Beschut werk in Aanleiding

Transcriptie

1 Beschut werk in Aanleiding Op 1 januari jl. is de Participatiewet in werking getreden. Een nieuwe voorziening onder deze wet is beschut werk nieuwe stijl 1. Gemeenten zijn onder deze wet verplicht om beleid voor beschut werk nieuwe stijl (verder: beschut werk) vorm te geven en te bespreken met vertegenwoordigers van de gemeentelijke doelgroep. In de Participatiewet is tevens opgenomen dat het UWV op basis van landelijke criteria beoordeelt of mensen tot de doelgroep beschut werk behoren. De gemeente bepaalt welke mensen zij voor een beoordeling beschut werk door het UWV voordraagt. De raad heeft op 18 december 2014 de kadernota Participatiewet Onderweg naar werk vastgesteld. In deze nota staat opgenomen dat er nog een verdere uitwerking over de toekomstige vormgeving van beschut werk volgt. Eind maart 2015 ligt de verordening Participatiewet voor ter besluitvorming door de raad. In deze verordening staat dat het college in beleidsregels de omvang van het aanbod beschut werk bepaalt en jaarlijks vastlegt hoeveel plekken beschut werk de gemeente beschikbaar stelt. Deze notitie is daar de nadere uitwerking van. In de thans voorliggende notitie wordt een (voorlopige) beleidslijn ten aanzien van de voorziening beschut werk vastgesteld, zodat met ingang van de Participatiewet op 1 januari jl. er duidelijkheid is voor de inwoners van de gemeente Apeldoorn en voor de medewerkers van het Werkplein Activerium. Het college wordt gevraagd in te stemmen met onderstaande 6 beslispunten en deze voor consultatie aan de Raad aan te bieden. De uitkomsten van deze consultatie worden meegenomen in het opstellen van de beleidsregels beschut werk. Leeswijzer Allereerst wordt ingegaan op de voorziening beschut werk. Daarnaast wordt ingegaan op de criteria ten aanzien van de doelgroep en de criteria ten aanzien van de voorziening. Afgesloten wordt met een financiële paragraaf. 2. Beschut werk Gemeenten krijgen met de Participatiewet een breed scala aan instrumenten om mensen te ondersteunen naar (arbeids)participatie. Het vergt maatwerk om te bepalen welk instrument voor welke persoon wordt ingezet. De voorziening beschut werk is een van deze instrumenten. Mensen die (nog) niet in een reguliere baan kunnen werken en uitsluitend in een beschutte omgeving 1 Deze voorziening moet niet verward worden met het huidige beschut cq intern werken binnen de Felua-groep. Beschut Werk in januari

2 onder aangepaste omstandigheden mogelijkheden tot arbeidsparticipatie hebben, kunnen met de voorziening beschut werk in een beschutte werkomgeving aan de slag. Huidige aantallen Momenteel hebben mensen binnen de gemeente Apeldoorn een Wsw indicatie. Volgens Felua-groep komen van deze al geïndiceerde groep ongeveer 191 personen in aanmerking voor beschut cq intern werk. De instroom binnen beschut werk is ongeveer 20 personen per jaar. Ontwikkelingen op snijvlak beschut werk en (arbeidsmatige) dagbesteding De decentralisaties maken het gemeenten mogelijk dwarsverbanden te leggen tussen de Wmo/Awbz, de jeugdzorg en het domein van werk en inkomen. Al eerder is geconstateerd dat er een overlap zit in de doelgroep van de (arbeidsmatige) dagbesteding en beschut werk 2. De decentralisaties bieden gemeenten de ruimte om eea beter in te richten. Om dit vorm te geven is in 2014 het project arbeidsmatige dagbesteding en beschut werk van start gegaan. Dit project loopt in 2015 nog door en heeft als doel om te onderzoeken hoe in de praktijk de doelgroepen beschut werk en (arbeidsmatige) dagbesteding en de activiteiten op lokaal niveau te combineren zijn. Een ander doel van het project is te onderzoeken hoe de huidige infrastructuur en expertise van het SW-bedrijf en de zorginstellingen efficiënt te benutten zijn. Het projectteam levert in het najaar van 2015 een rapport op waarin o.a. is opgenomen hoe de bestaande infrastructuur benut kan worden voor beide doelgroepen en het kwaliteitsniveau en de kosten van de voorziening wordt in dit kader gezien als een overgang- cq leerjaar, waarin de verdere samenhang en de mogelijkheden van gezamenlijke financiering verder wordt uitgewerkt. Doel is dat er in 2016 een efficiënt, effectief, aaneengesloten en samenhangende keten van reïntegratie cq participatie binnen Apeldoorn operationeel is. 3. Criteria ten aanzien van de doelgroep en de voorziening In de wet is opgenomen dat de doelgroep voor beschut werk bestaat uit mensen die uitsluitend in een beschutte werkomgeving onder aangepaste omstandigheden mogelijkheden tot arbeidsparticipatie hebben. Het gaat bij beschut werk om mensen die door hun lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking een zodanig hoge mate van (structurele) begeleiding of aanpassing van de werkplek nodig hebben, dat niet van een reguliere werkgever mag worden verwacht dat hij deze mensen in dienst neemt, ook niet met extra voorzieningen van de gemeente en/of UWV. Of iemand in aanmerking komt voor beschut werk hoeft niets te zeggen over de mate van productiviteit van deze persoon. De voorziening is juist bedoeld voor mensen die met deze (structurele) ondersteuning wel in staat zijn om loonvormende arbeid te verrichten. 2 Hierover bent u geïnformeerd tijdens de PMA van 25 september Beschut Werk in januari

