Werkstuk Biologie Bijen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Werkstuk Biologie Bijen"

Janne de Wit
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Werkstuk Biologie Bijen Werkstuk door een scholier 1330 woorden 13 december 2004 5,6 79 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave Wat is de functie van de koningin?

1 Werkstuk Biologie Bijen Werkstuk door een scholier 1330 woorden 13 december ,6 79 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave Wat is de functie van de koningin? Wat is de functie van darren Wat is de functie van werkbijen? Anatomie Wat voor ziekten/plagen bestaan er voor bijen? Bronvermelding In dit verslag zal ik een aantal vragen beantwoorden namelijk: - Wat is de functie van de koningin? - Wat is de functie van darren? - Wat is de functie van werkbijen? - Anatomie - Wat voor ziekten/plagen bestaan er voor bijen? Wat is de functie van de koningin? Ten eerste is er altijd maar een koningin in een nest. Zij is lang en slank, haar achterwerk is zelfs langer dan haar vleugels. Een koningin wordt tussen de drie en vijf jaar oud. De koningin heeft niet zoiets als een bestuurlijke functie, zij heeft geen invloed op de gang van zaken in een bijennest. Dit is namelijk allemaal instinctief. Wel heeft de koningin een belangrijke taak, een volk levende houden. Dat wil zeggen dat zij zo veel mogelijk eitjes moet leggen. Rond de tijd dat de koningin op zijn vruchtbaarst is - dat is in juni/ juli - kan zij wel vijftienhonderd tot tweeduizend eitjes per etmaal leggen. De koningin wordt altijd omringd door werkbijen die de koningin een speciale verzorging geven en zorgen dat ze extra voedsel krijgt. Pagina 1 van 5

2 Om eitjes te gaan leggen, moet de koningin natuurlijk wel bevrucht worden. Dit gebeurt tijdens de bruidsvlucht. Dit gebeurt ieder jaar. Hierbij vliegt ze door de lucht en zal bevrucht worden door enkele darren. Het is heel belangrijk dat ze goed bevrucht wordt, als dit niet het geval is wordt ze darrenbroedig. Dat wil zeggen dat ze alleen maar darren zal voortbrengen, en geen werksterbijen. Als dit gebeurt is een bijenvolk ten dode opgescheept. Als in een nestkast een nieuwe koningin wordt geboren, zal de oude weggaan en neemt ongeveer de helft van een bijenvolk mee. Om ergens anders een nieuw volk te gaan starten. Maar zo n afwisseling van de wacht verzwakt een volk sterk. Wat is de functie van darren? De mannetjes bijen, darren genaamd, lijden een behoorlijk nutteloos bestaan. Het enige doel in hun leven is het bevruchten van de koningin. Na het bevruchten moeten zij sterven. Aangezien er nogal wat darren zijn, en de koningin maar eens per jaar wordt bevrucht, is de kans erg klein dat ze hun levenstaak uitvoeren, een loos leven dus. Tijdens het broeden van de darren zijn zij al herkenbaar. Zij worden in grotere cellen met bolle dekseltjes aangelegd. Later zijn zij herkenbaar als grote,rechthoekige bijen met grote bolle ogen. Ook is een kenmerk van darren dat zij niet echt honkvast zijn, ze verwisselen nog wel eens van volk. Dit levert geen problemen op, andere volken laten dit in legtijd gewoon toe. In een bijenvolk leven in het voorjaar enige honderden darren. Ze leven in het broedseizoen ongeveer vijfenvijftig tot zestig dagen. Ze laten zich verzorgen door de werksterbijen en voeren weinig of niets uit in een bijenvolk. Omdat darren in de winter ongeveer overbodig zijn en alleen maar energie en voedsel kosten, is er een goede oplossing gevonden voor dit probleem. Aan het einde van het broed seizoen vindt de darrenslacht plaats. De darren worden namelijk gedood door de werksters en brengen ze buiten de bijenkast. Wat is de functie van werkbijen? Werkbijen zijn herkenbaar als de kleinste van de drie soorten bijen in de bijenkast. Hun leven is in twee delen gesplitst. s Zomers leven werkbijen ongeveer 6 weken. In de eerste drie weken van hun leven zijn zij een soort huishoudsters. Ze moeten onder andere de honingraad bouwen, cellen schoonhouden, verzorgen van het broed, de eitjes en laven, binnengebrachte stuifmeel en nectar in de cellen brengen, de bijenwoning tochtvrij houden met een soort hars (kithars), de koningin verzorgen en het op temperatuur houden van het broednest. Als werkbijen tien tot twintig dagen oud zijn, ontwikkelen de wasklieren zich. Hiermee bouwen zij de raten. In de tweede fase van hun leven worden het haalbijen, dit gebeurt nadat zij van de andere bijen hebben gehoord waar, wat en hoeveel er te halen is. De kennis wordt aan de jonge bijen verteld door middel van Pagina 2 van 5

