Gemeente Westvoorne. 3. Niet over reserves beschikken als een voorstel niet voldoet aan de 3 O s.

Transcriptie

1 Gemeente Westvoorne AAN BURGEMEESTER & WETHOUDERS Datum: 14 maart 2013 Sector: Middelen Team : Ingekomen d.d. Adviesnr Voorliggend zaaknr. Verseon Ontworpen door: M. Kleingeld Akkoord met advies Par. Par. team hfd. Par. sector hfd. MID IZ GG BA OA Mede-paraaf Onderwerp: Financieel beleid Besluit: 1. Het format van de kadernota 2014 vaststellen als volgt: - Uitgangspunten begroting Investeringsprogramma Actualisatie van financiële situatie - Procesmatige uitwerking mbt opstellen begroting 2. De ontwikkeling van het weerstandsvermogen te blijven volgen. De risico analyse in het voorjaar 2013 af wachten. Tot die tijd te blijven sturen op de ontwikkeling van de ratio. De ondergrens van 1,0 is hierbij leidend. 3. Niet over reserves beschikken als een voorstel niet voldoet aan de 3 O s. 4. Onderzoeken of begrotingswijzigingen op college niveau kunnen worden gemaakt. Als blijkt dat dit kan, starten met het maken van begrotingswijzigingen op college niveau. 5. De meerjarenschijven sluitend maken door middel van stelposten op programmaniveau. 6. Mandaat wethouder Van Montfoort voor tekstuele wijzigingen. Portefeuillehouder: W. van Montfoort Vertrouwelijk: secretaris burgemeester W. van Montfoort C.J.A. van Lith N.A.M. Groenewegen E.G. Mulder Beslissing B & W d.d. datum: Raadscommissie OR/GO Raad Ja Pagina 1 van 5

2 1. Aanleiding De afgelopen periode heeft er een aantal ontwikkelingen rondom financiën gespeeld. De bedoeling van dit B&W advies is om duidelijkheid en besluitvorming rondom deze punten te verkrijgen. 2. Argumenten Het gaat hierbij om: Opzet kadernota 2014 Hoe gaan we om met ons weerstandsvermogen, hoe leidend is de ratio, hoe leidend is het weerstandsvermogen voor ons te voeren beleid? Hoe wordt omgegaan met extra inkomsten? Hoe gaan we om met begrotingswijzigingen? Hoe gaan we verder met de discussie rondom bezuinigingen. 3. Aanpak/uitvoering Kadernota Doordat er veel onzekerheden zijn op het gebied van de gemeentefinanciën en omdat de kadernota ook vorig jaar om reden van deze onzekerheden niet is vastgesteld, is voorgesteld om de kadernota 2014 anders van opzet te maken. Ditzelfde voorstel is op 4 februari 2013 in de commissie van BZM gedaan. Voorgesteld wordt om de kadernota van dit jaar als volgt aan te pakken: - De cijfers worden gewoon net als anders opgevraagd en doorgerekend. Op basis hiervan kan wel een meer actuele stand van zaken worden gegeven mbt de financiële situatie. Wat is de stand van zaken na raadplegen budgethouders) - Er worden uitgangspunten vastgesteld ten behoeve van uitwerking van de begroting. (Bijvoorbeeld over de ontwikkelingen van de belastingen). - Zoals gebruikelijk wordt er bij de kadernota een investeringsprogramma voor de komende 4 jaren (2014 t/m 2017) opgesteld. Op basis van bovenstaande kan een korte notitie worden aangeboden met daarin de financiële ontwikkelingen die als discussie kunnen dienen hoe we verder gaan in het proces richting de begroting. Voorgesteld wordt dat de sobere kadernota de volgende opzet zal hebben: - Uitgangspunten begroting Investeringsprogramma Actualisatie van financiële situatie - Procesmatige uitwerking mbt opstellen begroting. Uiteraard wordt dit met een samenvattend raadsvoorstel aan de raad voorgelegd en in een presentatie (zoals gebruikelijk de technische toelichting) toegelicht. Hoe gaan we om met ons weerstandsvermogen, hoe leidend is de ratio, hoe leidend is het weerstandsvermogen voor ons te voeren beleid? Hoe wordt omgegaan met extra inkomsten? In het risicomanagementbeleid zijn door de raad spelregels vastgesteld over de mate waarin ons weerstandsvermogen mag fluctueren. De ratio die hiervoor is bepaald is minimaal 1 1,4. Daarboven is natuurlijk geen probleem. Indien we aan deze ratio voldoen is het weerstandsvermogen voldoende. In de klasse hieronder 0,8-1 matig daarna zakt het weerstandsvermogen naar onvoldoende. Naast de raad, houdt ook de provincie voor het bepalen van het toezichtregime ons weerstandsvermogen scherp in de gaten. In het risicomanagementbeleid is bepaald: indien bij het opstellen van de begroting de ratio niet gehaald wordt, zullen zodanige maatregelen genomen moeten worden dat het volgende begrotingsjaar de ratio weer op orde komt. In de nota risicomanagement beleid wordt tevens opgemerkt dat het weerstandsvermogen langs de onderlijn van wat toegestaan is fluctueert. Voorgesteld werd de verkoop van het woonbedrijf af te wachten. Indien de verkoop van het woonbedrijf niet door gaat zou verder worden uitgewerkt hoe met het weerstandsvermogen om te gaan. Voorgesteld wordt niet uit reserves te beschikken als niet voldaan is aan de 3 O s. Om te kunnen sturen op je weerstandsvermogen zijn 2 variabelen van belang: 1. De risico s en Pagina 2 van 5

