Preëmptieve transplantatie: waarom?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Preëmptieve transplantatie: waarom?"

Transcriptie

1 Preëmptieve transplantatie met een overleden of levende donor: waarom, wanneer? Daniel Abramowicz ERBP advisory board member Universitair Ziekenhuis Antwerpen Pre-emptio: «op voorhand kopen» Preemptive: «behandelen vóór de ziekte» Preëmptieve transplantatie: waarom? Voordelen van (preëmptieve) niertransplantatie ten opzichte van dialyse: Betere levenskwaliteit Betere overleving Minder duur Mogelijkheid om dialysemorbiditeit en mortaliteit te voorkomen Geen AV fistel / katheter nodig Betere patiënt- en entoverleving in vergelijking met transplantatie na dialyse? 1

2 Preëmptieve niertransplantatie: het voordeel en de begunstigden B.L. Kassike. JASN 2002 USRDS: van 1995 tot 1998: eerste niertransplantaties (inclusief kinderen) 13% preëmptieve niertransplantaties ± 7% overleden donoren; ± 25% levende donoren + 27% GS, + 30% PS (P=0.001) komt vaker voor bij blanken, patiënten met een hogere opleiding, en zij die een beroep kunnen doen op private verzekeringen voor primaire betaling Donneurs décédés overleden donoren levende donoren Donneurs vivants 2

3 Transplantation niertransplantaties van dezelfde donor met verschillende dialyselooptijden. Entoverleving daalt met wachttijd. Aangepaste entoverleving, RR voor entverlies: 73% DGF, 20% vs 30% AR, 24% vs 27% Globale Cohorte : N=78423 Globaal EO: zelfde resultaten LD vs OD Overleden donoren: Levende donoren:

4 Preëmptieve niertransplantatie van een overleden donor geeft geen beter resultaat Kessler Transplant international patiënten ontvingen een nier van een overleden donor tussen in Frankrijk; 118 (7.4%) waren preëmptieve niertransplantaties Death-censored GS Betere overleving van dialysepatiënten in recentere cohorten? Minder socio-economische verschillen in de EU tussen preëmptieve niertransplantpatiënten en patiënten getransplanteerd na dialyse? 4

5 Overleving 27/01/2014 Tijd CKD 4-5 Preëmptieve TP AB Post-D TP Residuele confounding: 1. Betere patiëntenselectie 1. Socio-economische status compliantie 2. Minder comorbiditeit betere PO 2. Centrum/arts «kwaliteit» betere post-tx FU 3. Onafhankelijk effect van dialyse op PO en EO Dial «Dialyse helpt patiënt compliant te zijn na transplantatie» 5

6 Preëmptieve transplantatie: waarom, wanneer? 1. Preëmptieve niertransplantatie kan geassocieerd worden met een betere patiëntenzorg en entoverleving; onwaarschijnlijk dat het resulteert in slechtere resultaten Indien u een patiënt met eindstadium nierfalen zou zijn. Zou u een preëmptieve transplantatie van een levende donor verkiezen? Zou u preëmptief op de wachtlijst voor overleden donortransplantatie willen geplaatst worden? 6

7 Duur van eindstadium nierfalen en outcome van de niertransplant Alex Goldfarb-Rumyantzev, NDT 2005 (81130 patiënten, gemiddelde FU: 5 jaar) De risicoratio van entfalen wordt significant na 180 dagen pretransplant eindstadium nierfalen. Enkele maanden aan dialyse heeft geen impact op EO / PO De risicoratio van overlijden van ontvanger wordt significant na 1 jaar pretransplant eindstadium nierfalen AJKD volwassen ontvangers van levende donor Mean ±SD pre-tx egfr (ml/min/1.73m²): 10 (5-15) egfr <15ml/mn vs > 15ml/mn vóór transplantatie Confirmed by Akkina et al, AJT

8 Eerder niet beter bij preëmptieve niertransplantatie (Grams, JASN 2011) Geen overlevingsverbetering bij diabetici, ontvangers >65, slechte functionele status Te vroege preëmptieve niertransplantatie onderwerpt donoren en ontvangers aan premature chirurgische risico s en verlies van natieve nierfunctie bij de ontvangers Preëmptieve transplantatie: waarom, wanneer? 1. Preëmptieve niertransplantatie kan geassocieerd worden met een betere patiëntenzorg en entoverleving; onwaarschijnlijk dat het resulteert in slechtere resultaten 2. Optimale timing for preëmptieve niertransplantatie: kort vóór er nood aan dialyse is 3. Preëmptieve niertransplantatie van een overleden donor: een realistische optie? 8

9 Nierallocatie in Eurotransplant Factor Maximale Punten HLA matches 400 Ischemiepunten 300 Mismatch waarschijnlijkheid 100 Nationale balans 200 Wachttijd 30/j (10 j: 330) punten nodig voor een transplant Allocatie van nieren bij Eurotransplant, onafhankelijk van wachttijd 1) AMM: hoog HLA-gesensitiseerde patiënten 2) Ontvanger zonder HLA-mismatches 3) Old-to-old programma 4) Andere patiënten, gerangschikt volgens hun puntenscore 9

10 Preëmptieve transplantatie van overleden donoren in de VS Grams, cjasn % 10% Preëmptieve niertransplantaties van overleden donoren bij Eurotransplant Eurotransplant rapport, 2011 Van ; wachtlijst, N= Gestage toename van preëmptieve patiënten op de wachtlijst van 2,7% tot 4% Gestage toename van preëmptieve niertransplantaties van 1% tot 2% Algemeen lage aantallen «De beste manier om uw patiënt een transplantnier te bezorgen, is hem op de wachtlijst plaatsen» 10

11 Preëmptieve transplantatie: waarom, wanneer? 1. Preëmptieve niertransplantatie kan geassocieerd worden met een betere patiëntenzorg en entoverleving; onwaarschijnlijk dat het resulteert in slechtere resultaten 2. Optimale timing voor preëmptieve niertransplantatie: kort vóór er nood aan dialyse is 3. Patiënten kunnen op de wachttlijst voor transplantatie van een overleden donor geplaatst worden, en een reële kans hebben om preëmptief getransplanteerd te worden EBPG richtlijnen: Evaluatie, selectie, en voorbereiding van de potentiële transplantatieontvanger (NDT, 2000) 1. Preëmptieve niertransplantatie moet worden aangemoedigd voor alle transplantatiekandidaten telkens een levende donor beschikbaar is 2. Preëmptieve kadavertransplantatie kan idealiter aan alle transplantatiekandidaten worden aangeboden (bewijsniveau B) 3. Patiënten moeten een progressieve verslechtering van de nierfunctie hebben en een CrCl <15ml/min/1.73m² om in aanmerking te komen voor preëmptieve niertransplantatie (bewijsniveau C) 11