3 de bijendans over de raten. Als zij deze dans hebben gehoord weten zij makkelijk de weg naar de bloeiende bloemen te vinden, al is de afstand nog zo ver. De werkbijen vervoeren de nectar in hun honingmaag en het stuifmeel in kolfjes aan hun achterpoten. Tijdens het halen van de nectar en stuifmeel slijten de bijen ontzettend. Wel logisch want de bijen werken ontzettend hard. (voor een potje honing zijn dertigduizend vluchten nodig) Het is dus ontzettend belangrijk dat er een goedleggende koningin is, want er gaan een hoop bijen dood. Najaarsbijen leven veel langer, zij hoeven geen slopende arbeid meer te doen. Anatomie Bijen zijn typerend omdat zij makkelijk in onderdelen zijn te verdelen: - de kop - het borststuk - het achterlijf De ogen van bijen zitten heel bijzonder in elkaar. Het zijn namelijk facetogen, deze zijn erg gevoelig voor bewegende voorwerpen. Om vormen te herkennen is de manier waarop het licht wordt gebroken veel belangrijker dan de omtrek van het voorwerp. Omtrekken worden niet goed waargenomen door facetogen, dit beeld kan je namelijk vergelijken met een grof mozaïek. Bijen halen adem door tracheeën De voorvleugels kunnen door middel van haakjes die op de achtervleugel zitten in elkaar grijpen. Zodat het draagvlak groter wordt. Ook worden de vleugels versterkt doordat ze zijn voorzien van aderen. Aan de nerven op de vleugels kan je zien wat voor een ras de bij is. De poten bevinden zich evenals de vleugels aan het middenstuk van het lichaam. De poten bestaan uit vijf verschillende stukken die aan elkaar zitten met gewrichten. Het laatste deel is de voet met twee klauwtjes en een zachte lob (soort kussentje) waarmee ze zich vast kunnen houden. De monddelen van een bij bestaan uit kaken, tasters, tong, lip en voedselklieren. Met de voedselklieren voeren de werksters de larven. Later verschrompelen deze en krijgen ze de taak om was te produceren. Aan de monddelen, op het einde van antennes en waarschijnlijk op de voorpoten kan de bij smaak en geur waarnemen. De voelsprieten dienen om te voelen, te horen of te ruiken. Bijen schijnen nagenoeg doof te zijn, maar kunnen met de voelsprieten toch enig geluid waarnemen. De angel is een belangrijk verdedigingsorgaan en ligt achterin het lichaam. Deze enkele millimeters lange holle naalden zijn verbonden met de gifblaas. Pagina 3 van 5

4 Bij gevaar duwt de bij de angel in de huid van de vijand en blijft de angel met gifblaas in de huid steken. De gifblaas spuit enige tijd gif in de wond. Wat voor ziekten/plagen bestaan er voor bijen? Nosema: Ziekte die alleen bij volwassen bijen voorkomt. Komt door een parasiet in het weefsel van de middendarm, en vermeerdert zich sterk. Verspreidt zich onder andere via ontlasting, tijdens zwermen, hergebruiken van raden. Bij zal eerder verouderen en sneller doodgaan Varroa-mijt: De grootste kans op een besmetting is bij jonge bijen of darren. De mijten zitten meestal aan de buikzijde of ringen aan het achterlijf. Ze leven van bijenbloed, daarbij verzwakken de bijen ernstig en ze krijgen minder vitaliteit/activiteit, en ze leven korter. Na enkele jaren wordt pas duidelijk dat het volk besmet is, het broed sterft massaal uit. Amerikaans Vuilbroed: Bacterie die het broed en de larven aantast met sterfte tot gevolg. Besmetting vindt plaats door opname van sporen. Ziekte is moeilijk uit te roeien en kan makkelijk tientallen jaren blijven bestaan. Acarapis-mijt: Zeer kleine mijten, dringen bij de tracheeën naar binnen en parasiteren in de tracheeën. Soms doorboren ze de huid rond de vleugels, bijen kunnen niet meer vliegen. Deze mijten beperken zich tot bijen die zo n twaalf dagen oud zijn. Tracheeën zullen op de duur verstopt raken door nakomelingen van de mijten of vuil, waardoor gastuitwisseling niet meer mogelijk is. Hierdoor sterven veel bijen. Amoebe-ziekte: De eencellige amoebe nestelt zich in de buisjes van Malpighi, nieren. Om tijdens slechte omstandigheden te overleven, kunnen ze zich innestelen. Hierdoor gaan de bijen aan de diarree. Dit vormt voor gezonde bijen een besmettingsbron doordat de kast en raten bevuild worden. Kalkbroed: Wordt veroorzaakt door een schimmel. Besmet vooral het open broed. Ontstaat wanner het broednest niet op temperatuur wordt gehouden. Op de buitenste ramen tref je dan witte en zwarte kalkachtige bijenmummies aan. Motten en mijten: Pagina 4 van 5

5 De larven van wasmotten eten aan de raten en tasten ze aan, ze worden hierdoor onbruikbaar. Stuifmeelmijten eten de stuifmeel op die in de raten is opgeslagen, van het stuifmeel blijft alleen waardeloos poeder over. Bronvermelding: Boekje kleindieren handboek Honingbijen van Hans Schippers Pagina 5 van 5

Vergelijkbare documenten

Werkstuk Biologie Bijen

Werkstuk Biologie Bijen Werkstuk door een scholier 2619 woorden 19 oktober 2005 6,4 309 keer beoordeeld Vak Biologie 1. Inleiding Dit werkstuk gaat over een geleedpotig dier. Een bij is een geleedpotig