Het verdrag van Amsterdam. Prof. mr. R. Baratts

Transcriptie

1 Het verdrag van Amsterdam Prof. mr. R. Baratts Kluwer- Dcvcnter

2 Hoofdstuk 1. Van Maastricht naar Amsterdam 1 1. Inleiding 1 2. De Europese verdragen De vijf Europese verdragen Het verdrag van Amsterdam: een eerste karakterisering 2 3. De inhoud van de verdragen De institutionele structuur Het beleid Het verdrag van Amsterdam: een tweede karakterisering 5 4. De pijlerstructuur van de Unie Drie pijlers Het acquis communautaire Het verdrag van Amsterdam: een derde karakterisering 8 5. De politieke en economische context De institutionele structuur De uitbreiding van de Unie naar het oosten Het vrij verkeer van personen De economische en monetaire unie Van Maastricht naar Amsterdam en verder De wijzigingsprocedure DeIGC' De inhoud van het verdrag van Amsterdam De eerste versie De definitieve versie De vereenvoudiging van de verdragen Codificatie Hernummering Schema van behandeling 19 Hoofdstuk 2. De wijzigingen in de algemene bepalingen van het Unie-verdrag Overzicht Doelstellingen en beginselen van de Unie De preambule van het Unie-Verdrag Grondslagen en doelstellingen Institutionele structuur De rechtsstaat, de grondrechten en het democratiebeginsel Artikel F De vaststelling van een 'ernstige en voortdurende schending' Sanctiemaatregelen 28 VII

3 4. Nationale identiteit De flexibiliteitsbepalingen Achtergrond De algemene flexibiliteitsbepalingen Flexibiliteit in de communautaire context Rechtskarakter Eventuele toepassing 35 Hoofdstuk 3. De wijzigingen in het materiele gemeenschapsrecht Overzicht De doelstellingen en middelen van de EG De preambule van het EG-Verdrag De doelstellingen van het EG-Verdrag De taken van de EG De nieuwe algemene bepalingen De nieuwe milieu-integratiebepaling Non-discriminatie Openbare diensten Het burgerschap van de Unie Het nieuwe artikel 100A EG Achtergrond Het beschermingsniveau Bestaande en nieuwe maatregelen De controleprocedure Waardering Werkgelegenheid Het EEG-Verdrag Het Unie-Verdrag Van Maastricht naar Amsterdam De werkgelegenheidstitel Betekenis De sociale politiek De sociale politiek in het EEG-Verdrag De sociale politiek na de Europese Akte De sociale politiek na het Unie-Verdrag Het resultaat van Amsterdam Doelstellingen en beginselen van het sociaal beleid Het nieuwe art Volksgezondheid en consumentenbescherming De gekke koeienziekte als achtergrond Volksgezondheid Consumentenbescherming Overige materieelrechtelijke bepalingen De handelspolitiek, Cultuur 69 VIII

4 8.3. Fraudebestrijding Statistiek Diversen Wat niet gewijzigd is Materieelrechtelijke protocollen 73 Hoofdstuk 4. De wijzigingen in het institutionele gemeenschapsrecht Enkele achtergronden Overzicht De institutionele structuur van de EG en de Europese Unie De institutionele agenda van de conferentie De werking van de instellingen Besluitvormingsprocedures Het democratievraagstuk De institutionele prioriteiten van de conferentie De Commissie De benoeming en de positie van de voorzitter De omvang van de Commissie Overige veranderingen DeRaad Samenstelling en organisatie Besluitvormingsprocedures Het Europees Parlement Samenstelling De uitbreiding van de medebeslissingsprocedure De hervorming van de medebeslissingsprocedure Het Hof van Justitie Achtergronden Samenstelling en werkwijze Het Hof en de grondrechten DeRekenkamer De positie van de Rekenkamer als instelling Nieuwe taken en bevoegdheden Het Comite van de Regio's en het Economisch en Sociaal Comite Transparantie Wijzigingen Werkingssfeer van de transparantieverplichtingen Subsidiariteit Diversen Bescherming van persoonsgegevens Het zetelprotocol Het protocol over de nationale parlementen Redactionele kwaliteit van de communautaire wetgeving Wat niet gewijzigd is 114 IX

5 X INHOUD Hoofdstuk 5. Het vrije verkeer van personen U 5 1. Overzieht Het vrije verkeer van personen Implicaties van het vrije personenverkeer H Het Schengen-recht Het gemeenschapsrecht 2.4. De derde pijler De derde pijler en de EG De herverdeling tussen de eerste en de derde pijler De incorporatie van het Schengen-recht IZZ 4. Titel IIIA: inhoudelijke aspecten Overzicht Grenscontroles Visa Asiel en vluchtelingen ' Immigratie Justitiele en administratieve samenwerking lly 5. Titel IIIA: institutionele aspecten I Besluitvormingsprocedures "" 5.2. Rechtsbescherming " 6. Titel IIIA en flexibiliteit 6.1. HetVKenlerland Denemarken * De nieuwe derde pijler i De nieuwe structuur ' " 7.2. Inhoudelijke bepalingen ' Procedurele bepalingen I Rechtsbescherming I 3 ' 7.5. Rechtsbescherming onder Titel IIIA en de derde pijler 138 Hoofdstuk 6. Het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid De tweede Uniepijler 1^ 1.1. Achtergrond I Het verdrag van Amsterdam De nieuwe inhoudelijke bepalingen I Doelstellingen I Instrumenten l^4 3. De nieuwe institutionele bepalingen I 4 " 3.1. DeRaad I Het voorzitterschap en de Hoge Vertegenwoordiger ^ 3.3. De overige instellingen 1^ 4. Het gemeenschappelijk defensiebeleid 1-^ 4.1. Achtergrond De Westeuropese Unie Doelstellingen I

6 4.4. Inhoud en concrete maatregelen De spilfunctie van de WEU 152 Hoofdstuk 7. Enkele reflecties Plaats en karakter van het verdrag van Amsterdam Het pijlermodel van de Europese Unie Het samenhangend karakter van het integratieproces Het integratiekader van de Unie De grenzen van het integratieproces Het pijlermodel en het acquis communautaire De verdeling van competenties tussen de pijlers Communicerende vaten? Het existentiele karakter van het acquis communautaire De identiteit en de institutionele structuur van de Unie Het begin van een constitutioneelrechtelijke kwaliteit De institutionele structuur van de Unie Naar een semi-bicamerale structuur? 164 Bijlagen 1. Tekst van het Verdrag betreffende de Europese Unie, zoais gewijzigd en gecodificeerd door het verdrag van Amsterdam Tekst van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, zoals gewijzigd en gecodificeerd door het verdrag van Amsterdam Protocollen bij het Verdrag van Amsterdam 331 XI