3 2. De reserve positie. Met ingang van 2013 is besloten de risico s 2 maal per jaar te inventariseren en analyseren. Op basis daarvan kan bijsturing plaatsvinden. De ondergrens is hierbij van belang en leidend. Daarnaast is het goed te beseffen dat de ratio een benadering is van de risico s. Het risicoprofiel wordt namelijk ingeschat op 2 momenten per jaar met daarbij een schatting van de kans en een schatting van het gevolg. De stand van zaken van het beschikbare weerstandsvermogen, de reserve positie, wordt beoordeeld op basis van begrote cijfers. Dit is heel dynamisch omdat er wekelijks besluiten in het college en maandelijks besluiten in de raad worden genomen die hierop van invloed zijn. Beoordeling op basis van werkelijke boekingen ligt moeilijk omdat boekingen uit reserves vaak pas aan het eind van het jaar worden gerealiseerd. Voor het bepalen van de mutaties uit de reserves zijn we afhankelijk van de uitgaven die gedurende het hele jaar worden gedaan. Naar verwachting zal uit de analyse van de risico s in het voorjaar 2013 blijken dat de risico s afnemen tov Deze verwachting is gebaseerd op de actualisatie van de risico top 10, waarbij het risico op glas en het SSC is afgenomen. De reserve positie fluctueert en staat onderdruk agv de verwachting op gronden te moeten afwaarderen. Daar tegenover staan gelukkig ook meevallers. En blijft de uiteindelijke discussie over gaan we en hoe gaan we ons weerstandsvermogen versterken? Ingezet wordt op: 1. maatregelen nemen waardoor de risico s afnemen 2. de reservepositie verbeteren 3. inkomsten vergaren 4. zoveel mogelijk binnen budget blijven Bij significante afwijkingen van de reservepositie of risico s wordt het college hierover middels B&W voorstellen geïnformeerd. Daarnaast wordt het college elke maand mondeling geïnformeerd op de ontwikkeling van nieuwe en lopende risico s zodat tussentijds bijgestuurd kan worden. Hoe gaan we om met begrotingswijzigingen? De raad heeft het budgetrecht. Dit wil zeggen alleen de raad kan budgetten toekennen. De belangrijkste manier om budgetrecht toe te kennen is via de begroting. De raad autoriseert op programma niveau. Volgens de BBV is het college bevoegd vervolgens wijzigingen binnen het programma vast te stellen. Dit voorzover de totale baten en lasten binnen het programma gelijk blijven. Het gaat dus alleen over overhevelingen binnen het programma. Zodra er budgettaire consequenties binnen het programma zijn, moet een begrotingswijziging altijd naar de raad. Het vaststellen van begrotingswijzigingen op collegeniveau heeft efficiency voordelen. Indien het college begrotingswijzigingen binnen het programma mag vaststellen, moet dit worden geregeld in de financiële verordening 212. Het is de bedoeling deze verordening in 2013 te herzien en dan begrotingswijzigingen op college niveau mogelijk te maken. Momenteel is de verordening naar verwachting echter al wel geschikt voor het maken van begrotingswijzigingen op college niveau. Voorgesteld wordt uit te zoeken of dit juridisch inderdaad klopt en indien dit zo is, te starten met het maken van begrotingswijzigingen op college niveau. Tevens zullen de mogelijkheden worden onderzocht om in de verordening onderscheid te maken in de bedragen waar het college wel of niet is toegestaan om de begrotingswijzigingen vast te stellen. Richtlijn gebruik marap Er zijn geen wettelijke regels die bepalen wat de inrichting van de marap moet zijn. In ons gemeentelijk beleid is vastgelegd waar de marap aan moet voldoen. De maraps en de bestuursrapportages zijn er niet voor bestemd om budgetvoorstellen te doen t.b.v. nieuwe projecten c.q. voor nieuw beleid. De keuze en de afweging voor nieuwe projecten en voor nieuw beleid zijn gemaakt bij het vaststellen van het meerjarig beleidsplan. Jaarlijks zijn er een tweetal momenten waar, indien dit noodzakelijk blijkt, bijstellingen kunnen plaats vinden, t.w. de vaststelling van de kadernota en de vaststelling van de programmabegroting. Alleen op die manier kan een goede integrale beleidsafweging plaatsvinden. Pagina 3 van 5

