Highlights Regio in Beeld Arbeidsmarktregio Midden-Gelderland

Transcriptie

1 Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Midden-Gelderland

2 Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, maar niet in collectieve sector De economie in Midden-Gelderland groeit en dat leidt ook tot meer banen. Het aantal banen van werknemers (voltijd en deeltijd) neemt in 2015 en 2016 toe, maar minder sterk dan landelijk. Zakelijke diensten Zorg en welzijn Detailhandel Industrie Openbaar bestuur Onderwijs Overige diensten Groothandel Vervoer en opslag Horeca Financiele dienstverlening Bouwnijverheid Informatie en communicatie Landbouw banen x In Midden-Gelderland groeit het aantal banen van werknemers in 2015 en 2016 licht tot met ongeveer een 0,5% per jaar tot bijna banen eind De werkgelegenheid groeit in de marktsector en krimpt nog in de collectieve sector (vooral in zorg & welzijn en openbaar bestuur). Binnen de marktsector zijn enkele uitzonderingen waar het aantal banen afneemt. Dat is vooral in de financiële diensten, maar ook in de landbouw en de industrie. De twee grootste sectoren zijn zakelijke diensten en (ondanks de krimp) zorg & welzijn. De groei in de zakelijke diensten zit vooral bij de uitzendbedrijven (terwijl uitzendkrachten feitelijk vooral in andere sectoren werken). Trends in de ontwikkeling van werkgelegenheid Structurele ontwikkelingen op de arbeidsmarkt hebben tijdens de voorbije crisisjaren niet stilgestaan. Een aantal trends speelt een rol op de arbeidsmarkt zoals flexibilisering, toename van het aantal zelfstandigen, vergrijzing en veranderingen in kwalificaties van functies. Door de toenemende flexibilisering neemt het aantal banen van zelfstandigen nu sneller toe dan het aantal werknemers. Van de zelfstandigen is ongeveer de helft zelfstandige zonder personeel (zzp) Sectoren met een groot aandeel zelfstandigen zijn de bouw, landbouw en veel vormen van zakelijke diensten Herstel van de arbeidsmarkt betekent niet dat verloren banen in dezelfde omvang en vorm terugkomen. Openbaar bestuur Onderwijs 5% 6% 52% 54% 43% 40% Vervoer en opslag Zorg en welzijn Bouwnijverheid Industrie 16% 14% 10% 12% 49% 52% 59% 59% 35% 34% 31% 30% Financiële diensten 4% 68% 28% Groothandel Zakelijke diensten 12% 14% 63% 63% 25% 23% Landbouw Uitzendbedrijven Detailhandel Horeca 30% 38% 50% 59% 47% 47% 37% 31% 22% 15% 13% 10% Totaal 19% 53% 29% tot 27 jaar 27 tot 50 jaar 50-plus Voor de arbeidsmarkt is de leeftijdsopbouw van het werknemersbestand een relevant gegeven. Een hoog aandeel 50-plussers betekent dat er mogelijk meer vervangingsvraag komt voor personeel dat de komende jaren met pensioen gaat. In Midden-Gelderland zijn openbaar bestuur en onderwijs de sterkst vergrijsde sectoren. Horeca, detailhandel en uitzendbedrijven zijn het minst vergrijsd Zorg & welzijn heeft de meeste werknemers (11.500) van 50 jaar en ouder. Aantal vacatures neemt toe Economisch herstel en flexibilisering van de arbeidsmarkt leiden tot meer vacatures. De stijging uit 2014 zet door in In alle sectoren ontstaan meer vacatures. De meeste vacatures ontstaan in detailhandel, zakelijke diensten en ondanks een krimpende werkgelegenheid in zorg & welzijn. Voor laagopgeleiden ontstaan de meeste vacatures in detailhandel, zakelijke diensten, horeca, landbouw en vervoer & opslag. Voor middelbaar opgeleiden zijn er veel vacatures in zorg & welzijn, detailhandel en zakelijke diensten. Hoogopgeleiden vinden vooral vacatures in zakelijke diensten, onderwijs, zorg & welzijn en industrie. Het aandeel vacatures voor laag- en middelbaar opgeleiden daalt; het aandeel vacatures voor hoogopgeleiden neemt toe. Door veranderingen (upgrading) in kwalificaties van bestaande en nieuwe functies ontstaat meer vraag naar hoger gekwalificeerd personeel. Vaste banen vormen nog de meerderheid, maar het aandeel flexibele contracten groeit structureel. Regio in Beeld 2015 Highlights Midden-Gelderland 1