12 Nieuwe richtlijnen zijn nodig collaboratie tussen Descartes en ERBP Preëmptieve transplantatiegroep: Wim Van Biesen, ERBP voorzitter (België) Maria Haller, ERBP-MST (Oostenrijk) Umberto Maggiore, Descartes (Italië) Marc Hazzan, Descartes (Frankrijk) Rainer Oberbauer, Descartes (Oostenrijk) Pierre Cochat, pediater nefroloog (Frankrijk) Licia Perizzi, pediater nefroloog (Italië) Daniel Abramowicz, Descartes (België) Retrospectieve analyse van verschillende patiëntengroepen multivariaat analyse: correctie voor confounders 12

13 Preëmptieve niertransplantatie: eveneens gunstiger bij kinderen ET registry; 1113 TP, 80% van overleden donoren en 20% van levende donoren; preëmptieve niertransplantatie: 70 met overleden donoren, 86 met levende donoren; Eerder niet beter bij preëmptieve niertransplantatie (Grams, JASN 2011) 19,471 eerste preëmptieve niertransplantatie ; UNOS data. (60% LD, 40% OD) Gestage toename van de gemiddelde egfr bij preëmptieve niertransplantatie na verloop van tijd

14 Eerder niet beter bij preëmptieve niertransplantatie (Akkina, AJT 2008) 671 eerste preëmptieve niertransplantaties , 85% LD Geen associatie tussen pre-tx egfr en patiënt- of entoverleving Optimale timing voor preëmptieve niertransplantatie: «wanneer patiënten zich op het laagste niveau van nierfunctie bevinden maar voor het optreden van uremische tekenen en symptomen» Preëmptieve ontvangers ontvangen vaker zero-antigen MM nieren (Grams, JASN 2013) In de VS (zoals bij ET) omzeilt een nationaal beleid de wachttijd aan dialyse: de verplichte uitwisseling van zeroantigen MM nieren preëmptieve niertransplantaties van overleden donoren vs > 1-jaar dialyse 19% van de preëmptieve niertransplanten ontvingen 0-Ag MM nieren vs 11% van de transplantaties na 1 jaar dialyse (aangepaste OR: 1.45; P<0.001) 14

15 Een overzicht van de standpunten van de nefroloog op preëmptieve transplantatie (Pradel, cjasn 2008) Akkoord/geneigd akkoord te zijn PTX is de voorkeurstherapie voor CNI-ptn die hiervoor in aanmerking komen 94% Dialysecentra verliezen een bron van inkomsten na doorverwijzing voor preëmptieve niertransplantatie Nefrologen verliezen een bron van inkomsten na doorverwijzing voor preëmptieve niertransplantatie De huidige terugbetaling voor dialyse heeft een negatieve impact op preëmptieve niertransplantatie CNI patiënten worden doorverwezen in een zodanig gevorderd stadium dat er onvoldoende tijd is om preëmptieve niertransplantatie te plannen Nefrologen hebben nood aan bijkomende informatie betreffende de voordelen van preëmptieve niertransplantatie Er is behoefte aan de ontwikkeling van praktijkaanbevelingen met criteria voor preëmptieve niertransplantatie 64% 45% 42% 70% 70% 80% 15

Levende Donor Niertransplantatie anno 2014. Nierziekte Nierfalen

Levende Donor Niertransplantatie anno 2014. Nierziekte Nierfalen Levende Donor Niertransplantatie anno 2014 NOODZAAK IN HET LICHT VAN HET ORGAANTEKORT? VOOR- EN NADELEN VANUIT DIVERSE PERSPECTIEVEN? Mark JF Helbert, MD., PhD. Nefroloog ZNA Middelheim Living donor advocate

Nadere informatie

Ouderen en niertransplantatie

Ouderen en niertransplantatie Ouderen en niertransplantatie Hessel Peters-Sengers Academisch Medisch Centrum (AMC) Afdeling Nefrologie PhD student & epidemioloog h.peterssengers@amc.nl Nier-donatie op 4 november om 00:30u Vrouw 71

Nadere informatie

Sohal Ismail. Thuisvoorlichting zorgt voor een toename in kennis, communicatie en het aantal nierdonaties bij leven

Sohal Ismail. Thuisvoorlichting zorgt voor een toename in kennis, communicatie en het aantal nierdonaties bij leven Sohal Ismail Thuisvoorlichting zorgt voor een toename in kennis, communicatie en het aantal nierdonaties bij leven Nierziekten, en nu? Nierfalen Jaarlijks 2000 patiënten Dialyse Transplantatie Voorheen

Nadere informatie

Welke nier is geschikt voor transplantatie en welke niet? Steven Van Laecke Dienst Nefrologie 10 AVONDSYMPOSIUM TRANSPLANTATIECENTRUM 13/11/2018

Welke nier is geschikt voor transplantatie en welke niet? Steven Van Laecke Dienst Nefrologie 10 AVONDSYMPOSIUM TRANSPLANTATIECENTRUM 13/11/2018 Welke nier is geschikt voor transplantatie en welke niet? Steven Van Laecke Dienst Nefrologie 10 AVONDSYMPOSIUM TRANSPLANTATIECENTRUM 13/11/2018 Outline Trends in orgaanafwijzing Trends in orgaankwaliteit

Nadere informatie

Benadering van de donor: Door wie en hoe?

