RESOC ZUID-OOST-VLAANDEREN DOSSIER TER ONDERSTEUNING VAN HET ADVIES VOOR HET JAARLIJKS ONDERNEMINGSPLAN 2012.

Transcriptie

1 RESOC ZUID-OOST-VLAANDEREN DOSSIER TER ONDERSTEUNING VAN HET ADVIES VOOR HET JAARLIJKS ONDERNEMINGSPLAN VDAB Studiedienst

2 1. DEMOGRAFIE In 2007 bedroeg de totale bevolking in de regio Zuid-Oost personen. Het Federaal Planbureau verwacht dat dit aantal de komende jaren iets minder sterk gaat toenemen dan het Vlaamse gemiddelde. Totale bevolking Bron: Federaal Planbureau : vaststellingen, vanaf 2008: prognose Aantallen (duizenden) Oost Resoc Gent & Meetjesland Resoc Dender-Waas Resoc Z-O Doorstromingscoëfficiënt jaar/50-64 jaar Afhankelijkheidsratio jaar en 60+ t.o.v jaar Oost- Resoc Gent & Meetjesland Resoc Dender-Waas Resoc Z-O De doorstromingscoëfficiënt van de bevolking in Zuid-Oost- is vrij sterk achteruitgegaan ten opzichte van die van. De vervanging van arbeidskrachten verloopt in Zuid-Oost- dus problematischer dan gemiddeld. Het Planbureau verwacht dat het verschil pas het volgend decennium terug zal afnemen. De regionale afhankelijkheidsratio de druk van de inactieve bevolking op de werkenden loopt quasi gelijk met het Vlaams gemiddelde, maar ligt hoger dus minster gunstig dan de andere Oost-Vlaamse regio s. Zowel bij de doorstromingscoëfficiënt als de afhankelijkheidsratio valt het op dat de cijfers, vooral de verwachte, van de provincie Oost- beter liggen dan die van en zeker dan die van Zuid-Oost-. De regio heeft het minst gunstige demografisch profiel qua vergrijzing binnen de provincie, samen met regio Meetjesland. 1

3 2. ARBEIDSMARKT Bevolking op beroepsactieve leeftijd (15-64 jaar) Bron: Vlaamse Arbeidsrekening Werkenden NWWZ Niet-beroepsactieven Totaal werkzaamheids werkloos- aantal aantal heids aantal activiteits aantal M ,3% ,1% % V ,9% ,7% % T ,7% ,9% % Oost- M ,2% ,4% % V ,7% ,6% % T ,0% ,0% % % 23% 24% 22% 23% Resoc Zuid-Oost- M ,6% ,2% % V ,4% ,5% % T ,0% ,8% % % Oost- 28% 27% 26% 27% In 2008 had regio Zuid-Oost- een totale bevolking op beroepsactieve leeftijd van personen. De werkzaamheidsgraad bedraagt 69,0%. Dat is 0,7 procentpunten meer dan in 2007, en 2,3 procentpunten hoger dan het Vlaamse gemiddelde. De werkloosheidsgraad ligt net onder het Vlaamse gemiddelde. Samen maakt dit dat de activiteitsgraad 2 procentpunten hoger ligt dan het Vlaamse gemiddelde, vooral door de vrouwen (4 procentpunten hoger). Werkenden per RESOC Provincie Oost Werkzoekenden per RESOC Provincie Oost Zuid-Oost % Dender- Waas % Zuid-Oost % Dender- Waas % Meetjeslan d % Gent & Rand % Meetjeslan d % Gent & Rand % Het aandeel van Zuid-Oost- in de werkenden van de provincie Oost- is iets groter dan het aandeel in de werkzoekenden. In bovenstaande figuren speelt het effect van de grootstadsproblematiek van Gent. 2

4 Doorstromingscoëfficiënt werkende beroepsbevolking jaar/50-64 jaar 130% 120% Vlaams Gewest Oost- RESOC Gent RESOC Dender-Waas RESOC Meetjesland RESOC Zuid-Oost- 110% 100% 90% 80% Net als de doorstromingscoëfficiënt van de totale bevolking ligt die van de werkende beroepsbevolking in Zuid-Oost- in 2008 lager dan het Vlaamse gemiddelde, en ruim lager dan het Oost-Vlaamse gemiddelde. 3

