Ter voldoening aan onze actieve informatieplicht, zoals bedoeld in artikel 169, lid 1, van de Gemeentewet, delen wij u het volgende mee.

Transcriptie

1 Gemeentebestuur DOSSIER Afschrift: - OW/ONTW. (S. Ramkhelawan) - OW/ONTW (G.P. Isabella) - wethouder Spigt - secretaris tijdelijke raadscommissie Postbus AA Dordrecht Dordrecht Bezoekadres Spuiboulevard GR Dordrecht Aan de gemeenteraad Telefoon (078) Fax (078) s.ramkhelawan@dordrecht.nl Website Behandeld door S. Ramkhelawan / G.P. Isabella Onderwerp RAADSINFORMATIE inzake integratiemonitor Dordrecht 2005 Bijlage(n) 3 Datum 21 februari 2006 Ons kenmerk OW/2006/579 Ter voldoening aan onze actieve informatieplicht, zoals bedoeld in artikel 169, lid 1, van de Gemeentewet, delen wij u het volgende mee. Hierbij bieden wij u de Integratiemonitor Dordrecht 2005 aan. Het is de eerste keer dat in een monitor van het SGB een integraal beeld wordt verstrekt van de positie van niet-westerse allochtonen in Dordrecht. Met het aanbieden van de Integratiemonitor komen wij tegemoet aan het onderdeel "monitoring" van het Dordtse integratiebeleid. 1. Inleiding De monitor is onderdeel van het Uitvoeringsprogramma Integratie en Interculturalisatie, vastgesteld door de gemeenteraad in juni 2004 (kenmerk OW/2004/1897). Voor de doelgroep Antillianen voert de gemeente een specifiek doelgroepenbeleid. Voor de monitoring is ervoor gekozen in de Integratiemonitor de positie van Antillianen eveneens in kaart te brengen. Het doel van de monitor is een instrument voor handen te hebben met behulp waarvan de integratie van allochtonen op stedelijk niveau door de tijd heen gevolgd kan worden; het kan tevens dienen als; hulpmiddel bij de evaluatie van beleid. Een dergelijk monitorinstrument kan, naast informatie uit andere bronnen, bijdragen aan een beter inzicht in de wijze waarop en mate waarin de verschillende groepen allochtonen erin slagen een plaats te verwerven in de Dordtse samenleving. Dit inzicht is nodig om beleidsinspanningen te kunnen volgen, te kunnen bijsturen en/of nieuwe prioriteiten vast te stellen. Deze Integratiemonitor dient gezien te worden als een nulmeting. Over vier jaar vindt een vervolgmeting plaats. Bij het lezen van de resultaten en de voorzichtige interpretatie van de gegevens merkt het college op dat een nadere analyse van de veelheid van cijfers nog gemaakt dient te worden. Daartoe stellen wij om de uitkomsten te bespreken met panels van deskundigen, raadsleden en andere stakeholders. De uitkomst van de panelgesprekken, een strategienotitie , zal als basis dienen om met u tot keuzes te komen in het lokale integratiebeleid. Enkele opmerkelijke ontwikkelingen worden in bijlage 1 als samenvatting meegegeven. Het wordt hiermee snel een droge opsomming van bevindingen en feiten die zich niet eenvoudig laten uitleggen. Pagina 1 van 5 Artikel 169, lid 1, van de Gemeentewet schrijft voor dat het college alle inlichtingen verstrekt, die de raad nodig heeft voor de uitoefening van zijn taak.

