Achtergrondinformatie opvang asielzoekers in Breskens

Transcriptie

1 Achtergrondinformatie opvang asielzoekers in Breskens In deze factsheet vindt u achtergrondinformatie naar aanleiding van het verzoek van het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA) voor de opvang van asielzoekers in Breskens. Welke informatie kunt u vinden in deze factsheet: Algemene informatie Veelgestelde vragen / opmerkingen Veiligheid Juridische / planologische procedures Wat betekent een azc in Breskens. Algemeen Het COA heeft veel extra plaatsen nodig voor de opvang van mensen die hun land moesten ontvluchten. Zij hebben een veilige plek nodig. Gemeenten spelen in de opvang een cruciale rol. De commissaris van de Koning in Zeeland heeft dan ook een dringend beroep gedaan op de Zeeuwse gemeenten om opvangplekken te vinden voor asielzoekers. Het doel is dat er per provincie plaatsen beschikbaar komen. Locatie De beoogde locatie is een perceel dat zich uitstrekt vanaf de achterkant van de boomgaard aan de Nolletjesdijk in Breskens, achterlangs de boomgaarden aan de Rijksweg tot aan de rotonde richting het Veerplein. De grond, waarop het asielzoekerscentrum gerealiseerd wordt, is op dit moment eigendom van provincie Zeeland.

2 Aantal asielzoekers en duur van de opvang Het COA heeft bij de gemeente Sluis het verzoek ingediend voor het volgende: opvang van asielzoekers op de locatie Nolletjesdijk/Rijksweg in Breskens de vestiging van 500 asielzoekers voor een periode van 5 jaar starten met de opvang van 300 asielzoekers na 1 jaar en na een positieve evaluatie een doorgroei van 300 naar 500 plekken na 4 jaar evaluatie en op basis daarvan een verlening met 5 jaar. Wat is een asielzoekerscentrum (azc)? Een azc is een opvanglocatie waar verschillende groepen asielzoekers kunnen wonen. Het kunnen verblijfsgerechtigden (statushouders) zijn die in afwachting zijn van een woning ergens in Nederland, maar ook asielzoekers die nog in een procedure zitten. Besluitvorming Tijdens de openbare raadsbrede commissievergadering op 24 mei wordt het agendapunt 'Voorstel om in principe medewerking te verlenen aan de vestiging van een azc op de locatie Nolletjesdijk / Rijksweg Breskens' behandeld. De gemeenteraad neemt tijdens de raadsvergadering van 2 juni een besluit of ze medewerking wil verlenen aan de vestiging van een azc. Het college voert de plannen daarna verder uit. Na een positief besluit Als de gemeenteraad op 2 juni positief besluit, werken de gemeente en het COA de plannen tot in detail uit. Er worden afspraken gemaakt over bijvoorbeeld de exacte plaats, inrichting en landschappelijke inpassing en de capaciteit van de opvanglocatie, hoe lang het azc in bedrijf zal blijven en hoe het geregeld wordt met het onderwijs aan leerplichtige asielzoekers. Alle afspraken worden vastgelegd in een bestuursovereenkomst. Daarna vraagt het COA de vergunningen voor de realisatie van het azc aan bij de gemeente. Als deze zijn verleend, kan de bouw starten. Veelgestelde vragen / opmerkingen Waarom loopt het proces zo snel? Alle provincies hebben van minister Plasterk de opdracht gekregen om z.s.m opvangplekken te realiseren. Gemeenten zijn door de commissaris van de Koning gevraagd om mogelijke locaties aan te dragen voor 15 mei. De gemeente Sluis heeft, na ontvangst van het verzoek van het COA op 9 mei voor de locatie aan de Nolletjesdijk, gesprekken gevoerd met de Provincie (de eigenaar van de grond) en het COA. De gemeenteraad is in een bijeenkomst over het voorstel gepeild en heeft daarbij in grote meerderheid akkoord gegeven voor het voortzetten van het proces. We realiseren ons dat het proces snel gaat, maar hebben gemeend de inwoners zo snel als mogelijk op de hoogte te stellen van het verzoek dat we van het COA hebben ontvangen. Het is natuurlijk allang besloten! Er ligt nu een verzoek van het COA. De raadsbrede commissie Ruimte/AB bespreekt dit verzoek dinsdag 24 mei. Tijdens deze vergadering bestaat de mogelijkheid om in te spreken. In een ingelaste raadsvergadering op 2 juni neemt de raad een besluit om het verzoek van het COA verder uit te werken. Pas als de gemeenteraad in principe medewerking wil verlenen aan

