RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. rsg Simon Vestdijk, afdeling vmbo-t Locatie Harlingen

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK rsg Simon Vestdijk, afdeling vmbo-t Locatie Harlingen Plaats: Harlingen BRIN-nummer: 14DC-1 HB-nr: Onderzoek uitgevoerd op: 30 november 2010 en 27 januari 2011 Conceptrapport verzonden op: 4 maart 2011 Rapport vastgesteld te Zwolle op: 15 april 2011 Reproductie van het rapport zonder toestemming van de inspectie of de school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm.

2 H /7 Pagina 2 van 9

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 30 november 2010 en 27 januari 2011 een onderzoek uitgevoerd op rsg Simon Vestdijk Harlingen, afdeling vmbo-t, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De inspectie heeft voor rsg Simon Vestdijk Harlingen, afdeling vmbo-g/t, een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten op deze afdeling onvoldoende zijn. Uit deze analyse kwam tevens naar voren dat er mogelijk tekortkomingen zijn op het gebied van de kwaliteit van het onderwijs en/of de naleving van wet- en regelgeving. Op 4 juni 2010 heeft de inspectie de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bevoegd gezag besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten een onderzoek uit te voeren om eventuele tekortkomingen vast te stellen. In dit onderzoek wordt tevens nagegaan of de school aan enkele wettelijke voorschriften voldoet. Toezichthistorie De inspectie analyseert jaarlijks de resultaten van de afdelingen van rsg Simon Vestdijk. Bij de besprekingen van de opbrengsten met het bevoegd gezag blijkt dat het bevoegd gezag zich bewust is van de risico s zoals die zich op de afdelingen ontwikkelen. In het gesprek op 4 juni zijn dan ook niet alleen de onvoldoende opbrengsten van de afdeling vmbo-g/t besproken, maar ook van de overige afdelingen. De eigen analyses van de school vormden voor het bevoegd gezag aanleiding om de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs en de opbrengsten schoolbreed uit te voeren en niet alleen op de afdeling vmbo-g/t. De opbrengsten van de afdeling vmbo-g/t waren voor de inspectie niet eerder een reden om onderzoek uit te voeren. Wel is in 2008 een onderzoek op deze afdeling uitgevoerd in het kader van het Onderwijsverslag. Bij dit onderzoek constateerde de inspectie geen grote tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs. Onderzoeksopzet De inspectie heeft de kernindicatoren onderzocht op de aspecten: de opbrengsten, het onderwijsproces, de kwaliteitszorg en de wet- en regelgeving. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: - Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. - Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd en tijdens het schoolbezoek heeft overhandigd. - Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met het management. - Op uw school is verder een gesprek gevoerd met zorgfunctionarissen, leerlingen en docenten. - Omdat de lesbezoeken op 30 november 2010 geen eenduidig beeld van de kwaliteit van het onderwijsproces opleverden is besloten het onderzoek met een dag uit te breiden naar 27 januari Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie. H /7 Pagina 3 van 9

4 Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader vo Om vast te kunnen stellen of de kwaliteit van het onderwijs zwak dan wel zeer zwak is zijn conform de beslisregels naast de normindicatoren onderzocht en in aanvulling daarop enkele relevante indicatoren uit het onderwijsleerproces en de kwaliteitszorg. In het jaarwerkplan verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht. Deze documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 zijn de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. H /7 Pagina 4 van 9

5 2. BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De indicatoren met een asterisk zijn de normindicatoren; zij spelen een beslissende rol bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. Resultaten 1.1 * De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. 1.2 * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-g/t. 1.3 * De leerlingen van de opleiding vmbo-g/t behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. 1.4 * Bij de opleiding vmbo-g/t zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. 5 Leerstofaanbod 2.1 * De aangeboden leerinhouden in de onderbouw voldoen aan de wettelijke vereisten. 2.2 * De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma s. 2.3 * De school met een substantieel percentage taalzwakke leerlingen heeft bij alle vakken een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. Tijd 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. H /7 Pagina 5 van 9

6 Schoolklimaat 4.4 * De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. 4.7 * Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. 4.8 * De mentoren stimuleren het welbevinden en de motivatie van de leerlingen. Didactisch handelen 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Afstemming 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. H /7 Pagina 6 van 9