2 Datum 21 februari 2006 Ons kenmerk OW/2006/579 Het is goed om een eerste inzicht te hebben in de mate van integratie, de verschillen in-, tussen- en binnen de onderzochte groepen. Het verschil tussen de eerste en tweede generatie allochtone inwoners van onze stad in relatie tot de autochtone Dordtenaar speelt hierbij ook een rol. Aan het eind van de brief volgt een voorstel voor de vervolgacties. 2. Ontwikkeling Dordtse monitor Op 25 januari 2006 heeft uw commissie de Voortgangsrapportage van het Uitvoeringsprogramma Integratie en Interculturalisatie besproken. Verschillende leden hebben benadrukt dat integratie een continu proces is en dat het belangrijk is om in te zetten op samen leven, dialoog en netwerken in de stad. Het belang van de Integratiemonitor als instrument om aan te geven of maatregelen al dan niet slagen c.q. als maatsstaf voor het bereiken van bepaalde doelstellingen is door verschillende leden van uw commissie bij de bespreking van de Voortgangsrapportage benadrukt. Het SGB heeft bij de ontwikkeling van de Dordtse monitor gebruik gemaakt van de meest recente expertise op het gebied van het "meten" van integratie. Er is gebruikgemaakt van de landelijke integratiekaart die het ministerie van Justitie in 2004 heeft uitgebracht, en van kennis van andere landelijke (SCP, Iseo) en gemeentelijke onderzoeksbureaus die zich bezighouden met het "meten" van integratie. Op basis van de landelijke en gemeentelijke ontwikkelingen worden in de Integratiemonitor Dordrecht vier dimensies van integratie onderscheiden, namelijk: 1. Sociaal-economisch positie: dit wordt voor een groot deel afgemeten aan werk en inkomen. 2. Actief burgerschap: dit wordt afgemeten aan participatie zoals lidmaatschap van een vereniging, het verrichten van vrijwilligerswerk, deelname aan sport, bezoek van culturele instellingen en activiteiten en stemgedrag. 3. Sociaal-culturele integratie: hierbij gaat het om gerichtheid op de eigen groep, (wenselijkheid van) interetnische contacten en opvattingen over bijvoorbeeld man-vrouw rollen. 4. Sociale samenhang: dit wordt afgemeten aan de betrokkenheid bij de samenleving/stad/buurt, wederzijdse beeldvorming de visie op de multiculturele samenleving en het zich geaccepteerd of juist gediscrimineerd voelen. Kennis en vaardigheden zoals de gevolgde opleiding, Nederlandse taalvaardigheid en zelfredzaamheid zijn hulpbronnen voor deze vier dimensies. In deze eerste monitor is de positie van de vier grootste groepen niet-westerse allochtonen in Dordrecht onderzocht. Dit zijn de Turken, Antillianen, Surinamers en Marokkanen. Hun positie is vergeleken met die van autochtone Dordtenaren. De groep overige niet-westerse allochtonen is vanwege de geringe omvang en privacyoverwegingen niet meegenomen. Voor de gegevens verzameling is een bevolkingsenquête afgenomen en zijn secundaire bronnen geraadpleegd. De respons onder de autochtonen was 55% (965 respondenten). Onder de allochtone groepen lag de respons tussen de 35 en 42%; 250 tot 300 respondenten per groep. 3. Enkele onderzoeksgegevens In landelijk onderzoek naar integratie 1 wordt geconcludeerd dat de integratie van de meeste leden van etnische minderheidsgroepen gedeeltelijk of geheel is geslaagd. Dit neemt niet weg dat uit dit stedelijk afgenomen monitor onderzoek een aantal opmerkelijke afwijkingen naar voren komen. Een aantal opvallende uitkomsten wordt hieronder genoemd. Voor een uitgebreide samenvatting van de uitkomsten van de Integratiemonitor verwijzen wij u naar bijlage 1. 1 Bruggen bouwen, Tijdelijke Commissie Onderzoek Integratiebeleid (Cie Blok), Tweede Kamer, vergaderjaar Pagina 2 van 5