5 3. STRUCTUUR VAN DE ECONOMIE Hoe leest u onderstaande figuur? Deze figuur integreert 3 soorten gegevens (bron: Vlaamse Arbeidsrekening, eigen bewerking): 1) het aandeel van de sectoren in het totaal aantal werkenden in 2008 grootte van de cirkel en gegeven percentage 2) de gemiddelde jaarlijkse procentuele groei tussen 2006 en 2008 van het aantal werkenden binnen een sector positie op de horizontale as 3) de doorstromingscoëfficiënt (verhouding 15 tot 29-jarigen t.o.v. 50 tot 64-jarigen) per sector positie op de verticale as Zowel de gegevens van het Vlaams Gewest (transparante cirkels), als die van de Resoc (volle cirkels) zijn opgenomen. Zo is het mogelijk om het sectoraal gewicht op de tewerkstelling in te schatten, alsook de evolutie van de sector en de huidige mate van vergrijzing, en dit in vergelijking met. De assen staan op het Vlaamse gemiddelde wat betreft groei en vergrijzing van het totaal aantal werkenden. Structuur werkenden 125% 45% Doorstromingscoëfficiënt 100% 75% 2 secundair 22% 22% 3 tertiair 43% 4 quartair 34% 50% 31% 1,8% 25% 1 primair 1,3% -10% -8% -6% -4% -2% 0% 2% 4% Gem. groei werkenden De economische structuur van Z-O- is vrij gelijkend op het Vlaams gemiddelde wat betreft de hoofdsectoren. Het aandeel van de primaire sector in de regionale tewerkstelling is nog beperkter dan het Vlaams gemiddelde, en gaat ongeveer even sterk achteruit. De secundaire sector is qua aandeel in de tewerkstelling (21,9%) ongeveer even groot als in (22,3%), maar ze gaat in de regio sterker achteruit dan gemiddeld in de periode , ondanks de economische hoogconjunctuur. Veel Zuid-Oost-Vlamingen werken in de textielsector, en deze staat onder druk door de scherpe internationale concurrentie. Bovendien is het personeelsbestand van de textielsector bijzonder sterk vergrijsd met een DC van 34%. Ook de Bouw zorgt voor meer dan gemiddelde tewerkstelling in de regio. 4

6 De tertiaire sector is iets kleiner dan het Vlaams gemiddelde, en de groei was iets beperkter. Vooral de Financiële diensten en de Informatica-media-telecom-sector zorgen voor meer dan gemiddelde tewerkstelling in Zuid-Oost-. De quartaire sector is relatief groot qua tewerkstelling. Door de gunstige ligging binnen de Vlaamse Ruit Antwerpen-Gent-Brussel-Leuven zijn de stedelijke centra met hun uitgebreide quartaire dienstverlening zeer goed bereikbaar. Zuid-Oost-Vlamingen werken vooral meer in de Openbare besturen dan gemiddeld. De quartaire sector is ook de enige hoofdsector waar de doorstromingscoëfficiënt boven het Vlaamse gemiddelde ligt. Aandeel sectoren (top-15) in de werkende bevolking: RESOC versus -40% -20% 0% +20% +40% +60% +80% +100% +120% +140% 3 Textiel, kleding en schoeisel 23 Openbare besturen 18 Financiële diensten 13 Bouw 17 Informatica, media en telecom 2 Dranken, voeding en tabak 25 Gezondheidszorg 15 Transport, logistiek en post 26 Maatschappelijke dienstverlening 14 Groot- en kleinhandel 24 Onderw ijs 19 Zakelijke dienstverlening 20 Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling 16 Horeca en toerisme 5 Chemie, rubber en kunststof De top-15 van grootste sectoren loopt grotendeels gelijk met die van. Het secundaire Textiel-kleding-schoeisel neemt de plaats in van het eveneens secundaire Metaal. Werkende bevolking (2008) 0, Bron: Vlaamse Arbeidsrekening - Eigen bewerking Resoc Zuid-Oost- - Top 15 en hoofdsectoren Sector Sectoromschrijving aantal werkenden aandeel tov doorstroming* 1 T 14 Groot- en kleinhandel ,3% -1,6% 118% 2 Q 23 Openbare besturen ,2% +45,3% 55% 3 Q 24 Onderwijs ,7% -7,0% 75% 4 Q 26 Maatschappelijke dienstverlening ,4% -1,1% 112% 5 S 13 Bouw ,2% +12,8% 105% 6 T 19 Zakelijke dienstverlening ,6% -16,4% 111% 7 T 15 Transport, logistiek en post ,0% +2,4% 36% 8 Q 25 Gezondheidszorg ,7% +3,2% 73% 9 T 18 Financiële diensten ,7% +44,2% 55% 10 T 16 Horeca en toerisme ,2% -22,6% 116% 11 T 20 Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling ,2% -20,0% 523% 12 T 17 Informatica, media en telecom ,7% +8,4% 87% 13 S 2 Dranken, voeding en tabak ,6% +5,4% 110% 14 S 3 Textiel, kleding en schoeisel ,5% +125,1% 34% 15 S 5 Chemie, rubber en kunststof ,9% -25,3% 94% Totaal % Primaire sector ,3% -28,0% 33% Secundaire sector ,9% -1,8% 96% Tertiaire sector ,2% -3,7% 100% Quartaire sector ,5% +8,5% 73% * doorstromingscoëfficiënt jaar/50-64 jaar 5

