Resultaten O.R.P.A.D.T. v.z.w. Organisatie van het Paramedisch Personeel van de Dialyse- en Transplantatiecentra

Transcriptie

1 O.R.P.A.D.T. v.z.w. Vlaamse ORPADT-Enquête Resultaten Organisatie van het Paramedisch Personeel van de Dialyse- en Transplantatiecentra met steun van de Dialyse Technici Vereniging

2

3 O.R.P.A.D.T. v.z.w. INHOUD Inleiding 4 Praktische uitvoering 4 Deelnemende centra 5 Resultaten van de CENTRUM vragenlijst 5 Aanbod van dialyse-modaliteiten 5 Evolutie van chronische dialysebehandelingen 5 Chronische dialyse: Evolutie dialysepopulatie 6 Dialysecentra: Aantal chronische patiënten per centrum 6 Chronische dialyse: Demografie 6 Predialyse 7 Peritoneale dialyse (PD) 8 Transplantatie (TX) 10 Dieetadvies 11 Sociaal advies 12 Multidisciplinaire bespreking 13 Resultaten van de vragenlijst 'Hemodialyse (HD) afdelingen' 14 HD afdelingen: Personeel 14 HD patiënten: Demografisch profiel 14 Diabetes nefropathie 14 Invaliditeit 14 Patiëntenvervoer 15 Vasculaire toegangsweg 15 Punctie van de vasculaire toegangsweg 16 Anticoagulatie 17 Behandeling van anemie 17 Preventie van botaandoeningen 17 Behandeling voor ondervoeding 18 Infecties 18 Dialysefrequentie 19 Technische aspecten 19 Kwaliteitsanalyse 20 Dialysetechnicus 20 Hygiënisch management van de dialysetoestellen 21 Concentraten enro systeem 21 Gebruikte afkortingen 22 Deelnemende Centra 23 Copyright 2011: Organisatie van het Paramedisch Personeel van de Dialyse- en Transplantatiecentra (ORPADT) - 3 -

4 O.R.P.A.D.T. v.z.w. Inleiding Beste collega's, Enkele maanden geleden werd uw medewerking gevraagd voor de achtste ORPADT-Vlaams en DTV enquête. Met genoegen kunnen we u vandaag, in deze speciale Forum uitgave, de resultaten van deze studie voorstellen. Het opzet is ondertussen goed bekend binnen het multidisciplinair nefrologisch team en levert belangrijke praktijkgegevens op waardoor de kwaliteit van zorg kan geëvalueerd en vergeleken worden met andere Vlaamse centra. De observatieperiode was het kalenderjaar en omvat 4012 patiënten met nierinsufficiëntie. De participatie was opnieuw overweldigend, want 25 op de 27 Vlaamse dialysecentra voor volwassenen, met 47 hieraan verbonden collectieve autodialysecentra, stuurden de vragenlijsten ingevuld terug. Philippe Duym (AZ Maria Middelares Gent), de leider van dit project, werd bijgestaan door de leden van de ORPADT werkgroep registratie en een afvaardiging van de Dialyse Technici Vereniging. Bovendien was er dit jaar ook een expliciete inbreng van de diëtistes en de sociaal werkers. Langs deze weg willen het ORPADT- Vlaams, het DTV bestuur en ikzelf een woord van dank richten aan alle diensthoofden, hoofdverpleegkundigen en gezondheidswerkers uit het multidisciplinair team van de verschillende dialysecentra voor hun inzet en welwillende medewerking aan deze registratie. Ook de Vlaamse nefrologen en de Vlaamse nefrologenvereniging NBVN willen we danken voor hun goedkeuring en steun aan dit project. Zonder deze samenwerking zou het zo bijzonder slagen onmogelijk zijn geweest. Zoals beloofd, worden de resultaten met bijkomende commentaren en kernboodschappen u onder de vorm van een speciale Forumuitgave aangeleverd en zullen de enquêteresultaten downloadbaar zijn via en Zodoende beschikt u over de nodige middelen om deze bevraging te bespreken tijdens een teamoverleg. Wij hopen dat deze studie opnieuw een belangrijke bijdrage kan leveren tot het deskundig uitbouwen van de nefrologische zorgverlening in al haar aspecten. Namens het ORPADT-Vlaams Bestuur, An Demol Voorzitter ORPADT Vlaanderen Philippe Duym Voorzitter werkgroep registratie Praktische uitvoering Statistische verwerking en analyse Grafische voorstelling en lay-out Prof. Monique Elseviers Dirk De Weerdt ( 4