3 II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II In 2011 en 2012 daalt het aantal ontstane vacatures. In 2013 is er een stabilisatie en ontstaan er ieder kwartaal ongeveer vacatures. In 2014 neemt het aantal vacatures toe en in 2015 wordt het hoogste aantal bereikt sinds UWV verwacht dat in 2015 en 2016 het aantal vacatures verder toenemen. Het aantal vacatures is een onderschatting van de nieuwe vraag naar arbeid. Er worden ook banen ingevuld zonder dat er een formele vacature voor is geplaatst. Aantal WW-uitkeringen daalt Het aantal WW-uitkeringen is het afgelopen jaar afgenomen. Eind juni 2015 telt Midden-Gelderland uitkeringen. Het jaar ervoor steeg het aantal WW-uitkeringen nog. UWV verwacht dat het aantal WW-uitkeringen verder daalt en eind 2016 uitkomt op uitkeringen. Arnhem Rheden Doesburg Arnhem Rheden Doesburg Zevenaar Zevenaar W estervoort W estervoort Overbetuwe Lingew aard Duiven Rijnwaarden Overbetuwe Lingew aard Duiven Rijnwaarden Juni 2013 juni 2014 Juni 2014 juni 2015 Naast werkloosheidsduur is leeftijd het meest bepalend voor de kans op werk. Daarna volgen opleidingsniveau en beroep. Voor langdurig werklozen, ouderen en laagopgeleiden blijft het vooralsnog moeilijker om aan het werk te komen. Het aantal 50-plussers met een WW-uitkering is het afgelopen jaar nog toegenomen. In de andere leeftijdscategorieën is wel een afname te zien. Daarnaast zijn er minder WW ers die kortdurend (0-6 maanden) werkloos zijn en is het aandeel toegenomen van WW-uitkeringen met een verstreken duur van 1 jaar of langer. In de eerste zes maanden van 2015 zijn in Midden-Gelderland WW-uitkeringen beëindigd, waarvan door werkhervatting (48%). Het aandeel WW-beëindigingen door werkhervatting is voor mannen groter dan voor vrouwen. Hier speelt bijvoorbeeld mee dat mannen meer profiteren van het herstel in de bouw en dat vrouwen meer last hebben van de veranderingen in zorg & welzijn. Van de WW ers heeft 36% geen startkwalificatie. Werkzoekenden zonder startkwalificatie hebben meer moeite om aan het werk te komen. Voor 50-plussers en voor jongeren is het aandeel werkhervattingen vanuit de WW relatief laag. Bij jongeren komt dit doordat zij meestal maar korte tijd WW-rechten hebben opgebouwd. Medio 2015 is het WW-percentage in Midden-Gelderland 5,6%. Dat is hoger dan landelijk (4,6%). Afstand tot de arbeidsmarkt voor WWB ers en Wajongers is groter dan voor WW ers De afstand tot de arbeidsmarkt van WWB ers en Wajongers is over het algemeen groter dan voor WW ers. Vaak is het voor hen moeilijker om aan het werk te komen en te blijven. Eind 2014 telde Midden-Gelderland WWB-uitkeringen. In 2014 groeide het aantal WWB ers in Midden-Gelderland sterker dan gemiddeld in Nederland. Het WWB-percentage bleef daardoor met 5% ook hoger dan het landelijk gemiddelde van 4,2%. Eind 2014 telde Midden-Gelderland personen met een Wajong-uitkering. Het Wajong-percentage bedraagt op dat moment 3,1%. Dit is hoger dan de 2,3% landelijk. Regio in Beeld 2015 Highlights Midden-Gelderland 2

