1 58,4 Geen internetverbinding thuis Uit tabel 14 blijkt dat het aantal respondenten met een internetverbinding thuis het laagst is onder de leeftijdscategorie. Dit is, gezien de moderniteit van het medium en de leeftijd van de respondenten, een logisch verschijnsel. Van alle respondenten (=418) weet 83,3% dat de gemeente Terneuzen een eigen website heeft. Van hen heeft 73,6% de website ook daadwerkelijk een keer bezocht (=6). Wanneer dit opgesplitst wordt naar leeftijdscategorie (zie tabel 15) blijkt dat het aantal respondenten dat de website daadwerkelijk heeft bezocht het laagst is onder de leeftijdscategorie. Echter, gezien de moderniteit van het medium en de leeftijd van de respondenten, is dit een logisch verschijnsel. Tabel 15; Aantal respondenten per leeftijdscategorie die de gemeentelijke website hebben bezocht (in %) Bekendheid Gemeentelijke website bezocht 71,4 76,7 84,9 83,6 68,0 53,6 3,3 4,9 8,9 41,6 Gemeentelijke website nooit bezocht Van alle respondenten die de gemeentelijke website kennen en deze daadwerkelijk een keer hebben bezocht (=241), bezoeken de meeste respondenten de website jaarlijks (54,3%) of maandelijks (37,5%). In tabel 16 is de bezoekfrequentie per leeftijdscategorie weergegeven. Tabel 16; Bezoekfrequentie gemeentelijke website per leeftijdscategorie (in %) Bezoekfrequentie Dagelijks 3,3 2,0 Wekelijks 5,0 4,5 2,3 6,7 12,2 13,5 28,6 23,3 15,1 16,4 32,0 46,4 Maandelijks 3 Jaarlijks Uit tabel 16 komt naar voren dat de gemeentelijke website, door alle leeftijds-categorieën, niet frequent bezocht wordt. Alle leeftijdscategorieën bezoeken de website voornamelijk jaarlijks of maandelijks. Aan de hand van vijf stellingen is het oordeel van respondenten over de gemeentelijke website gemeten. De beoordeling van de stellingen met betrekking tot de gemeentelijke website is weergeven in tabel 17. Tabel 17; gemeentelijke website (in %) Stelling Ik kan gemakkelijk informatie vinden op de gemeentelijke website De gemeentelijke website is actueel De gemeentelijke website is snel helemaal mee eens 2,2 mee eens 39,9 40,7 40,1 neutraal 29,5 44,3 45,9 27,3 44,2 35,0 42,9 40,5 niet mee eens 22,3 5,4 5,8 65,0 68,2 53,5 55,0 42,9 45,9 helemaal niet mee eens 2,5 1, ,4 4,9 4,

10 De gemeentelijke website is overzichtelijk 39,6,7 18,0 238 Ik denk dat ik in de toekomst meer gebruik ga maken van de gemeentelijke website 29,9 42,3 13,7 1,9 7,5 2 Uit tabel 17 (zie bladzijde 23) komt duidelijk naar voren dat het merendeel van de respondenten of neutraal staat ten opzichte van alle stellingen. Er kan dus gesteld worden dat respondenten redelijk zijn over de website. Opvallend is dat wanneer er een opsplitsing naar leeftijdscategorie gemaakt wordt 22,2% van de leeftijdscategorie 16 tot 24 jaar het niet eens is met de stelling Ik denk dat ik in de toekomst meer gebruik ga maken van de gemeentelijke website. Dit resultaat is opvallend omdat deze leeftijdscategorie opgroeit met de nieuwe media en internet wordt gezien als een nieuwe medium dat in de toekomst steeds meer gebruikt gaat worden. Respondenten konden in het onderzoek aangeven of zij informatie op de gemeentelijke website missen. 17,7% van de respondenten (=231) geeft aan informatie te missen. Zij geven daarbij vaak aan dat zij de website onduidelijk vinden, de gezochte informatie niet kunnen vinden, actuele informatie en informatie over evenementen missen. Respondenten zijn echter redelijk over de gemeentelijke website. Gemiddeld waarderen zij de pagina s met een 6,7 (=230). Het laagste cijfer dat voor de gemeentelijke pagina s is gegeven is een 3 en het hoogste cijfer is een 9. Deze uitersten zijn slechts een enkele keer gegeven. In tabel 18 is de waardering voor de gemeentelijke website per leeftijdscategorie weergegeven. Uit deze tabel blijkt dat het gemiddelde rapportcijfer gegeven door de