5 Deelnemende centra Aantal voogdijcentra Deze enquête omvat resultaten van 25 op 27 Vlaamse dialyse-centra voor volwassenen. Aan de 25 voogdijcentra waren 47 centra voor collectieve autodialyse (CAD) verbonden. Voogdijcentra hadden 1 tot 4 CAD. 4 van de 25 centra behoorden tot een universitair ziekenhuis. Aantal centra voor collectieve autodialyse (CAD) Resultaten van de CENTRUM vragenlijst n = 25 dialysecentra Aanbod van dialysemodaliteiten Aanbod chronische dialysemodaliteiten: evolutie 1997 Centrum- Hemodialyse (HD,HF,HDF) Peritoneale dialyse Thuis-Hemodialyse 26% 21% 35% 4 48% 85% 88% 96% Evolutie van chronische dialysebehandelingen 12 centra boden thuisdialyse aan als behandelingsvorm 7 centra behandelden effectief patiënten met thuisdialyse (4 in ) In totaal werden 18 patiënten met thuisdialyse behandeld (9 in ) 14/18 patiënten werden behandeld met 3x dialyse per week 3/18 patiënten werden behandeld met 4x dialyse per week 1/18 patiënten werd behandeld met nachtdialyse thuis % van de chronische patiënten % 76% 78% 71% 78% 68% Evolutie van de chronische behandelingen 63% 62% 11% 14% HD in voogdijcentrum HD in CAD PD 14% 22% 26% 28% 5 5% 4% 8% 9% 8% % 25 van de 27 Vlaamse dialysecentra namen deel aan de enquête. Aan de 25 hoofdcentra waren 47 centra voor collectieve autodialyse (CAD) verbonden. Alle centra boden zowel HD als PD aan, 12 centra boden ook thuisdialyse aan.

6 Chronische dialyse: Evolutie dialysepopulatie Het totaal aantal chronische patiënten in de 25 centra was Chronische dialysepatiënten Het gemiddelde per centrum was 160 patiënten (var ). Totaal aantal patiënten Gemiddeld aantal per centrum Dialysecentra: Aantal chronische patiënten per centrum 300 Grootte van de dialysecentra Aantal patiënten PD HD Centrum nr. Chronische dialyse: Demografie De verhouding man/vrouw was 58% M / 42% V (49/51 in 1994). 71% van de HD populatie en 4 van de PD patiënten was boven 65 jaar. 8% van de HD populatie en slechts 2% van de PD patiënten was boven 85 jaar Geslacht van de chronische patiënten 58% 53% 54% 55% 49% 51% mannen 51% 49% 47% 46% 45% 42% vrouwen Het aantal chronische dialysepatiënten stijgt nog steeds. In werden per centrum gemiddeld 160 patiënten behandeld, terwijl in 1988 dit gemiddelde slechts 64 bedroeg. De gemiddelde leeftijd van de dialysepopulatie steeg verder. Het aandeel vrouwelijke dialysepatiënten daalde tot 42% Leeftijdsprofiel van de chronische patiënten 13% 12%11% 11% 9% 9% 8% 41% % 31% 29% 27% 26% 24% 46% 68% 64% 65% 6 57% 58% jaar jaar ouder dan 65 jaar 6