Benadering van de donor: Door wie en hoe? Benadering van de donor: Door wie en hoe? J-L. Bosmans Benadering van de donor: Door wie en hoe? Inleiding Benadering van levende donoren: Bestaande modellen in de Westerse wereld Waarom een levende nierdonatie

Nadere informatie

Cinacalcet versus parathyroidectomie voor phpt na niertransplantatie

Cinacalcet versus parathyroidectomie voor phpt na niertransplantatie Cinacalcet versus parathyroidectomie voor phpt na niertransplantatie Marc Vervloet Amsterdam Papendal 15 december 2016 Head to head: PTx vs Cinacalcet Will there be a winner? Disclosure belangen spreker

Nadere informatie

Oudere patiënt met chronisch nierfalen: wel of geen start dialyse? Wouter Verberne, arts-onderzoeker

Oudere patiënt met chronisch nierfalen: wel of geen start dialyse? Wouter Verberne, arts-onderzoeker Oudere patiënt met chronisch nierfalen: wel of geen start dialyse? Wouter Verberne, arts-onderzoeker Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Diabetes: kan een Pancreastransplantatie een oplossing bieden?

Diabetes: kan een Pancreastransplantatie een oplossing bieden? Diabetes: kan een Pancreastransplantatie een oplossing bieden? Daniel Jacobs-Tulleneers-Thevissen Oncologische, Thorax- en Transplantatieheelkunde, UZ Brussel Diabetes Research Center, Vrije Universiteit

Nadere informatie

Inhoud. Voorbereiding op de transplantatie De wachtlijst De oproep Hoe gebeurt een transplantatie?... 8

Inhoud. Voorbereiding op de transplantatie De wachtlijst De oproep Hoe gebeurt een transplantatie?... 8 Inhoud Voorbereiding op de transplantatie... 5 De wachtlijst... 7 De oproep... 7 Hoe gebeurt een transplantatie?... 8 Waar gebeurt een transplantatie?... 9 Wat merk ik ervan?... 9 Welke medicatie moet

Nadere informatie

PROMs-NNL. Disclosure. Te bespreken. Indicatoren. Indicatoren nefrologie 2017

PROMs-NNL. Disclosure. Te bespreken. Indicatoren. Indicatoren nefrologie 2017 PROMs-NNL Disclosure Dit project is tot stand gekomen dankzij een financiële bijdrage van: Te bespreken Indicatoren Plaatsbepaling PROM als kwaliteitsindicator Resultaten eerste uitvraag pilot PROMs-NNL

Nadere informatie

De patiënt met een falend transplantaat. De andere realiteit van transplantatiezorg. Bouke Hepkema en Stefan Berger

De patiënt met een falend transplantaat. De andere realiteit van transplantatiezorg. Bouke Hepkema en Stefan Berger De patiënt met een falend transplantaat. De andere realiteit van transplantatiezorg Bouke Hepkema en Stefan Berger Translantaatfalen In de VS nr 5 van oorzaken voor nierfalen 4% van de dialysepopulatie

Nadere informatie

NIER- TRANSPLANTATIE

NIER- TRANSPLANTATIE NIER- TRANSPLANTATIE INHOUD VAN ONDERZOEK NAAR OPERATIE 4 VOORBEREIDENDE ONDERZOEKEN 6 CONSULTATIE UZ LEUVEN 7 WACHTLIJST 7 DE OPROEP 7 NA TRANSPLANTATIE 9 THUIS 9 NUTTIGE LINKS 9 2 De enige ingreep die

Nadere informatie

16/01/2015. Niertransplantatie voor polycystose Een klassieke indicatie voor niertx. Transplantatie voor polycystose

16/01/2015. Niertransplantatie voor polycystose Een klassieke indicatie voor niertx. Transplantatie voor polycystose Niertransplantatie voor polycystose Een klassieke indicatie voor niertx Transplantatie voor polycystose Pentalfa 8 januari 2015 Jacques Pirenne, MD, MS, PhD Abdominale transplantatiechirurgie UZ Leuven

Nadere informatie

Samenvatting. Kans op latere nierfunctieproblemen bij levende donoren

Samenvatting. Kans op latere nierfunctieproblemen bij levende donoren Samenvatting Mensen die een donornier nodig hebben, staan in ons land gemiddeld drie tot vier jaar op de wachtlijst voor transplantatie van een nier van een overleden donor. Het aanbod van postmortale

Nadere informatie

Voorstellen. Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen

Voorstellen. Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen Voorstellen Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen Niertransplantatie UMCG Niertransplantatie 8 centra NL * UMC 1 e jaar UMC vervolg 2 e lijn, periferie

Nadere informatie

Oost West Thuis Best!?! Klinische resultaten van thuisdialyse. Strategieën om thuisdialyse te bevorderen.

Oost West Thuis Best!?! Klinische resultaten van thuisdialyse. Strategieën om thuisdialyse te bevorderen. Oost West Thuis Best!?! Klinische resultaten van thuisdialyse. Strategieën om thuisdialyse te bevorderen. Karlien François, nefroloog 2 juni 2016 Dialyse-opties Een andere kijk op dialyse-opties Thuisdialyse

Nadere informatie

H Niertransplantatie

H Niertransplantatie H.40044.1017 Niertransplantatie 2 Algemene informatie Deze folder is ontwikkeld om u te informeren over niertransplantatie. Het is een aanvulling op de gesprekken die u heeft met de arts en verpleegkundige,

Nadere informatie

De donkere kant van transplantatie. Programma. Stelling. Dialyse is een prima alternatief voor transplantatie. Situatie in Nederland

De donkere kant van transplantatie. Programma. Stelling. Dialyse is een prima alternatief voor transplantatie. Situatie in Nederland De donkere kant van transplantatie Interactieve presentatie Raymond Smulders Charlotte de Bruin Gerben van den Bosch NND 27 maart 2018 (potentiële) belangenverstrengeling Raymond Smulders Charlotte de

Nadere informatie

Interne Geneeskunde. Predialyse polikliniek

Interne Geneeskunde. Predialyse polikliniek Interne Geneeskunde Predialyse polikliniek Interne Geneeskunde U bent verwezen naar de predialyse polikliniek omdat de functie van uw nieren verstoord is en nierfunctievervangende behandeling in de toekomst

Nadere informatie

BELEID NVN ROND ORGAANDONATIE

BELEID NVN ROND ORGAANDONATIE BELEID NVN ROND ORGAANDONATIE 26-11-2011 1 Stand van zaken: enkele cijfers In totaal in Nederland ± 61.500 mensen met een nieraandoening Waarvan 15.500 mensen met nierfunctievervangende therapie hiervan