3 de vestiging van een azc, wordt het verzoek met het COA tot in detail uitgewerkt. Er is dus op dit moment nog niets besloten. \Waarom het verzoek voor zo'n groot azc? Op een grotere locatie is de bedrijfsvoering effectiever. Het komt de beheersbaarheid, leefbaarheid en veiligheid ten goede. Het COA is dan in staat hier een team op te zetten van professioneel opvangpersoneel, beveiliging, facilitair personeel en medische zorg. In de praktijk blijkt dat het dienstenaanbod op grotere locaties kwalitatief en kwantitatief kan worden verhoogd. Er zijn meer medewerkers, waardoor er een breder en gevarieerder aanbod is van lesprogramma s, voorlichting en activiteiten. Het COA werkt niet met kleine locaties. Waarom wordt er geen gebruik gemaakt van bestaande locaties? De Burght, het voormalige Hedenesse en Euregiotuinen worden vaak genoemd als alternatieve locatie voor opvang. De Burght in Breskens en het voormalige Hedenesse zijn eigendom van projectontwikkelaars en zijn door de eigenaar niet bij het COA aangedragen als mogelijke locatie. De gemeente is eigenaar van Euregiotuinen. Omdat er voor deze locatie juridische procedures lopen, is deze niet beschikbaar. De locatie waarvoor we nu een concreet verzoek hebben ontvangen, is eigendom van de Provincie en door hen aangedragen bij het COA. Veiligheid Wat betekent de komst van een azc voor de veiligheid. Veiligheid in een azc Het COA is verantwoordelijk voor de openbare orde op het terrein. Op de locatie is 24 uur per dag een beveiligingsbedrijf aanwezig. Het COA is verantwoordelijk voor het creëren van een veilige fysieke omgeving. Uiteindelijk zijn en blijven bewoners zelf verantwoordelijk voor hun gedrag. Er wordt van hen verwacht dat ze zich aan de huisregels houden, elkaar met respect tegemoet treden en de omgeving schoonhouden. Voor sommige groepen bewoners zijn er weerbaarheidstrainingen. Kwetsbare groepen leren hier hun zelfvertrouwen te versterken en ouders krijgen uitleg over de manier waarop hun kinderen in Nederland opgroeien en hoe zij hen kunnen begeleiden. Veiligheid rondom een azc Buiten het azc hebben de bewoners van een opvanglocatie zich te houden aan de regels die gelden voor iedereen die in Nederland verblijft. En dus wordt hier ook op dezelfde manier op toegezien als bij Nederlanders. Veiligheid buiten het azc is een verantwoordelijkheid van de gemeente. De gemeente maakt hierover afspraken met de politie. Als de gemeenteraad besluit in te stemmen met de vestiging van een AZC wordt een werkgroep van omwoners en betrokkenen samengesteld die met de gemeente en het COA meedenkt over de inrichting van het azc, de veiligheid, beheersbaarheid en leefbaarheid. Juridische en planologische procedures Om de vestiging van een azc op de aangewezen locatie mogelijk te maken, moet van het bestemmingsplan worden afgeweken. Het is mogelijk om met een omgevingsvergunning een tijdelijke afwijking van het bestemmingsplan toe te staan voor een periode van maximaal 10 jaar. Het college van burgemeester en wethouders is bevoegd gezag en moet binnen 8 weken op de aanvraag beslissen. Deze beslistermijn is met maximaal 6 weken te verlengen.