verschillende leeftijdscategorieën, niet ver van het algehele gemiddelde ligt. Tabel 18; Gemiddeld rapportcijfer gemeentelijke website per leeftijdscategorie Rapportcijfer Gemiddeld Rapportcijfer 6,5 6,7 6,7 7, Burgerjaarverslag Van alle respondenten (=415) kent slechts 22,0% het burgerjaarverslag. Wanneer we dit opsplitsen naar leeftijdscategorie (zie tabel 19) valt op dat, hoewel de bekendheid van het burgerjaarverslag onder alle leeftijdscategorieën niet groot is, de bekendheid onder de leeftijdscategorie 16 tot 24 jaar nihil is. Tabel 19; Aantal respondenten per leeftijdscategorie die het burgerjaarverslag kennen (in %) Bekendheid Kent het burgerjaarverslag 17,1 26,7,2 25,6 27, Kent het burgerjaarverslag niet Van alle respondenten die het burgerjaarverslag kennen (=88) leest 12,1% het helemaal, 44,8% leest alleen de voor hen belangrijke artikelen, 27,0% bladert er doorheen of leest de koppen en 16,1% leest het niet. In tabel 20 is de leesfrequentie per leeftijdscategorie weergegeven. 96,8 82,9 73,3 78,8 74,4 72, Tabel 20; Leesfrequentie burgerjaarverslag per leeftijdscategorie (in %) Leesfrequentie Helemaal Alleen belangrijk Alleen koppen 5,3 6,3 31,2 4 17,6 41,2 35,3 14,3 47,6 19,0 16,7 56,7 13,3 ooit 10 16,7 18,7 5,9 19,1 13, Uit tabel 20 komt naar voren geen van de respondenten in de leeftijdscategorie 16 tot 24 jaar het burgerjaarverslag leest. Het burgerjaarverslag wordt voornamelijk door respondenten van 45 jaar en ouder gelezen. 10

11 Respondenten die het burgerjaarverslag lezen zijn er echter wel over. Zowel de inhoud als het uiterlijk wordt door de meeste respondenten naar heid beoordeeld. De beoordeling van de inhoudelijke en uiterlijke kenmerken van het burgerjaarverslag zijn weergeven in tabel. Tabel ; inhoud en uiterlijk burgerjaarverslag (in %) ieuwswaarde Voorpagina De omvang van burgerjaarverslag 1,7 1,7 1,8 2,9 1,8 5,1 3,9 1,8 69,8 79,3 6 62,3 66,8 76,5 71,4,5 69,3 niet, niet on-,9 13,5 28,7 28,6 24,8 11,2 1 18,8 20,8 on- 1,3 1,2 1,2 2,6 1,3 zeer on- 6,6 5,4 5,0 6,1 5,5 3,7 6,8 6, Uit tabel komt duidelijk naar voren dat het merendeel van de respondenten is over zowel alle inhoudelijke als alle uiterlijke kenmerken van het burgerjaarverslag. Zelfs wanneer er een onderverdeling naar leeftijdscategorie gemaakt wordt, blijkt dit niet te veranderen. Respondenten zijn over het burgerjaarverslag. Gemiddeld waarderen zij het verslag met een (=69). Het laagste cijfer dat voor de gemeentelijke pagina s is gegeven is een 5 en het hoogste cijfer is een 9. Deze uitersten zijn slechts een enkele keer gegeven. In tabel 22 (zie bladzijde 27) is de waardering voor de gemeentelijke pagina s per leeftijdscategorie weergegeven. Uit deze tabel blijkt dat het gemiddelde rapportcijfer gegeven door de verschillende leeftijdscategorieën, niet ver van het algehele gemiddelde ligt. Tabel 22; Gemiddeld rapportcijfer burgerjaarverslag per leeftijdscategorie Rapportcijfer Gemiddeld Rapportcijfer n.v.t. 7,6 6,4 n.v.t Vergelijk gemeentelijke communicatiemiddelen In deze paragraaf worden de resultaten uit paragraaf 3.3 met elkaar vergeleken. Het gaat daarbij om de bekendheid en waardering van de verschillende gemeentelijke communicatiemiddelen Bekendheid Om de verschillende gemeentelijke communicatiemiddelen met elkaar te vergelijken wat betreft de bekendheid onder de diverse leeftijdscategorieën zijn de resultaten uit paragraaf 3.3 naast elkaar gezet in tabel 23. In deze tabel is de bekendheid van de diverse gemeentelijke nieuwsbrieven niet meegenomen. Deze zijn namelijk, gezien de kleine groep respondenten, niet onderverdeeld naar leeftijdscategorie. Tabel 23; Bekendheid gemeentelijke communicatiemiddelen per leeftijdscategorie (in %) Bekendheid Kent Terneuzen Informatie 28,1 55,9 68,4 79,3 86,5,4 Kent gemeentelijke pagina s ZVA 43,7 88,6 93,3 91,6 95,6 91,7 Kent gemeentelijke website 87,5 85,7 91,7 91,5 85,6 Kent burgerjaar-verslag Uit tabel 23 (zie bladzijde 27) valt direct de geringe bekendheid van het burgerjaarverslag op. In alle leeftijdscategorieën is slechts een zeer klein percentage respondenten bekend met het burgerjaarverslag. 65,0 17,1 26,7,3 25,6 27,1 11