7 De jobratio geeft aan dat er per 100 inwoners bijna 52,6 jobs zijn. Dat zijn er bijna 15 minder dan gemiddeld in. Jobratio - aantal jobs per 100 inwoners op arbeidsleeftijd (15-64 jaar) Bron: Vlaamse Arbeidsrekening Oost- Dender-Waas Gent & Rand Meetjesland Z-O ,9 55,8 51,4 51,8 52,6 56,6 57,2 56,8 61,6 62,4 58,0 65,4 66,3 63,5 67,2 82,4 83, ,0 Een hoge werkzaamheidsgraad (veel mensen aan het werk) in combinatie met een lage jobratio (weinig werk in eigen streek) kan uiteraard enkel indien er gewerkt wordt in andere regio s. De uitgaande pendel overtreft dan ook ruimschoots de inkomende pendel: er is een negatief pendelsaldo van ruim Regionale in- en uitgaande pendel Resoc Z-O- Uitgaande pendel Bron: Vlaamse Arbeidsrekening Totaal Secundair Tertiair Quartair aantal werkenden % aantal % aantal % aantal % wonend in Resoc Z-O & werkend buiten Resoc Z-O % % % % Top-5 pendelregio's Brussels H. Gewest % % % % Resoc Gent % % % % Resoc Halle-Vilvoorde % % % % Resoc Dender-Waas % % % % Waals Gewest % 811 5% % % Inkomende pendel aantal werkenden % aantal % aantal % aantal % werkend in Resoc Z-O & wonend buiten Resoc Z-O % % % % Top-5 pendelregio's Resoc Halle-Vilvoorde % % % % Resoc Dender-Waas % % % % Resoc Gent % % % % Waals Gewest % % % 959 3% Resoc Zuid-West % % 881 2% 801 3% Pendelsaldo Er wordt vooral naar Brussel gependeld (36%), en naar de aangrenzende regio's Gent en Halle-Vilvoorde (16 à 17%). De inkomende pendel komt vanuit Halle-Vilvoorde, Dender- Waas en Gent. Vooral de tertiaire en quartaire sector zorgen voor de grote uitgaande pendelstroom. Deze pendel zorgt ervoor dat het werkgelegenheid een ander beeld geeft van de regionale economie: vooral de primaire en secundaire sector wegen zwaarder in de werkgelegenheid, het aandeel van de quartaire is een beetje groter, maar de plaatselijke tertiaire werkgelegenheid is een stuk minder groot dan de tewerkstelling van de bevolking. De centrale ligging in bevordert uiteraard de Zuid-Oost-Vlaamse interregionale mobiliteit. 6