3 Beschut werk is een relatief duur instrument, hierom wordt voorgesteld om beschut werk voor een (selecte) doelgroep mogelijk te maken. Maar ondanks de (hoge) kosten willen we wel de instroom in deze voorziening mogelijk maken. De reden hiervoor is dat beschut werk goedkoper is dan een aantal andere participatievoorzieningen, omdat met beschut werk opbrengsten worden gerealiseerd uit productie. Daarnaast is het realiseren van beschut werk niet alleen een financiële afweging; er zijn ook veel maatschappelijke baten. Werk biedt immers (financiële) zelfstandigheid, ontwikkelingsmogelijkheden, een positief effect op iemands zelfrespect en echte participatie in de samenleving 3. Ten behoeve van de instroom van mensen in beschut werk wordt aangesloten bij de bestaande procedure rondom Direct Actief. Immers; vanuit het activerings- en diagnose programma Direct Actief moet duidelijk worden of iemand voldoet aan de hieronder gestelde criteria. Indien dit het geval is, kan de persoon worden doorverwezen naar het UWV voor de wettelijk verplichte beoordeling. Beslispunt 1: De doelgroep. De volgende doelgroepen komen voor beschut werk in aanmerking: - Mensen die recht hebben op een gemeentelijke (Participatiewet) uitkering; - Mensen die nu al een uitkering hebben op grond van de WWB cq Participatiewet; - Mensen met een indicatie Wsw; - Mensen zonder uitkering (bijvoorbeeld schoolverlaters) voor wie het instrument wordt ingezet om uitkeringsafhankelijkheid te voorkomen. In principe is de voorziening dus voor een brede doelgroep beschikbaar, mits ze voldoen aan onderstaande criteria. Mensen zonder uitkering, ook wel niet-uitkeringsgerechtigde of NUG er genoemd, die een beroep doen op de gemeente voor ondersteuning naar participatie of werk zijn uitgesloten van deze voorziening. Reden hiervoor is dat zij voldoende middelen hebben om in hun eigen bestaan te voorzien. Het aantal plekken is beperkt en de kosten zijn hoog. Deze NUG`ers komen eventueel wel in aanmerking voor andere (re-integratie) instrumenten. Een andere doelgroep die wordt uitgesloten van deze voorziening betreft de doelgroep met een UWV-uitkering. Reden hiervoor is dat deze doelgroep onder de verantwoordelijkheid van het UWV valt en het UWV zelf middelen heeft om mensen te laten participeren. Beslispunt 2: Mensen met een loonwaarde tussen 20% en 50%. Om voor beschut werk in aanmerking te komen, moeten mensen in staat zijn om (uiteindelijk) een loonwaarde tussen de 20% en 50% te behalen. De reden hiervoor is dat medewerkers met een loonwaarde van minder dan 20% een te beperkt verdien vermogen hebben, waardoor er 3 Deze gegevens zijn afkomstig uit onderzoek van Cedris De feiten van beschut werk: werken loont. Beschut Werk in januari