Nadere informatie

WACHTEN OP EEN NIERTRANSPLANTATIE Deel 3

WACHTEN OP EEN NIERTRANSPLANTATIE Deel 3 WACHTEN OP EEN NIERTRANSPLANTATIE Deel 3 ORPADT FORUM, Jaargang 4 - nummer 1 auteur : Dr. Johan De Meester 3. Waarom is de wachttijd niet 100% gelijk voor elke niertransplantatie kandidaat? 3.1. Wachttijd

Nadere informatie

Palliatieve zorg bij patiënten met eindstadium nierfalen. Noordwest Ziekenhuis

Palliatieve zorg bij patiënten met eindstadium nierfalen. Noordwest Ziekenhuis Palliatieve zorg bij patiënten met eindstadium nierfalen Gideon Verhave Internist-nefroloog Marianne Komen Dialyseverpleegkundige Noordwest Ziekenhuis Leerdoelen Welke behandel(on)mogelijkheden zijn er

Nadere informatie

NBVN. Jaarverslag 2012 Nederlandstalige Belgische Vereniging voor Nefrologie

NBVN. Jaarverslag 2012 Nederlandstalige Belgische Vereniging voor Nefrologie NBVN Jaarverslag 2012 Nederlandstalige Belgische Vereniging voor Nefrologie NBVN database & analyse De Commissie Registratie dankt alle dialysepatiënten en patiënten met een niertransplantaat voor hun

Nadere informatie

Als nieren falen faalt er veel, maar het leven gelukkig niet, deel 2: Transplantatie

Als nieren falen faalt er veel, maar het leven gelukkig niet, deel 2: Transplantatie Thema: Nierziekten Als nieren falen faalt er veel, maar het leven gelukkig niet, deel 2: Transplantatie Dr. Willem van Son Internist nierarts UMC Groningen Nierfunctievervangende behandeling Kunstnier

Nadere informatie

Minisymposium Zorg voor de patient met een nierziekte: het perspectief in Nederland in 2016

Minisymposium Zorg voor de patient met een nierziekte: het perspectief in Nederland in 2016 Minisymposium Zorg voor de patient met een nierziekte: het perspectief in Nederland in 2016 Perspectief vanuit de arts Willem Jan Bos, internist nefroloog Woensdag 9 maart 2016 Heden en Verleden 1,6 miljoen

Nadere informatie

Levende donorniertransplantatie

Levende donorniertransplantatie Levende donorniertransplantatie Niertransplantatie met de nier van een levend(e) familielid of van een niet-verwante donor. Uw behandelend arts heeft verteld dat u in aanmerking kan komen voor niertransplantatie.

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/66121 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Voskamp, P.W.M. Title: Prepare; before starting dialysis : outcomes in patients

Nadere informatie

Postmortale niertransplantatie

Postmortale niertransplantatie Postmortale niertransplantatie Uw behandelend arts heeft verteld dat u in aanmerking kan komen voor niertransplantatie. Voordat het zover is, zijn een aantal onderzoeken en eventueel ingrepen nodig. Deze

Nadere informatie

Risicovolle levende nierdonor: to do or not to do?

Risicovolle levende nierdonor: to do or not to do? Risicovolle levende nierdonor: to do or not to do? Kathleen De Greef, MD, PhD Hepatobiliaire, endocriene en transplantatieheelkunde Universitair Ziekenhuis Antwerpen Risicodonor 1: to do or not to do?

Nadere informatie

Transplantatie voor Diabetes: Pancreas- en Betacel Transplantatie

Transplantatie voor Diabetes: Pancreas- en Betacel Transplantatie Transplantatie voor Diabetes: Pancreas- en Betacel Transplantatie 4 e VLAAMSE NEFROLOGIEDAG P Gillard UZ-Leuven PANCREAS BETACEL RATIONALE METHODE RESULTATEN TECHNIEK PATIENTEN OVERLEVING DIABETESCOMPLICATIES

Nadere informatie

Niertransplantatie, donatie en wachtlijst

Niertransplantatie, donatie en wachtlijst Factsheet Nieren en nierschade deel 7 Niertransplantatie, donatie en wachtlijst In geval van nierfalen, is niertransplantatie vaak de beste nierfunctievervangende behandeling. Dit levert veel meer levenskwaliteit

Nadere informatie

ALV NVN 17 november 2012 WELKOM

ALV NVN 17 november 2012 WELKOM ALV NVN 17 november 2012 WELKOM ALV NVN 17 november 2012 10.30 12.00 uur ochtenddeel: Achterbanraadpleging, kennismaking Kennisgroep Orgaandonatie en stand van zaken NVN 12.45 14.30 uur middagdeel: Algemene

Nadere informatie

Niertransplantatie Radboud universitair medisch centrum

Niertransplantatie Radboud universitair medisch centrum Niertransplantatie Deze folder is bedoeld voor iedereen die in de toekomst mogelijk een niertransplantatie krijgt, en voor hun naasten. U kunt deze folder gebruiken ter aanvulling op en ondersteuning

Nadere informatie

Levende donorniertransplantatie

Levende donorniertransplantatie Levende donorniertransplantatie Niertransplantatie met de nier van een levend(e) familielid of van een niet-verwante donor. Uw behandelend arts heeft verteld dat u in aanmerking kan komen voor niertransplantatie.

Nadere informatie

Interne Geneeskunde Nefrologie. Polikliniek nierfalen

Interne Geneeskunde Nefrologie. Polikliniek nierfalen Interne Geneeskunde Nefrologie Polikliniek nierfalen Interne Geneeskunde Nefrologie Polikliniek nierfalen 1 Polikliniek nierfalen 2 Interne Geneeskunde Nefrologie Polikliniek nierfalen U bent verwezen

Nadere informatie

NBVN Registratie NBVN

NBVN Registratie NBVN Registratie 1996 2.. Registratie = Nederlandstalige Belgische Vereniging voor Nefrologie Sinds 1991 Belangenbehartiging Nefrologen Evaluatie klinische activiteiten Bestuur B. De Moor (voorzitter) W. Lemahieu

Nadere informatie

De transplantatiecoördinator: Ook voor levende donatie. Nele Grossen

De transplantatiecoördinator: Ook voor levende donatie. Nele Grossen De transplantatiecoördinator: Ook voor levende donatie Nele Grossen Voordeel voor de receptor - verkorten wachttijd - pré emptieve transplantatie - geplande ingreep => praktische regelingen treffen - betere

