Angeldragers Honingbij Solitairebij Hommel Wesp

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Angeldragers Honingbij Solitairebij Hommel Wesp"

Transcriptie

1 Insecten

2 Angeldragers Honingbij - Geel en bruin van kleur - Angel met weerhaakjes bij alle werkbijen - Koningin legt eitjes - Leven in kolonie (in de zomer: ) in een kast of een korf - De cellen van de honingraat zijn zeshoekig en van was - Koningin overwintert in de kast met werkbijen - Kan agressief zijn maar er bestaan zachtaardige rassen Solitairebij - Zeer variabel van kleur - Angel bij alle vrouwtjes - Alle vrouwtjes leggen eitjes - Leeft alleen en niet in een kolonie - Ordelijk nest in bodem, bomen of houterige stengels - Overleeft niet in de winter - Zachtaardig - Tussen 4 mm en 2,5 cm Hommel - Sterk behaard, dikker en plomper dan een bij. - Gladde angel bij de werksters - Koningin legt eitjes - Leven in kolonies van enkele tientallen tot honderden werksters, afhankelijk van de soort - Rommelig nest met ronde tonvormige cellen van was. Ieder seizoen een nieuw nest - Enkel de bevruchte koningin overwintert - Zachtaardig Wesp - Geel en zwart van kleur, typische wespentaille - Gladde angel bij alle vrouwtjes - Koningin legt eitjes - Leven in een kolonie van tot individuen - Het nest wordt gemaakt uit houtvezels gemengd met speeksel - Enkel de bevruchte koningin overwintert - Agressieve rovers

3 Lichaamsbouw bij Vleugels Borststuk Achterlijf Kop Angel Tong Pootjes

4 Samenstelling bijenvolk Koningin Werkster Dar Geslacht Wijfje Onvruchtbaar wijfje Mannetje Kenmerken Groter dan werksters Kleiner dan koningin Fors gebouwd, breed achterlijf Achterlijf slank en met meestal een Kort achterlijf Grote ogen en sprieten lichtere kleur Bezit specifieke organen en zintuigen Maakt een dof geluid Relatief korte vleugels voor de werkverdeling Geen angel Wijd opengesperde poten Angel met weerhaken Ontstaat uit onbevruchte eitjes Angel zonder weerhaken Leeftijd Maximum 5 jaar In zomer ± 6 weken In winter ± 6 maanden 3 tot 4 maanden 2 cm Zomer Winter

5 Nut van bestuivers Bestuiving Zelfbestuiving Buurbestuiving Kruisbestuiving Land- en tuinbouw Bestuiving - van gewassen (groenten, fruit & zaden) - van kruiden (bernagie, bieslook, munt, salie) - zorgt voor: grotere en betere vruchten regelmatiger van vorm hoger suikergehalte Honingbijenproducten Honing Was Propolis Stuifmeel

6 Honingbijendans Rondedans Voedselbron dichter dan 100m Andere bijen zoeken dezelfde voedselbron dichtbij de kast. Geur van voedselbron hangt in haarkleed van danseres. Danseres laat op vraag (na stopsignaal) de omstaanders ook proeven. Kwispeldans Voedselbron verder dan 100m. De manier van dansen geeft aan waar de voedselbron is. Dans afhankelijk van stand van de zon - bijenkast - voedselbron.

7 Wat als de bijen sterven... Water Andere dieren Bestuiving Veel wilde planten en landbouwgewassen zijn afhankelijk van insecten voor bestuiving. Wind Zonder bestuivers geraken 87 van de 115 belangrijkste gewassen niet meer bestoven. Deze zware verantwoordelijkheid rust op de schouders van hommels, honingbijen en solitaire bijen. Honingbijen, solitaire bijen, hommels en andere insecten Oorzaak van de bedreiging Meer en meer worden op grote schaal eenzijdige gewassen geproduceerd waarbij de bestuivers niet noodzakelijk meer hoeven te bestuiven. De Varroa-mijt is een parasiet die zich op honingbijen vasthecht. Ze kan door de gepantserde huid van de bij geraken, waardoor de bij verzwakt en uiteindelijk sterft. Door het gebruik van pesticiden worden vele bijen ernstig ziek en sterven. Door intensivering en schaalvergroting in de landbouw is de bloemenrijkdom erg afgenomen. Gevolg van de bedreiging Minder gevarieerd groente-en fruitaanbod. Gerobotiseerd en met de hand bestuiven. Hogere kostprijs om te bestuiven. Kleinere oogst. Slechtere kwaliteit van de oogst.