3 Datum 21 februari 2006 Ons kenmerk OW/2006/579 Etnische concentratie toegenomen In de afgelopen vijf jaar is sprake van een licht toenemende etnische concentratie, vooral in wijken die al een hoog aandeel allochtonen hadden (Oud Krispijn, Nieuw Krispijn en Wielwijk). Het aantal "zwarte" scholen is verdubbeld van 5 naar 10; het merendeel van de gesegregeerde scholen is "te wit". Sociaal-economische achterstand hardnekkig Allochtone inwoners zijn gemiddeld lager opgeleid dan autochtone Dordtenaren. Het percentage allochtonen met betaald werk ligt aanzienlijk lager dan bij autochtonen; Alleen Surinamers benaderen met een aandeel van 62% de autochtone Dordtenaren waarvan 72% betaald werk heeft. De werkloosheid onder allochtonen is ruim twee keer hoger dan onder autochtonen. Het percentage allochtonen met een bijstandsuitkering is twee tot zes keer hoger dan onder autochtonen. Een relatief groot aandeel allochtonen heeft nog nooit betaald werk verricht en volgt ook geen opleiding. Ondanks de stijging van het opleidingsniveau en een grotere oriëntatie op de Nederlandse samenleving van de 2 e generatie allochtonen verbetert hun positie op de arbeidsmarkt niet. Autochtone Dordtenaren: weinig behoefte aan interetnische contacten Autochtonen hebben over het geheel genomen vaker problemen mee als hun kind veel contact zou hebben met allochtonen of dit nu op school, als vriend of als partner is. Eén op de vijf autochtonen heeft op het werk bijna nooit contact met allochtonen. In de wijk en vrije tijd heeft slechts 15% contact met allochtonen; de helft heeft bijna nooit contact met allochtonen in de wijk en in hun vrije tijd. Tweederde van de Turken zegt graag meer contact met autochtonen te willen. Autochtone Dordtenaren hebben nauwelijks behoefte aan meer contact met allochtonen. De Dordtse autochtone bevolking is minder positief over het hebben van allochtone buren; landelijk heeft 56% van de autochtone bevolking geen bezwaar tegen allochtone buren tegenover 41 % van de autochtone Dordtenaren die geen bezwaar heeft tegen allochtone buren. Autochtone Dordtenaren staan minder positief tegenover culturele verscheidenheid in de samenleving dan allochtonen. Ontwikkelingen tweede generatie Tweederde van de 2 e generatie allochtonen heeft minstens een HAVO of MBO diploma, is vaker lid van een vereniging en rekent zich vaker dan de 1 e generatie tot "uitsluitend de Nederlandse groep". Zeven op de tien leden van de tweede generatie spreekt thuis Nederlands met de partners en de kinderen; negen op de 10 heeft autochtone vrienden en kennissen en is moderner in hun opvattingen over man-vrouw rollen. Voor alle bevolkingsgroepen geldt dat vrouwen moderner zijn dan mannen in hun denken over manvrouw rollen. De tweede generatie allochtone vrouwen komen in hun opvattingen over man-vrouw rollen overeen met de gemiddelde autochtone vrouw. Positie en participatie van allochtone vrouwen Allochtone vrouwen (eerste generatie) zijn minder hoog opgeleid dan autochtone vrouwen. Allochtone vrouwen van de 2 e generatie zijn vaker hoog of middelbaar opgeleid en wijken hierin niet af van autochtone vrouwen. Eén op de drie allochtone vrouwen ervaart hun gezondheid als slecht of matig. Allochtone vrouwen participeren minder op cultureel vlak, minder vrijwilligerswerk, en sporten minder dan autochtone vrouwen. Pagina 3 van 5