Nadere informatie

Oorzaken nierfalen De meest voorkomende bekende oorzaken van nierfalen zijn diabetes,

Oorzaken nierfalen De meest voorkomende bekende oorzaken van nierfalen zijn diabetes, Factsheet Nieren en nierschade deel 6 Nierfalen en nierfunctievervangende behandeling Nieren spelen een cruciale rol in het lichaam. Wanneer de nieren nauwelijks nog werken, minder dan 15%, is er sprake

Nadere informatie

Niertransplantatie, donatie en wachtlijst

Niertransplantatie, donatie en wachtlijst Factsheet Nieren en nierschade deel 7 Niertransplantatie, donatie en wachtlijst In geval van nierfalen, is niertransplantatie vaak de beste nierfunctievervangende behandeling. Dit levert veel meer levenskwaliteit

Nadere informatie

FORUM. mogelijkheid een ontvanger. bood om In te 1965 zoeken naar immunologische

FORUM. mogelijkheid een ontvanger. bood om In te 1965 zoeken naar immunologische 24 Allocatie van post-mortale donornieren binnen Eurotransplant Allocatie van po Het was de Fransman de DR-matching als voornaamste wordt Bennie Amerijckx Jean Transplantcoördinator Dausset die in UZ Brussel

Nadere informatie

REGISTRATIE NIERFUNCTIEVERVANGING NEDERLAND S T A T I S T I S C H. Deel 2 V E R S L A G

REGISTRATIE NIERFUNCTIEVERVANGING NEDERLAND S T A T I S T I S C H. Deel 2 V E R S L A G REGISTRATIE NIERFUNCTIEVERVANGING NEDERLAND S T A T I S T I S C H 2 0 0 7 Deel 2 V E R S L A G Statistisch Verslag van Stichting Renine over de periode 1990-2006 Redactie: Drs. M. Oppe Mw. W. Barendregt

Nadere informatie

WACHTEN OP EEN NIERTRANSPLANTATIE Deel 1

WACHTEN OP EEN NIERTRANSPLANTATIE Deel 1 WACHTEN OP EEN NIERTRANSPLANTATIE Deel 1 auteur: dr. Johan De Meester Wachten is aanvaardbaar zolang iedereen de regels kent, begrijpt en volgt. Deze algemene stelling is ook van toepassing bij het wachten

Nadere informatie

Kwaliteitsverbetering van donororganen

Kwaliteitsverbetering van donororganen Thema: Kwaliteitsverbetering van donororganen Prof.dr. Robert J. Porte, chirurg Sanna op den Dries, onderzoeker / student Geneeskunde 1-11-2013 2 Petje op, Petje af 10 vragen HOOFDPRIJS Petje op, Petje

Nadere informatie

Gezonde Nieren. Triple Aim Congres. Almere, 21 juni Concept en Business Case Shared Savings. Chris Hagen, nefroloog, Meander MC Amersfoort

Gezonde Nieren. Triple Aim Congres. Almere, 21 juni Concept en Business Case Shared Savings. Chris Hagen, nefroloog, Meander MC Amersfoort Gezonde Nieren Concept en Business Case Shared Savings Chris Hagen, nefroloog, Meander MC Amersfoort Triple Aim Congres Almere, 21 juni 2016 Zorgconcept Gezonde Nieren 2 Stadiëring nierschade Stadium egfr

Nadere informatie

Aanvraagpaden Orgaantransplantatie

Aanvraagpaden Orgaantransplantatie Wijzigingen worden in blauw weergegeven 3.2 Prospectieve kruisproef bij geïmmuniseerde hart/long receptor (9286/M_016) 1. PRE-TRANSPLANTATIE AANVRAGEN BIJ ORGAANRECEPTOREN... 1 1.1. Nier (9501/M_201),

Nadere informatie

Geen. Cognitieve achteruitgang bij nierfalen en het effect van dialyse. Disclosures. Ouderen groter risico op slechte uitkomst.

Geen. Cognitieve achteruitgang bij nierfalen en het effect van dialyse. Disclosures. Ouderen groter risico op slechte uitkomst. Disclosures Cognitieve achteruitgang bij nierfalen en het effect van dialyse Geen Top van de ijsberg? Marije H. Kallenberg Arts-onderzoeker COPE studie NND 28-3-2017 2 Epidemiologie Ouderen groter risico

Nadere informatie

Kwaliteitsparameters nefrologie NL

Kwaliteitsparameters nefrologie NL Kwaliteitsparameters nefrologie NL Disclosure (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële)

Nadere informatie

Epidemiology and outcomes of renal replacement therapy: results from the ERA-EDTA registry Kramer, A.

Epidemiology and outcomes of renal replacement therapy: results from the ERA-EDTA registry Kramer, A. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Epidemiology and outcomes of renal replacement therapy: results from the ERA-EDTA registry Kramer, A. Link to publication Citation for published version (APA): Kramer,

Nadere informatie

Samenvatting voor de niet medisch onderlegde lezer

Samenvatting voor de niet medisch onderlegde lezer Etnische verschillen in overleving bij dialysepatiënten in Europa. De rol van demografische, klinische en psychosociale factoren. Nieren hebben de belangrijke taak om afvalproducten en vocht uit het lichaam

Nadere informatie

Aanvraagpaden Orgaantransplantatie

Aanvraagpaden Orgaantransplantatie 1. PRE-TRANSPLANTATIE AANVRAGEN BIJ ORGAANRECEPTOREN... 1 1.1. Nier (9501/M_201), nier & pancreas (9502/M_202), nier & lever (9503/M_203), nier & hart OF long (9504/M_204)... 1 1.2. Hart (9511/M_205),

Nadere informatie

Dialysepatient van vandaag. Dr. Carmen Verhelst AZ Sint Blasius Dendermonde

Dialysepatient van vandaag. Dr. Carmen Verhelst AZ Sint Blasius Dendermonde Dialysepatient van vandaag Dr. Carmen Verhelst AZ Sint Blasius Dendermonde Wat mankeren ze? Glomerulonefritis: 20% van alle patiënten: belangrijkste oorzaak ESRD Diabetische nefropathie en renale vaataandoeningen