7 Predialyse 11/25 centra (44%) hadden een Klinisch Pad Predialyse voor de behandeling van patiënten met niet-terminaal chronisch nierlijden. 10/11 centra met Klinisch Pad hanteerden een vaste GFR waarde om patiënten op te nemen in het Klinisch Pad/ 4 hanteerden GFR > 30 ml/min (KDOQI 3) 5 hanteerden GFR ml/min (KDOQI 4) 1 hanteerde GFR < 15 ml/min (KDOQI 5). Standaardprocedures in predialyse Bespreken dialyse opties Overleg met HD verpleegkundige Overleg met PD verpleegkundige Bezoek HD afdeling Bezoek PD patiënt Aanleg dialyse toegangsweg Start pre-transplant screening Overleg met sociaal werker Overleg met diëtiste 4 44% 84% 88% 84% 76% 17/25 van de centra (68%) beschikt over een predialyse verpleegkundige. Specifieke taken van predialyse verpleegkundige (n=17) Follow-up van de medicatie 17% Controle medicatie therapietrouw Controle dieet therapietrouw 28% 28% Voorlichting therapie keuze 94% Bescherming armvenen 67% Huisbezoek predialyse patiënten 17% Overleg met familie 83% 7 Bijna de helft van de centra hadden een Klinisch Pad Predialyse en 17/25 centra beschikten over een predialyse verpleegkundige met als belangrijkste taken het begeleiden van de therapiekeuze, het verzorgen van overleg met de familie en het beschermen van de armvenen.

8 Peritoneale dialyse (PD) 391 patiënten (9.7%) werden behandeld met peritoneale dialyse (PD). Het gemiddelde aantal PD patiënten per centrum was 15.6 (var. 1-48). De verhouding man/vrouw was 63% M / 37% V. 19% van de PD patiënten hadden diabetes nefropathie. Het totaal aantal PD verpleegkundigen in de 25 centra was 24 voltijds equivalenten (VTE). De tewerkstelling als PD verpleegkundige variëerde per centrum van 1 tot 128 uren per week met een gemiddelde van 41 uren. % van totaal aantal patiënten 3 PD patiënten 9.5% 11.1% 9.7% Aantal PD patiënten % van de patiënten Leeftijdsprofiel PD patiënten % % Een constant deel van van alle chronische dialysepatiënten werd behandeld met PD. Per centrum varieerde het aandeel PD patiënten van 1% tot 42%. De meeste PD patiënten werden behandeld met automatische APD. Als speciale oplossingen werden vooral nonglucose oplossing en in stijgende mate ook reduced glucose degradatie oplossing gebruikt % PD patiënten % van totaal aantal chronische pat. van centrum 23% 19% 14%15% 1% 1% 2% 2% 4% 4% 4% 5% 6% 7% 8% 8% 9% 9% 9% 9% 9%11%11%12% Centrum nr. 42% % patiënten 65% 5 PD behandelingsvormen 43% 39% 29% % 35% 5 57% 61% 71% 71% % patiënten 53% 75% 7 PD gebruik van oplossingen 4% 11% 13% 27% 25% 3 41% CAPD continu APD automatisch nonglucose oplossing aminozuur oplossing bicarbonaat oplossing reduced glucose degradatie oplossing 33/391 patiënten (8.5%) werden behandeld met onderbroken APD (OCPD). 20/391 patiënten (5.1%) werden behandeld met een combinatie van CAPD en APD. 8

9 % van PD patiënten PD katheters INTRAPERITONEAAL gebogen 79% recht 21% PD katheters EXTRAPERITONEAAL Swan-neck 96% dubbel recht 4% % patiënten Wachttijd PD kathetergebruik 56% 44% 4 44% 56% dagen dagen Kwaliteitsanalyse bij PD patiënten 6 73% 72% 48% % 58% 35% 46% PET KT/V CrCl 88% De wachttijd tussen plaatsen en eerste maal gebruik van een PD katheter steeg verder. Zowel Kt/V als CrCl werden bijna overal gebruikt om de kwaliteit van de PD behandeling te volgen. 8 van de PD patiënten werd behandeld met EPO, slechts 34% kreeg ijzersubstitutie. Erythropoietine behandeling bij PD patiënten IJzersubstitutie bij PD patiënten 81% 69% 69% 81% 74% 8 % patiënten % patiënten 55% 34% 43% 3 34% Bij PD patiënten werd EPO altijd subcutaan toegediend. 8 op 10 PD patiënten met ijzersubstitutie kregen ijzer oraal toegediend. 9

