Wat u moet weten over een centraal veneuze katheter

Transcriptie

1 Wat u moet weten over een centraal veneuze katheter

2 Deze folder is bedoeld om u te informeren over deze toegang tot de bloedbaan. De folder informeert u over de volgende ondewerpen: Wat wordt er bedoeld met een centraal veneuze katheter Welke soorten centraal veneuze katheters zijn er Hoe moet u ermee omgaan Wat moet u doen bij eventuele problemen. Na het lezen van deze folder zullen er misschien nog vragen onbeantwoord blijven. Deze kunt u stellen aan de dialyse-verpleegkundige of aan uw arts. 2

3 Inleiding Als u moet gaan dialyseren maar nog geen toegang tot de bloedbaan heeft, of wanneer er problemen zijn met deze toegang, kan het zijn dat u een centraal veneuze katheter krijgt. De katheter bestaat uit twee holle slangetjes van kunststof en kan geplaatst worden in een groot bloedvat (ader). Tijdens de hemodialyse wordt bloed via de katheter naar het dialyseapparaat geleid. Na zuivering in de kunstnier gaat het bloed via deze katheter weer terug naar uw lichaam. Soorten katheters Er zijn verschillende soorten katheters. Je kunt een onderscheid maken tussen tijdelijke en meer permanente katheters. Een tijdelijke katheter wordt geplaatst als het een acute dialyse betreft waarbij direct een toegang tot de bloedbaan noodzakelijk is. Een permanente katheter krijgt u ter overbrugging van de tijd dat de shunt aangeprikt kan gaan worden of tot aan een geplande transplantatiedatum. Ook krijgt u een permanente katheter wanneer bij u geen (goed) functionerende shunt aangelegd kan worden. Tijdelijke katheters zijn: Ongetunnelde jugulariskatheter Deze katheter wordt ingebracht in de vena jugularis, welke zich bevindt in de hals. Deze katheter heeft minder kans op een vernauwing van het bloedvat op de lange termijn, maar kan oncomfortabel zijn voor de patiënt. Femoraliskatheter Deze katheter wordt ingebracht in de vena femoralis, welke zich bevindt in de lies. Deze katheter kan alleen maar ongetunneld ingebracht worden. 3

4 Permanente katheters zijn: Tesiokatheter Is een katheter die getunneld wordt en ingebracht wordt in de vena jugularis (in de hals). Deze katheter kan soms langer dan een jaar gebruikt worden. De tesio-katheter is een katheter met een enkellumen. Na het inbrengen van de katheter wordt er een thoraxfoto gemaakt om te kijken of de katheter goed ligt. Permanente katheter Zoals de naam al zegt kan ook deze katheter gebruikt worden voor langdurig gebruik. Ook deze katheter wordt ingebracht in de vena jugularis, echter plaatsing gebeurd op de operatiekamer. De perm-katheter is een dubellumen katheter. Permanente katheter Eens per week brengt de dialyseverpleegkundige tijdens de dialyse een douchepleister aan. Ook brengt ze na elke dialyse een vloeistof in de katheter aan, die voor de volgende dialyse weer verwijderd wordt. Dit heet het katheterslot en heeft als doel het voorkomen van stolling en een ontsteking van de katheter. 4

5 Leefregels en verzorging Een centraal veneuze katheter is een goede tijdelijke toegang voor hemodialyse. Er zijn wel een aantal regels waar u zich aan moet houden om risico s voor uw gezondheid te voorkomen. De plaats waar de katheter de huid in gaat moet altijd steriel afgeplakt zijn met een doorzichtige steriele pleister. Eens per week brengt de dialyseverpleegkundige tijdens de dialyse de pleister aan. Draag op dialysedagen kleding met een ruime hals om trekken aan de katheter te voorkomen. U mag de pleister niet zelf thuis verschonen omdat dit steriel moet gebeuren. Als er een pleister los zit mag u deze niet zelf verwijderen. U moet contact opnemen met het dialysecentrum en nog niet douchen totdat er een nieuwe pleister is geplakt. U mag met de pleister douchen. Het wordt sterk afgeraden om een bad te nemen of te gaan zwemmen. Houdt u er met het afdrogen rekening mee dat u de katheter niet knikt. Met name bij de katheterpoort. Dagelijks zelf letten op roodheid rond de insteekopening/ rond de pleister. Pas op met bijtende stoffen als aceton of dergelijke. Dit mag niet in contact komen met de pleister of de katheter. Wanneer neemt u contact op Neem bij één van de onderstaande situaties zo snel mogelijk contact op met uw dialyse-afdeling. Op bladzijde 6 en 7 vindt u gegevens over de bereikbaarheid en de bereikbaarheidsdienst van de dialyse-afdeling: Kortademigheid of pijn bij het ademen. Koorts of koude rillingen. Het ontstaan van pijn rondom de insteekplaats van de katheter. Lekkage van bloed langs de katheter. Losgeraakte hechtingen waarmee de katheter vast heeft gezeten Als u merkt dat de klemmetjes los zitten mag u zelf klemmen 5

6 dichtdoen. Neem, als de dopjes ook los zijn altijd contact op met uw dialyse-afdeling! De katheter is uit het lichaam geschoten. Dit is een gevaarlijke situatie waarbij u het volgende moet doen: 1. Ga onmiddellijk platliggen. 2. Druk het prikgat dicht, bijvoorbeeld met een schone zakdoek, handdoek of een gaasje 3. Bel (of laat bellen) met uw dialysecentrum (zie telefoon nummer onder kop bereikbaarheid hieronder). 4. Volg de instructies op van diegene die u via de telefoon spreekt. 5. In de meeste gevallen wordt u met een ambulance naar uw dialysecentrum of naar de eerste hulp van het ziekenhuis gebracht. 6. Blijf de insteekopening dichtdrukken tot in het ziekenhuis een verpleegkundige of arts het overneemt. Het verwijderen van de katheter De katheter wordt verwijderd omdat u een andere toegang tot de bloedbaan heeft. Na het verwijderen wordt er een steriele pleister geplakt. Deze moet 24 uur blijven zitten. Bij nabloeden neemt u altijd contact op met uw dialysecentrum Bereikbaarheid Bereikbaarheid van de dialyseafdeling. De dialyse-afdeling A08 is tijdens onderstaande openingstijden bereikbaar via het algemene telefoonnummer van de dialyse-afdeling (receptie) Openingstijden dialyse Zondag: gesloten Maandag: uur Dinsdag: uur Woensdag: uur Donderdag uur Vrijdag: uur 6

7 Zaterdag: uur Buiten deze tijden of bij geen gehoor belt u de centrale van het CWZ: U vraagt dan naar de bereikbare dienst van de dialyse-afdeling. U geeft uw naam en telefoonnummer en u wordt dan door de dienstdoende verpleegkundige teruggebeld. Neemt u bij problemen met uw katheter of problemen die met de dialyse te maken hebben altijd contact op met de dialyseafdeling of de dienstdoende dialyseverpleegkundige. Voor alle andere problemen kunt u uw huisarts blijven raadplegen. Gegevens ingebrachte katheter Soort katheter: Plaats: 0 hals rechts 0 hals links 0 lies Getunneld: 0 ja 0 nee Datum ingebracht: 7

8 Adres en telefoonnummer Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos SZ Nijmegen Afdeling dialyse (A08) Telefoon (024) Website 8 G338 / 03-11