Nadere informatie

Nierfalen en behandeling

Nierfalen en behandeling Factsheet Nieren en nierschade deel 6 Nierfalen en behandeling Nieren spelen een cruciale rol in het lichaam. Wanneer de nieren nauwelijks nog werken, minder dan 15%, is er sprake van nierfalen. Nierfalen

Nadere informatie

Orgaan- en weefseldonatie DCD III, donor na circulatiestilstand. Brochure voor nabestaanden

Orgaan- en weefseldonatie DCD III, donor na circulatiestilstand. Brochure voor nabestaanden Orgaan- en weefseldonatie DCD III, donor na circulatiestilstand Brochure voor nabestaanden 2 Orgaan- en weefseldonatie Voorwoord Donatie van organen en weefsels is voor nabestaanden vaak een ingrijpende

Nadere informatie

Huisarts en nieren. Dr Stein Bergiers 23 mei 2017

Huisarts en nieren. Dr Stein Bergiers 23 mei 2017 Huisarts en nieren Dr Stein Bergiers 23 mei 2017 Prevalentie Chronisch nierfalen is een frequent probleem egfr < 60ml = 13% 10% bij mannen, 16% bij vrouwen Sterke toename met de leeftijd Terminaal nierfalen

Nadere informatie

Predialyse informatie

Predialyse informatie Predialyse informatie Sep 2014 Functies van de nier Verwijderen van de afvalproducten In balans houden van de elektrolyten Verwijderen van het overtollig lichaamsvocht Produceren van hormonen om : de bloeddruk

Nadere informatie

Chronische nierinsufficiëntie

Chronische nierinsufficiëntie Chronische nierinsufficiëntie 15 april 2013 Sadie van Esch, internist-nefroloog St. Elisabeth ziekenhuis, Tilburg Consequenties late verwijzing nefroloog Verschil in overleving tussen vroeg en laat naar

Nadere informatie

Medicatie Risico bij Nierschade. Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog

Medicatie Risico bij Nierschade. Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog Medicatie Risico bij Nierschade Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met

Nadere informatie

Schatting van de nierfunctie met de egfr implicaties voor de klinische praktijk. Iefke Drion 30 oktober 2014

Schatting van de nierfunctie met de egfr implicaties voor de klinische praktijk. Iefke Drion 30 oktober 2014 Schatting van de nierfunctie met de egfr implicaties voor de klinische praktijk Iefke Drion 30 oktober 2014 Casus Casus Vrouw 43 jaar Fam anamnese: moeder op 45 jaar ernstige nierfunctiestoornissen o.b.v.

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/23059 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Mourer, Jacqueline Sarah Title: Late concentration-controlled calcineurin inhibitor

Nadere informatie

Chronische nierschade

Chronische nierschade Chronische nierschade Pauline Heijstee Kaderhuisarts diabetes Nierfunctie n Afvalstoffen klaren n Vochtbalans handhaven n Electrolytenbalans handhaven Nierschade n Verlies van stoffen die we niet willen

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19985 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Appeldoorn- de Jager, Dina Jezina (Dinanda) van Title: Progression of CKD form

Nadere informatie

Welkom. Namen presentatoren

Welkom. Namen presentatoren Welkom Namen presentatoren Programma Behandeling en preventie van chronische nierschade door dr. Andrea Kramer, internist-nefroloog Dialyse als nierfunctievervangende behandeling door dr. Akin Özyilmaz,

Nadere informatie

Secundaire hyperoxalurie voor niertransplantatie: een nadeel? Dr JI Roodnat, Nefroloog

Secundaire hyperoxalurie voor niertransplantatie: een nadeel? Dr JI Roodnat, Nefroloog Secundaire hyperoxalurie voor niertransplantatie: een nadeel? Dr JI Roodnat, Nefroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Nierfunctievervangende behandeling in Nederland Jaarboek 2017

Nierfunctievervangende behandeling in Nederland Jaarboek 2017 Nierfunctievervangende behandeling in Nederland Jaarboek 27 in samenwerking met Inhoud Inleiding 5 Nierfunctievervangende behandeling in Nederland: de cijfers 6 Kerngegevens niertransplantaties per type

Nadere informatie

NIERZIEKTEN TRANSPLANTATIE. Nierziekten

NIERZIEKTEN TRANSPLANTATIE. Nierziekten NIERZIEKTEN TRANSPLANTATIE Nierziekten TRANSPLANTATIE 03 Welkom in ons centrum! 03 Nierfunctievervangende therapie: transplantatie 03 Wat is transplantatie? 04 Verschillende opties 05 Voor- en nadelen

Nadere informatie

Haagse Nieren 2.0. Disclosure belangen spreker

Haagse Nieren 2.0. Disclosure belangen spreker Haagse Nieren 2.0 Irene van der Meer Internist-nefroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Content. AF & Nierfalen: Epidemiologie. AF & Nierfalen: Epidemiologie. Disclosures: Epidemiologie: AF en Nierfalen. AF en Nierfalen: kip of ei?

Content. AF & Nierfalen: Epidemiologie. AF & Nierfalen: Epidemiologie. Disclosures: Epidemiologie: AF en Nierfalen. AF en Nierfalen: kip of ei? Disclosures: Zeg eens A. Over Atrium fibrilleren en Antistolling in ESRD Geen Marjolijn van Buren Internist-Nefroloog Content Epidemiologie: en Nierfalen & Nierfalen: Epidemiologie whites ARIC study Atheroslerosis

Nadere informatie

CROSS-OVER NIERTRANSPLANTATIE

CROSS-OVER NIERTRANSPLANTATIE CROSS-OVER NIERTRANSPLANTATIE PATIENTEN INFORMATIE FOLDER Landelijke Werkgroep Cross-over niertransplantatie: Groningen Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) Leiden Nationaal Referentie Laboratorium

Nadere informatie

Op de wachtlijst voor orgaantransplantatie

Op de wachtlijst voor orgaantransplantatie Informatie voor patiënten Dit is een uitgave van de Nederlandse Transplantatie Stichting transplantatiestichting.nl Op de wachtlijst voor orgaantransplantatie Waarom krijgt u deze brochure? U krijgt deze

