INFORMATICA INTERACTIEVE WERKVORMEN. Op verschillende manieren met de leerstof omgaan

Transcriptie

1 INFORMATICA INLEIDING In een aantal richtingen werden de specifieke uren ICT/informatica verder afgebouwd. Er wordt gekozen voor ICT-integratie. In het welzijn van de leerlingen blijft het heel belangrijk dat een school erover waakt dat ze nog voldoende kansen krijgen om de noodzakelijke ICT-vaardigheden en -inzichten te ontwikkelen en blijvend in te oefenen. Hierbij blijft de kennis en begeleiding van een vakexpert belangrijk. Hiernaast is aandacht van het volledige lerarenkorps voor de ICT-vaardigheden een belangrijke pijler. In onze buurlanden wordt er meer en meer gekozen om informatica als wetenschap terug op het curriculum te plaatsen. Ook binnen ons hoger onderwijs weerklinkt deze vraag steeds luider. Hiervoor verwijs ik naar het forum voor Informaticawetenschappen ( LEERPLANNEN Dit jaar zijn er geen nieuwe leerplannen informatica. Volgend schooljaar zal een nieuw leerplan voor informaticabeheer in voege treden. Dit schooljaar zijn hierrond al heel wat nascholingen gepland. Die vind je terug op PRIMEUR: Eerste dag van informatica Voor de meeste vakken organiseert het Eekhoutcentrum al sinds jaar en dag een Dag van Dit jaar wordt er voor het eerst door de stuurgroep informatica van het Eekhoutcentrum een namiddag voor de informaticaleerkracht georganiseerd. Deze heeft plaats op 4 mei 2014 in de Kulak Kortrijk. Meer informatie volgt. INTERACTIEVE WERKVORMEN Op verschillende manieren met de leerstof omgaan Vorig schooljaar stonden de Didactische en Pedagogische Berichten in het teken van Handelingsgericht Werken. De cruciale vraag die we hierbij probeerden te beantwoorden was: Hoe kunnen algemene didactische principes die bijdragen tot een brede zorg vorm krijgen in de dagdagelijkse lespraktijk binnen het vak informatica? De essentie van Handelingsgericht Werken is flexibiliteit en alternatieven voorzien om tegemoet te komen aan de verschillende noden, leerstijlen en voorkeuren van iedere leerling. Dit vertaalt zich in drie didactische principes, telkens met drie richtlijnen die betrekking hebben op: - het variëren in de manier waarop informatie wordt aangeboden; - de wijze waarop de verwerking van de informatie wordt ondersteund; - de betrokkenheid van de leerling bij het leerproces.

2 Deze negen richtlijnen hebben we toen geconcretiseerd door gebruik te maken van een mindmap met specifieke bijlagen. In dit artikel wensen we dieper in te gaan op richtlijn 4: de leerlingen kansen bieden om op verschillende manieren met de leerstof om te gaan. We willen hierbij vooral de interactieve werkvormen in de kijker plaatsen. Deze vorm van leren kan immers een beklijvend resultaat opleveren. We verwijzen naar de leerpiramide van Bales, waarin naast een aantal instructiemethoden telkens het leerrendement wordt vermeld:

3 Het staat wetenschappelijk vast dat je het minste rendement krijgt wanneer de leerlingen alleen maar moeten luisteren of lezen. Daartegenover staat dat je het meest leert als je iets in je eigen woorden mag uitleggen aan anderen. In wat volgt bespreken we een beperkt aantal interactieve werkvormen. Deze zijn geïnspireerd op de GOK-fiches die te vinden zijn op: nboek/interactieve_werkvormen.aspx. Elke werkvorm wordt geconcretiseerd met 1 kort voorbeeld dat als inspiratiebron kan dienen voor de vakgroepen informatica om hierop verder te bouwen en om zelf andere voorbeelden te ontwikkelen die aangepast zijn aan de leerplannen en het leerlingenprofiel. 1 Check in duo s 1.1 Beknopte beschrijving Toepassing: bespreken van korte opdrachten die in de klas of als huiswerk zijn gemaakt. Duur: lesdeel. Werkwijze: Stap 1 Stap 2 (Stap 3 Stap 4 Individuele uitvoering van de opdracht. Leerlingen vergelijken in duo's hun eigen antwoorden/werk met die van een andere leerling. Bij onderlinge verschillen wordt er gezocht naar wat het juiste antwoord moet zijn. Leerlingen vergelijken hun antwoord met dat van een ander duo.) De leerkracht bespreekt enkel die vragen waarover de duo's geen overeenstemming konden bereiken. 1.2 Bijlage Zoekopdracht