4 Datum 21 februari 2006 Ons kenmerk OW/2006/579 In Dordrecht wordt in het kader van de Participatie Agenda PaVEM gewerkt met het project Doe Mee. Hiermee wordt de positie en participatie van allochtone vrouwen een extra stimulans gegeven. Zo is er actieve inzet van (jonge) allochtone vrouwen op het gebied van voorlichting over specifieke onderwerpen als vrouwenbesnijdenis, uithuwelijking en, opkomstbevorderende activiteiten voor de verkiezingen. Uit de monitor blijkt dat Turken, Marokkanen en in iets mindere mate Antilliaanse en Surinaamse Dordtenaren een lage maatschappelijke positie hebben, dat wil zeggen én een laag opleidingsniveau, én geen werk en een laag inkomen. Hoewel de 2 e generatie beduidend hoger opgeleid is dan de 1 e generatie allochtonen is de arbeidsdeelname van de 2 e generatie niet veel hoger dat bij de 1 e generatie. De veronderstelling dat een verbetering van de onderwijspositie automatisch leidt tot het inlopen van de achterstand op de arbeidsmarkt blijkt vooralsnog niet op te gaan voor de2 e generatie allochtonen in Dordrecht. In de monitor wordt geconstateerd dat inzet van het beleid moet zijn het versterken van de kwetsbare sociaal-economische positie van allochtonen, het bevorderen van maatschappelijke participatie waaronder ook een actieve deelname aan de politiek, het op gang brengen van ontmoeting en dialoog om de sociaal-culturele kloof in de houding en beeldvorming van autochtone inwoners te overbruggen. Specifieke aandacht dient in het beleid uit te gaan naar de arbeidsparticipatie van allochtone groepen en het isolement van Turkse vrouwen. Centraal in deze beleidsinspanningen staat hoe meer interetnische verbindingen tot stand gebracht kunnen worden. Integratie betreft een brede beleidsagenda vergt een lange termijn aanpak. Voor een deel betekent dit het continueren van reeds in gang gezet beleid (zie bijlage 2) maar ook het zoeken van nieuwe benaderingen en oplossingen. 4. Actuele noties over integratie Het college heeft in 2003 besloten het integratiebeleid te herijken. Met het opstellen van een Uitvoeringsprogramma Integratie en Interculturalisatie in 2004 was de beleidsherijking een feit. Inmiddels zijn wij twee jaar verder met de uitvoering. In enkele recente 2 studies en adviezen worden aanbevelingen gedaan die voor de aanpak van het integratievraagstuk in Dordrecht andere en wellicht nieuwe inzichten bieden. Zo geeft de RMO geeft in haar advies aan dat de overheid verbindingen kan bevorderen door: het stimuleren van contacten tussen burgers op andere manieren dan via spreiding; op het niveau van organisaties leidersfiguren een belangrijke bindende rol te doen vervullen - overbruggend leiderschap. Deze kunnen ervoor zorgen dat de eigen kring geen gesloten kring is; te blijven investeren in sociaal economische positieverbetering van etnische minderheden. "Verbinden" wordt in de context van integratie gedefinieerd als "het duurzaam of herhaald bij elkaar brengen van mensen met andere mensen, groepen of instituties, zodat er sociale netwerken kunnen ontstaan- vooral daar waar mensen nu met de ruggen naar elkaar staan". 5. Praktische invulling voor Dordtse aanpak van integratie In de Dordtse aanpak van integratie worden mensen aangesproken als volwaardige en verantwoordelijke burgers van de stad. Tegen deze achtergrond is op verschillende manieren geïnvesteerd (wijkgericht werken, subsidiebeleid migrantenorganisaties) in het ontwikkelen van 2 Uit eikaars buurt. De invloed van etnische concentratie op integratie en beeldvorming. SCP, juni 2005 Eenheid, verscheidenheid en binding. RMO, februari Niet langer met de ruggen naar elkaar: een advies over verbinden. RMO, oktober Pagina 4 van 5