8 Aandeel hoofdsectoren - relatief tov Vlaams Gewest werkende bevolking versus werkgelegenheid (2008) 15% 10% 5% 0% -5% -10% -15% -20% -25% -30% Primair Secundair Tertiair Quartair Werkgelegenheid Werkende bevolking Werkgelegenheid (2008) Bron: Vlaamse Arbeidsrekening - Eigen bewerking Resoc Zuid-Oost- Sector Sectoromschrijving (VDAB-28) aantal jobs aandeel tov Vlaams Gewest 1 T 14 Groot-en kleinhandel ,0% +6,6% 2 Q 26 Maatschappelijke dienstverlening ,0% +18,5% 3 Q 24 Onderwijs ,5% +6,4% 4 S 13 Bouw ,5% +25,4% 5 Q 25 Gezondheidszorg ,9% +29,1% 6 Q 23 Openbare besturen ,0% +1,7% 7 T 19 Zakelijke dienstverlening ,7% -29,0% 8 S 03 Textiel, kleding en schoeisel ,3% +235,3% 9 T 15 Transport, logistiek en post ,2% -31,0% 10 T 16 Horeca en toerisme ,0% -7,9% 11 T 20 Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling ,7% -11,0% 12 S 02 Dranken, voeding en tabak ,2% +16,7% 13 S 05 Chemie, rubber en kunststof ,4% -9,8% 14 P 01 Primaire sector ,1% -3,7% 15 T 21 Diensten aan personen ,0% +13,4% 16 S 08 Vervaardiging van machines en toestellen ,7% -12,8% 17 T 18 Financiele diensten ,7% -21,4% 18 S 07 Metaal ,5% -40,3% 19 Q 22 Ontspanning, cultuur en sport ,1% -17,8% 20 S 10 Hout- en meubelindustrie ,0% +21,1% Totaal Primaire sector ,1% -3,7% Secundaire sector ,6% +9,6% Tertiaire sector ,2% -11,5% Quartaire sector ,9% +10,8% 7

9 4. ARBEIDSMARKT: DE VACATURES Vacatures Resoc Zuid-Oost- Bron: Studiedienst VDAB Vacatures per sector Top-20 - alle circuits (NEC en tewerkstellingsmaatregelen) Sector Sectoromschrijving Ontvangen Aandeel tov Openstaand (*) 1 T 20. Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling ,9% +12,9% T 14. Groot- en kleinhandel ,2% -2,7% Q 26. Maatschappelijke dienstverlening ,2% +11,9% Q 24. Onderwijs 748 3,3% -4,1% 48 5 S 13. Bouw 742 3,2% +20,4% T 19. Zakelijke dienstverlening 598 2,6% -54,5% 93 7 Q 25. Gezondheidszorg 421 1,8% +4,7% 78 8 T 16. Horeca en toerisme 296 1,3% -37,0% 70 9 Q 23. Openbare besturen 295 1,3% -36,9% T 15. Transport, logistiek en post 196 0,9% -33,3% T 21. Diensten aan personen 169 0,7% -64,4% S 08. Vervaardiging van machines en toestellen 162 0,7% +26,8% S 05. Chemie, rubber en kunststof 158 0,7% +97,2% T 17. Informatica, media en telecom 127 0,6% -60,5% S 02. Dranken, voeding en tabak 98 0,4% -36,8% S 03. Textiel, kleding en schoeisel 95 0,4% +150,9% S 07. Metaal 94 0,4% -18,3% P 01. Primaire sector 60 0,3% -54,5% S 10. Hout- en meubelindustrie 49 0,2% +13,9% S 11. Overige industrie 45 0,2% +0,7% 12 Totaal ,5% (tov ) Primaire sector 60 0,3% -54,5% 10 Secundaire sector ,7% +7,3% 304 Tertiaire sector ,2% +1,1% Tertiaire zonder uitzend ,3% -36,2% 549 Quartaire sector ,8% -7,7% 373 (*) Gemiddelde van het openstaand saldo op het einde van de maand in 2010 (=totaal/12) De vacatures in Zuid-Oost- komen vooral uit de tertiaire sector, met Groothandel als meest vragende sector. Ook de Maatschappelijke dienstverlening (dienstencheques) zitten in de lift, en ook de uitzendbureaus en de secundaire sectoren (Bouw, Machines, Chemie, Textiel) zorgen voor relatief veel vacatures. Aandeel hoofdsectoren in vacatures NEC Zonder uitzendvacatures % 1% 80% Aandeel uitzendvacatures in NEC 21% 16% Primair 70% 60% 40% 53% Secundair Tertiair zonder Uitzend 50% 40% 30% 38% 33% Quartair 20% 10% Resoc Zuid-Oost- 0% Resoc Zuid-Oost- 8

