Psychologische aspecten van leiderschap. > Karianne Kalshoven ACIL. > Okke Postmus Development Booster

Transcriptie

1 Psychologische aspecten van leiderschap > Karianne Kalshoven ACIL > Okke Postmus Development Booster

2 Theorethische benaderingen van leiderschap Trait Approaches Behavioral Approaches Contingency Theories LMX Theory Transformational Leadership Ethical Leadership

3 Trait approach Focus on traits or characteristics of leaders: personality, social, physical, intellectual - Leaders are born - genetic, stable and cross-culture generalizable - Goal: select leaders

4 Voor (effectief) leiderschap: Big Five Extraversion Consientiousness Emotional stability Openness to experience Agreeableness Effective traits Dominance High Energy Self-confidence Integrity Stability Locus of control Intelligence Flexibility Sensitivity to others

5 Behavioral approach Focus on specific behaviors of leaders: - Task versus people leadership Leaders can be trained Goal: develop leaders

6 Contingency theories Focus on situational leadership Effectiveness of style depends on the situation

7 Path-Goal theory

8 LMX leader-member exchange - based on social exchange theory - dyadic relationship leader-follower - each relationship is unique - LMX high: increase in information, influence, trust, commitment, career - in- versus outgroup is disadvantage

9 Transformational leadership Transformational - Charisma or Idealized Influence - Inspirational Motivation More effective - Intellectual Stimulation - Individualized Consideration Transactional - Contingent Reward - Management by Exception Laissez-Faire Less effective

10 Ethical leadership fairness integrity role clarification caring power sharing ethical guidance an eye for sustainability and society

11 Overview Leiderschap bevat persoons, gedrags en omgevings elementen - bv. charmastisch leiderschap is combinatie van Traits en Behavior Alle elementen zijn van belang voor effectief leiderschap Het draait om zichtbaar gedrag

12 Zichtbaar gedrag x waarneembaar gedrag niet waargenomen gedrag DOEN motivatie, ambities, attitudes DENKEN normen, opvattingen, overtuigingen WILLEN behoeften waarden, kwaliteiten, persoonlijkheid intelligentie socio-geografische factoren - waar ben je geboren? - in welke omgeving ben je geboren? WILLEN ZIJN ZIJN Bewerking van het ijsbergmodel van McClelland

13 Text

14 World-café Hoe kan ik vanuit D/W/Z anderen beïnvloeden in hun gedrag op een respectvolle en effectieve manier? - denken: motivatie/attitude/ambitie - willen: behoefte/overtuigingen/normen - zijn: waarden/persoonlijkheid/kwaliteit

15 Conclusies world-café Veel leiders sturen op het denken-niveau en vergeten de andere niveaus. Hoe dieper het niveau in de ijsberg zit des te minder dit zichtbaar is in gedrag -...des te moeilijker dit is te veranderen Voor een effectieve gedragsinterventie is een fit nodig tussen alle niveaus - effectief en respectvol omgaan met jezelf (onder water) en in interactie met anderen (boven water) - consistent beeld van jezelf Communicatie is key om boven en onder water zichtbaar te maken.

16 Conclusies world-café Elk niveau heeft ook negatieve kanten! - te veel aandacht op denken-niveau leidt tot over motiveren van medewerkers, waaruit een geloofwaardigheids-probleem ontstaat ( de leider is zo positief, dat is niet meer realistisch ) - te weinig aandacht op denken-niveau leidt tot desinteresse van medewerkers ( waar gaan wij als organisatie eigenlijk voor? ) - te veel aandacht op willen-niveau heeft het risico in zich dat de wil van de leider de norm gaat worden. - te weinig aandacht op willen-niveau leidt vaak tot een zwalkende organisatie, vanwege het ontbreken van kaders - te veel aandacht op zijn-niveau betekent maatwerk voor iedereen, maar in hoeverre is dit nog beheersbaar voor de organisatie? - te weinig aandacht op zijn-niveau leidt tot een gebrek aan waardering, waardoor medewerkers zich niet erkend voelen in wie ze zijn en wat ze doen

17 de zandloper ga uit van het willen en kunnen van medewerkers en vindt daarna de balans met moeten Bron: Postmus (2013): de Leertent, bagage voor reizigers en trekkers.

18 Hoe doe je dat? Effectief - overtuigingen over effectiviteit (wat versta je onder effectief) - duidelijkheid geven (juridische en psychologische contracten) - medewerkers mogen fouten maken - voorbeeldgedrag Respectvol - interesse in je mensen (zijn- en willen-niveau) - vertrouwen geven (autonomie vs. beheersing) - eerlijkheid en openheid - in contact zijn (inlevingsvermogen) - juiste prikkels geven via feedback

19 Mooiste uitspraken! Iedere organisatie bestaat uit heel veel ik-jes die je als leider hebt te begrijpen Het vakmanschap van een leider bestaat uit de vraag hoe je jouw toolkit inzet in je organisatie Respect begint met respect voor jezelf

20

21

22 Text

23 Text

24 Text

25 Text

26 Succes met het effectief en respectvol leiden van jezelf en anderen! Karianne Kalshoven & Okke Postmus