4 Het COA moet bij de gemeente een omgevingsvergunning aanvragen voor de realisatie van een asielzoekerscentrum. Deze aanvraag wordt bij de gemeente getoetst. Op de vergunningsaanvraag is de bezwaar- en beroepsprocedure van de gemeente van toepassing. Dit betekent dat er bezwaar kan worden gemaakt tegen de vergunningsaanvraag. Wat betekent een azc in Breskens? Kunnen asielzoekers vrij in en uit lopen? Asielzoekers zijn niet verplicht om van de reguliere opvang van het COA gebruik te maken. Ze mogen zich in beginsel vrij bewegen. Hoeveel geld krijgen asielzoekers? De hoogte van het leefgeld is afhankelijk van de gezinssamenstelling en het eventuele inkomen van de bewoners. Tijdens de asielprocedure ontvangt een asielzoeker van het COA maximaal 58 euro per week voor eten, kleding en andere uitgaven. Een gezin met twee kinderen onder de 18 jaar ontvangt rond de 160 euro per week. Hoe brengen asielzoekers hun dag door? Asielzoekers voorzien zelf in het dagelijkse levensonderhoud. Zo worden zij betrokken bij de dagelijkse gang van zaken op het azc, zoals schoonmaak van gemeenschappelijke ruimten en onderhoud van openbaar gebied binnen het AZC. Afhankelijk van de fase van de procedure waarin asielzoekers zich bevinden, krijgen ze begeleidingsgesprekken en educatieve programma s zoals taallessen en Kennis van de Nederlandse Samenleving. Bewoners kunnen op een azc ook gebruikmaken van het open leercentrum. Dit is een ruimte met computers waar bewoners in hun eigen tempo en op hun eigen niveau kunnen werken met leermiddelen en internet. Op ieder azc worden door vrijwilligers activiteiten georganiseerd voor bewoners en kinderen. Op vrijwel elk azc is een recreatiezaal. Bewoners kunnen ook lid worden van plaatselijke verenigingen. Kinderen zijn voor het COA een doelgroep die specifieke aandacht verdient. Op iedere opvanglocatie organiseren verschillende vrijwilligersorganisaties activiteiten voor kinderen en op elke opvanglocatie zijn speeltoestellen en een buitenruimte beschikbaar. Mogen asielzoekers werken? Een asielzoeker mag in Nederland 24 weken per jaar werken als er een tewerkstellingsvergunning is. Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) geeft de tewerkstellingsvergunning aan de werkgever van de asielzoeker. Dit gebeurt als een asielaanvraag minstens 6 maanden in behandeling is. Het eerste halfjaar kan een asielzoeker dus niet werken. Heeft een asielzoeker werk? Dan betaalt hij het COA een eigen bijdrage voor onder meer de kosten van de opvang. Hij mag 25% van de inkomsten houden, tot maximaal 185 euro per maand. Asielzoekers mogen vrijwilligerswerk doen. Mogen asielzoekers met een verblijfsvergunning werken? Wanneer de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) aan een asielzoeker een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd verleent, wordt hij een zogeheten statushouder. Hij kan zich dan vrij bewegen op de arbeidsmarkt. Voor statushouders gelden dezelfde rechten en plichten als het gaat om beloning en arbeidsomstandigheden als voor Nederlanders. Mogen asielzoekers bij het azc werkzaamheden verrichten? Het COA betrekt de bewoners bij de dagelijkse werkzaamheden op en rond asielzoekerscentra zoals schoonmaak en (tuin)onderhoud voor maximaal 25 uur per week. De bewoners tekenen