10 Transplantatie (TX) 14% van de chronische patiënten stond op de transplantatiewachtlijst. Slechts 34% van de patiënten op de wachtlijst was een vrouw. 14% van de patiënten op de wachtlijst was ouder dan 65 (11% in ). % van totaal aantal patiënten % Patiënten op TX-wachtlijst % 3 % patiënten op TX-wachtlijst 31% 31% 3% 4% 5% 5% 6% 19% 9% 11% 11% 11% 11% 11% 12% 13% 15% 15% 15% 15% 15% 16% 16% 23% Centrum nr. In Vlaanderen werd 5.7% van de patiënten met chronische nierinsufficiëntie getransplanteerd in. 61 bespreekt de optie van TX met living-related donoren, 44% de optie living-unrelated donoren. 21 organiseert pre-tx info-sessies. Alle 25 centra verzorgen de routine pre-tx-screening bij hun patiënten en 21/25 verzorgen ook de follow-up van hun getransplanteerde patiënten. 46 heeft een TX-verpleegkundige. % van totaal aantal patiënten 15% 5% Getransplanteerde patiënten in het voorbije jaar 6.6% 5.7% 5.7% 15% Transplantaties in het voorbije jaar 16% 5% 9% 9% 9% 9% 6% 6% 7% 7% 7% 7% 7% 3% 3% 3% 3% 4% 4% 5% 5% 5% 5% 1% 1% Centrum nr. In werd 6% van de chronische dialysepopulatie getransplanteerd terwijl 14% op de wachtlijst voor transplantatie stond. Transplantatie activiteiten varieerden sterk per centrum. 10

11 Dieetadvies 18/25 centra beschikken over een nefrologische diëtiste met een gemiddelde tewerkstelling van 21 uren per centrum (var uren). In centra zonder nefrologische diëtiste kan beroep worden gedaan op de diëtiste van het ziekenhuis. Het dieetadvies is voor alle groepen nog verder toegenomen in vergelijking met vorige metingen. Heeft uw centrum een nefrologische diëtiste? 5 64% 64% 72% Frequentie van dieetadvies op regelmatige basis enkel bij problemen nooit Pre-dialysepatiënten 35% 56% 9% Nieuwe HD patiënten 91% 9% Stabiele HD patiënten 39% 61% Nieuwe PD patiënten 7 26% 4% Stabiele PD patiënten 13% 83% 4% Transplant-patiënten 78% 22% Organiseert de diëtiste regelmatig educatieve sessies omtrent nutritionele aspecten van het dieetadvies? voor het nefrologische team voor aparte teamleden voor patiëntengroepen Betrokkenheid van de diëtiste bij: Aanpassing fosfaatbinders Aanvullingen energie en eiwit Screent de diëtiste alle HD patiënten voor malnutritie? neen 60.9% 11 ja 39.1% Reeds 72 beschikten over een dialyse diëtiste. De frequentie van het dieetadvies was voor alle groepen van patiënten sterk toegenomen. Vooral nieuwe dialysepatiënten werden routinematig gescreend. De betrokkenheid van diëtisten in de aanpassing van fosfaatbinders en voedingssupplementen steeg verder tot.

12 Sociaal advies 22/25 centra beschikken over een sociaal werker met een gemiddelde tewerkstelling van 30 uren per centrum (var uren). In centra zonder sociaal werker kan beroep worden gedaan op de sociale dienst van het ziekenhuis. Het sociaal advies is voor alle groepen verder toegenomen in vergelijking met vorige metingen. Heeft uw centrum een sociaal werker? 96% 85% 88% 88% Sociaal advies: werkdomein op regelmatige basis enkel bij problemen nooit Pre-dialyse patiënten 44% 48% 8% HD patiënten 8% PD patiënten 68% 32% Transplant-patiënten 28% 68% 4% Specifieke taken van de sociaal werker Pre-dialyse informatie Therapietrouw 64% 63% Psychosociale problemen Financiële problemen Tewerkstelling Huisvesting 96% Vakantiedialyse 72% Patiëntenvervoer Bijna alle centra beschikten over een sociaal werker. In de meeste centra werd sociaal advies systematisch gegeven aan HD en ook aan PD patiënten. In alle centra behoorde het tot de taak van de sociaal werker om te adviseren bij psychosociale en financiële problemen en om het patiëntenvervoer te regelen. 12

