Raakvlakken Cardiologie - Geriatrie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Raakvlakken Cardiologie - Geriatrie"

Transcriptie

1 Raakvlakken Cardiologie - Geriatrie Dr. C. J. Kalisvaart Klinisch Geriater Kennemer Gasthuis Haarlem

2 Geriatric Cardiology: A Global Growth Industry Joseph S. Alpert, MD Department of Medicine University of Arizona Health Sciences Center, Tucson, Arizona Editor-in-Chief, American Journal of Medicine

3

4 The American Journal of Geriatric Cardiology

5 Society of Geriatric Cardiology ACC/SGC release curriculum initiative focusing on geriatric cardiology 2013 Future increases in the number of older patients prompted combined action from the two organizations.

6 Introductie Vergrijzing, aantal ouderen neemt toe

7 Demografie KG Haarlem: okt 2013 Geriatrie Gem.lft: 82,5 (65-92) 85% CV ziekte Cardiologie CCU: 63,9 (41-90) 9pt >65 jaar (60%) Afdeling: 72.3 (49-99) 20 pt >65 (80%)

8 De geriatrische patiënt Kwetsbaar/frail 1. Somatische ziekten: oud en nieuw 2. Neuro-Psychiatrische ziekten 3. Functionele stoornissen 4. Sociale problemen 5. Voedingstoestand 6. Polyfarmacie CGA= Comprehensive Geriatric Assessment datum Keeskalisvaart

9

10 EFFECTEN VAN VEROUDERING OP HET CARDIOVASCULAIRE SYSTEEM

11 Belangrijkste Effecten van veroudering op Cardiovasculaire Structuur en Functie Toename vasculaire + myocardiale stijfheid Afname -adrenergic en baroreceptor responsiveness Impaired sinus node function Impaired endothelial function Netto effect Forse reductie van CV reserve

12 Clinical Implications Verhoogde systolische BP en pols druk Verhoogde prevalentie van atrial fibrillation, heart failure, met name heart failure met behouden LV functie. Verhoogde prevalentie van bradyarrhythmias and sick sinus syndrome Slechtere prognose geassocieerd met alle CV ziekten.

13 Spectrum van hartziekten bij ouderen Arrhythmias atrial fibrillation ventricular Atherosclerotic vascular disease cerebrovascular disease peripheral vascular disease CAD chronic stable angina acute ischaemic syndromes Conducting System Disease Congestive Heart Failure Systolic Diastolic Hyperlipidemia Hypertension Hypertrophic cardiomyopathy Valvular Heart Disease Aortic sclerosis Aortic stenosis Mitral annular calcification

14 Ziekte presentatie Atypische symptomatologie - Angina minder frequent - Dyspneu en vermoeidheid vaak eerste symptoom angina. - Gastrointestinale symptomen vaak aanwezig - verwardheid, duizeligheid, andere CNS sx s Non-diagnostic ECG tgv IVCD, LVH, paced rhythm, electrolyte abnormalities

15 Hospital Mortality for Cardiovascular Causes Total deaths (in thousands) Age > 65 Acute MI (87.2%) Arrhythmias (70.6%) Heart failure (88.1%) Cerebrovascular disease (75.4%) Source: National Hospital Discharge Survey, 1998.

16 Prognosis after AMI by Age Source: Circulation 1996;94:

17 Prevalentie AF Nederlandse Hartstichting: 2000 Prevalentie neemt toe met de leeftijd 8.3% bevolking: man>vrouw < 0.5% : jaar 0.7% : jaar 8-15% : >80 jaar 17.8%: >85 jaar 2006: >55: pt/inc /jaar

18 Prevalence of OH in Relationship to Age

19 Hartfalen=Breinfalen patiënten met hartfalen in NL >55 jaar: 125/ HF is independently associated with CI (OR= 1.62) CI in HF is independently associated: increased 1 yr mortality/ increased functional disability Dementie: in NL Mild Cognitive Impairment: 17% boven 65 jaar Geheugenstoornis, traagheid en aandachtstoornissen: van belang voor compliancy therapie HF!

20 Hartfalen Mild cognitive impairment, screening, and patient perceptions in heart failure patients. Gallagher R, et al.j Card Fail Sep;19(9): HF patients: elderly (mean, years; SD, 11.52). 22% were classified as impaired, 45% had noticed a change in cognition, 15% reported that they were affected in their daily lives. delayed recall, visuospatial/executive function, and abstraction.

21 De ene oudere is de andere niet

22 Frailty Frailty: kwetsbaarheid, bestaand wankel evenwicht van een persoon. Verstoring in meerdere onderling gerelateerde systemen, resulterend in afname reservecapaciteit. Kwetsbaarheid vergroot het risico op negatieve gezondheidsuitkomsten en geeft daarmee een verhoogd risico op functieverlies. Geen consensus rond definitie en daarbij behorende klinische instrumenten.

23 Frailty: leading cause of death in elderly. Frailty increased steadily with age: years 4%; years 7%; years 9% years 16%; older than 85 years 26%. Frailty was statistically more prevalent in women (9.6%) than in men (5.2%). CGA gold standard to detect frailty.

24 Meetinstrumenten frailty BADL (basic activities daily living): Katz survey iadl (instrumental activities) Grip strength Timed Up and Go (TUG) Test, gait speed MNA (mini nutritional assesment), serum albumine MMSE (mini mental state examination)

25 Incidentie slechte uitkomsten 3-jaar adjusted hazard ratio for mortality was 2.24 (95% CI ), p= Fried LP, Tangen CM, Walston J, et al. Frailty in older adults: evidence for a phenotype. J Gerontol A Biol Sci Med Sci 2001; 56: M

26 Impact frailty and cardiovasculair disease

27 Impact frailty and cardiovasculair disease

28 Mortality or Major Morbidity According to Gait Speed and the STS Risk Score Afilalo J et al. Gait speed as an incremental predictor of mortality and major morbidity in elderly patients undergoing cardiac surgery. J Am Coll Cardiol 2010;56:

29 Frailty and TAVI

30 Risicostratificatie Society of Thoracic Surgeons (STS) score en euroscore. Voorspellen mortaliteitspercentage. STS en (logistic) euroscore suboptimaal bij hoog risico patienten. Specifieke geriatrische condities die niet worden meegenomen in deze scores kunnen grote impact hebben op de prognose bij oudere patienten.