4 Ruime arbeidsmarkt in Midden-Gelderland; krapte in specifieke beroepen De arbeidsmarkt in Midden-Gelderland wordt minder ruim door een toename van openstaande vacatures en een afnemend aantal kortdurend werkzoekenden. In totaal is het aanbod van werkzoekenden nog altijd groot in verhouding tot het aantal vacatures, maar dit verschilt tussen beroepsgroepen. Totaal Informatica Medisch en paramedisch Pedagogisch Economisch-administratief Verzorgend en dienstverlenend Technisch en industrie Agrarisch Transport Openbare orde en veiligheid Sociaal-cultureel 0,000 zeer ruim 0,500ruim 1,000 gemiddeld 1,500krap 2,000 zeer 2,500 krap Midden-Gelderland Nederland De arbeidsmarkt in Midden-Gelderland is (zeer) krap voor informaticaberoepen en medische beroepen. Het gaat hier vooral om beroepen op hoog niveau, maar ook op middelbaar niveau. Bij de informaticaberoepen gaat het o.a. om computeroperators, netwerkbeheerders en systeembeheerders. Kraptes in medische beroepen zijn er o.a. voor ziekenhuisverpleegkundigen, specialisten ouderengeneeskunde en praktijkondersteuners huisartsen. Ook op middellange termijn worden tekorten in deze beroepsgroepen verwacht. Voor een grote groep werkzoekenden liggen kansrijke beroepen niet binnen handbereik. Zij staan ingeschreven voor beroepen als productiemedewerker, verzorgende thuiszorg, administratief medewerker of receptionist. Alternatieven voor hen zijn: Beroep van inschrijving productiemedewerker receptionist verzorgende thuiszorg administratief medewerker vrachtwagenchauffeur buitenland Alternatieve beroepen heftruckchauffeur, logistiek medewerker, mechanisch operator callcentermedewerker, medewerker klantenservice verzorgende individuele gezondheidszorg, schoonmaker commercieel medewerker, medewerker klantenservice magazijnmedewerker, transportplanner, heftruckchauffeur Uitzendbedrijven en zakelijke diensten van belang voor werkhervatting In 2014 werd in Midden-Gelderland van mensen de WW-uitkering beëindigd. Net als landelijk vond twee derde van hen werk tijdens of binnen een maand na beëindiging van de WW. Totaal Landbouw Uitzendbedrijven Onderwijs Bouwnijverheid Zakelijke diensten Groothandel Industrie Horeca Vervoer en opslag Zorg en welzijn Detailhandel Openbaar bestuur Overige diensten Financiële diensten 0% 20% 40% 60% 80% 100% Werk Geen werk Sectoren met veel seizoenswerk spelen een belangrijke rol bij werkhervatting. Van de WW ers die werk vinden gaat een derde opnieuw werken in de sector waar ze werkten voordat ze werkloos werden. Een meerderheid vindt dus werk in een andere sector. 40% van degenen die weer aan de slag gaan vindt werk bij een uitzendbureau of in de zakelijke diensten. Vooral vanuit de bouw, landbouw, industrie en vervoer & opslag vinden veel WW ers werk in de uitzendbranche. Enkele uitdagingen voor de regionale arbeidmarkt Nu de economie herstelt ontstaan in Midden-Gelderland meer banen en vacatures. De vraag op de arbeidsmarkt ziet er wel anders uit dan voor de crisis en het aanbod van werkzoekenden sluit daar niet altijd goed op aan. De arbeidsmarkt in Midden-Gelderland is nog altijd ruim. Dat betekent dat de concurrentie tussen werkzoekenden groot is. In die situatie komen veel mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt niet zonder hulp aan het werk, ondanks de aantrekkende economie. Automatisering en digitalisering zorgen ervoor dat efficiënter en met minder mensen gewerkt kan worden. Vooral voor administratief personeel zijn de kansen op het vinden van werk afgenomen. In veel sectoren bestaan tegelijkertijd overschotten en tekorten aan personeel. In beide gevallen sluiten vraag en aanbod niet goed op elkaar aan. Het verkleinen van die verschillen vraagt samenwerking en inzet van ondernemers, onderwijs, overheid en werkzoekenden. De beroepsbevolking vergrijst. 50-plussers komen in Midden-Gelderland moeilijker aan het werk dan jongere leeftijdsgroepen. Maatregelen om 50-plussers aan het werk te houden of te krijgen blijven belangrijk. De arbeidsmarkt is flexibeler geworden. Veel ouderen, laagopgeleiden en arbeidsgehandicapten hebben moeite om zich staande te houden in deze veranderende arbeidsmarkt. Regio in Beeld 2015 Highlights Midden-Gelderland 3

5 Colofon Highlights Regio in Beeld Highlights Regio in Beeld is een uitgave van UWV Auteur Roland Keiren Inlichtingen Redactieadres UWV Afdeling Arbeidsmarktinformatie en -advies Postbus HG Amsterdam Eindredactie Annelies van den Brink Roelof van der Velde Regio samenstelling De arbeidsmarktregio Midden-Gelderland is het werkgebied van het Werkplein Arnhem. De gemeenten Arnhem, Doesburg, Duiven, Lingewaard, Overbetuwe, Rheden, Rijnwaarden, Rozendaal, Westervoort en Zevenaar maken deel uit van deze arbeidsmarktregio. Disclaimer Meer informatie is te vinden op Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, echter uitsluitend met bronvermelding. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. UWV 2015 Regio in Beeld 2015 Highlights Midden-Gelderland 4

6 Einde rapport Regio in Beeld 2015 Highlights Midden-Gelderland 5