4 2 Mentor en pupil 2.1 Beknopte beschrijving Toepassing: bij het uitvoeren van opdrachten. Duur: lesdeel. Werkwijze: Stap 1 Stap 2 De leerkracht vormt heterogene groepjes van twee leerlingen. De pupil krijgt een doe-opdracht of oefening. De andere leerling ( mentor ) krijgt de opdracht om de pupil te observeren en raad te geven zodat die zijn doe-opdracht of oefening (beter) kan uitvoeren. Deze werkvorm kan bij iedere informaticaopdracht toegepast worden. Belangrijk is om aan de mentoren duidelijk te maken dat zij hun pupil zoveel mogelijk moeten ondersteunen en dat het niet de bedoeling is dat zij zelf taken uitvoeren, maar dat ze stap voor stap alles zo gestructureerd mogelijk uitleggen. 3 Denken delen uitwisselen 3.1 Beknopte beschrijving Toepassing: om na te gaan wat de leerlingen al weten over een onderwerp of om te controleren of de uitleg begrepen is. Duur: lesdeel. Werkwijze: Stap 1 Stap 2 Denken. De leerkracht stelt een vraag en vraagt iedereen erover na te denken (minimum 10 seconden). Eventueel kun je leerlingen vragen hun antwoord kort te noteren. Delen. In tweetallen overleggen de leerlingen over het juiste antwoord en ze

5 Stap 3 krijgen de mogelijkheid hun antwoord bij te sturen. Eventueel kan dit nog meer gestructureerd worden, bijvoorbeeld eerst de leerlingen aan de raamzijde, daarna de andere. Uitwisselen. De leerkracht wijst willekeurig leerlingen aan om een antwoord te geven. Er wordt niet onmiddellijk inhoudelijke commentaar gegeven, maar de vraag wordt doorgespeeld aan andere leerlingen. 3.2 Bijlage Opmaakprofielen 4 Placemat (variant) 4.1 Beknopte beschrijving Toepassing: om vragen of problemen te bespreken waarvoor meerdere oplossingen mogelijk zijn; om samen een strategie te bepalen bij het activeren van voorkennis of het memoriseren van de inhouden van een vorige les. Duur: lesdeel of lesuur. Werkwijze: Stap 1 Stap 2 Stap 3 (Stap 4 Iedere groep van vier leerlingen (eventueel minder), krijgt een vel papier. In het midden staat een rechthoek, met daarin de opgave. De leerlingen trekken daarna vanuit de hoeken van de rechthoek lijnen naar de hoeken van het vel papier. Deze vier velden behoren toe aan elke leerling apart. Elke leerling schrijft individueel zijn antwoord neer in een hoek van het vel. De oplossingsmethode kan uiteraard verschillen van leerling tot leerling. De groepsleden beargumenteren hun antwoorden en luisteren naar de anderen. Indien je het nuttig acht, kun je achteraf enkele oplossingswijzen klassikaal bespreken of door de leerlingen laten presenteren.)

6 4.2 Bijlage Opstellen van een algoritme 5 Genummerde hoofden Beknopte beschrijving Toepassing: inzetbaar bij verschillende soorten groepsopdrachten (informatie opzoeken, informatie verwerken, mening vormen, oefeningen maken). Duur: lesdeel. Werkwijze: Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 De leerkracht geeft elke leerling een nummer of elke leerling geeft zichzelf een nummer. De leerkracht deelt mee dat elk groepslid het gestelde doel moet halen en dat de nabespreking, rapportage of vertegenwoordiging door een willekeurig nummer zal plaatsvinden. De leerlingen gaan aan het werk in groepjes. De leerkracht noemt de nummers met wie hij de opdracht zal nabespreken. Vervolgens komen uit elke groep de leerlingen met dat nummer aan bod. Andere leerlingen mogen eventueel nadien aanvullen. Bronnen - GOK-FICHES, internet ( - Delaleeuw G. en Van de Wege L,, internet, ( ) - Webcursus Vrije Universiteit Amsterdam, internet, ( David Vromant