10 De crisisbestendige quartaire sector kende vorig jaar slechts een lichte dip en heeft duidelijk de sterkste groei op langere termijn. De secundaire, tertiaire en uitzendsector zijn in 2010 nog niet helemaal hersteld van de verminderde vraag tijdens de crisis. Evolutie ontvangen vacatures NEC (2006=100) 175 Totaal Secundair Tertiair zonder Uitzend Quartair Uitzendvacatures Er zit gevoelig minder spanning op de Z-O-Vlaamse arbeidsmarkt: er waren in 2009 en 2010 gemiddeld 1,7 werkzoekenden meer beschikbaar per vacature in de regio dan gemiddeld in (5,5 versus 3,8). Sinds juli 2010 is de spanning ook in Z-O- weer aan het toenemen door de verbeterende conjunctuur (meer vraag/vacatures en minder aanbod/werkzoekenden). Spanningsgraad - aantal werkzoekenden per vacature Bron: Studiedienst VDAB jan/09 apr/09 jul/09 okt/09 jan/10 apr/10 jul/10 okt/10 Gent & Rand Dender-Waas Meetjesland-Leie Z-O- 9

11 5. ARBEIDSMARKT: DE WERKZOEKENDEN Aantal NWWZ (jaargemiddelde)- Resoc Zuid-Oost- RESOC Zuid-Oost Aantal Aandeel Aantal Aandeel Aantal Aandeel % groei 2010 Totaal % % % +0,2% A. Categorie NWWZ WZUA ,1% ,8% ,5% -1,8% Schoolverlater ,6% 957 7,7% 939 7,6% +1,9% Vrij Ingeschreven ,7% 943 7,6% 841 6,8% +12,1% Andere ,6% 847 6,8% 762 6,2% +11,2% B. Socio-demografische variabelen Geslacht Mannen ,9% ,0% ,5% +1,2% Vrouwen ,1% ,0% ,5% -0,8% Leeftijd <25 jaar ,8% ,5% ,8% -1,5% jaar ,0% ,4% ,9% -0,7% 50 jaar en ,2% ,2% ,3% +3,4% Studieniveau Laaggeschoold ,5% ,1% ,5% -2,3% Middengeschoold ,5% ,2% ,4% +2,7% Hooggeschoold ,0% ,7% ,1% +4,6% Origine Autochtonen ,2% ,1% ,8% -1,8% Allochtonen ,8% ,9% ,2% +11,8% C. Werkloosheidsduur <1 jaar werkloos ,9% ,0% ,1% -5,1% waarvan < 3 maanden ,9% ,0% ,7% -6,6% 1 tot 2 jaar werkloos ,5% ,5% ,9% +10,7% > 2 jaar werkloos ,6% ,4% ,6% +7,2% waarvan > 5 jaar ,8% ,6% ,8% +16,8% D. Kansengroepen & diversiteit Kortgeschoolden ,5% ,1% ,5% -2,3% Arbeidsgehandicapten ,3% ,9% ,0% -6,2% Allochtonen ,8% ,9% ,2% +11,8% Ouderen ,2% ,2% ,3% +3,4% Allochtoon én kortgeschoold ,4% ,3% 939 7,6% +8,9% <25 jaar én kortgeschoold ,3% ,2% ,4% -1,6% De relatief sterke aanwezigheid van de quartaire sector in de Zuid-Oost-Vlaamse tewerkstelling zorgt voor een minder conjunctuurgevoelige arbeidsmarkt het voorbije decennium. Evolutie aantal NWWZ - Totaal Tot Tot Zuid-Oost

12 De structuur van de werkzoekendenpopulatie in de Zuid-Oost- wijkt ook op enkele andere punten af van : - Meer ouderen en minder jongeren. Vooral de ondervertegenwoordiging van de jongeren is een evolutie die vooral de laatste jaren zichtbaar wordt. - Meer laaggeschoolden en minder hooggeschoolden. - Minder allochtonen. De voorbije jaren was er wel een procentueel sterkere toename. Het aandeel van de allochtonen is nu ruim dubbel zo hoog als in Relatief iets meer personen met een arbeidshandicap. Aandeel kansengroepen in NWWZ - Hooggeschoolden Aandeel kansengroepen in NWWZ - Kortgeschoolden 20% Hoog 65% KG Hoog Zuid-Oost- KG Zuid-Oost- 60% 15% 55% 10% 50% 5% % % 30% 25% Aandeel kansengroepen in NWWZ - Jongeren & Ouderen Evolutie aantal NWWZ - Origine Allochtonen Allochtonen Zuid-Oost- 20% % % 150 5% 0% <25 jaar <25 jaar Zuid-Oost Zuid-Oost

