Gemeente BRONCKHORST. Sorteeranalyse Prullenbakken openbare ruimte

Transcriptie

1 Gemeente BRONCKHORST Sorteeranalyse Prullenbakken openbare ruimte Nulmeting, Oktober 2013

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding Steekproefmonsters Resultaten van de sorteeranalyse Samenstelling o.b.v. gewicht Samenstelling o.b.v. volume Afvalscheiding in de openbare ruimte Pilot: drankkarton, plastic en rest Alternatief: PET, drankkarton, blikjes en flessen Foto s... 9

3 1 Inleiding In het najaar van 2013 wordt in de gemeente Bronckhorst een proef gestart met het scheiden van afval in de openbare ruimte. Om te zien op welke wijze afvalscheiding hier het best vorm gegeven kan worden, en om later het effect van afvalscheiding te kunnen evalueren, is voorafgaand aan de pilot de samenstelling van het prullenbakkenvuil bepaald. Eureco heeft op 13 september 2 monsters ontvangen: 1 afkomstig van prullenbakken in de kern van Zelhem en 1 monster van prullenbakken uit het buitengebied van Bronckhorst. Het betreft prullenbakkenafval in de nulsituatie: er zijn geen mogelijkheid om in de openbare ruimte het afval gescheiden aan te bieden. Beide monsters zijn volledig uitgesorteerd in een aanzienlijk aantal fracties. Dit om een goed beeld te verkrijgen van het afval dat in deze prullenbakken wordt aangeboden. De samenstelling van prullenbakken- en zwerfafval in de openbare ruimte is nog weinig onderzocht in Nederland. Onze bevindingen naar aanleiding van deze nulmeting zijn opgetekend in deze rapportage en daar waar nodig ondersteund met foto s. 2 Steekproefmonsters Beide monsters worden visueel gedomineerd door voedsel- en drankverpakkingen. Het betreft zowel verpakkingen die we associëren met het verblijf in de openbare ruimte (snackbakjes, milkshake-, ijsbekers), als verpakkingen en items die we associëren met de thuissituatie (flacons van afwasmiddelen, boterkuipjes, vleesschaaltjes, koffiepads, appelmoespotten en wijnflessen). Een groot deel van de verpakkingen wordt universeel gebruikt: pet-fles, drankkarton, drankblikjes, bierflesjes). Ook zijn er opvallend veel dichtgeknoopte zakken en zakjes gemengd vuil aangetroffen, die in het beste geval duiden op een lunch of picknick in de openbare ruimte, maar in het slechtste geval duiden op dumpingen van huisvuil. Gelet op de aard van hetgeen we in de zakken aantreffen (koffiepads, vleesschaaltjes) denken we vooral aan het laatste. Er is sprake van ontwijkgedrag door huishoudens en komen dit tegen in zowel het centrum als het buitengebied. Het toepassen van diftar kan het ontwijkgedrag versterken, doordat bewoners van hun afvalstoffen kunnen ontdoen, zonder hiervoor te betalen. 3

4 3 Resultaten van de sorteeranalyse In dit hoofdstuk worden de resultaten voor de nulsituatie gepresenteerd: prullenbakkenafval zonder scheidingsmogelijkheden. 3.1 Samenstelling o.b.v. gewicht Hieronder is de samenstelling van beide monsters gegeven naar materiaalsoort. De samenstelling is uitgedrukt in gewichtsprocenten van het totale steekproefmonster. De zakken waarin het vuil is aangeleverd zelf zijn buiten de resultaten gehouden.. Prullenbakkenafval, detailsamenstelling obv gewicht Buitengebied Centrum overig afval dichte zakken huisvuil hondenzakjes organisch papier niet herbruikbaar drankkarton oud papier karton kunststof niet herbruikbaar kunststof v. folie kunststof v. vormvast kunststof v. petfles drankblikjes drankfles glas Het prullenbakkenafval van het Buitengebied en het Centrum verschillen op de volgende punten van elkaar: 1. In het centrum zijn beduidend meer hondenzakjes aangeboden dan in het buitengebied (zware fractie). 2. Het organisch materiaal bestond in het centrum uit (2 partijen) herfstblad en enkele zakjes droge etenswaren (brood, snoep, koek, aardappelen). In het buitengebied betrof het vooral zwaar en nat organisch afval in de vorm van fruit en maaltijdresten (mosselen). 3. Er is in het buitengebied meer huisvuil aangetroffen in het monster. Ook betrof het grotere zakken dan in het centrum. 4. In het buitengebied is relatief meer glas aangetroffen (zowel wijn, sterke drank, bier en conservenglas). 5. Kunststof hebben we onderscheiden in 3 soorten kunststof verpakkingen geaccepteerd door Nedvang en kunststof niet herbruikbaar. Dat zijn zowel de 4

