SOA s een bedreiging voor de seksuele integriteit van jongeren? Lieve Peremans

Transcriptie

1 SOA s een bedreiging voor de seksuele integriteit van jongeren? Lieve Peremans

2 2

3 Zijn jongeren van nu at risk? Condoomgebruik stijgt Condoomgebruik eerste contact stijgt Condoomgebruik: niet consistent Aantal partners stijgt Gemiddelde leeftijd bij eerste contact daalt Leeftijd settelen stijgt Onbeschermd homoseksueel contact stijgt Lancet (2001) => SOA -incidentie stijgt 3

4 SOA in cijfers SOA-prevalentie is nergens 0 % 4

5 SOA in cijfers (2008 peilpraktijken) SOA Man (N) Vrouw (N) Totaal N (%) Chlamydia 82 (hetero) (37.3) Gonorroe 69 (homo) (11.3) Syphilis 107 (homo) (15.5) Trichomonas (3.9) Herpes gen (5.9) Gen. wratten (condylomata 89 (hetero) (19.5) PID (3.1) Andere (LGV, pediculosis) (3.5) 5

6 SOA in cijfers ( ) Chlamydia prevalentie 5% landelijk (7% bij jarigen) oplopend tot 8% in de stedelijke populatie - totaal aantal gevallen in het labo in Vlaanderen (2009) % van de seksueel actieve jongeren besmet Gonorroe aantal geregistreerde gevallen 643 Syphilis aantal geregistreerde gevallen 500 6

7 SOA in cijfers ( ) Hepatitis B (peilpraktijk) 591 gediagnosticeerde gevallen in 2009 Hepatitis C (peilpraktijk) 734 oude en nieuwe gevallen in 2009 HIV (België)1079 nieuwe gevallen waarvan 79.3 % mannen (vooral homo- en biseksuele) en 47.6% Belg 1.8 tot 3.0 nieuwe gevallen per dag ( ) met een totaal van HIV-besmette personen 7

8 Waar zijn jongeren mee bezig? 8

9 Kun je aids krijgen door een aidspatiënt op de mond te kussen? Hoe lang leef je nog als je aids hebt? Hoe gebeurt een aids-test? Is aids besmettelijk na 1 keer geslachtsgemeenschap? Kan je via inslikken van sperma aids krijgen? Als bloed op een pleister opgedroogd is en die persoon heeft aids, is dan het virus nog altijd doorgeefbaar? Hoe kan je merken dat je een soa hebt?

10 Wat is veilig? Genitale en anale seks - Condooms beschermen tegen HIV, syfilis en gonorroe - Condooms beschermen gedeeltelijk tegen andere SOA Herpes:vocht uit blaasjes rond de penis Schaamluizen - Anale seks: extra stevige condooms 10

11 Wat is veilig? Orale seks (niet éénduidig) - HIV: veilig zolang geen zaad of menstruatiebloed in de mond komt en zolang geen wondjes enz in mond of genitalia voorkomen - Bescherming tegen andere SOI: Condoom Liklapje 11

12 Tongzoenen - Absoluut veilig voor HIV - Niet voor andere SOA (herpes ) Elkaar mastuberen Wat is veilig? - Veilig indien geen contact tussen sperma, vaginaal vocht, slijmvliezen Knuffelen en masseren - Veilig, pas op: schurft en schaamluizen 12

13 SOA meisjes Condylomata Chlamydia Herpes 13

14 Chlamydia trachomatis: voorkomen Frequent (prevalentie 5%, stedelijk tot 8%) Lokalisatie: urethra, vagina, rectum, keel Transmissie: seksueel M -> V :50%, V-> M: 25% Transmissie: moeder-> kind 14

15 Wie screenen? Vrouwen < 35 jaar, een nieuwe partner of ` met meer dan één partner Vrouwen met een zwangerschapsafbreking Vrouwen met suggestieve klachten (intermenstrueel bloedverlies, dysurie, mucopurolente fluor, suggestief voor cervicitis) Vrouwen met een partner met urethritisklachten Vaker bij vrouwen op orale anticonceptie (vermoedelijk minder condoomgebruik, gebruik van noodanticonceptie) 15