13 Gemiddelde maandelijkse instroom vanuit werk en uitstroom naar werk van werkzoekenden (nwwz) Bron: Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Instroom Uitstroom Saldo Prov. Oost- Instroom Uitstroom Saldo Resoc Z-O- Instroom Uitstroom Saldo De dynamiek van de werkloosheid is de voorbije kwartalen vrij gelijkaardig verlopen in Zuid-Oost- en. Tijdens het laatste kwartaal van 2008 en 1 ste kwartaal van 2009 stromen in de regio meer mensen vanuit werk naar werkloosheid dan omgekeerd, en stoot de vraagkant dus meer af dan het kan opnemen. Dat was in ook zo. Ook nadien volgt de regio de Vlaamse evolutie. Werkloosheid: in- en uitstroom Resoc Instroom Resoc Z-O- Uitstroom Resoc Z-O Saldo (linkeras) Saldo Resoc Z-O- (rechteras) Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q

14 6. BIJKOMENDE GEGEVENS OVER DE ARBEIDSMARKT De collectieve ontslagen De bedrijven hebben de verplichtingen om in geval van een collectief ontslag (door herstructurering, herlocatie, ) dit aan VDAB te melden (sociale interventieadviseurs en tewerkstellingscel) In was het jobverlies door collectieve ontslagen nog nooit zo groot als in 2009, maar ook in 2010 vielen er nog meer dan jobs te betreuren (-27% op jaarbasis). Vooral in de secundaire sector was het jobverlies groot, maar Zuid-Oost- bleef bijna helemaal buiten schot. Er vielen in 2010 nog 38 ontslagen als gevolg van een collectief ontslag, een fractie van het aantal in 2009 (634). Collectieve ontslagen in 2010 Resoc Zuid-oost- Naam bedrijf Gemeente Aantal bedreigde werknemers Sector 1. GATES EUROPE Erembodegem Chemie, rubber en kunststof 2. KOMPAS CAMPING Oudenaarde Horeca en toerisme Totaal 38 Collectieve ontslagen Aantal betrokken werknemers Collectieve ontslagen Aandeel per sector Horeca en toerisme 29% 05 Chemie, rubber en kunststof 71% Zuid-Oost- (linkeras) (rechteras) 12

15 Demografie van ondernemingen Wat zegt deze indicator? De oprichtings- en uittredingsratio s beschrijven het proces van oprichten en verdwijnen van bedrijven. De oprichtingsratio is de verhouding van het aantal oprichtingen ten opzichte van het aantal actieve ondernemingen (BTW-plichtigen). De uittredingsratio is de verhouding van het aantal stopzettingen en faillissementen ten opzichte van het aantal actieve ondernemingen. Het verschil van beide indicatoren is de nettogroeiratio. De turbulentieratio is de som van de oprichtings- en uittredingsratio s. De turbulentieratio geeft aan in welke mate het economisch weefsel zich vernieuwt. Maar een te hoge ratio op zich is ook niet goed. Er moet een gezond evenwicht zijn tussen intrede en uittrede van bedrijven. Een te hoge uittrede gaat gepaard met het verlies van investeringen, banen enz. Dit brengt eveneens onzekerheid voor nieuwe bedrijven. Oprichtingen, stopzettingen en faillissementen maken deel uit van het proces van economische ontwikkeling en geven een beeld van de dynamiek van een regio. In een dynamische economie krijgen bedrijven de kans om te starten en zich te ontplooien. Ze zorgen daarbij voor vernieuwing in het aanbod van diensten en producten. Ook mislukkingen horen bij dit proces van economische ontwikkeling. Mislukkingen hoeven niet noodzakelijk als negatief beschouwd te worden als uit die falingen nieuwe activiteiten groeien, mogelijks in meer vraaggeoriënteerde sectoren. Demografie van ondernemingen Bron: FOD Economie Aantal actieve ondernemingen Aantal oprichtingen Aantal stopzettingen Oprichtingsratio 8,9 8,3 8,9 Uittredingsratio 6,6 7,0 6,7 Netto groeiratio 2,3 1,3 2,1 Turbulentieratio 15,5 15,2 15,6 Resoc Zuid-Oost- Aantal actieve ondernemingen Aantal oprichtingen Aantal stopzettingen Oprichtingsratio 8,4 7,9 8,3 Uittredingsratio 6,4 7,1 6,7 Netto groeiratio 2,1 0,8 1,5 Turbulentieratio 14,8 15,0 15,0 Stedelijke centra noteren meestal meer oprichtingen en ook stopzettingen. Dit is eigen aan de mogelijkheden die dergelijke centra bieden. Landelijke gebieden worden doorgaans meer gekenmerkt door een groter aandeel bedrijven die verankerd zijn in de regio waardoor het vernieuwingsproces er zwakker is. Net zoals de voorgaande jaren, was de dynamiek in Zuid-Oost- lager dan die in. Ondanks de gevoelige verbetering van de dynamiek t.o.v. crisisjaar 2009, nam het verschil met in 2010 weer toe. De stopzettingen zitten op hetzelfde niveau als het Vlaams gemiddelde, maar er zijn relatief minder oprichtingen. 13