5 Datum 21 februari 2006 Ons kenmerk OW/2006/579 formele en informele netwerken in de stad speelt communicatie een belangrijke rol. De netwerken zorgen voor het leggen van verbanden binnen de groep (bonding), waarbij mensen vaardigheden ontwikkelen die zij ook in andere netwerken die groepsgrenzen overbruggen (bridging) kunnen gebruiken. In de Dordtse praktijk zien wij beide soorten sociale verbanden waarbij de inzet erop is gericht om te werken aan concrete sociale en culturele praktijken die inwoners van de stad aan elkaar binden vanwege gedeelde interessen of belangen. Wij stellen voor om de Dordtse praktijk te versterken en het Uitvoeringsprogramma Integratie en interculturalisatie te actualiseren met behulp van de kennis uit de Integratiemonitor Dordrecht 2005 en andere recente onderzoeken en studies. Hierbij wordt dan eveneens aandacht besteed aan de positie en participatie van allochtone vrouwen in Dordrecht. 1. De Integratiemonitor te bespreken met "panels" van deskundigen op het gebied van sociale cohesievraagstukken (SCP, RMO, Universiteiten); medio april Opstellen van een strategienotitie "Integratie " op basis van de uitkomst van stap 1; mei Organiseren van een werkconferentie met de nieuwe Gemeenteraad, vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, uitvoeringspartners, bewoners en andere stakeholders; eind mei De uitkomst van de conferentie zal ambtelijk worden verwoord in bijstelling van het Uitvoeringsprogramma, waarover het college een standpunt zal innemen; eind tweede kwartaal. Dit voorstel geeft u en de nieuwe commissie en gemeenteraadsleden de gelegenheid een actieve inbreng te leveren voor bijstelling van het integratiebeleid en het Uitvoeringsprogramma. Wij vertrouwen er op u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. college van Burgemeester en Wethouders secretaris de burgemeester eling Pagina 5 van 5

6 Bijlage 1: Samenvatting resultaten Integratiemonitor Dordrecht 2005 Demografie De niet-westerse bevolking is tussen 2000 en 2005 met 2,3% gegroeid van 15,4 naar 17,7% De groei van de niet-westerse allochtonen is niet gelijk over de verschillende wijken verdeeld. In de afgelopen vijf jaar is sprake van een licht toenemende etnische concentratie, vooral in wijken die al een hoog aandeel allochtonen hadden (Oud Krispijn, Nieuw Krispijn en Wielwijk) De concentratie in het onderwijs komt tot uiting in de aanwezigheid van zogeheten 'zwarte scholen. Het aantal "zwarte" scholen is verdubbeld van 5 naar 10. Op 23 van de 39 basisscholen zitten in vergelijking met het aandeel niet-westerse allochtonen in de wijk relatief veel of juist weinig leerlingen van allochtone afkomst. Het merendeel van de gesegregeerde scholen is "te wit". Turken vormen met 5,1 % de grootste groep gevolgd door de Antillianen (2,7%), Surinamers (2,3%) en Marokkanen (2,1%). Vluchtelingen uit Irak, Joegoslavië, Somalië, Afghanistan en allochtonen uit overige niet-westerse landen vormen samen 5,5% van de Dordtse bevolking. Bij de allochtone groepen is het aandeel jongeren groter. Circa één op de vier is jonger dan 12 jaar en eenderde van de allochtonen zit in de leeftijdsgroep jaar. Onder de autochtone jongeren is het percentage respectievelijk 13% en 20% Achterstand Turken en Marokkanen groot Van de Turken en Marokkanen tussen de 18 en 64 jaar heeft 36% maximaal basisonderwijs; van de autochtone inwoners heeft 4% maximaal basisonderwijs 17% van de Turken en 11 % van de Marokkanen zeggen dat hun Nederlands niet goed is; van de 1 e generatie Turken en Marokkanen zegt ruim de helft de Nederlandse taal te willen verbeteren Circa 50% van de Turken en Marokkanen tussen de 18 en 64 jaar verricht betaald werk; bij autochtone Dordtenaren is dat 72% 12% van de Turken en 14% van de Marokkanen heeft nog nooit betaald werk gehad; onder de autochtone Dordtenaren komt dit nauwelijks voor. 7% van de autochtone beroepsbevolking in Dordrecht is niet-werkend werkzoekend; bij Turkse beroepsbevolking is deze 14% en bij de Marokkaanse 17%. Turkse (15%) en Marokkaanse (14%) Dordtenaren hebben vaak een lage maatschappelijke positie; dit geldt voor maar 2% van de Autochtone Dordtenaren Turken en Marokkanen voelen zich het vaakst achtergesteld ten opzichte van mensen met