16 Chlamydia trachomatis: ziektebeeld Mannen: - urethritis - proctitis Vrouwen: - veranderd menstruatiepatroon - IMB, contactbloeding - fluor vaginalis - Dysurie 50-70% Ook: conjunctivitis, Reiter syndroom van Reiter (arthritis,conjunctivitis, urethritis) asymptomatisch! 16

17 Chlamydia trachomatis: complicaties/ sequellen Vrouwen: PID (8-40%) tubaire infertiliteit buitenbaarmoederlijke zwangerschap chronische buikpijn zwangerschapscomplicaties Mannen: epididymitis, prostatitis 17

18 Chlamydia trachomatis: diagnose Bepalen van chlamydia-dna Afname: - Cervix - vagina/urethra (zelfafname) - urine (eerste straals urine; PCR) 18

19 Chlamydia trachomatis: behandeling Azitromycine 1g PO monodosis Labocontrole is niet nodig Counseling en contactopsporing zijn essentieel! De partner moet worden meebehandeld (eerst testen is niet nodig) 19

20 ASPECTEN VAN COUNSELING Patiënten zijn asymptomatisch en verwachten de infectie meestal niet! Chlamydia-infectie heeft ernstige psychologische gevolgen: Gevoel van stigmatisatie Angst voor onvruchtbaarheid Angst om het aan de partner te vertellen Risico op intrafamiliaal geweld Reïnfecties: kans op complicaties stijgt exponentieel 20

21 ASPECTEN VAN COUNSELING Elke positieve screening is bewijs van infectie: patiënte en partner behandelen Verdere SOA-screening verrichten: HIV, Hepatitis B (indien niet immuun, syphilis) Seksuele partners tot een halfjaar terug opsporen en verwittigen 21

22 Natuurlijk verloop van HPV-infectie 7 tot 50% wordt besmet bij het begin van de seksuele carrière Tot 80% zal HPV in haar leven oplopen 90% van de infecties verdwijnt na gemiddeld 8 maanden en is na 1 tot 2 jaar niet meer aantoonbaar door het immuunsysteem 10% geeft aanleiding tot genitale wratten 10% geeft cytologische afwijkingen (O.55% CIS; 0.15% invasief CA) Letsels regresseren zeer vaak spontaan: CIN 1: 1% invasief CA, CIN2: 5%, CIN3:12-22% Progressie tot carcinoom: ~13 jaar tot zelfs 20 jaar 22

23 Vragen van patiënten bedriegt mijn partner mij? kan het van een vorige relatie komen? kan het van de hond komen? moet ik een condoom met mijn vaste partner gebruiken? moet ik mijn ex-partner verwittigen? wat moet ik doen om geen kanker te krijgen? kan ik mijn kinderen besmetten? kan ik me als man laten testen?

24 CONDYLOMATA 24

25 CONDYLOMATA Humaan papillomavirus Doel van behandeling? Genezen? Transmissie voorkomen? Link met cervixkanker? Cosmetisch storend Spontane evolutie: 70% van de zichtbare letsels verdwijnt na 2 jaar 25

26 Condylomata: behandeling Zalven: wratten worden kleiner en recidief vermindert. Niet goedkoop! Wartec: 33,12 euro, Aldara: 78,51 euro Heelkundige technieken: Cryotherapie, wegbranden, laseren, excisie Alleen effectief op korte termijn (6weken) maar geen verschil met placebo na 3-5 maanden 26

27 Vaccinatie Veelbelovende korte-termijnresultaten, effect op HPV-infectie en cytologische (premaligne) veranderingen Niet geweten of booster nodig is en zo ja wanneer? Beste resultaten bij HPV-naieve vrouwen onder de 15 jaar RIZIV tussenkomst als start >12j en <18 jaar Voorlopig geen effect op screening 27