13 Multidisciplinaire bespreking Multidisciplinaire bespreking van een nieuwe patiënt? % 44% Multidisciplinaire bespreking van een nieuwe patiënt Diëtist(e) Sociaal werker Psycholoog Apotheker Dialyse technicus Zorgkundige 18% 9% 36% Wie maakt deel uit van het team, naast verpleegkundigen en artsen? 64% Maandelijkse multidisciplinaire patiëntenbespreking? 66% 61% 48% Maandelijkse multidisciplinaire patiëntenbespreking Diëtist(e) Sociaal werker Psycholoog Apotheker Dialyse technicus Zorgkundige 8% 8% Wie maakt deel uit van het team, naast verpleegkundigen en artsen? 36% 58% Andere onderwerpen besproken op multidisciplinaire teamvergaderingen Professionele educatie Richtlijnen en procedures % van de centra 56% 6 Budget 8% 44% Kwaliteitsbewaking Researchprojecten Personeelsevaluatie De organisatie van multidisciplinaire patiëntenbesprekingen daalde. Naast verpleegkundigen en artsen namen vooral sociale werkers deel aan deze besprekingen. 13

14 Resultaten van de vragenlijst 'Hemodialyse (HD) afdelingen' n= 72 HD afdelingen: 25 in de voogdijcentra, 47 CAD HD afdelingen: Personeel Het totaal aantal verpleegkundigen in deze 72 HD afdelingen was 855 voltijds equivalenten (VTE), variërend per afdeling van 1.2 tot 46. De CAD kenden een hogere ratio (5.8 ± 1.8) dan de voogdijcentra (3.8 ± 0.7). 26% van de HD afdelingen hadden bijkomend 0.5 tot 5.0 VTE zorgkundigen in dienst. 33% van de HD afdelingen hadden bijkomend 0.5 tot 5.0 VTE logistieke hulpen in dienst. Patiënten per verpleegkundige HD patiënten: Demografisch profiel Het gemiddelde aantal HD patiënten per HD afdeling was 50 (var ). Voogdijcentra hadden gemiddeld 100 patiënten (var ), terwijl CAD gemiddeld 24 patiënten hadden (var. 3-96). In de voogdijcentra waren 72.1% van de HD patiënten ouder dan 65, in de CAD waren slechts 60.4% ouder dan 65. M-V verdeling van HD patiënten Vrouw 42.2% Man 57.8% Leeftijdsprofiel HD patiënten % van de patiënten 1.3% 2.3% 8.2% % % % 33.9% % 20.7% 19.9% 6.6% Diabetes nefropathie In de voogdijcentra had 27% van de HD populatie diabetes nefropathie, in de CAD was dit 22%. Van de 973 diabetes patiënten stonden 22 op de wachtlijst voor een nier-pancreas transplantatie (12 in ). Invaliditeit In de HD populatie vertoonden 486/3620 patiënten (13.4%) een zekere vorm van invaliditeit (d.w.z. dat deze patiënten niet zonder hulp naar het toilet konden gaan). % van de HD patiënten 25% 15% 5% Diabetes nefropathie 13.2% % % 17.6% 24.8% voltijds equivalenten verpleegkundigen waren tewerkgesteld in de Vlaamse dialysecentra met een gemiddelde ratio die varieerde van 3.8 patiënten per verpleegkundige in de hoofdcentra tot 5.8 in de CAD. Meer dan 7 van de HD populatie was ouder dan 65 jaar, 8% was zelfs ouder dan 85 jaar. 25% van de HD patiënten had diabetes, 13% vertoonde een zekere vorm van invaliditeit. Invaliditeit in voogdijcentra valide 84.8% invalide 15.2% Invaliditeit in CAD valide 90.6% invalide 9.4% 14

