DEEL 1: VERSCHIJNSELEN VAN STOTTEREN BIJ VOLWASSENEN

Transcriptie

1 4 Inhoud INLEIDING 10 DEEL 1: VERSCHIJNSELEN VAN STOTTEREN BIJ VOLWASSENEN Inleiding Probleemstelling en klacht De groep van volwassenen Aantal, leeftijd en geslacht Moedertaal en talen in het gezin Opleiding, beroep en sociale klasse Leefsituatie Algemene gezondheid Vroegere behandelingen De bronnen van gegevens De klacht door de volwassenen geformuleerd De klacht De samenhang met diagnose en stotterernst De motieven om zich aan te melden Stottermomenten Definitie Gerapporteerde kenmerken Soorten Loci Geobserveerde kenmerken Frequentie Duur Tensie Samenvatting Uitlokkende factoren Stottergedragingen Definitie Gegevens Gerapporteerde gegevens over vermijden en uitstellen Geobserveerde gegevens over vermijden en uitstellen Gerapporteerde gegevens over bijbewegingen (starten en duwen) Geobserveerde gegevens over bijbewegingen (starten en duwen) Samenhang tussen gerapporteerde en geobserveerde stottergedragingen Vermijdings- en uitstelgedrag Bijwegingen, start- en duwgedragingen 51

2 5.4. Totaalscores op het SSI en de TvS-L Subtypes van stotteren Cognitieve en emotionele component Omschrijving van begrippen Gerapporteerde gegevens Cognitieve aspecten Emotionele aspecten Spreekattitudetests Persoonlijkheidskenmerken Neuroticisme, neurosomatische reacties, extraversie en zelfdefensie Prestatiemotief en taakspanning Samenvatting Reacties op stotteren Casusbeschrijvingen Casus Casus Casus Casus Verder autobiografisch 81 5 DEEL 2: KENMERKEN VAN DE THERAPIE VOOR STOTTEREN BIJ VOLWASSENEN Inleiding Verantwoording voor de keuze van de deze therapie Feiten als uitgangspunt Kwestie van te stotteren Indicatie van een problematiek Impact op levenskwaliteit De kwestie van de motivatie De kwestie van preventie Gedrag wijzigen door leerprocessen toe te passen Evidence-based therapie Maatschappelijk belang Indicaties uit diagnostiek Inhoudelijke aspecten Duur en vorm 93

3 3.3. Beslissingen na onderzoek Stotteren of niet? Behandelen of niet? Bespreking en rapportering Algemene kenmerken van de behandeling Doelstellingen Algemene doelstellingen Specifieke doelstellingen Eigenschappen Gedragstherapeutisch Klinisch-wetenschappelijk verantwoord Individueel gerichte therapie Therapie in groep Waarom geen monosymptomatische en populaire programma s? Vorm van therapie Individuele therapie Therapie in groep Gespreide en aaneengesloten therapie Intra of extra muros Fysiek of op afstand Didactische aspecten Algemeen verloop en inhoud De hele behandeling Algemeen verloop van een sessie Organisatie, frequentie en duur Organisatie Frequentie en impact Aantal sessies en duur van de totale behandeling Herevaluaties en nazorg (follow-up) Deelnemers Samenwerking met de omgeving De therapeut Methodiek en interventietechnieken Leerprocessen Klassiek conditioneren Operant conditioneren Modeling Interventies beschreven in functie van gedragsanalyse Gedragsanalyse De stimuli: Sd en CS De aard en de inhoud van de responscomponent R De UCS/UCR-representaties en de associatiesterkte De geconditioneerde respons (CR) direct beïnvloeden Interventies beschreven in functie van gedragscomponenten Interventies gericht op de cognitieve component Interventies gericht op de emotionele component Interventies gericht op de motorische component Generalisatie en stabilisatie 125 6

4 DEEL 3: BEHANDELING - MODULES, FASES EN ACTIVITEITEN Inleiding Cognitieve herstructurering Informatief-inzichtelijk leren Stottermomenten Stottergedragingen Innerlijke verschijnselen Identificatie van luisteraarreacties Identificatie-oefeningen voor specifieke spreeksituaties Bijkomende delen van de interventies Cognitieve training Essentiële stappen Gedachteonderzoek en - omkering Cognitieve therapie van Beck Rationeel Emotieve Therapie (RET) Problem Solving Therapy van D Zurilla Heretikettering Aantal sessies Emotionele training Inleiding Adaptatie Contraconditionering Kenmerken van de interventie Gebruikelijke emotionele responsen Andere emoties trainen Relaxatie Vaardigheidstraining Modificatie van stottermomenten Deblokkeren Verlengingen Herhalingen Modificatie van persisterend stottergedrag Wijzigen van persisterend vermijdings- en uitstelgedrag Wijzigen van persisterend start- en duwgedrag Variaties van spreekvaardigheden Verbeterde uitspraak en verstaanbaarheid Verbetering van presenteren Andere variaties van spreekvaardigheid Omgaan met stotteruitlokkende factoren en stress voor spreken Omgaan met luisteraars en reacties op het stotteren Gespreks- en communicatievaardigheden Sociale vaardigheden 225 7

5 8 5. Stabilisatie Articulatiestress Taalstress Tijdsdruk Vaardig luisteraargedrag Luisteraardruk Zelfregulatie Einde van de therapie Inleiding Criteria en procedure Nazorg en opvolging Algemeen besluit 237 Bibliografie 238 Zaakregister 249