31 NYHA klasse II Ejectiefractie 35% Dhr. H. 77 jaar, ernstige symptomatisch AoS Milde pulmonale hypertensie GFR 51 ml/min/1.73m2 Reumatoide artritis Slecht ter been EuroSCORE II 2,51%

32 Mw. T. 89 jaar, ernstige symptomatisch AoS NYHA klasse II Ejectiefractie 30% GFR 45ml/min/1.73m2 Diabetes mellitus wv insuline mammacarcinoom wv chemo, RT en OK. EuroSCORE II 10,77%

33 EuroSCORE II 2,51% Dhr. H. 77 jaar, ernstige symptomatisch AoS TUG: >20 sec Knijpkracht 22kg MMSE: 24 punten MNA: >12 punten BADL: 3x/wk hulp bij douchen iadl: hulp in huishouden Vermoeid, verlaagde fysieke activiteit. Conclusie: frail

34 Mw. T. 89 jaar, ernstige symptomatisch AoS EuroSCORE II 10.77% TUG: <20 sec Knijpkracht 18kg MMSE: 29 punten MNA: <12 punten BADL: zelfstandig iadl: hulp in huishouden 3x wk gymnastiek les Conclusie: niet frail

35 Delier datum

36 Long term outcome after a delirium Mortality Chance of mortility after delirium within 2 years Hazard Ratio 1,95 (7 studies) Hospitalmortality up till 76% Mortality after 1 year up till 40% Witlox, Eurelings, de Jonghe, Kalisvaart, Eikelenboom, van Gool, JAMA, July 28, 2010 van Maarschalkerweerd, 1994 (TGG) Admission to elderly home or nursing home Chance within 15 months Odds Ratio 2,41 (7 studies) Dementia Chance of cognitive decline/dementia within 4 years Odds Ratio 12,53 (2 studies) M.Kat relation delirium and cognitive decline 70% 36

37 Delirium Risk Assessment Score (DRAS) Risk factor score 1 Acute admission Acute admission in hospital/er 3 2 Cognitive impairment/mci Each memory problem indicated by patient or family 2 3 Age> 75 Age of 75 or older 1 4 Vision/hearing problem Each visual and/or hearing problem which hinders the patient 1 5 ADL/mobility problem Patient needs help with ADL and/or mobility 1 6 Co-morbidity> 2 2 of more illnesses present ast admission 1 7 Medication> 5 More than 5 drugs at admission 1 8 Ealier delirium Delirium in medical history 1 9 Alcohol abuses > 4 4 or more units of alcohol per day 1 Score 5 of higher = risk for delirium Total (0-12) Vreeswijk, Kalisvaart 2013; article submitted

38 Delirium in the CCU Baden, Vreeswijk, Kalisvaart et al. 2013; submitted Delirium prevention study in a CCU Risk assessment using the Delirium Risk Assessment Score (DRAS) Prevention medical (haloperidol or clozapine) Prevention non-medical (Best Supportive Care protocol = nursing interventions)

39 Delier en de CCU/KG Incidentie > 65 jaar: 23 % Incidentie > 75 jaar: 36,4% DRAS > 6: 55,3 % DRAS > 9: 100% Ernst: DRS: mean 12,3 (max31)

40 Delirium in the CCU Subgroup phase 1 phase 2 p-value N delirium 23/80 9/ * Severity Delirium Rating Scale (DRS) mean [SD] (range) 16.6 [5.7] (10-31) 17.1 [4.2] (14-27) 0.45# Deliriu O Meter (DOM) mean [SD] )range) [4.9] (6-23) 11.1 [6.4] (6-26) 0.81# Delirium duration Days Mean [SD] (range) 2.9 [3.5] ( 1-15) 3.7 [1.9] (1-7) 0.18# Admission duration CCU mean [sd] (range) days Hospital mean [sd] (range) days 0.9 [0.6] ( ) 6.5 [9.4] ( ). 1.5 [1.6] ( ) 5.0 [5.7] ( ) 0.08# 0.85# Conclusion: Delirium incidence and severity is high among elderly CCU patients. The DRAS is effective in identifying patients at risk. Prevention strategies results in significant reduction of incidence (53%) for this patients.

41 Conclusie Er is een snelle groei van het aantal ouderen met hartziekten Mortaliteit bij ouderen met HZ is hoog. Kwetsbare ouderen zijn goed in kaart te brengen. Zorgvuldige selectie van kwetsbare patienten is noodzakelijk voor de juiste begeleiding en behandeling. Geriatrie en cardiologie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en is een enorme groeimarkt.

SCREENING KWETSBARE OUDEREN MULTIDISCIPLINAIRE BEHANDELING! BIJ OPNAME:

SCREENING KWETSBARE OUDEREN MULTIDISCIPLINAIRE BEHANDELING! BIJ OPNAME: SCREENING KWETSBARE OUDEREN BIJ OPNAME: MULTIDISCIPLINAIRE BEHANDELING! Kees Kalisvaart Klinisch geriater Ralph Vreeswijk Verplegingwetenschapper Spaarne Gasthuis Haarlem DE ENE OUDERE IS DE ANDERE NIET

Nadere informatie

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors Gender differences in heart disease Dr Danny Schoors Women are meant to be loved, not to be understood Oscar Wilde (1854-1900) 2 05/01/16 Inleiding Cardiovasculaire ziekte 7 tot 10 jaar later dan bij mannen

Nadere informatie

Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie

Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie Klassiek Symptomen 1:1 Ziekte Klassiek Geriatrische ziekte uiting Waarom? Ziektebeloop: Patiënten met bv. kanker, hartfalen, dementie. Lorenz KA Ann Int

Nadere informatie

Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen?

Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen? Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen? Bianca Buurman, RN, PhD Afdeling ouderengeneeskunde AMC Amsterdam Levensverwachting en beperkingen in functioneren Van huidige generatie: 50 % nog in leven

Nadere informatie

CVRM addendum (kwetsbare) ouderen

CVRM addendum (kwetsbare) ouderen CVRM addendum (kwetsbare) ouderen Prof. Dr. Majon Muller Internist-OUDGNK Hoofd sectie OUDGNK Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian

Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian Pruijsers-Lamers, Verpleegkundig Specialist Cardiologie

Nadere informatie

Heart and Soul. Cardiovasculair en Depressie

Heart and Soul. Cardiovasculair en Depressie Heart and Soul Cardiovasculair en Depressie Ten leading causes of DALY s 2030 - high income countries (in %) - Unipolar depressive disorder 9.8 Ischaemic heart disease 5.9 Alzheimer and other dementias

Nadere informatie

Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige

Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Cindy Kenis Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige UZ Leuven, België Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken Introductie (1) Definitie Comprehensive Geriatric

Nadere informatie

Hypertensie bij ouderen

Hypertensie bij ouderen Medisch Symposium: Geriatrie voor Huisartsen 01/10/2011 Hypertensie bij ouderen Em. Prof. R. Fagard Afdeling Hypertensie en Cardiovasculaire Revalidatie KU Leuven SBP and DBP (mmhg) Bloeddruk vs leeftijd

Nadere informatie

Ouderen en kanker. Carla Agasi-Idenburg, Fysiotherapeut, Klinisch gezondheidswetenschapper

Ouderen en kanker. Carla Agasi-Idenburg, Fysiotherapeut, Klinisch gezondheidswetenschapper Ouderen en kanker Carla Agasi-Idenburg, Fysiotherapeut, Klinisch gezondheidswetenschapper Wat ga ik bespreken? Relatie kanker en ouderdom Kwetsbaarheid/frailty Comprehensive Geriatric Assessment Intermezzo

Nadere informatie

Hypertensie bij de alleroudsten. MAJON MULLER, MD PhD Professor of Cardiovascular Aging Interne-Ouderengeneeskunde VU medisch centrum, AMSTERDAM

Hypertensie bij de alleroudsten. MAJON MULLER, MD PhD Professor of Cardiovascular Aging Interne-Ouderengeneeskunde VU medisch centrum, AMSTERDAM Hypertensie bij de alleroudsten MAJON MULLER, MD PhD Professor of Cardiovascular Aging Interne-Ouderengeneeskunde VU medisch centrum, AMSTERDAM BLOEDDRUK EN VEROUDERING VITAAL VS KWETSBAAR SPRINT TARGETS

Nadere informatie

Hoe hartfalen te herkennen. Mark Valk, huisarts onderzoeker

Hoe hartfalen te herkennen. Mark Valk, huisarts onderzoeker Hoe hartfalen te herkennen Mark Valk, huisarts onderzoeker vroegdiagnostiek hartfalen Leusden 24 april 2012 2 Disclosure Geen belangenverstengeling Komt het vaak voor? 0,8% tussen de 55 en 64 jaar 3% tussen

Nadere informatie

Geen. Cognitieve achteruitgang bij nierfalen en het effect van dialyse. Disclosures. Ouderen groter risico op slechte uitkomst.

Geen. Cognitieve achteruitgang bij nierfalen en het effect van dialyse. Disclosures. Ouderen groter risico op slechte uitkomst. Disclosures Cognitieve achteruitgang bij nierfalen en het effect van dialyse Geen Top van de ijsberg? Marije H. Kallenberg Arts-onderzoeker COPE studie NND 28-3-2017 2 Epidemiologie Ouderen groter risico

Nadere informatie

Staken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie

Staken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie Staken antihypertensiva bij ouderen Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie 2 Vragen Zou u antihypertensiva staken bij een geriatrische patiënt met hypertensie en een

Nadere informatie

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE PROF DR MAJON MULLER INTERNIST OUDERENGENEESKUNDE DISCLOSURE POTENTIAL CONFLICTS OF INTEREST GEEN POTENTIËLE BELANGENVERSTRENGELING 1 Myocard Infarct Hart

Nadere informatie

Towards a hospitalbroad approach of frail older patients / Senior Friendly Hospital

Towards a hospitalbroad approach of frail older patients / Senior Friendly Hospital Towards a hospitalbroad approach of frail older patients / Senior Friendly Hospital 06.12.2011 Herbert Habets Geriatric Clinical Nurse Specialist / Nurse Scientist Orbis Medisch Centrum, Sittard Geleen

Nadere informatie

Hypertensiebehandeling bij de alleroudsten. Biology speaks loudest!