eenzelfde maatschappelijke achtergrond en voelen zich het vaakst gediscrimineerd. Circa 4 op de 10 Turken en Marokkanen is lid van een vereniging; bij autochtone Dordtenaren is 8 op de 10 lid van een vereniging Ruim de helft van de autochtone Dordtenaren heeft in het afgelopen jaar gesport; in alle leeftijdsgroepen blijkt dat allochtonen minder sporten dan autochtonen. Oudere Turken en Marokkanen sporten vrijwel niet. De helft van de Turkse bevolking kijkt naar het Nederlandse nieuws en 4 op de 10 Turken lezen een Nederlandse krant Circa de helft van de Turken zou zeker een stem uitbrengen als er gemeenteraadsverkiezingen worden gehouden; bij Marokkanen zou 1 op de 3 zeker gaan stemmen. Het percentage dat niet zou stemmen is ook eenderde Turkse Dordtenaren vinden dat ze op zich voldoende contacten hebben maar zouden er wel meer willen hebben. Zij zijn vaker dan gemiddeld sociaal geïsoleerd. Vrouwen nemen hierin een specifieke positie in: zij zijn het vaakst sociaal geïsoleerd. 39% van de Turkse inwoners ervaren hun gezondheid als matig of slecht; bij autochtone inwoners is deze 13%. Tweederde van de 50-plussers onder de Turken vindt de gezondheid matig of slecht; bij de autochtone 50-plussers is deze 20%. Pagina 6 van 10

7 Zeven op de tien Turken en Marokkanen zien zichzelf vooral als lid van de eigen bevolkingsgroep Marokkanen zijn in hun opvattingen over man-vrouw rollen traditioneler dan de overige allochtone groepen en autochtone Dordtenaren: 60% is het eens met de stelling dat "de vrouw het beste de verantwoordelijkheid kan hebben voor het huishouden" Een vijfde van de Turkse en Marokkaanse Dordtenaren voelt zich achtergesteld ten opzichte van mensen met een zelfde maatschappelijke achtergrond Turkse en Marokkaanse Dordtenaren voelen zich relatief vaak gediscrimineerd vanwege hun geloofsovertuiging. Positie Antillianen specifiek De Antilliaanse bevolkingsgroep kenmerkt zich door een groot aandeel van de 1 e generatie (70%), een relatief kort verblijfsduur in Nederland en bestaat voor een aanzienlijk deel uit eenoudergezinnen. Circa 50% van de Antillianen tussen jaar verricht betaald werk; 10% van de Antillianen heeft nog nooit betaald werk gehad. Antillianen zijn relatief vaak werkzaam in loondienst met een tijdelijk contract 17% van de Antilliaanse beroepsbevolking staat als niet-werkend werkzoekend ingeschreven bij het CWI Bijna een kwart van de Antillianen heeft een bijstandsuitkering; in vergelijking met de andere niet-westerse allochtonen (7 tot 13 %) en de autochtone Dordtenaren (4%) is dit aandeel aanzienlijk hoger. Een verklaring hiervoor is de relatief korte verblijfsduur in Nederland en het hoge aandeel eenoudergezinnen. Een kwart van de Antillianen tegenover 4% van de autochtone Dordtenaren moet schulden maken om financieel rond te komen; de helft van de Antillianen heeft net als de Turken één of meerdere betalingsachterstanden Van alle etnische groepen zouden Antillianen het minst gebruikmaken van hun stemrecht; slechts 28% antwoord met "ja, zeker" op de vraag of zij zouden stemmen als er nu gemeenteraadsverkiezingen zouden worden gehouden. Het aandeel niet-stemmers onder Antillianen is met 32% hoog Meer dan de helft van de allochtone Dordtse inwoners heeft te kampen met overgewicht; bij Antillianen is bij iets meer dan een kwart sprake van ernstig overgewicht Surinamers dichter bij de Nederlandse samenleving Surinamers hebben vergeleken met de overige allochtone groepen minder vaak alleen basisonderwijs en beheersen de Nederlandse taal goed. Een te verwaarlozen deel van de 1 e generatie Surinamers zegt moeite te hebben met spreken, lezen en schrijven Surinaamse Dordtenaren (6%) zijn net zo vaak als autochtonen (7%) als niet-werkend