5 hiervoor een contract en ontvangen een kleine vergoeding van 0,56 tot 1,10 per uur met een maximum van 14 per week. Moeten asielzoekers in de opvang Nederlands leren? Asielzoekers (die nog in een procedure zitten) krijgen basale Nederlandse woordenschat aangeboden door vrijwilligers. Statushouders die nog in azc wonen, kunnen meedoen met het programma Voorbereiding op inburgering dat het COA geeft. Gaan kinderen naar school? Voor alle kinderen in Nederland geldt de leerplicht. Ook kinderen van asielzoekers gaan naar school. Als ze twee maanden in Nederland zijn, moeten ze verplicht naar school. Aan ieder azc wordt een basisschool gekoppeld (hierover moeten nog afspraken gemaakt worden), maar ouders mogen ook zelf een school voor hun kind kiezen. Kinderen tussen 12 en 18 jaar gaan na aankomst in Nederland eerst naar de internationale schakelklas. Hoe is de gezondheidszorg van asielzoekers geregeld? De gezondheidszorg voor asielzoekers wordt geregeld via een landelijk gezondheidscentrum (GC A, Gezondheidscentrum Asielzoekers). Dat is het eerste aanspreekpunt voor medische zorg voor alle asielzoekers in de opvang van het COA. Welke maatregelen neemt het COA om godsdienstvrijheid te waarborgen? Op een asielzoekerscentrum geldt vrijheid van godsdienst. Dit betekent dat van bewoners wordt verwacht dat ze elkaar op dit vlak in hun waarde laten. Als bewoners hun geloof willen beoefenen moet dat in de privéruimte in afstemming met andere bewoners van diezelfde privéruimte of een reguliere mogelijkheid in de omgeving. Wat zijn de voordelen van een azc voor gemeenten? Een azc met 400 bewoners levert ongeveer 20 arbeidsplaatsen (voltijds en deeltijd) bij het COA op. Het bouwen, onderhouden, schoonmaken van kantoorgebouwen en beveiliging van een azc zijn werken en diensten die ingehuurd worden op basis van een centraal inkoopbeleid met (Europese) aanbestedingen. De praktijk leert dat leveranciers hun medewerkers vervolgens wel lokaal of regionaal inhuren. De asielzoekers ontvangen een financiële toelage en besteden het geld in winkels in de nabijheid van het azc. De middenstand in de buurt krijgt hiermee een impuls. Hoe zijn de ervaringen in andere gemeentes? De praktijk leert dat een nieuwe azc in het begin veel vragen oproept bij inwoners van een gemeente. Dezelfde praktijk leert dat het sluiten van een azc minstens evenveel bedenkingen oproept. Want naast de economische voordelen voor de omgeving biedt een azc veel ruimte voor werkzaamheden door vrijwilligers uit de buurt. Er ontstaan prettige contacten tussen asielzoekers en omwonenden en asielzoekers leveren een positieve bijdrage aan het verenigingsleven. Evalueert het COA na een bepaalde periode met de buurt? Het COA organiseert regelmatig een omwonendenoverleg waarin naast omwonenden ook de gemeente en wijkagenten participeren. Daalt de waarde van mijn huis door de komst van een azc? Er zijn geen aanwijzingen voor een waardedaling van huizen in de omgeving van een azc.

6 Kun je bij asielzoekers op bezoek gaan? Ja, je kunt op bezoek gaan bij iemand op het azc die u kent. Opvanglocaties organiseren ook open dagen, zodat omwonenden kunnen kennismaken met bewoners, medewerkers en de voorzieningen op de locatie. Kan ik iets doen voor vluchtelingen in de opvang? Mocht er een azc komen, dan kunt u op verschillende manieren hulp bieden aan vluchtelingen in de opvang. Wat is het verschil tussen vluchtelingen, statushouders en vergunninghouders? Vluchtelingen die in Nederland asiel aanvragen worden opgevangen en geregistreerd. Wie na onderzoek van de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) in Nederland mag blijven, ontvangt een tijdelijke verblijfsvergunning voor een periode van in ieder geval vijf jaar. Zij hebben daarmee een status en worden dan statushouders (of vergunninghouders) genoemd. Een statushouder verblijft in een azc totdat er een woning beschikbaar komt in één van de gemeenten. Het huisvesten van statushouders Naast het opvangen van asielzoekers en statushouders hebben alle gemeenten in Nederland een wettelijke taak om statushouders te huisvesten. De gemeente Sluis moet in de tweede helft van statushouders huisvesten. De gemeente werkt hiervoor samen met Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. Zij stellen sociale huurwoningen beschikbaar. Welke begeleiding is er voor statushouders? Statushouders worden voornamelijk door vrijwilligers begeleid bij het wegwijs maken in de gemeente en het ondersteunen bij het leren van de taal. Voor juridische zaken (bijvoorbeeld bij het aanvragen van een gezinshereniging) kan Vluchtelingenwerk incidenteel worden ingeschakeld. Wat doen statushouders de hele dag, welke rechten en plichten hebben ze? De statushouders die in Sluis wonen, hebben dezelfde rechten en plichten als de overige inwoners van onze gemeente. Wel krijgen ze extra begeleiding om ze te helpen zo snel mogelijk te integreren, werk te zoeken en volwaardig mee te doen in de Nederlandse samenleving. Zowel kinderen als volwassenen starten na aankomst snel met het leren van de Nederlandse taal. Kinderen zijn leerplichtig en gaan naar een school in hun kern en volwassenen starten met de verplichte inburgering. Meer weten? Wilt u meer weten? Mail dan naar vluchtelingen@gemeentesluis.nl of bel met