4 eerder sprake is van arbeidsmatige dagbesteding dan van loonvormende arbeid. Voor deze medewerkers zijn andere voorzieningen voor handen. Tegelijkertijd geldt voor mensen met een loonwaarde van boven de 50% dat een werkgever kan verdienen aan de inzet van een medewerker en liggen oplossingen met marktpartijen (bijvoorbeeld detacheringen) meer voor de hand. Beslispunt 3: Mensen krijgen een aanstelling tussen de 0,65 fte en 0,80 fte. Wij stellen voor om mensen voor de voorziening beschut werk een aanstelling te geven tussen de 0,65 en 0,80 fte. De volgende redenering is hierbij gehanteerd. Ten eerste kunnen met deeltijdbanen meer mensen in aanmerking komen voor een beschutte werkplek. Ten tweede geldt dat de meeste mensen gezien hun beperking het niet redden om fulltime te werken en als ze het wel kunnen, dan moet je je afvragen of beschut werk voor hen wel het geëigende instrument is. Tenslotte geldt dat bij een aanstelling van 0,70 fte voor een alleenstaande geldt dat deze boven de bijstandsnorm uitkomt. Beslispunt 4: Mensen krijgen een tijdelijk contract op 100% WML. Wettelijk is bepaald dat bij beschut werk sprake moet zijn van een arbeidsovereenkomst met de gemeente als werkgever (rechtstreeks of via een BV, NV of stichting) en de beloning moet minimaal het wettelijk minimumloon zijn. Voorgesteld wordt om mensen een tijdelijk contract voor 1 jaar op 100% WML te geven. De reden hiervoor is dat er landelijk, maar ook lokaal, sommige zaken nog niet uitgekristalliseerd zijn (bijvoorbeeld de cao). Formeel hebben gemeenten tot 1 juli a.s. om de verordeningen en beleidsregels vast te stellen. Aangezien we voor 2015 al instroom in beschut werk mogelijk willen maken, wordt voorgesteld om contracten aan te gaan voor één jaar op 100% wettelijk minimumloon. In 2015 wordt het vervolg nagegaan. Bij deze afweging wordt rekening gehouden met het totaal beschikbare Participatiebudget. Beslispunt 5: De aantallen instroom per jaar vaststellen op 10 personen in 2015 en 15 personen in Volgens de verordening zijn we verplicht om de omvang van het aanbod beschut werk te bepalen en om het aantal beschikbare beschut werk plekken vast te stellen. Landelijk wordt uitgegaan van een instroom van 10 personen per jaar bij een inwonertal van Voor Apeldoorn worden de aantallen vastgesteld op 10 personen in 2015 en 15 personen in Zoals eerder vermeld is de instroom binnen beschut werk ongeveer 20 personen per jaar. Indien gekozen wordt voor 15 personen per jaar, dan is dus niet voor iedereen een plek beschikbaar. In 2015 moet nagegaan en onderzocht worden of voor de overige mensen andere voorzieningen moeten worden ontwikkeld. Beslispunt 6: De uitvoering van beschut werk in 2015 te beleggen bij Felua-groep. Beschut Werk in januari

5 Gezien de samenwerking met Felua-groep binnen de Participatiewet en gezien de aanwezige kennis en expertise stellen we voor om de uitvoering voor beschut werk in 2015 te beleggen bij de Felua-groep. Tenslotte; zoals eerder vermeld is wettelijk vastgesteld dat de indicatie voor beschut werk loopt via het UWV. We gaan er vanuit dat alleen mensen die voldoen aan de landelijk vastgestelde criteria worden aangemeld bij het UWV. Indien mensen toch een negatief besluit ontvangen, dan wordt nagegaan of andere arrangementen zoals Talent, (arbeidsmatige) dagbesteding, stage, detacheringen en/of leerwerksettings (eventueel) ingezet kunnen worden. 4. Financiering De regering biedt via het inkomensdeel middelen voor de inzet van het instrument loonkostensubsidie. Daarnaast krijgen gemeenten de beschikking over middelen voor de begeleiding van mensen die via beschut werk aan de slag gaan. Deze middelen worden beschikbaar gesteld via het Participatiebudget. Kosten van een beschut werk plek zijn: ongeveer aan loonkosten vanuit het inkomensdeel en landelijk wordt gerekend met 8500 (jaarlijks) aan begeleidingskosten. Met Feluagroep moeten nog afspraken gemaakt worden over de hoogte van de begeleidingskosten. Beschut Werk in januari

6 Bijlage 1: Beslispunten 1. Beschut werk wordt een voorziening voor een afgebakende doelgroep; 2. Mensen moeten in staat zijn een loonwaarde te behalen tussen 20% en 50%; 3. Mensen krijgen een aanstelling tussen de 0,65 fte en 0,80 fte.; 4. Mensen krijgen een tijdelijk parttime contract en verdienen 100% WML; 5. De aantallen instroom vaststellen op 10 personen in 2015 en 15 personen in 2016; 6. De uitvoering van beschut werk in 2015 te beleggen bij Felua-groep. Beschut Werk in januari