Nadere informatie

Allocatieregels. ORPADT-symposium, 22 mei 2008. Bennie Amerijckx UZ Brussel

Allocatieregels. ORPADT-symposium, 22 mei 2008. Bennie Amerijckx UZ Brussel Allocatieregels ORPADT-symposium, 22 mei 2008 Bennie Amerijckx UZ Brussel Eurotransplant Vereniging zonder winstoogmerk Gesticht in 1967 door prof. J. Van Rood (H.L.A.) Gevestigd in Leiden (Nederland)

Nadere informatie

Medezeggenschap van de patiënt bij het accepteren van een donornier (SDM)

Medezeggenschap van de patiënt bij het accepteren van een donornier (SDM) Medezeggenschap van de patiënt bij het accepteren van een donornier (SDM) Sohal Ismail Epidemioloog/Neuropsycholoog Andries Hoitsma, Rebecca Zwart, R. Timman, Lothar E. Hoogdalem, Jan J. Busschbach 15

Nadere informatie

WACHTEN OP EEN NIERTRANSPLANTATIE - Deel 2

WACHTEN OP EEN NIERTRANSPLANTATIE - Deel 2 WACHTEN OP EEN NIERTRANSPLANTATIE - Deel 2 auteur: Dr. Johan De Meester 2. Basisprincipes van de toewijzing van donororganen 2.1 Coördinatie van de toewijzing De internationale orgaanuitwisselingsorganisatie

Nadere informatie

Predialyse Informatie over chronische nierschade en de keuzemogelijkheden van behandeling

Predialyse Informatie over chronische nierschade en de keuzemogelijkheden van behandeling DIALYSE Predialyse Informatie over chronische nierschade en de keuzemogelijkheden van behandeling BEHANDELING Predialyse Informatie over chronische nierschade en de keuzemogelijkheden van behandeling In

Nadere informatie

Wie start er met dialyse? Vlaamse Nefrologie dag. Johan De Meester Commissie Registratie, NBVN

Wie start er met dialyse? Vlaamse Nefrologie dag. Johan De Meester Commissie Registratie, NBVN Wie start er met dialyse? Vlaamse Nefrologie dag Johan De Meester Commissie Registratie, NBVN You already know so much that I don t know where to begin Nierziekte traject Acute dialyse Chronische dialyse

Nadere informatie

Inleiding. Redenen waarom een donor niet rechtstreeks kan doneren, kunnen een bloedgroepincompatibiliteit of een positieve kruisproef zijn.

Inleiding. Redenen waarom een donor niet rechtstreeks kan doneren, kunnen een bloedgroepincompatibiliteit of een positieve kruisproef zijn. Inleiding In deze brochure vindt u informatie over cross-over niertransplantatie. Crossover niertransplantatie wordt ook wel gepaarde donorruil genoemd of kortweg ruiltransplantatie. De donor van paar

Nadere informatie

ORGAANDONATIE: JURIDISCHE EN ORGANISATORISCHE ASPECTEN

ORGAANDONATIE: JURIDISCHE EN ORGANISATORISCHE ASPECTEN ORGAANDONATIE: JURIDISCHE EN ORGANISATORISCHE ASPECTEN auteur: Gerda Van Beeumen 1. Inleiding Orgaantransplantatie is over de laatste 40 jaar geëvolueerd vanuit een experimentele fase naar een algemeen

Nadere informatie

18 december 2013. 1 van 10. Op vakantie na een niertransplantatie; NP online enquête

18 december 2013. 1 van 10. Op vakantie na een niertransplantatie; NP online enquête Op vakantie na een niertransplantatie; NP online enquête Nierpatiënten Perspectief online is een internetpanel voor mensen met een nierziekte*, naasten van nierpatiënten en nierdonoren. Zij kunnen via

Nadere informatie

Personalized screening en behandeling. Dr. Hessel Peters-Sengers / klinisch epidemioloog / AMC

Personalized screening en behandeling. Dr. Hessel Peters-Sengers / klinisch epidemioloog / AMC Personalized screening en behandeling Dr. Hessel Peters-Sengers / klinisch epidemioloog / AMC h.peterssengers@amc.uva.nl Disclosure belangen Geen (potentiële) belangenverstrengeling Wetenschapsdag 12 Oktober

Nadere informatie

Cross-over Niertransplantatie. Patiënteninformatie over de procedure (bewerkte tekst van de landelijke informatiefolder)

Cross-over Niertransplantatie. Patiënteninformatie over de procedure (bewerkte tekst van de landelijke informatiefolder) Cross-over Niertransplantatie Patiënteninformatie over de procedure (bewerkte tekst van de landelijke informatiefolder) Inleiding In deze brochure vindt u informatie over cross-over niertransplantatie.

Nadere informatie

Wanneer komt u in aanmerking voor niertransplantatie

Wanneer komt u in aanmerking voor niertransplantatie Deze brochure is bedoeld voor mensen die nadenken over niertransplantatie en zich afvragen of ze in aanmerking kunnen komen voor het ontvangen van een nier. Niertransplantatie is mogelijk in alle academische

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting PAGE 1

Samenvatting. Samenvatting PAGE 1 9 Samenvatting PAGE 1 SAMENVATTING Niertransplantatie bij patiënten met eindstadium nierfalen leidt, in vergelijking met dialyse, tot een betere levensverwachting en kwaliteit van leven. Er bestaat echter

Nadere informatie

Mogelijke niertransplantatie

Mogelijke niertransplantatie Mogelijke niertransplantatie Voorbereidingen voor de beoordeling Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Nieren 1 Nieuwe nier 2 Naasten 2 Factoren 2 Screening voor transplantatie 2 Onderzoeken

Nadere informatie

Inleiding. Dr. Stas, nefroloog

Inleiding. Dr. Stas, nefroloog Wereldnierdag 2015 Inleiding Dr. Stas, nefroloog 2 Programma 19h05-19h25: Een jonge mama aan de dialyse, een getuigenis. (Annemie Reeckmans) 19h25-19h50: Leven met een nierziekte in Vlaanderen: We staan

Nadere informatie

Orgaandonatie en Orgaantransplantatie in België anno Dirk Van Raemdonck Diensthoofd Transplantatiecentrum

Orgaandonatie en Orgaantransplantatie in België anno Dirk Van Raemdonck Diensthoofd Transplantatiecentrum Orgaandonatie en Orgaantransplantatie in België anno 2018 Dirk Van Raemdonck Diensthoofd Transplantatiecentrum Objectieven van orgaantransplantatie verlengen van levensduur verbeteren levenskwaliteit

Nadere informatie

Het HLA-systeem De relatie tussen HLA en bloedtransfusie

Het HLA-systeem De relatie tussen HLA en bloedtransfusie Het HLA-systeem De relatie tussen HLA en bloedtransfusie HLA, Ig-allotypen en erytrocytenbloedgroepen De werking van ons immuunsysteem is gebaseerd op het vermogen om onderscheid te maken tussen eigen

Nadere informatie

TOEWIJZING VAN POSTMORTALE DONORNIEREN: Hoe gaat dat?