12 Respondenten in de leeftijdscategorie 16 tot 24 jaar zijn voornamelijk bekend met de gemeentelijke website, de bekendheid van de overige gemeentelijke communicatiemiddelen (Terneuzen Informatie en de gemeentelijke pagina s in het ZVA) liggen beduidend lager. Bij de overige leeftijdscategorieën is er wel enig verschil in de bekendheid tussen de diverse gemeentelijke communicatiemiddelen (Terneuzen Informatie, gemeentelijke pagina s in het ZVA en de gemeentelijke website) maar deze verschillen zijn, in vergelijking tot de leeftijdscategorie 16 tot 24 jaar, beduidend kleiner Waardering Om de verschillende gemeentelijke communicatiemiddelen met elkaar te vergelijken wat betreft de waardering zijn de resultaten uit paragraaf 3.3 naast elkaar gezet in tabel 24. Omdat hier geen onderverdeling naar leeftijdscategorie gemaakt wordt, is in deze tabel de waardering van de gemeentelijke nieuwsbrief wel meegenomen. Tabel 24; Waardering gemeentelijke communicatiemiddelen (in rapportcijfer) communicatiemiddel Terneuzen Informatie Gemeentelijke pagina s ZVA Gemeentelijke ieuwsbrief Gemeentelijke Website Burgerjaarverslag Gemiddeld Rapportcijfer Uit tabel 24 blijkt dat respondenten zijn over alle gemeentelijke communicatiemiddelen. Alle gemeentelijke communicatiemiddelen worden namelijk met een voldoende beoordeeld. De tabel laat tevens duidelijk zien dat men het minst is over de gemeentelijke website en het meest is over Terneuzen Informatie. 7,0 7,1 6,7 4 Conclusies en aanbevelingen In dit hoofdstuk worden, op basis van de in hoofdstuk 3 gepresenteerde resultaten, de conclusies getrokken. Daarna worden de aanbevelingen voor het te voeren beleid en eventueel vervolgonderzoek gedaan. 4.1 Conclusie De conclusies zullen in twee delen beschreven worden. Allereerst de conclusies omtrent de algemene informatievoorziening en daarna de conclusies omtrent de specifieke informatievoorziening Algemene informatievoorziening Het merendeel van de inwoners van de gemeente Terneuzen heeft geen sticker op de brievenbus. Dat betekent dat inwoners van de gemeente Terneuzen goed bereikbaar zijn voor gemeentelijke informatie die huis aan huis verspreid wordt. Inwoners van de gemeente Terneuzen volgen het gemeentelijke nieuws voornamelijk via het Zeeuwsch Vlaams Advertentieblad, Omroep Zeeland TV en de Vliegende Hollander. Opvallend is dat het Zeeuwsch Vlaams Advertentieblad en Omroep Zeeland TV door alle doelgroepen (alle leeftijdscategorieën) frequent gebruikt worden. De Vliegende Hollander wordt echter alleen veel gebruikt door de oudere inwoners (45 jaar en ouder) van de gemeente. Wanneer informatie alle inwoners moet bereiken, ongeacht de leeftijd, dan zijn het Zeeuwsch Vlaams Advertentieblad en Omroep Zeeland TV dus effectieve kanalen. Het merendeel van de inwoners van de gemeente Terneuzen is over de wijze waarop de gemeente hen in het algemeen informeert. De gemeente verstrekt duidelijke informatie, het is gemakkelijk om aan gemeentelijke informatie te komen en de gemeente verstrekt voldoende informatie omtrent belangrijke onderwerpen Specifieke informatievoorziening Het blijkt dat de meeste gemeentelijke communicatiemiddelen bekend zijn onder alle inwoners van de gemeente Terneuzen. Een uitzondering is echter het burgerjaarverslag. Dit communicatiemiddel kent onder alle doelgroepen (leeftijdscategorieën) een zeer geringe bekendheid. Deze bekendheid is zelfs nihil onder jongeren. aast het feit dat inwoners van de gemeente Terneuzen bekend zijn met de gemeentelijke communicatiemiddelen maken zij ook daadwerkelijk gebruik van deze communicatiemiddelen. Het minst gebruikte gemeentelijke communicatie-middel onder alle doelgroepen is het burgerjaarverslag. Maar gezien de geringe bekendheid daarvan is dat logisch. Opvallend is dat jongeren van alle gemeentelijke communicatiemiddelen, zeker in vergelijking tot de andere doelgroepen, weinig gebruik maken. Een mogelijke verklaring daarvoor kan zijn dat jongeren zich weinig betrokken voelen bij de gemeente en bij de politiek, hoewel het onderzoek daarover geen inzicht verschaft. 12