7 Wet- en regelgeving N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24a en 24c). N2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24 en 24c). N3 Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 10h). N4 Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en beide voldoen inhoudelijk aan de wettelijke vereisten (Eindexamenbesluit art. 31). N5 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WVO art. 10, lid 2; 10b, lid 2; 10d, lid 2; 10f, lid 3a; 11c, lid 1b; 12, lid 5). nee ja 2.2 Beoordeling Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling vmbo-g/t van rsg Simon Vestdijk in Harlingen als zwak. Dit oordeel is gebaseerd op de volgende overwegingen. De opbrengsten zijn, afgemeten aan de prestaties van de leerlingen over de afgelopen drie jaar, onvoldoende. Het onderwijsproces vertoont weliswaar enkele tekortkomingen, met name op het punt van de afstemming op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen, maar is naar het oordeel van de inspectie van voldoende kwaliteit. De school werkt in haar kwaliteitszorg systematisch en planmatig; de inspectie heeft de kwaliteitszorg als voldoende beoordeeld. De school leeft de onderzochte wet- en regelgeving na. Toelichting Het bovenstaande algemene oordeel van de inspectie wordt hieronder toegelicht. Daarbij komen voor zover van toepassing achtereenvolgens de in de inleiding genoemde aspecten aan bod: de opbrengsten, het onderwijsproces, de kwaliteitszorg en de wet- en regelgeving. Opbrengsten De inspectie beoordeelt de opbrengsten gemeten over de jaren 2007, 2008 en 2009 als onvoldoende. Het gemiddelde rendement van de onderbouw is over deze jaren voldoende, maar laat wel een teruggang zien en is in 2009 onvoldoende. Bovendien blijkt uit de opbrengstenkaarten dat binnen het vmbo relatief veel leerlingen in de derde klas op een niveau zitten dat lager is dan het advies van de basisschool. Het bovenbouwrendement is eveneens voldoende en laat ook het eerder geschetste beeld zien waarbij het resultaat van 2009 onvoldoende is. Het gemiddelde cijfer op de centraal eindexamens (ce) is veel lager dan dat van vergelijkbare scholen. De cijfers wijzen niet op specifieke vakken die het ongunstige beeld zouden veroorzaken. De verschillen tussen de gemiddelde cijfers op het schoolexamen (se) en ce zijn weliswaar te groot, maar worden kleiner en liggen in 2009 vrijwel binnen de toegestane marges. De school is zich goed bewust van de situatie en eigen analyses van de school hebben tot maatregelen geleid. De adviserings- en plaatsingsprocedure in de brugklas en de determinatie in de onderbouw zijn aangepast om leerlingen op het niveau te krijgen dat past bij hun H /7 Pagina 7 van 9

8 mogelijkheden. Daarnaast heeft de school om leerlingen beter op de examens voor te bereiden met docenten werkafspraken gemaakt, onder meer over examentraining, toetsing, schoolexamens en de begeleiding van risicoleerlingen. De inspectie is van oordeel dat de maatregelen in samenhang met de overige acties kunnen bijdragen aan de verbetering van de resultaten. De belangrijkste conclusie uit het onderzoek is dat de kwaliteit van het onderwijsproces wellicht enkele jaren niet op orde was maar inmiddels is verbeterd. De slechte opbrengsten van nu zijn grotendeels te wijten zijn aan de verminderde alertheid ten aanzien van de resultaten enkele jaren geleden. Het onderwijsproces De inspectie beoordeelt vrijwel alle normindicatoren die het onderwijsproces betreffen als voldoende. Van de overige indicatoren beoordeelt de inspectie enkele indicatoren als onvoldoende. Uit de lesobservaties blijkt dat het onderwijsproces weliswaar voldoet aan de basisnormen die de inspectie stelt, maar tevens dat de docenten over het algemeen weinig rekening houden met de individuele onderwijsbehoeften van leerlingen. De inspectie verwacht in meer lessen te zien dat docenten instructie en verwerkingsopdrachten afstemmen op de verschillen tussen leerlingen. Hoewel de school genormeerde taaltoetsen inzet in de eerste klas, beschikt zij niet over een analyse waaruit blijkt welk percentage van haar leerlingen bij binnenkomst een taalachterstand heeft en hoe ernstig die achterstand is. Dit is de reden voor de negatieve waardering van indicator 2.3 De school met een substantieel percentage taalzwakke leerlingen heeft bij alle vakken een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. Daarnaast is er geen duidelijk beleid vastgelegd dat gericht is op de aandacht voor taal in alle vakken. De inspectie constateert tijdens de eerste dag van het schoolbezoek grotere verschillen in kwaliteit van lessen dan gebruikelijk is binnen een afdeling. De school verklaart dit vanuit de situatie dat erg veel docenten slechts enkele lessen per week binnen de afdeling geven en dat daardoor het verband tussen de vakken losser is geworden. Daarnaast is de kwaliteit van de lessen tijdens de eerste observatiedag beïnvloed door vervanging en andere bijzondere omstandigheden. De tweede (onaangekondigde) observatiedag twee maanden later levert een veel constanter kwaliteitsbeeld op van het onderwijsproces. De school kent de tekortkomingen in het onderwijsproces vanuit haar eigen evaluaties en heeft beleidsmaatregelen ontwikkeld om de kwaliteit op deze punten te verbeteren. Vanuit het besef dat er iets moest gebeuren zijn er acties ondernomen. De lessentabel is aangepast, examens worden per vak of docent geanalyseerd en het naleven van regels is aangescherpt. Minstens zo belangrijk als deze voorbeelden van verbeteractiviteiten is de intensievere aandacht voor en begeleiding van individuele docenten of secties. Dit moet leiden tot een professionelere organisatie waarin docenten en secties borg staan voor goede resultaten. De inspectie is van oordeel dat gemaakte keuzes naar verwachting zullen bijdragen aan het herstel van en het borgen van de resultaten. De hernieuwde aandacht voor docenten en secties staat centraal en in relatie tot de overige maatregelen zoals de versterking van de doorgaande lijnen, het project taakgericht werken door leerlingen en de aanpassing van plaatsing van leerlingen. H /7 Pagina 8 van 9

9 3. TOEZICHTARRANGEMENT De kwaliteit van het onderwijs vertoont belangrijke tekortkomingen in de opbrengsten en in mindere mate in het onderwijsleerproces en is daarom als zwak beoordeeld. Om deze reden kent de Inspectie van het Onderwijs aan rsg Simon Vestdijk Harlingen, afdeling vmbo-g/t, een aangepast arrangement toe. De rsg Simon Vestdijk Harlingen, afdeling vmbo-g/t, valt onder intensief toezicht. Met het bevoegd gezag is afgesproken dat de onderwijskwaliteit in 2013 weer van voldoende niveau is. De inspectie voert in 2013 opnieuw onderzoek uit om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven. H /7 Pagina 9 van 9