Hypertensiebehandeling bij de alleroudsten. Biology speaks loudest! Hypertensiebehandeling bij de alleroudsten Biology speaks loudest! 1 VITAAL Versus KWETSBAAR Bevolkingsopbouw Suriname en Nederland verschilt (nu) 20.000 > 65 jaar hebben hypertensie HYPERTENSIE PREVALENTIE

Nadere informatie

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten PRO De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten Prof. dr. Saskia Middeldorp, internist Afdeling Vasculaire Geneeskunde Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Wat zegt de NHG standaard

Nadere informatie

Vergrijzing van de bevolking in België

Vergrijzing van de bevolking in België Frailty / kwetsbaarheid bij ouderen Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent Oostende, 27 maart 2015 Vergrijzing van de bevolking in België www.statbel.fgov.be/studies/paper10_nl.pdf

Nadere informatie

Symposium 2015 Geïsoleerde systolische hypertensie bij jonge volwassenen: betekenis en prognose. prof dr Danny Schoors

Symposium 2015 Geïsoleerde systolische hypertensie bij jonge volwassenen: betekenis en prognose. prof dr Danny Schoors Symposium 2015 Geïsoleerde systolische hypertensie bij jonge volwassenen: betekenis en prognose prof dr Danny Schoors Arteriële hypertensie Epidemiologische studies Duidelijke relatie tussen bloeddruk

Nadere informatie

Aortaklepvervanging en screening op kwetsbaarheid

Aortaklepvervanging en screening op kwetsbaarheid Klinische les Aortaklepvervanging en screening op kwetsbaarheid Floor van den Hanenberg, Gideon Mairuhu, C.J. (Kees) Kalisvaart, Jan Baan en Andrea B. Maier Dames en Heren, Rond de 3% van de algemene populatie

Nadere informatie

Depressie na een hartinfarct en risico op nieuwe hartklachten

Depressie na een hartinfarct en risico op nieuwe hartklachten Depressie na een hartinfarct en risico op nieuwe hartklachten Marij Zuidersma Promotoren: Peter de Jonge, Johan Ormel, Henk Jan Conradi Interdisciplinary center for psychiatric epidemiology University

Nadere informatie

Landelijk Diabetes Congres Diabetes en hart- en vaatziekten

Landelijk Diabetes Congres Diabetes en hart- en vaatziekten Landelijk Diabetes Congres Diabetes en hart- en vaatziekten Joke Lanphen, kaderhuisarts hart en vaatziekten Inhoud presentatie 1 Voorkomen van HVZ bij DM type 2 2 NHG standaard CVRM en diabetes 3 Metingen

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Schrik om het hart! CoRPS. Dr. Annelieke Roest. Promotoren: Peter de Jonge, PhD. Johan Denollet, PhD

Schrik om het hart! CoRPS. Dr. Annelieke Roest. Promotoren: Peter de Jonge, PhD. Johan Denollet, PhD Schrik om het hart! Center of Research on Psychology in Somatic diseases Promotoren: Peter de Jonge, PhD Johan Denollet, PhD Dr. Annelieke Roest Anxiety and Depression In Coronary Heart Disease: Annelieke

Nadere informatie

Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken

Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken 1 Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken Smoking Cessation in Cardiac Patients Esther Kers-Cappon Begeleiding door:

Nadere informatie

Depressie bij ouderen Trends over de tijd

Depressie bij ouderen Trends over de tijd DEPARTMENT OF PSYCHIATRY Disclosure belangen spreker Depressie bij ouderen Trends over de tijd Hans Jeuring Psychiater en onderzoeker, UMCG Afdeling Ouderenpsychiatrie (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

LTA Hartfalen, perspectief vanuit de huisarts

LTA Hartfalen, perspectief vanuit de huisarts LTA Hartfalen, perspectief vanuit de huisarts Mark M. J. Valk, huisarts-onderzoeker Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde Huisarts in Amersfoort 1 Wie wil dat huisartsen

Nadere informatie

KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES?

KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES? KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES? E. Meulen, klinisch geriater Inhoud van dit praatje Casus Wat maakt de oudere patiënt kwetsbaar? Het inschatten van kwetsbaarheid Terug

Nadere informatie

CGA als doel of middel? LOAG 20 maart Dr. Nathalie van der Velde Internist-Geriater

CGA als doel of middel? LOAG 20 maart Dr. Nathalie van der Velde Internist-Geriater CGA als doel of middel? LOAG 20 maart Dr. Nathalie van der Velde Internist-Geriater Opdracht 1: negatieve punten CGA Kost veel tijd: moeten we het wel bij iedereen doen? Wat is de juiste doelgroep? Is

Nadere informatie

Why do we treat the elderly cancer patient and how do we assess him? Cindy Kenis, Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige, UZ Leuven

Why do we treat the elderly cancer patient and how do we assess him? Cindy Kenis, Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige, UZ Leuven Why do we treat the elderly cancer patient and how do we assess him? Cindy Kenis, Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige, UZ Leuven 1. Introductie (1) 1. Introductie (2) Comprehensive Geriatric Assessment

Nadere informatie

To ventilate or not to ventilate, that s the question

To ventilate or not to ventilate, that s the question To ventilate or not to ventilate, that s the question Prof Jan Bakker Afdelingshoofd Intensive Care Volwassenen jan.bakker@erasmusmc.nl VRAAG Opname op Intensive Care? JA Kan ik nog niet zeggen Doet opname

Nadere informatie

Managing the unique needs of older adults with cancer. Suzan Ras van Spijk Verpleegkundig specialist Franciscus Gasthuis & Vlietland

Managing the unique needs of older adults with cancer. Suzan Ras van Spijk Verpleegkundig specialist Franciscus Gasthuis & Vlietland Managing the unique needs of older adults with cancer Suzan Ras van Spijk Verpleegkundig specialist Franciscus Gasthuis & Vlietland Disclosure belangen Potentiele belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

CVRM kwetsbare ouderen. Rotterdam maart 2015 AJ Arends, klinisch geriater en klinisch farmacoloog io

CVRM kwetsbare ouderen. Rotterdam maart 2015 AJ Arends, klinisch geriater en klinisch farmacoloog io CVRM kwetsbare ouderen Rotterdam maart 2015 AJ Arends, klinisch geriater en klinisch farmacoloog io Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Alcohol misbruik Consequenties voor IC. Roger van Groenendael