16 Economische werkloosheid Tijdelijke werkloosheid omwille van economische redenen is een uiterst geschikt instrument voor ondernemingen om een tijdelijke vermindering van het werkvolume op te vangen zonder werknemers te moeten ontslaan. Daarom geeft het tevens een goede indicatie van het economische klimaat. Bovendien werd in het kader van de crisismaatregelen besloten om tijdelijke werkloosheid ook voor bedienden toe te laten, van 25 juni 2009 tot (voorlopig) 31 maart Economische werkloosheid - aantal personen Bron: Vlaamse Arbeidsrekening - Crisisbarometer Q1/08 Q2/08 Q3/08 Q4/08 Q1/09 Q2/09 Q3/09 Q4/09 Q1/10 Q2/ Oost Resoc Gent Resoc Dender-Waas Resoc Meetjesland Resoc Z-O De minder conjunctuurgevoelige regionale arbeidsmarkt uit zich ook in de beperktere toename van de economische werkloosheid in Zuid-Oost- tijdens de crisis. Ervoor had de regio in absolute aantallen de hoogste economische werkloosheid van de provincie, maar tijdens de crisis was deze zowel in regio Gent als in regio Dender-Waas hoger. Economische werkloosheid - aantal personen (Q1/07 = 100) Oost- Resoc Gent Resoc Dender-Waas Resoc Meetjesland Resoc Z-O- Economische werkloosheid - aantal personen Gemiddelde laatste 4 kwartalen Resoc Gent Resoc Dender-Waas Resoc Meetjesland Resoc Z-O- 50 I II III I I II III I I II III I I II 0 IV I II III IV I II III IV I II

17 7. DE DIENSTVERLENING VAN VDAB VDAB gebruikt het cumulatief aantal werkzoekenden 1 vaak als referentiepopulatie. Het aandeel van bepaalde groepen in deze populatie kan worden vergeleken met hun aandeel in de dienstverlening. Niet-werkende werkzoekenden (gecumuleerd aantal januari-december) Bron: Studiedienst VDAB Totaal Kortgeschoold ,6% ,3% ,4% ,2% ,9% PmAH ,8% ,0% ,6% ,8% ,3% Allochtoon ,6% ,5% ,3% ,6% ,2% Oudere ,0% ,2% ,0% ,7% ,1% Resoc Zuid-Oost- Totaal Kortgeschoold ,1% ,5% ,6% ,0% ,5% PmAH ,0% ,3% ,2% ,0% ,4% Allochtoon ,9% ,0% ,3% ,1% ,1% Oudere ,9% ,5% ,6% ,3% ,6% Het totaal aantal NWWZ nam na enkele jaren van daling weer toe in 2009 en In Zuid- Oost- waren er personen minstens één dag ingeschreven als werkzoekende in de loop van Ook het aantal werkzoekenden uit drie van de vier prioritaire doelgroepen steeg op jaarbasis. Bij de ouderen en de allochtonen is dit het meest uitgesproken, het aantal personen met een arbeidshandicap nam licht af op jaarbasis. Ook het aandeel van de kortgeschoolden daalde. Hun aantal steeg dus minder sterk dan het totaal. Aandeel kansengroepen in cum. aantal NWWZ (2010) % 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Resoc Zuid-Oost- Kortgeschoold PmAH Allochtoon Oudere De vertegenwoordiging van de kortgeschoolden, de PmAH en de ouderen in de populatie NWWZ is iets groter dan gemiddeld in, terwijl er relatief minder allochtonen zijn. De uitstroom (uit de werkloosheid) na traject ligt in Zuid-Oost- voor de totale groep 2 procentpunten boven het Vlaams gemiddelde. Ook de meeste kansengroepen vinden beter de weg uit de werkloosheid in de regio dan gemiddeld in. Enkel bij de PmAH ligt de uitstroom iets lager. 1 Dit is het aantal personen dat tijdens het voorbije jaar minstens één dag ingeschreven is als niet-werkende werkzoekende. 15