TOEWIJZING VAN POSTMORTALE DONORNIEREN: Hoe gaat dat? TOEWIJZING VAN POSTMORTALE DONORNIEREN: Hoe gaat dat? brochure donornieren 1 Colofon December 2005 Deze brochure is een uitgave van de Nierpatiënten Vereniging Nederland Tekst: Arjen Rienks Eindredactie:

Nadere informatie

Types en evolutie van orgaandonatie in België

Types en evolutie van orgaandonatie in België Types en evolutie van orgaandonatie in België Lic. Alexander Heyneman Lokale donorcoördinator UZ Gent Alexander.Heyneman@uzgent.be Historiek 1954: eerste niertransplantatie (Murray et al. US ) Historiek

Nadere informatie

HOST INSTITUTION. Informatiebrochure voor proefpersonen

HOST INSTITUTION. Informatiebrochure voor proefpersonen Informatiebrochure voor proefpersonen COPE-POMP: Binnenshuis pre-implantatie geoxygeneerde hypotherme machine perfusie reconditionering na koude opslag versus koude opslag alleen bij ECD nieren van hersendode

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/29755 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/29755 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/29755 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Moes, Dirk Jan Alie Roelof Title: Optimizing immunosuppression with mtor inhibitors

Nadere informatie

Niertransplantatie: door de bloedgroep heen transplanteren

Niertransplantatie: door de bloedgroep heen transplanteren Niertransplantatie: door de bloedgroep heen transplanteren Door de bloedgroep heen transplanteren kan een mogelijkheid bieden op een niertransplantatie wanneer de bloedgroepen van de donor en ontvanger

Nadere informatie

Nieuwe wetgeving ten aanzien van orgaanvigilantie

Nieuwe wetgeving ten aanzien van orgaanvigilantie Nieuwe wetgeving ten aanzien van orgaanvigilantie 4e Symposium Weefselvigilantie, woensdag 30 november 2011 Hilga Katerberg Stafarts Orgaancentrum Inhoud Inleiding Wetgeving Definities Verantwoordelijkheden

Nadere informatie

Niertransplantatie Het afstaan van een nier

Niertransplantatie Het afstaan van een nier Interne Geneeskunde Niertransplantatie Het afstaan van een nier Inhoud Inleiding 1 Voorbereiding eigen centrum 2 Gesprek met coördinator nierdonatie bij leven 2 Voorbereiding UMCG 2 De uitslagen 2 De opname

Nadere informatie

Jaarrapportage Renine 2014 3 december 2015. dr. F.J. van Ittersum, drs. A. Hemke, dr. M.H. Hemmelder

Jaarrapportage Renine 2014 3 december 2015. dr. F.J. van Ittersum, drs. A. Hemke, dr. M.H. Hemmelder Jaarrapportage Renine 2014 3 december 2015 dr. F.J. van Ittersum, drs. A. Hemke, dr. M.H. Hemmelder Met medewerking van de sectie Registratie van de Nederlandse federatie voor Nefrologie (NfN): dr. F.J.

Nadere informatie

Vragenlijst Onderzoek Publieke Opinie. Vergoedingen voor Nierdonatie bij Leven

Vragenlijst Onderzoek Publieke Opinie. Vergoedingen voor Nierdonatie bij Leven Medische Psychologie & Psychotherapie Rapport 2006.05 Vragenlijst Onderzoek Publieke Opinie Vergoedingen voor Nierdonatie bij Leven Correspondentie: Drs. L. Kranenburg Medische Psychologie & Psychotherapie

Nadere informatie

> Orgaan- en weefseldonatie na het vaststellen van de hersendood

> Orgaan- en weefseldonatie na het vaststellen van de hersendood www.azstlucas.be > Orgaan- en weefseldonatie na het vaststellen van de hersendood Informatie voor nabestaanden Voorwoord Wanneer u geconfronteerd wordt met orgaandonatie, wil dat zeggen dat u een familielid,

Nadere informatie

Chronische nierschade. Nierschade volgens de richtlijn? Chronische nierschade volgens de richtlijn?

Chronische nierschade. Nierschade volgens de richtlijn? Chronische nierschade volgens de richtlijn? Chronische nierschade Wanneer verwijzen en wanneer telenefrologie En natuurlijk: wat zelf doen. Michiel Bleeker, internist-nefroloog Bernhoven Ellen van Ommen, internist-nefroloog Bernhoven Wim de Grauw,

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/21978 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/21978 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21978 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Goeij, Moniek Cornelia Maria de Title: Disease progression in pre-dialysis patients:

Nadere informatie

INHOUD WELKOM NIERZORGTEAM

INHOUD WELKOM NIERZORGTEAM INHOUD WELKOM 3 NIERZORGTEAM 4 2 WELKOM Een nierziekte kan voor jou en je naaste omgeving een ingrijpende verandering in jullie leven zijn. Daarom is begeleiding en educatie zeer belangrijk. Om de nierfunctie

Nadere informatie

Voorbereiding op een Niertransplantatie

Voorbereiding op een Niertransplantatie Voorbereiding op een Niertransplantatie Niercentrum Locatie Hoorn/Enkhuizen U bent met uw behandelend nefroloog overeen gekomen dat u voorbereid gaat worden voor een niertransplantatie. Voordat u een niertransplantatie

Nadere informatie

nefrologie - endocrinologie informatiebrochure Predialyse

nefrologie - endocrinologie informatiebrochure Predialyse nefrologie - endocrinologie informatiebrochure Predialyse Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Voorwoord 4 3. Wat is predialyse? 4 4. Wat doet het predialyseteam? 5 5. Waar moet u op letten? 7 6. Contactgegevens

Nadere informatie