4 Wel bieden de maraps en de bestuursrapportages de gelegenheid tot herverdeling, bij voorbeeld t.b.v. zaken die in eerdere instantie wegens ontoereikendheid van middelen niet voor uitvoering in aanmerking zijn gebracht. Nieuw beleid Alle voorstellen rondom nieuw beleid worden of in een apart B&W advies en raadsvoorstel gedaan of via de kadernota en de begroting. Hoe gaan we verder met de discussie rondom bezuinigingen. Het financiële plaatje ziet er, met wat we tot nu toe weten, niet rooskleurig uit. Op een totale begroting van ongeveer 40 miljoen zullen we in van naar verwachting nog eens cumulatief 2 miljoen moeten gaan bezuinigen. Deze cijfers blijken uit de doorrekening van de gevolgen van het regeerakkoord. Een bezuiniging van 2 miljoen is fors te noemen, terwijl we in de afgelopen jaren al 2,8 miljoen bezuinigd hebben. Er zijn nog veel zaken onduidelijk, maar de inschatting is dat het tekort eerder groter dan kleiner zal worden n.a.v. de mei/juni circulaire. Inmiddels is bekend geworden dat de financiële consequenties van de decentralisaties niet eerder dan in de septembercirculaire bekend gemaakt zullen worden. Om een discussie te kunnen voeren over de aanpak om tot bezuinigen te komen is het van belang dat die discussie zo snel mogelijk start. Hierbij is echter de eerste vraag: Welke keuzes gaan we maken zo vlak voor de verkiezingen? Maar ook: Hoe zouden we eventuele bezuinigingen in kunnen steken? En vervolgens welke rol zou het bestuur, het ambtelijk apparaat en de burger kunnen spelen? Een aandachtspunt hierbij is dat het goed is om te proberen om tot innovatieve bezuinigingen te komen. Innovatieve bezuinigingen kunnen worden gevonden in wijzigingen in de processen maar ook in de diensten en taken die we leveren. Tot nu toe zijn de meeste gemeenten aan het bezuinigen om gaten in de begroting te dichten. Terwijl er los van de cijfers veel fundamenteler nagedacht moet gaan worden over hoe we slimmer kunnen werken en welke taken we als gemeente de komende jaren willen blijven uitvoeren. Dit is echter toch al nodig om alle taken die op ons af komen te kunnen realiseren. Het is vaak lastig om in termen van verbetering en innovatie te denken als er geen middelen zijn. Zo n traject duurt langer, voordat het geld gaat opleveren. Maar het kan dan misschien wel een veel grotere bezuiniging opleveren, dan nu noodzakelijk lijkt. Dit vereist een lange termijn visie en een lange adem voor de implementatie. Het omvormen van het openbaar groen is een voorbeeld van een innovatieve bezuiniging. Zoals de financiële perspectieven zich nu aftekenen zijn er met name in 2015 en verder gaten te dichten en bezuinigingen noodzakelijk. In 2014 is nog een stelpost beschikbaar. Dit biedt meteen een mooie kans om te kunnen investeren in de innovatieve bezuinigingen. Er is contact gezocht met de provincie. Met betrekking tot het financiële toezicht is de vraag neergelegd of meerjaren ramingen sluitend moeten zijn en in welk detailniveau. Dit met het oog op de verkiezingen De richtlijn van de provincie is dat de bezuinigingen voor 2014 op detailniveau moeten worden vastgesteld. De bezuinigingen voor 2015 en verder mogen op programma niveau worden opgesteld. Dit wil zeggen dat er stelposten kunnen worden opgenomen waarin tot uiting wordt gebracht op welk programma (en taakveld) de bezuinigingen zullen worden gedaan. Echter deze kunnen op een later tijdstip nog verder in detail worden uitgewerkt. Als voorwaarde wordt wel gesteld dat hiervoor specifieke besluitvorming is en dat de opgenomen stelposten realistisch zijn. Voor de uitwerking kan in principe gebruik gemaakt worden van het overzicht uit waar staat je gemeente. Hierin heeft de burger aangegeven op welke taakvelden zijn prioriteit lag. Vervolgens zijn de uitgaven van Westvoorne afgezet tegen de uitgaven van andere vergelijkbare gemeenten. Er komt een apart voorstel waarin u wordt geïnformeerd over de uitkomsten van het onderzoek waar staat je gemeente. 4. Communicatie/Burgerparticipatie Dit stuk zal worden geagendeerd voor de commissie BZM. 5. Kosten, baten en dekking Pagina 4 van 5

5 6. Risicomanagement en weerstandvermogen 7. Toelichting 8. Samenvatting (indien de omvang van dit advies daar aanleiding toe geeft) Pagina 5 van 5