werkzoekend ingeschreven bij het CWI. Surinamers volgen net zo vaak als de autochtone bevolking het Nederlands nieuws en lezen een Nederlandse krant: negen op de tien respectievelijk zeven op de tien Ruim 9 op de 10 Surinamers zegt thuis Nederlands te spreken met de partner en de kinderen Na de autochtone Dordtenaren (84%) volgen Surinamers als tweede groep met een lidmaatschap van een vereniging of instelling (66%) Surinamers voelen zich het vaakst "uitsluitend Nederlander" Surinamers hebben zowel op het werk, in de wijk en in de vrije tijd het vaakste contact met autochtonen Bijna 90% van de Surinaamse vrouwen (gevolgd door Antilliaanse vrouwen met 80%) hebben autochtone vrienden of kennissen Surinamers (en Antillianen) zijn minder vaak positief over de bouw van een moskee in de buurt; een kwart van de Surinamers zou zich daartegen verzetten Pagina 7 van 10

8 Ontwikkeling tweede generatie positief het opleidingsniveau van de 2 e generatie allochtonen is hoger dan dat van de 1 e generatie; tweederde van de 2 e generatie allochtonen heeft minstens een HAVO- of MBO diploma de tweede generatie is met 63% vaker lid van een vereniging dan de 1 e generatie (45%) meer dan de helft van de 2 e generatie heeft in het afgelopen jaar gesport de culturele participatie (concert, films, dansavond, café, thee- of koffiehuis) onder de 2 e generatie ligt hoger dan bij de 1 e generatie en is vergelijkbaar als bij autochtonen de 2 e generatie allochtonen rekenen zichzelf vaker "uitsluitend tot de Nederlandse groep" dan allochtonen van de 1 e generatie (37% versus 20%) en noemen zich minder vaak lid van de eigen bevolkingsgroep (48% versus 64%) 71 % van de 2 e generatie spreekt thuis Nederlands met de partner en kinderen; bij de 1 e generatie allochtonen geldt dit voor respectievelijk 43% en 48% Van de 2 e generatie heeft 91 % autochtone vrienden en kennissen en is moderner in hun opvattingen over man-vrouw rollen Voor alle bevolkingsgroepen geldt dat vrouwen moderner zijn dan mannen in hun denken over man-vrouw rollen. De tweede generatie allochtone vrouwen komen in hun opvattingen over man-vrouw rollen overeen met de gemiddelde autochtone vrouw Allochtone vrouwen van de 2 e generatie zijn vaker hoog of middelbaar opgeleid en wijken hierin niet af van autochtone vrouwen Ruim de helft van de allochtone vrouwen van de 2 e generatie heeft zowel op het werk, in de wijk als in de vrije tijd frequent contact met autochtonen; op alle drie gebieden is dit vaker het geval dan bij de 1 e generatie allochtone vrouwen De arbeidsparticipatie van de 2 e generatie is ondanks het gestegen opleidingsniveau en sociaal culturele integratie niet hoger dan die van de 1 e generatie Er zijn geen verschillen in gevoelens van achterstelling en discriminatie tussen de 1 e en 2 e generatie Weinig behoefte aan interetnische contacten bij autochtone Dordtenaren De meeste allochtonen hebben een positieve of neutrale houding t.a.v. de omgang van hun kinderen met Nederlandse kinderen; Turkse Dordtenaren staan het vaakst positief tegenover dergelijke contacten De keuze van een Nederlandse partner stuit bij 30% van de Marokkanen en 15% van de Turken op verzet Autochtonen hebben over het geheel genomen vaker problemen mee als hun kind veel contact zou hebben met allochtonen of dit nu op school, als vriend of als partner is. Het contact tussen allochtonen en autochtonen is zowel op het werk, in de wijk als in de vrije tijd ongeveer gelijk: 4 tot 5 op de tien allochtonen zeggen in deze domeinen contact te hebben Het omgekeerde geldt niet. Autochtonen hebben het vaakst (36%) op het werk contact met allochtonen; een vijfde heeft op het werk bijna nooit met allochtonen. In de wijk en vrije tijd heeft slechts 15% contact