Alcohol misbruik Consequenties voor IC. Roger van Groenendael Alcohol misbruik Consequenties voor IC Roger van Groenendael à Meerdere MC/IC patiënten met alcohol abusus in VG à Belang voor IC opname? Omvang Meest gebruikte en misbruikte drug wereldwijd NL getallen:

Nadere informatie

Besluitvorming bij ouderen met kanker

Besluitvorming bij ouderen met kanker Besluitvorming bij ouderen met kanker Floor van Nuenen f.m.van.nuenen@umcg.nl Hanneke van der Wal- Huisman h.van.der.wal-huisman@umcg.nl 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Klinische implicaties van de EVOLVE studie

Klinische implicaties van de EVOLVE studie ASN Review 2012 Klinische implicaties van de EVOLVE studie Marc Vervloet, internist-nefroloog VU medisch centrum Associatie PTH met mortaliteit Kalantar-Zadeh, Kidney Int 2007 Welke evidence? Associatie

Nadere informatie

! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard

! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard An De Meulenaere ! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard Verschillende definities Operationeel Conceptueel Situering

Nadere informatie

Antistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren. Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG

Antistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren. Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG Antistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG Epidemiologie van atriumfibrilleren (AF) Meest voorkomende ritmestoornis in de westerse wereld Gemiddeld

Nadere informatie

Telebegeleiding & zelfmanagement bij chronisch hartfalen

Telebegeleiding & zelfmanagement bij chronisch hartfalen Telebegeleiding & zelfmanagement bij chronisch hartfalen All-cause mortality HospitalizaBon for chronic heart failure Cochrane Database Syst Rev 2010; 8: CD007228 710 stable chronic, opbmal treated, HF

Nadere informatie

Prevalentie en impact van symptomen bij patiënten met hartfalen NYHA III/IV in een Zuid Afrikaans ziekenhuis

Prevalentie en impact van symptomen bij patiënten met hartfalen NYHA III/IV in een Zuid Afrikaans ziekenhuis Prevalentie en impact van symptomen bij patiënten met hartfalen NYHA III/IV in een Zuid Afrikaans ziekenhuis Ineke Lokker Project groep: M.E. Lokker MSc (NL), Dr L. Gwyther (UCT ZA), Professor R. Harding

Nadere informatie

Triage Risk Screening Tool (TRST)

Triage Risk Screening Tool (TRST) Triage Risk Screening Tool (TRST) Meldon (2003) Meetinstrument Triage Risk Screening Tool Afkorting TRST Auteur Meldon Onderwerp Functionele, mentale, psychosociale beoordeling Doelstellingen Meten van

Nadere informatie

Van harte welkom! Dit is een interactieve workshop Wij willen u vragen alvast de Socrative student app te downloaden op u telefoon

Van harte welkom! Dit is een interactieve workshop Wij willen u vragen alvast de Socrative student app te downloaden op u telefoon Van harte welkom! Dit is een interactieve workshop Wij willen u vragen alvast de Socrative student app te downloaden op u telefoon App Store/Play store: Socrative Of anders via: www.socrative.com To walk

Nadere informatie

Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis. Sophia de Rooij

Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis. Sophia de Rooij Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis Sophia de Rooij 2 Mw C. Bundel-Katz 3 Mw C. Bundel-Katz 4 Mw C. Bundel-Katz 5 Mw C. Bundel-Katz 6 Mw C. Bundel-Katz Voelt zich na een korte wandeling in haar tuin niet

Nadere informatie

Rapid Access Raadpleging. Prof. dr. C. Vrints Diensthoofd cardiologie UZA

Rapid Access Raadpleging. Prof. dr. C. Vrints Diensthoofd cardiologie UZA Rapid Access Raadpleging Prof. dr. C. Vrints Diensthoofd cardiologie UZA 1 Waarom een rapid access raadpleging? Wat zal de toekomst brengen? - Vergrijzing van de bevolking aantal 65 plussers x2 aantal

Nadere informatie

Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige

Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige Bloeddrukstreefwaarden bij patiënten met type 2 diabetes? A. Huidige richtlijn CVRM is achterhaald

Nadere informatie

Katz index of Independance in Activities of daily living

Katz index of Independance in Activities of daily living Katz index of Independance in Activities of daily living Katz S & al. (1963) Studies of illness in the aged. The Index of the ADL: a standardized measure of biological and psychosocial function. Meetinstrument

Nadere informatie

Duitsland 1,7 miljoen patiënten met hartfalen 2. Europa 6,5 miljoen patiënten met hartfalen 3. VS 5,1 miljoen patiënten met hartfalen 1

Duitsland 1,7 miljoen patiënten met hartfalen 2. Europa 6,5 miljoen patiënten met hartfalen 3. VS 5,1 miljoen patiënten met hartfalen 1 Functionele mitrale regurgitatie VS 5,1 miljoen patiënten met hartfalen 1 Duitsland 1,7 miljoen patiënten met hartfalen 2 Europa 6,5 miljoen patiënten met hartfalen 3 Hartfalen is een aandoening die wereldwijd

Nadere informatie

De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en. proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten

De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en. proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten The relationship between depression symptoms, anxiety symptoms,

Nadere informatie

Deze test werd ontwikkeld en aangewend om het medicatiemanagement en de verschillende aspecten hiervan te evalueren in de ambulante zorg.

Deze test werd ontwikkeld en aangewend om het medicatiemanagement en de verschillende aspecten hiervan te evalueren in de ambulante zorg. Drug Regimen Unassisted Grading Scale (DRUGS) Edelberg HK, Shallenberger E, Wei JY (1999) Medication management capacity in highly functioning community living older adults: detection of early deficits.