15 Patiëntenvervoer Vervoer van en naar dialysecentrum Eigen vervoer 21% Ziekenwagen liggend 3% Ziekenwagen zittend 11% Openbaar vervoer 2% Taxi 63% Vasculaire toegangsweg Vasculaire toegangsweg AV fistels AV grafts 3.6% Katheters Combinatie 1.7% % van de HD units 52.1% 42.4% % patiënten 82% 67% 64% 66% 58% 54% 52% Toegangsweg 5% 5% 7% 7% 5% 5% % 13% 28% 29% 27% 35% 39% 42% Andere 0.3% AV-fistel AV-graft Centrale katheter Het gebruik van centrale katheters steeg verder tot 42%. 61 patiënten werden gedialyseerd met een combinatie van AV-fistel en katheter. 26 HD centra gebruikten centrale katheters in meer dan 4 van hun patiënten. HD afdelingen met meer dan 4 van de patiënten behandeld met katheters Gebruik van vasculaire toegangsweg per HD eenheid andere combinatie katheter AV-graft AV-fistel HD eenheid nr Het gebruik van centrale katheters variëerde van 0 tot 78% per centrum. In de voogdijcentra had 47% van de patiënten een centrale katheter, in de CAD was dit 31%. Ook in HD afdelingen met een oudere populatie en in afdelingen met een groter aantal patiënten was het gebruik van centrale katheters duidelijk hoger. 15 De meeste HD patiënten gebruikten een taxi voor hun vervoer van en naar het dialysecentrum. Slechts 14% maakte gebruik van een ziekenwagen. Als toegangsweg voor HD werden nog wel meest AV fistels gebruikt (52%), maar het gebruik van centrale katheters steeg alarmerend tot 42%. Het gebruik van centrale katheters varieerde sterk per centrum.

16 Punctie van de vasculaire toegangsweg Bij AV fistels daalde het gebruik van een één-naald systeem verder tot 13%. Het gebruik van single lumen katheters daalde verder van 49% in en 25% in naar 12% in. Centrale katheter dubbel lumen 88% enkel lumen 12% % van de patiënten 89% 82% Punctietechniek % % % % 35% 3 33% 19% 13% 18% 11% 87% 81% Eén-naaldsysteem Twee-naaldsysteem Het gebruik van het éénnaaldsysteem daalde verder tot 13%. Katheternaalden werden gebruikt bij 67% van de patiënten. Zowel de keuze van punctieplaats als het punctiemateriaal vertoonde grote verschillen tussen de centra. Steeds dezelfde punctieplaats steeg van 22% in naar 34% in. Systematisch wisselende punctieplaats daalde van 54% in naar 41% in. arbitrair wisselend 25% systematisch wisselend 41% Punctieplaats steeds dezelfde 34% combinatie 1% katheternaald 67% Punctiemateriaal metaal scherp 18% metaal bot 14% Punctieplaats per HD afdeling arbitrair wisselend systematisch wisselend button hole HD eenheid nr Punctiemateriaal per HD afdeling combinatie katheternaald stomp metaal scherp metaal HD eenheid nr 16

17 Anticoagulatie Anticoagulatie 3% 7 44% 36% 25% 29% 24% 26% 1% % van de patiënten 75% 1% 22% 71% 2% 56% 61% 65% 78% Gefractioneerde heparine* Standaard heparine Andere Behandeling van anemie *= Low Molecular Weight heparine Erythropoietine behandeling IJzersubstitutie 93% 98% 97% 96% 95% % van de HD patiënten % van de HD patiënten 75% 76% 81% 8 82% Meer dan 9 op 10 HD patiënten kregen EPO intraveneus Preventie van botaandoeningen Fosfaatbinders op basis van: % van de patiënten 0.6% 0.3% 56.9% % 10.2% 27.5% 23.2% 1.6% 2.3% aluminium calcium lanthaan synthetische andere Gebruik van Vitamine D % patiënten 39.1% % 95% van de HD patiënten werd behandeld met EPO, 82% kreeg ook ijzersubstitutie. Voor de behandeling van botpathologie werd meestal calciumcarbonaat als fosfaatbinder gebruikt. Het gebruik van vitamine D steeg tot 62%.

18 Behandeling voor ondervoeding Behandeling malnutritie neen 92.3% ja 7.7% Soort behandeling voor malnutritie IDPN (intradialytisch Voedingsdrank met nefrol.samenstelling Algemene voedingsdrank 0.8% % van de HD patiënten 2.8% 4.1% Infecties % van de patiënten 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 6.3% 3.5% 3.5% 1.7% 1.8% 0.9% Positieve patiënten % 1.3% 1.3% 1.2% 1.4% % 0.1% 0.2% 0.2% HCV HBV HIV MRSA 0.7% 1.8% 2.4% 2.3% Centra met infectie: 41% 27% 6% 39% Range per centrum: Controle minstens jaarlijks Isolatie indien positief % van de HD-units 97% 85% 87% 66% 53% 57% 31% HBV HCV HIV MRSA HBV HCV HIV MRSA Bijna 8% van de HD patiënten werd behandeld voor ondervoeding. De prevalentie van hepatitis C daalde verder naar 0.9% en bleef stabiel voor hepatitis B met 1.4% en voor MRSA met 2.3%. De toegepaste isolatiemaatregelen bij hepatitis C positieve patiënten bleef sterk verschillen tussen de centra. Isolatiemaatregelen bij HCV-pos. pat. Afzonderlijke plaats of shifts Afzonderlijke dialysetoestellen Afzonderlijke bestaffing 18 46% 36% 64% % van de HD-units