18 Uitstroom uit de werkloosheid na traject (2010) 70% 65% 60% 65,9% 67,9% 62,0% 64,3% 59,3% 58,6% 61,5% 62,9% 59,0% 55% 51,2% 50% 45% 40% Alle NWWZ Kortgeschoolden PmAH Allochtonen Ouderen Resoc Zuid-Oost- De samenstelling van de werkzoekendenpopulatie weerspiegelt zich deels in de vertegenwoordiging van de kansengroepen in de opleidingen. Cursisten in de competentiecentra - Resoc Zuid-Oost- Bron: Studiedienst VDAB Gestarte opleidingen - kenmerken cursisten volgens woonplaats Resoc Zuid-Oost- Totaal Kortgeschoold ,0% ,7% PmAH ,3% 410 7,4% Allochtoon ,8% ,1% Oudere ,6% 463 8,4% Gestarte opleidingen - volgens sector (top-15) Resoc Zuid-Oost- aantal % aantal % TERTIAIRE SECTOR % % ANDERE SECTOREN % % SOLLICITATIE TRAINING % % SOCIAL PROFIT % 456 8% TRAJECTWERKING % 345 6% ALGEMENE VORMING % 333 6% MIGRANTEN % 308 6% BOUW % 266 5% METAAL % 166 3% LOGISTIEK % 148 3% VERVOER % 132 2% INDUSTRIELE AUTOMATISERING % 131 2% SCHOONMAAK % 89 2% VERKOOP % 82 1% CONFECTIE - VORMGEVING 858 1% 70 1% Rest % 222 4% Totaal

19 8. CONCLUSIES De socio-economische gegevens brengen enige kansen en bedreigingen aan het licht. De hoge werkzaamheid en lage werkloosheid heeft Zuid-Oost- te danken aan zijn gunstige ligging binnen de Vlaamse Ruit Gent-Antwerpen-Leuven-Brussel. Er wordt dan ook massaal gependeld naar de nabije stedelijke centra. In de regio zelf is het aantal jobs eerder beperkt, met een relatief lage jobratio van 52,6. Ook het aantal nieuwe vacatures lag er in 2010 relatief laag: de spanningsgraad is er het hoogst van de Oost-Vlaamse regio s (=hoogst aantal werkzoekenden per vacature). De vergrijzing van de werkende bevolking is iets meer uitgesproken dan gemiddeld, en volgens de prognoses van het Federaal Planbureau zal dit ook in de toekomst zo blijven. De secundaire sector zorgt voor meer werkgelegenheid dan gemiddeld, maar de relatief grote textielsector in Zuid-Oost- heeft het moeilijk: de tewerkstelling gaat er achteruit en ze genereert niet veel nieuwe vacatures meer. Bovendien is de vergrijzing van het personeel er erg groot (doorstromingscoëeficiënt van 34). Gelukkig floreert de bouwsector in de regio. De tertiaire sector is nog nipt de grootste sector in de regio - zowel qua tewerkstelling als qua vacatures maar is in vergelijking met kleiner dan gemiddeld, net als de groei. De quartaire sector is bijna even groot als de tertiaire in Zuid-Oost-, hetgeen de tewerkstelling duidelijk minder conjunctuurgevoelig maakt dan gemiddeld. Bovendien groeit de tewerkstelling er sterker dan gemiddeld in. De sector heeft wel een vergrijsde leeftijdsstructuur, maar dat geldt voor heel. 17