13 Inwoners vinden het gebruik van de gemeentelijke communicatiemiddelen ook prettig. Zowel alle inhoudelijke als alle uiterlijke kenmerken worden voor alle communicatiemiddelen naar heid beoordeeld. Deze heid komt ook duidelijk naar voren in de rapportcijfers die voor elk gemeentelijk communicatiemiddel gegeven zijn. Alle gemeentelijke communicatiemiddelen scoren een voldoende. Opvallend is dat de website het laagste scoort van de algemene communicatiemiddelen en met name door jongeren weinig wordt gebruikt. Aandachtspunten die hierbij naar voren komen, zijn het ontbreken van actuele informatie en duidelijkheid. 4.2 Aanbevelingen Gezien het medialandschap en daarmee samenhangend het communicatiegebruik erg aan verandering onderhevig zijn, is het noodzakelijk dat dit onderzoek elke twee jaar opnieuw wordt uitgevoerd. Hierdoor blijft de gemeente Terneuzen op de hoogte van zowel de veranderingen in het medialandschap als van de veranderingen in het gebruik en de waardering van de gemeentelijke communicatiemiddelen. De gemeente Terneuzen kan daardoor snel inspelen op mogelijke veranderingen en haar communicatie naar haar burgers zo optimaal mogelijk houden. Het blijkt dat jongeren weinig gebruik maken van de gemeentelijke communicatiemiddelen. Zij zijn het niet eens met de stelling Ik denk dat ik in de toekomst meer gebruik ga maken van de website. Dit is erg opvallend. Jongeren zijn de toekomst en maken doorgaans veel gebruik van nieuwe (digitale) media. In vervolgonderzoek moet er meer aandacht besteed worden aan jongeren en hun gebruik van de gemeentelijke communicatiemiddelen. Door meer inzicht te krijgen in het communicatiegebruik door jongeren kan de gemeente Terneuzen jongeren wellicht beter bereiken. Hoewel alle gemeentelijke communicatiemiddelen door alle doelgroepen (leeftijdscategorieën) als voldoende gewaardeerd worden, kan het beter. Gezien het slechts ruime voldoendes zijn, is het aan te bevelen te streven naar een hoger rapportcijfer. Een hoger rapportcijfer kan behaald worden door in de toekomst nog meer rekening te houden met informatiebehoeftes van inwoners. Uit dit onderzoek komen al onderwerpen naar voren waar inwoners meer over willen lezen of worden er zaken genoemd waar zij niet over zijn. Door in een vervolgonderzoek dieper op de beoordeling van een betreffend communicatiemiddel in te gaan, kunnen deze nog meer aangepast worden aan de behoeftes en wensen van de inwoners. Het onderzoek levert aandachtspunten op voor de website van de gemeente. Deze mag actueler, overzichtelijker en duidelijker zijn. Dit vraagt een continue inspanning van de gemeentelijke organisatie. Door middel van bijvoorbeeld een burgerpanel kan bezien worden welke specifieke verbeteringen nodig zijn om de site gebruiksvriendelijker en beter te maken. Met name de informatie over de lage bezoekersfrequentie stelt specifieke eisen aan de site, omdat bezoekers niet aan de structuur zullen wennen. Het burgerjaarverslag scoort laag qua bekendheid en door de lage frequentie van de uitgave (jaarlijks) is het aan te bevelen het burgerjaarverslag niet meer huis aan huis te verspreiden maar de informatie op een andere manier beschikbaar te stellen, bijvoorbeeld in (digitale) combinatievorm met andere jaarlijkse verslagen van de gemeente. 13