19 Dialysefrequentie 27 HD afdelingen behandelden patiënten met 2x dialyse per week (103 patiënten). 13 HD afdelingen behandelden patiënten met 4x dialyse per week. 3 HD afdelingen behandelden patiënten met 5x dialyse per week. In totaal werden 28 patiënten meer dan 3x per week behandeld (45 in ). 5 centra behandelden patiënten met nachtdialyse in het centrum (4 in ). Dialysefrequentie 4 maal per week 0.7% 5 maal of meer 0.1% 3 maal per week 96.2% tot 2 maal per week 3. In totaal werden 67 patiënten (1.9% van de HD patiënten) met nachtdialyse in het centrum behandeld (46 in ). Technische aspecten Het gebruik van high-flux membranen steeg van 58% in en 63% in naar 84% in. Het gebruik van hemodiafiltratie steeg tot 44% in. Gebruik van hemodiafiltratie Patiënten behandeld met: % patiënten % patiënten 23% 25% 44% low-flux membraan mid-flux membraan % high-flux membraan 84.2% Gebruik van bloedvolume monitoring Gebruik van lage badwatertemperaturen * % van de HD units nooit 41% voor alle patiënten 27% nooit 8% % van de HD units voor alle patiënten 27% voor sommige pt. 53% voor sommige pt. 53% * = <36.5 C 19 Minder dan 1% van de patiënten werd meer dan driemaal per week behandeld. Het gebruik van high-flux membranen steeg verder tot 84% en het gebruik van hemodiafiltratie steeg tot 44% in. Het gebruik van bloedvolume monitoring en lage badwatertemperaturen varieerde sterk tussen de centra.

20 Kwaliteitsanalyse 93% 95% 96% Kwaliteitsanalyse bij HD patiënten % van de HD units 61% 7 43% 67% 67% 7 68% 63% 35% 41% 38% 38% 39% 39% % 15% 15% 8% 13% KT/V PRU PCR TAC Dialysetechnicus 57/72 HD afdelingen (79%) beschikken over een dialyse technicus met een gemiddelde tewerkstelling van 22.9 uren (var. van 2 tot 96 uren). De overige HD afdelingen kunnen beroep doen op de technische dienst van het ziekenhuis (10/15) en/of op de technische dienst van een firma (12/15). Dialyse technici geven in 88% ook ondersteuning buiten de normale diensturen. In driekwart van de gevallen wordt deze extra ondersteuning vergoed als overuren. 5/57 dialyse technici (9%) bieden regelmatig ondersteuning tijdens aan- en afsluiten. Beschikbaarheid dialyse technicus Opleiding door dialyse technici over basishandelingen van dialyse apparatuur gebruik van speciale tools (profiling...) theoretische informatie ivm dialysetechnieken % 34% % van de HD units % van de HD units 48/57 dialyse technici (84%) onderhouden en herstellen ook algemene medische apparatuur. 2/57 dialyse technici (4%) onderhouden en herstellen ook computers. Onderhoud dialysetoestellen Herstellingen dialysetoestellen dialyse + ZH technicus 19% dialyse firma 17% % van de HD units dialyse technicus 58% dialyse + ZH technicus 23% dialyse firma 15% % van de HD units dialyse technicus 56% ZH technicus 6% ZH technicus 6% De gekozen kwaliteitsanalyses voor de HD behandeling vertoonde weinig evolutie met KT/V en PRU als meest gebruikte. De beschikbaarheid van een dialysetechnicus daalde in. Zowel voor het herstellen als het onderhoud van dialysetoestellen verhoogde de inbreng van dialyse firma s. 20