met allochtonen; de helft heeft bijna nooit contact met allochtonen in de wijk en in hun vrije tijd. Tweederde van de Turken zegt graag meer contact met autochtonen te willen en daar wel wat moeite voor te willen doen; het zelfde geldt voor eenderde van de Marokkanen. Autochtone Dordtenaren hebben nauwelijks behoefte aan meer contact met allochtonen; slechts 1 op de 6 zegt dit graag te willen of daarvoor moeite te willen doen De meerderheid van de allochtone en autochtone Dordtenaren heeft een positieve of neutrale houding tegenover de aanwezigheid van allochtonen Autochtonen die positief zijn zeggen wel minder vaak dat ze de aanwezigheid van allochtonen een verrijking vinden Pagina 8 van 10

9 Pagina 9 van 10 De Dordtse autochtone bevolking is minder positief over het hebben van allochtone buren; landelijk heeft 56% van de autochtone bevolking geen bezwaar tegen allochtone buren tegenover 41 % van de autochtone Dordtenaren die geen bezwaar heeft tegen allochtone buren' Autochtone Dordtenaren staan duidelijk minder positief tegenover culturele verscheidenheid in de samenleving dan allochtonen: autochtonen zijn het vaker eens (63%) met de stelling dat "een wijk er niet op vooruit gaat als er veel allochtonen komen wonen"; dat geldt ook voor de stelling dat "allochtonen niet teveel moeten vasthouden aan hun eigen cultuur en gewoonten" en een ruime meerderheid (54%) is het oneens met de stelling dat "de islam een waardevolle bijdrage kan leveren aan de Nederlandse cultuur"

10 Bijlage 2: Toepassing monitor uitkomsten in lopende beleidstrajecten 1. Politieke participatie De betrokkenheid van de verschillende allochtone groepen bij verkiezingen is lager dan onder autochtonen. 51 % van de Surinamers antwoord zeker te gaan stemmen; bij de Turken is dit 49%, Marokkanen 36% en Antillianen nog lager nl. 28%. Deze cijfers zijn aanleiding geweest om de in de gemeentelijke communicatie activiteiten aandacht te besteden aan de doelgroep allochtonen (Burgerzaken) 2. Nieuwe koers Dordtse sportbeleid Het sportbeleid is geëvalueerd door het Muiier instituut. De gegevens van de Integratiemonitor over sportdeelname van de verschillende groepen maar ook het belang van sport als middel om "verbindingen"tot stand te brengen zijn de input voor een 'Sportcafè' waar gesproken wordt over de toekomst van het sportbeleid in Dordrecht. Dit moet in september resulteren in een nieuw Integraal sportbeleid. 3. Wijk Gericht Werken Samenleven is een van de drie inhoudelijke opgaven van de Ambitie leefbare stad In de concretisering van het thema samenleven is wordt naast de Minitor leefbaarheid en veiligheid gebruik gemaakt van de Integratiemonitor. Daartoe wordt o.a. een bijeenkomst georganiseerd met het Programma Bureau Wijken, accountmanagers van de afd. MO, Stadsontwikkeling en Stadswerken. 4. Offerte DWO 2007 Voor de offertevraag 2007 van DWO wordt aan het MT en de clusterleider in april 2006 een presentatie verzorgd over de uitkomst van de Integratiemonitor. Dit dient ertoe te leiden dat het activiteiten aanbod beter afgestemd wordt op integratieaspecten. 5. Doe Mee Uitvoering van de Stimuleringsmaatregel van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Uitvoering is gericht op de positieverbetering van allochtone vrouwen. 6. Integratieactiviteiten MZO's De uitkomsten van de Integratiemonitor worden gecommuniceerd met de migranten zelforganisaties, netwerk van Antilliaanse professionals, de DIA etc. De ontwikkeling van de activiteiten van deze organisaties zal meer gestuurd worden op die onderdelen waar de kloof nog steeds groot is. 7. Evaluatie sociaal beleid / Overdrachtsdossier De Integratiemonitor is een van de bronnen voor evaluatie van het sociaal beleid. Pagina 10 van 10