Nadere informatie

The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community

The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community Bianca Buurman, RN, PhD, Professor of Acute Geriatric Care AMC & HvA Deze link openen om te laten zien Link youtube:

Nadere informatie

Levenseindezorg op maat : Medische indicaties voor vroegtijdige zorgplanning

Levenseindezorg op maat : Medische indicaties voor vroegtijdige zorgplanning symposium Vroegtijdige Zorgplanning 9 juni 2016 Levenseindezorg op maat : Medische indicaties voor vroegtijdige zorgplanning dr. Anne Beyen Geriater RZ Heilig Hart Tienen Cure model : gevolgen voor (oudere)

Nadere informatie

Iedereen 120: De cardiologie is er (bijna) klaar voor

Iedereen 120: De cardiologie is er (bijna) klaar voor Iedereen 120: De cardiologie is er (bijna) klaar voor Jan Paul Ottervanger Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of

Nadere informatie

Workshop hypertensie op jonge leeftijd

Workshop hypertensie op jonge leeftijd Workshop hypertensie op jonge leeftijd Monika Hollander, kaderhuisarts HVZ Bert-Jan van den Born, internist-vasc. geneeskundige, AMC Doel workshop Consensus tav diagnostiek en behandeling van jonge patienten

Nadere informatie

Farmacotherapie in de acute fase van alcoholdetoxificatie. Critically Appraised Topic

Farmacotherapie in de acute fase van alcoholdetoxificatie. Critically Appraised Topic Farmacotherapie in de acute fase van alcoholdetoxificatie Critically Appraised Topic Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring

Nadere informatie

10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen

10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen 10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen Trends (VWS, 2011) Demografische verandering: steeds

Nadere informatie

Dysphagia Risk Assessment for the Community-dwelling Elderly

Dysphagia Risk Assessment for the Community-dwelling Elderly DYSPHAGIA RISK ASSESSMENT FOR THE COMMUNITY-DWELLING ELDERLY (DRACE) Miura, H., Kariyasu, M., Yamasaki, K., & Arai, Y. (2007). Evaluation of chewing and swallowing disorders among frail community-dwelling

Nadere informatie

Effect van voeding en malnutritie op sarcopenie. symposium 'Voeding bij de geriatrische zorgvrager'

Effect van voeding en malnutritie op sarcopenie. symposium 'Voeding bij de geriatrische zorgvrager' Effect van voeding en malnutritie op sarcopenie symposium 'Voeding bij de geriatrische zorgvrager' Stany Perkisas 30/04/2019 Wat moet je straks wijzer zijn? Waarom sarcopenie op een voedingssymposium?

Nadere informatie

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.

Nadere informatie

Chapter 7 Summary 97

Chapter 7 Summary 97 Chapter 7 Summary 97 98 Summary Summary The main objective of this thesis was to gain insight into the complex relationship between co morbidity, functional limitations and frailty leading to mortality

Nadere informatie

Kwetsbaarheid, multimorbiditeit en functieverlies in de ouderenpsychiatrie

Kwetsbaarheid, multimorbiditeit en functieverlies in de ouderenpsychiatrie Kwetsbaarheid, multimorbiditeit en functieverlies in de ouderenpsychiatrie Invloed op behandeluitkomsten en vergelijking met het algemeen ziekenhuis. Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Geen

Nadere informatie

MYTHEN EN FEITEN OVER FRAILTY (kwetsbaarheid)

MYTHEN EN FEITEN OVER FRAILTY (kwetsbaarheid) MYTHEN EN FEITEN OVER FRAILTY (kwetsbaarheid) 9 8 7 6 Levensverwachting vanaf geboorte sterk gestegen sinds 187 leeftijd 5 4 3 Prof.dr. Dorly J.H. Deeg 2 1 Afdeling Psychiatrie en EMGO-Instituut voor Onderzoek

Nadere informatie

Beperkingen bij het uitvoeren van ADL: een multifactoriële benadering

Beperkingen bij het uitvoeren van ADL: een multifactoriële benadering Beperkingen bij het uitvoeren van ADL: een multifactoriële benadering dr. Marjolein den Ouden Docent/onderzoeker Saxion Lectoraat AGZ: ouderenzorg en palliatieve zorg m.e.m.denouden@saxion.nl Opbouw presentatie

Nadere informatie

Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer?

Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer? Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer? Type of Dementia as Cause of Sexual Disinhibition Presence of the Behavior in Alzheimer s Type? Carla

Nadere informatie

De kwetsbare oudere aan dialyse

De kwetsbare oudere aan dialyse De kwetsbare oudere aan dialyse Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent 8 Vlaamse Nefrologiedag 15 maart 2014 Inhoud Wat is frailty? Waarom frailty opsporen? Hoe frailty

Nadere informatie

VERBAND VAN ACTIVITEITEN MET DEPRESSIE EN WELBEVINDEN 1

VERBAND VAN ACTIVITEITEN MET DEPRESSIE EN WELBEVINDEN 1 VERBAND VAN ACTIVITEITEN MET DEPRESSIE EN WELBEVINDEN 1 Hedonisme en Eudemonisme bij Activiteiten in Verband met Depressieve Symptomen en Welbevinden bij Ouderen in Verpleeghuizen Hedonism and Eudaimonia

Nadere informatie

Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease

Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease Nadine Goessens Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease Utrecht, Universiteit Utrecht,

Nadere informatie

Workshop Kwetsbaarheid

Workshop Kwetsbaarheid Workshop Kwetsbaarheid werkconferentie KOMPLEET Integrale ondersteuning van kwetsbare ouderen en hun mantelzorgers 10 oktober 2013 Rob Beumer, huisarts Mary Timmermans, Specialist Ouderengeneeskunde Harmke

Nadere informatie

Hartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen?

Hartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen? Hartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen? Drs. Mariëlle AMJ van der Velden-Daamen Prof. Dr. Jan PH Hamers Prof. Dr. Hans Peter Brunner la Rocca Dr. Frans ES Tan Prof. Dr. Jos MGA

Nadere informatie

SYMPOSIUM ZELDZAME ZIEKTEN

SYMPOSIUM ZELDZAME ZIEKTEN SYMPOSIUM ZELDZAME ZIEKTEN Zeldzame oorzaken van een syncope Bernard Cosyns, MD, PhD, FESC Overview Introduction Case report 1 Case report 2 Case report 3 Rare cardiac causes of syncope Conclusions Overview

Nadere informatie

Angst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington. Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve

Angst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington. Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve Angst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve Dysfagie en angst voor verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington Dysfagie

Nadere informatie

Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners

Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners van Somatische en Psychogeriatrische Afdelingen Validation of the Depression List (DL) and the Geriatric

Nadere informatie

DE ENE OUDERE IS DE ANDERE NIET DE ROL VAN KWETSBAARHEID BIJ BEHANDELING EN BESLUITVORMING. Ingeborg Kuper. Klinisch Geriater. AVL/MC Slotervaart

DE ENE OUDERE IS DE ANDERE NIET DE ROL VAN KWETSBAARHEID BIJ BEHANDELING EN BESLUITVORMING. Ingeborg Kuper. Klinisch Geriater. AVL/MC Slotervaart DE ENE OUDERE IS DE ANDERE NIET DE ROL VAN KWETSBAARHEID BIJ BEHANDELING EN BESLUITVORMING Ingeborg Kuper Klinisch Geriater AVL/MC Slotervaart PERSONALIZED MEDICINE Tumorspecifieke kenmerken Patient kenmerken

Nadere informatie

Geautomatiseerde medicatiereviews bij polyfarmacie patiënten in de eerstelijn: een retrospectieve studie Eerstelijnsgeneeskunde (ELG) Radboudumc

Geautomatiseerde medicatiereviews bij polyfarmacie patiënten in de eerstelijn: een retrospectieve studie Eerstelijnsgeneeskunde (ELG) Radboudumc Geautomatiseerde medicatiereviews bij polyfarmacie patiënten in de eerstelijn: een retrospectieve studie Eerstelijnsgeneeskunde (ELG) Radboudumc Jorrit Harms OSV: Dr. Kees van Boven Inhoud Achtergrond

Nadere informatie

Palliatieve zorg bij hartfalen en de nieuwe richtlijn. Nationale Hartfalendag, Zeist, 28 september 2018

Palliatieve zorg bij hartfalen en de nieuwe richtlijn. Nationale Hartfalendag, Zeist, 28 september 2018 Palliatieve zorg bij hartfalen en de nieuwe richtlijn Nationale Hartfalendag, Zeist, 28 september 2018 Disclosure belangen Lia Middeljans (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN ehealth bij hartrevalidatie: meer deelnemers, minder terugval, beter eindresultaat? KNMG ehealth congres Donderdag 28 juni 2018 Evoluon

Nadere informatie

25 jaar whiplash in Nederland

25 jaar whiplash in Nederland 25 jaar whiplash in Nederland Vanuit een fysiotherapeutisch perspectief Maarten Schmitt M.Sc 1 2 Fysiotherapeut & manueeltherapeut Hoofd van de Divisie Onderwijs Stichting Opleidingen Musculoskeletale

Nadere informatie

MANOEUVREREN TUSSEN VITALITEIT EN KWETSBAARHEID

MANOEUVREREN TUSSEN VITALITEIT EN KWETSBAARHEID MANOEUVREREN TUSSEN VITALITEIT EN KWETSBAARHEID B E H A N D E L B E S L I S S I N G E N B I J O U D E R E N Hanneke Joosten, internist-ouderengeneeskunde & nefroloog Maastricht Universitair Medisch Centrum

Nadere informatie

Advance Care Planning

Advance Care Planning Advance Care Planning Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde Surplus Arts palliatieve zorg Docent UMC St Radboud Nijmegen September 2009 Advance Care Planning TZT Toekomstig ZorgTraject (Huub Belderbos)

Nadere informatie

(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen

(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen symposium 11/10/14 (On)zin van diabetes behandeling bij ouderen Dr. K. Mortelmans Endocrinologie RZ HHart Leuven Belang Toenemende prevalentie type 2 diabetes Wijzigende levensgewoonte Vergrijzing Meer

Nadere informatie

EuroSCORE. Wat kunnen we ermee? Wat doen we ermee? l. Noyez. CNE Thoraxchirurgie 15 april 2014

EuroSCORE. Wat kunnen we ermee? Wat doen we ermee? l. Noyez. CNE Thoraxchirurgie 15 april 2014 Wat kunnen we ermee? Wat doen we ermee? l. Noyez CNE Thoraxchirurgie 15 april 014 Disclosures Cardio-thoracaal chirurg Radboudumc, Nijmegen Bestuurslid NVT voorzitter com kwaliteit Bestuurslid BHN to construct

Nadere informatie

casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015

casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015 Ventrikel septum ruptuur casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015 Casus 70 jarige man RVO: post operatief na VSR correctie en triscuspidalisplastiek Dyspneu verdenking pneumonie,

Nadere informatie

De invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis.

De invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis. De invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis. The influence of resilience on the relationship between pain and psychological symptoms

Nadere informatie

Voorspellende waarde van geriatrisch assessment bij patiënten ouder dan 70 jaar, behandeld met chemotherapie

Voorspellende waarde van geriatrisch assessment bij patiënten ouder dan 70 jaar, behandeld met chemotherapie Voorspellende waarde van geriatrisch assessment bij patiënten ouder dan 70 jaar, behandeld met chemotherapie 4 de nationale symposium Kanker bij Ouderen 11-11-2009 De Reehorst Ede drs. A.A. Aaldriks, psychiater

Nadere informatie

Nierarteriestenose. Nierarteriestenose. Screening op nierarteriestenose 10-2-2015. Peter W de Leeuw en Cor T Postma MUMC en Radboudumc

Nierarteriestenose. Nierarteriestenose. Screening op nierarteriestenose 10-2-2015. Peter W de Leeuw en Cor T Postma MUMC en Radboudumc Nierarteriestenose Peter W de Leeuw en Cor T Postma MUMC en Radboudumc Disclosure belangen spreker prof.dr. P.W. de Leeuw Nationaal Hypertensie Congres 6 februari 2015 (potentiële) Belangenverstrengeling

Nadere informatie

Intervention Fidelity Matters

Intervention Fidelity Matters Zorgprogramma Preventie en Herstel (ZPH) Intervention Fidelity Matters Annemarie JBM de Vos Ton JEM Bakker Paul L de Vreede Jeroen DH van Wijngaarden Ewout W Steyerberg Johan P Mackenbach Anna P Nieboer

Nadere informatie

REIN risico score, QxCalc,

REIN risico score, QxCalc, Praktische handvatten voor richtlijn Nierfunctievervangende behandeling, wel of niet? Alle patiënten voorlichting geven over alle mogelijkheden Bepaal comorbiditeitsscore, Is er comorbiditeit? bijvoorbeeld

Nadere informatie

Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies

Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies Dr. Jita Hoogerduijn Kenniscentrum Innovatie van Zorgverlening Hogeschool Utrecht Jita.hoogerduijn@hu.nl Mw Anna Smit

Nadere informatie

Wat doet u? Thuisbehandeling longembolie is nu al veilig. Start behandeling in het ziekenhuis. Na 1 dag naar huis. Na 2 dagen naar huis

Wat doet u? Thuisbehandeling longembolie is nu al veilig. Start behandeling in het ziekenhuis. Na 1 dag naar huis. Na 2 dagen naar huis Wat doet u? Thuisbehandeling longembolie is nu al veilig Start behandeling in het ziekenhuis Na 1 dag naar huis Na 2 dagen naar huis Na 5-7 dagen naar huis als de INR goed is Menno Huisman afdeling Interne

Nadere informatie

Quiz. Hart en Vrouw. Doel. Opzet. Juist / Onjuist? Onjuist Hart en vaatziekten als doodsoorzaak. Het herkennen van sekseverschillen in risicofactoren

Quiz. Hart en Vrouw. Doel. Opzet. Juist / Onjuist? Onjuist Hart en vaatziekten als doodsoorzaak. Het herkennen van sekseverschillen in risicofactoren Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder > geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Bedrijfsnamen Sponsoring Sanofi Geen Takeda Nederland BV

Nadere informatie

Medication management ability assessment: results from a performance based measure in older outpatients with schizophrenia.

Medication management ability assessment: results from a performance based measure in older outpatients with schizophrenia. Medication Management Ability Assessment (MMAA) Patterson TL, Lacro J, McKibbin CL, Moscona S, Hughs T, Jeste DV. (2002) Medication management ability assessment: results from a performance based measure

Nadere informatie

Frailty: bruikbaar kader in de palliatieve zorg? Prof Jan De Lepeleire Academisch Centrum Huisartsgeneeskunde KU Leuven

Frailty: bruikbaar kader in de palliatieve zorg? Prof Jan De Lepeleire Academisch Centrum Huisartsgeneeskunde KU Leuven Frailty: bruikbaar kader in de palliatieve zorg? Prof Jan De Lepeleire Academisch Centrum Huisartsgeneeskunde KU Leuven M Desmedt 1929-2013 - Inleiding - Wat is frailty? - Wat heeft frailty aan palliatieve

Nadere informatie

Studies bij ouderen. Overwegingen, eindpunten en een praktijkvoorbeeld uit de regio

Studies bij ouderen. Overwegingen, eindpunten en een praktijkvoorbeeld uit de regio Studies bij ouderen Overwegingen, eindpunten en een praktijkvoorbeeld uit de regio Disclosures Geen Veroudering maakt een mens uniek Agenda Achtergronden Overwegingen studie bij ouderen Geriatrisch Assessment

Nadere informatie

REVALIDATIE IN ACUTE ZIEKENHUIZEN

REVALIDATIE IN ACUTE ZIEKENHUIZEN REVALIDATIE IN ACUTE ZIEKENHUIZEN HET PERSPECTIEF VAN DE GERIATER Prof. dr. Johan Flamaing Diensthoofd Geriatrie, UZ Leuven Afdeling Geriatrie en Gerontologie, Dept. Klinische en Experimentele Geneeskunde,

Nadere informatie

Identification of senior at risk (ISAR)

Identification of senior at risk (ISAR) Identification of senior at risk (ISAR) McCusker, J., Bellavance, F., Cardin, S., Trepanier, S., Verdon, J., and Ardman, O. (1999) "Detection of Older People at Increased Risk of Adverse Health Outcomes

Nadere informatie

Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences. Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016

Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences. Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016 Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016 Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences

Nadere informatie

Kwaliteit van Leven na Hartchirurgie

Kwaliteit van Leven na Hartchirurgie Kwaliteit van Leven na Hartchirurgie 15 april 2014 Thanasie Markou Cardio-thoracaal chirurg A.L.P. Markou Quality of life after cardiac surgery Quality of life after cardiac surgery A.L.P. Markou Kwaliteit

Nadere informatie

Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten

Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten met diabetes mellitus type 2 in de huisartsenpraktijk Thinking

Nadere informatie

De bruikbaarheid van geriatrisch assessments

De bruikbaarheid van geriatrisch assessments De bruikbaarheid van geriatrisch assessments Marije Hamaker klinisch geriater Diakonessenhuis Utrecht/Zeist Veroudering maakt een mens uniek Truus Groen 100x100 Inschatting vitaliteit is moeilijk Performance

Nadere informatie

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met

Nadere informatie