21 Hygiënisch management van de dialysetoestellen Dialysevloeistof uit alle dialysetoestellen minstens eenmaal per jaar getest Desinfectie toestellen tussen behandelingen op dezelfde dag koud chemisch warm chemisch 6% 24% % van de HD units* % van de HD units 6 65% 82% 47% 5 46% heet water 3% geen desinfectie 71% test bacteriën test endotoxines Concentraten en RO systeem Technische informatie gebruik van poeder bicarbonaat concentraat % van de HD units 9 centrale distributie zuurconcentraat 5 centrale distributie bicarbonaatconc. 3% waterbehandeling met actief kool voorraadtank na RO 17% absoluutfilter na RO 44% Materiaal distributieleiding % van de HD units Desinfectie Osmose membraan Osmosewater distributieleiding 4% dagelijks wekelijks maandelijks jaarlijks nooit % van de HD units* 19% 28% 33% 16% 23% 24% 16% 3 7% PVDF 2% RVS PEX 6 PVC 18% Voor het desinfecteren van de osmose membranen gebruikt 14% van de HD afdelingen heet water en 88% chemische desinfectie*. Voor het desinfecteren van de osmosewater distributieleidingen gebruikt 36% van de HD afdelingen heet water, 66% chemische desinfectie en 3% ozon*. * combinatie mogelijk 21 De meeste centra pasten nog steeds geen desinfectie van de dialysetoestellen toe tussen behandelingen op dezelfde dag. Het aantal centra met een regelmatige bacteriologische screening van de dialysevloeistof steeg verder tot 82%. Screening voor endotoxines stagneerde op 46%.

22 Gebruikte afkortingen APD AV CAD CAPD CrCl EPO GFR HBV HCV HD HF HDF HIV KDOQI KT/V LMW MRSA OCPD PCR PD PET PRU RO TAC TNI Tx VTE Automatische peritoneale dialyse Arterioveneus Centrum voor collectieve autodialyse Continue ambulante peritoneale dialyse Kreatinineklaring Erythropoëtine Glomerulaire filtratie ratio Hepatitis B virus Hepatitis C virus Hemodialyse Hemofiltratie Hemodiafiltratie Humaan immunodeficiëntievirus Classificatie volgens Kidney Disease Outcomes Quality Initiatives Membranaire klaringscapaciteit x behandelingstijd / distributievolume Laag moleculair gewicht heparine Meticilline resistente Staphylococcus aureus Onderbroken automatische PD Eiwitafbraak coëfficiënt Peritoneale dialyse Peritoneale functietest Procent reductie van ureum Omgekeerde osmose Gemiddelde ureumconcentratie over de tijd Terminale nierinsufficiëntie Transplantatie Voltijds equivalenten 22

23 Deelnemende Centra AK Sint-Jan Kruidtuinlaan Brussel AZ VUB Laarbeeklaan Jette ZNA Campus Middelheim Lindendreef Antwerpen ZNA Campus Stuivenberg Lange Beeldekensstraat Antwerpen AZ Turnhout Campus Sint Jozef Steenweg op Merksplas Turnhout AZ Sint-Jozef Oude Liersebaan Malle Heilig Hart Ziekenhuis Mechelsestraat Lier AZ Sint-Augustinus Oosterveldlaan Wilrijk UZ Antwerpen Wilrijkstraat Edegem Imeldaziekenhuis Bonheiden Imeldalaan Bonheiden UZ Gasthuisberg Herestraat Leuven Virga Jesse Ziekenhuis Stadsomvaart Hasselt Ziekenhuis Oost-Limburg Campus Sint-Jan Schiepsebos Genk Regionaal Ziekenhuis Sint-Trudo Campus Sint Jozef Diestersteenweg Sint Truiden AZ Sint-Jan Ruddershove Brugge AZ Sint Lucas Sint Lucaslaan Assebroek AZ Groeninge Kortrijk Campus Loofstraat Loofstraat Kortrijk Heilig Hartziekenhuis Roeselare-Menen vzw Wilgenstraat Roeselare RZ Jan Yperman Campus O.L.V. Briekestraat Ieper AZ Maria Middelares Campus Maria Middelares Kortrijksesteenweg Gent AZ Sint-Lucas Groenebriel Gent UZ Gent De Pintelaan Gent AZ Sint-Blasius Kroonveldlaan Dendermonde Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Moorselbaan Aalst AZ Glorieux Glorieuxlaan Ronse 23

24