28 Vaccinatie buiten doelgroepen Onvoldoende gegevens bij vrouwen >26 jaar Onvoldoende gegevens bij mannen De effectiviteit van het vaccin daalt bij stijgende leeftijd en bij eerdere HPV-infectie Bij vrouwen van jaar is de gemiddelde effectiviteit slechts 39% (80% bij 15-jarigen tot 25% bij 25-jarigen) 28

29 Twee soorten vaccins Cevarix bescherming tegen HPV 16 en 18 - Drie injecties: 0,1,6 maanden - Preventie tegen CIN 2 en 3 Gardasil bescherming tegen HPV 6,11,16 en 18 - Drie injecties: 0,2 en 6 maanden - Preventie tegen CIN 2 en 3, condylomata 29

30 Casus: homo s zitten ook op jouw school Bert is een toffe gast met een druk sociaal leven. Hij komt op consult en je hebt ondertussen opgevangen dat hij homo is. je bent niet echt op de hoogte van zijn seksuele relaties. Vraag je ernaar? Hoe dan? 30

31 Anamnese Risico? - Seksueel gedrag (hetero, homo, lesbisch) - Wisselende seksuele partners (>1 afgelopen jaar, nieuwe partner < 6 maanden) - Prostitutie (zelf, als cliënt) - IV-druggebruik (zelf, partner die gebruikt) - Andere SOA/ooit SOA/partner met SOA - Afkomstig uit HIV-endemisch gebied Symptomatisch? Asymptomatisch? 31

32 Anamnese Aanleiding van de test? - Symptomen SOA - Partner met symptomen of SOA - Nieuwe partner - Onbeschermd contact - Vraag van de arts/patiënt Vaccinatie Hepatitis B in orde? 32

33 SOA mannen (homo) Syfilis (screening) HIV (screening) Urethritis (diagnostisch) Herpes (diagnostisch) Condylomata (diagnostisch) Hepatitis B (screening) Gonorrhoe (screening) 33

34 Syphilis Wie moet er gescreend worden? Geen systematische screening van asymptomatische personen Uitzondering: zwangere vrouwen Risicopersonen: Pt of partner loopt risico(homoseksueel, IV druggebruiker, prostitué of prostituant. Pt afkomstig uit HIV-endemisch gebied Voorgeschiedenis van SOA Partner met SOA. Welke? Heeft patiënt nu een andere SOA? 34

35 HIV screening: risico Stel: 100 mensen vandaag besmet Wanneer positieve antistoftest? Na 1 maand: 50 mensen - Na 3 maanden: 95 - Na 6 maanden: allemaal 35

36 Kans op HIV? Afhankelijk van: met wie?? - Hiv positieven Maar: ze kennen vaak hun status niet - Hoogrisico-populatie Homo s: 2% Afrikanen: afspiegeling van land van herkomst: 1-30% Prostituees: 0-1% Prostituees uit centraal Afrika: 1-8% Prostitués mannen: 27-87% in België Druggebruikers: 5-7% 36

37 Kans op HIV? - Brugpopulatie: 1/ Algemene populatie: <1/ hetero blank seksueel aktief 37

38 HIV: Wie screenen? Zou routine moeten zijn bij iedereen tussen jaar. Wel vrijwillig. HIV-screening zeker bij zwangeren Alle patiënten met een verhoogd SOA-risico, jaarlijks screenen Patiënten met een expliciete vraag Patiënt met verhoogd risico of partner met verhoogd risico Wisselende heteroseksuele contacten 38

39 Gonorroe Wie screenen? Idem als syphilis Welke test? PCR op eerstestraalsurine - Zelfde staal als voor chlamydia - Bij vrouwen uit cervix, of ook urine:voldoende sensitief om bij asymptomatische vrouwen gono uit te sluiten 39

40 SOA: mannen (hetero) Urethritis (vnl chlamydia) Condylomata Herpes 40

41 SOA: herpes genitalis Complicaties: algemeen en lokaal Diagnose: vnl klinisch Behandeling: symptomatisch: eosine 2% antiviraal: best systemisch Acyclovir 200 mg 5 dd ged 7 d bij primo-infectie/belastend recidief. Onderhoudsbehandeling bij frequente recidieven 41