7 Presenteren met Prezi. Vernieuwend en uitdagend voor leerling en leerkracht Cursuscode: I Datum en uur: woensdag 15 oktober 2014 van u. tot u. Een animatiefilm met de klas. Walt Disney achterna... Cursuscode: I Datum en uur: maandag 20 oktober 2014 van u. tot u. ipad voor beginners. Alle mogelijkheden van een ipad leren kennen Cursuscode: I Datum en uur: woensdag 5 november 2014 van u. tot u. Locatie: KU Leuven Kulak Kortrijk Datum en uur: woensdag 10 december 2014 van u. tot u. Een (school)website met Jimdo. Nog nooit was websitebouw zo eenvoudig Cursuscode: I Datum en uur: maandag 10 november 2014 van u. tot u. Permanente evaluatie in het vak informatica. Digitaal evalueren en remediëren Cursuscode: I Docent: Kris Mostrey

8 Datum en uur: woensdag 12 november 2014 van u. tot u. Locatie: Vzw Scholengroep Sint-Michiel Roeselare Mediawijze ICT-tips: kinderen, jongeren en internet Cursuscode: I Docent: Filip Bourgeois Datum en uur: donderdag 20 november 2014 van u. tot u. Locatie: KU Leuven Kulak Kortrijk Mediawijze ICT-tips: kinderen, jongeren en sociale media Cursuscode: I Docent: Filip Bourgeois Datum en uur: donderdag 20 november 2014 van u. tot u. Locatie: KU Leuven Kulak Kortrijk Werken met digitale beelden - Alles over Picasa Cursuscode: I Datum en uur: maandag 24 november 2014 van u. tot u. Mogelijkheden met ipad(s) en digiborden (beamer) in de klas Cursuscode: I Datum en uur: woensdag 26 november 2014 van u. tot u. Een schoolwebsite bouwen met Joomla - beginners Cursuscode: I Datum en uur: maandag 1 december 2014 van u. tot u.

9 Mindmappen met kinderen/jongeren. Brainstormen met de computer Cursuscode: I Datum en uur: maandag 8 december 2014 van u. tot u. Word efficiënter gebruiken als leraar Cursuscode: I Datum en uur: dinsdag 6 januari 2015 van u. tot u. Specialist in beeldbewerking met PhotoShop Elements Cursuscode: I Datum en uur: maandag 12 januari 2015 van u. tot u. Excel efficiënt gebruiken als leraar Cursuscode: I Datum en uur: vrijdag 16 januari 2015 van u. tot u. Een schoolwebsite bouwen met Joomla - gevorderden Cursuscode: I Datum en uur: maandag 19 januari 2015 van u. tot u. De ultieme startpagina voor je school, klas of vak: Yurls! Cursuscode: I Datum en uur: maandag 26 januari 2015 van u. tot u.

10 Schoolkrant en uitnodigingen met MS Publisher Cursuscode: I Datum en uur: vrijdag 30 januari 2015 van u. tot u. Lesmateriaal voor je digibord aanmaken met ActivInspire Cursuscode: I Datum en uur: maandag 2 februari 2015 van u. tot u. Alles van Google en andere onmisbare web 2.0 toepassingen. Efficiënt werken met gratis online toepassingen Cursuscode: I Datum en uur: maandag 9 februari 2015 van u. tot u. Een weblog met de klas. Communicatie op zijn top Cursuscode: I Datum en uur: vrijdag 27 februari 2015 van u. tot u. Presentaties met PowerPoint Cursuscode: I Datum en uur: maandag 2 maart 2015 van u. tot u. Lesmateriaal voor je digibord aanmaken met Smart Notebook Cursuscode: I Datum en uur: dinsdag 3 maart 2015 van u. tot u.

11 Maak je eigen game op ipad met Pixel Press Cursuscode: I Datum en uur: maandag 16 maart 2015 van u. tot u. Lesmateriaal voor je digibord aanmaken met Prowise Presenter Cursuscode: I Datum en uur: dinsdag 17 maart 2015 van u. tot u. Muziek opnemen en bewerken met de computer. Een fluitje van een cent! Cursuscode: I Datum en uur: maandag 23 maart 2015 van u. tot u. Een website bouwen met Google Sites. Snel eenvoudige websites bouwen Cursuscode: I Datum en uur: dinsdag 31 maart 2015 van u. tot u. Dag van informatica Cursuscode: D Docent: diverse docenten Datum en uur: maandag 4 mei 2015 van u. tot u. Locatie: Kulak Kortrijk (Serious) Gaming met de klas. Leren door te 'spelen'. Cursuscode: I15-038

12 Datum en uur: vrijdag 8 mei 2015 van u. tot u.