5 artikelen als de verpakkingen die nedvang als ongewenst beschouwd (bijv chipszakken). In het buitengebied troffen we m.n. veel chipszakken aan. 6. Blik is het centrum is vooral veel energiedrank, in het buitengebeid overheersen de bierblikjes. 7. Herbruikbaar papier in het centrum varieert van kranten en bonnetjes tot dozen voor snoep, ijsjes of verzorgingsproducten. In het buitengebied is onder andere een stapeltje onverspreide kranten aangetroffen, 8. Niet herbruikbaar papier bestaat in het centrum vooral uit hamburgerdoosjes en milkshake- en ijsbekers. In het buitengebied is het veel meer tissue. Samenstelling op basis van gewicht, zonder aanwezigheid van zakken huisvuil. We hebben gezien dat een groot deel van de samenstelling van het prullenbakkenafval bepaald wordt door aanwezigheid van volle zakken met huisvuil. In het buitengebied is dit 19% en in het centrum 13%. Voor de beeldvorming is de samenstelling van het prullenbakkenafval uiteengezet zonder de aanwezigheid van zakken huisvuil. Prullenbakkenafval, detailsamenstelling obv gewicht excl. dichte zakken huisvuil overig afval hondenzakjes organisch papier niet herbruikbaar drankkarton oud papier karton kunststof niet herbruikbaar kunststof v. folie kunststof v. vormvast kunststof v. petfles drankblikjes Buitengebied Centrum drankfles glas De grootste fracties van de samenstelling werden door aanwezigheid van dichte zakken met huisvuil het meest onderdrukt. Kunststof, papier en organische materiaal zijn de 3 grootste fracties van het prullenbakkenafval. 5

6 3.2 Samenstelling o.b.v. volume Hieronder is de volume samenstelling van beide monsters weergegeven per materiaalsoort. De volumes zijn belangrijk om de inhoud van de nieuwe afvalbakken die afvalscheiding mogelijk gaan maken vast te stellen. Prullenbakkenafval, samenstelling obv volume Buiten Centrum overig afval dichte zakken huisvuil hondenzakjes organisch papier niet herbruikbaar drankkarton oud papier karton kunststof niet herbruikbaar kunststof v. folie kunststof v. vormvast kunststof v. petfles drankblikjes drankfles glas Uit deze grafiek blijkt dat bijna de helft van het volume wordt ingenomen door kunststoffen (40-45%). Let op; in het buitengebied is een groot deel van dit volume niet geschikt voor hergebruik: het betreft ongewenst verpakkingen zoals chipszakken en andere laminaten. 6

7 4 Afvalscheiding in de openbare ruimte Voor het scheiden van afval wordt hier uitgegaan van maximaal 4 te scheiden afvalsoorten. Afvalscheiding kan dan op verschillende manieren worden vormgegeven: In deze pilot is gekozen voor drankkarton, kunststofverpakking en restafval. Een goed alternatief voor de openbare ruimte is inspelen op gemakkelijk herkenbare afvalstromen. Voor beide scheidingswijzen hebben we in kaart gebracht welk gewicht en volume gescheiden kan worden, bij optimale afvalscheiding. 4.1 Pilot: drankkarton, plastic en rest Prullenbakkenafval, scheidingsregels binnen pilot (gewicht) Prullenbak Buitengebied Prullenbak Centrum Overige afval Kunststof verpakking Drankkarton In potentie is bij de keuze drankkarton kunststof (nedvang) 15 tot van het gewicht geschikt voor afval scheiden. Deze stromen vormen 40 tot bijna 5 van het totale volume. Aandachtpunten bij deze scheidingsindeling: grote verschillen in de omvang van de 3 afvalstromen (volumes). Risico op laagwaardig kunststof, a.g.v. ed, 2) voedselresten (mayonaise) en 3) hoog aandeel PS agv snackverpakkingen en wegwerpitems. PS wordt in sorteerinstallaties (nog) niet gescheiden voor recycling. Prullenbakkenafval, scheidingsregels binnen pilot (volume) Buitengebied Centrum Overig afval Kunststof herbruikbaar Drankkarton 7

8 4.2 Alternatief: PET, drankkarton, blikjes en flessen Goed herkenbare en gemakkelijk te recyclen soorten afval binnen het prullenbakkenvuil zijn: drankblikjes, drankkartonnen, petflesjes en flessenglas. Deze fracties kunnen apart of als combinatiefractie worden ingezameld. In geval van gecombineerde inzameling is een sorteerslag een vereisten. Dit zou opgepakt kunnen worden in samenwerking met de sociale werkvoorziening, in het kader van arbeidsprojecten voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Met deze indeling wordt 20 tot van het gewicht bereikt en zo n 35% van het volume. Risico bij deze indeling is de vraag of jongeren (naar verwachting een grote groep ontdoeners) bereid zullen zijn het afval te scheiden Prullenbakkenafval, gemakkelijk te herkennen soorten (gewicht) Prullenbak Buitengebied Prullenbak Centrum Drankkarton PETflesjes Drankblikjes Flessenglas Overige afval Prullenbakkenafval, gemakkelijk te herkennen soorten (volume) Prullenbak Buitengebied Prullenbak Centrum Drankkarton PETflesjes Drankblikjes Flessenglas Overige afval 8

9 5 Foto s 9