8 Info Deze tentoonstelling in jouw school? Neem contact op met: Debruyne Jan Moteweg 11, 8510 Marke De Kinderboerderij is iedere werkdag open van 8.30 uur tot uur. Op woensdag sluiten we de deuren om 17 uur. Meer info over bijen? Partners Deze tentoonstelling kwam tot stand met de hulp van volgende partners: Vzw Kinderboerderij Van Clé 3

9 Bijenplan Kortrijk De stad Kortrijk engageert zich om een klimaatstad te zijn. Kortrijk erkent het belang, de bedreigingen en de noodzakelijke bescherming van bijen en maakt een bijenplan op. Het bijenplan van de stad Kortrijk zet in op diverse thema s: Bijenvriendelijke aanplantingen: bloemenweides op openbaar domein, aandacht voor bomen en vaste planten met nectarhoudende bloemen, stedelijke premie vergroen en bebloem Voorzien van nestgelegenheid: insectenhotels, bijenkasten op openbaar domein Bijensterfte vermijden: nultolerantie sproeistoffen Sensibiliseren/informeren: vb. verspreiden van bloemenzaadzakjes, promoten cursussen wilde bijen, bijenwandelingen, informatieve artikels Meten is weten: inventarisaties i.s.m. Natuurpunt en Aculea Imkeren Vorming voor de medewerkers beheer Vzw Kinderboerderij Van Clé 3

Nationale Boomgaarden Stichting v.z.w.

Nationale Boomgaarden Stichting v.z.w. Nationale Boomgaarden Stichting v.z.w. Vereniging voor pomologie, boomgaard- en landschapsbeheer (staatsblad 2 09-2005) Leopold-III-straat 8 3724 Vliermaal, tel: 012/391188; fax: 012/747438 E-mail: info@boomgaardenstichting.be

Nadere informatie

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten.

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten. De hommel Hommels kunnen tot 60% van hun lichaamsgewicht aan stuifmeel meedragen. In de vroege lente ontwaakt de hommelkoningin en verlaat haar ondergrondse schuilplaats. Ze gaat op zoek naar een holletje

Nadere informatie

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten.

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten. De hommel In de vroege lente ontwaakt de hommelkoningin en verlaat haar ondergrondse schuilplaats. Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten. Hommels

Nadere informatie

Waarom gonzen er minder bijen? Het is tijd om meer te leren over de wereld van de bijen, tijd voor bij-les

Waarom gonzen er minder bijen? Het is tijd om meer te leren over de wereld van de bijen, tijd voor bij-les B i B j O e E n K HET GONST! Er zijn al 100 miljoen jaar bijen op de planeet aarde. Dat is een stuk langer dan er mensen zijn en zelfs langer dan sommige dinosaurussen! Bijen zijn insecten die belangrijk

Nadere informatie

Bijenhoudersvereniging St Ambrosius Boxtel

Bijenhoudersvereniging St Ambrosius Boxtel januari In deze maand zijn de hommelkoninginnen nog in hun winterslaap. februari Op een warme dag komt een hommelkoningin uit haar schuilplaats en gaat op zoek naar voedsel. Als het kouder wordt moet ze

Nadere informatie

Binnen de kast heeft elke bij haar eigen taken en verantwoordelijkheden: de koningin legt de eitjes, de darren vrijen met de koningin en de werksters

Binnen de kast heeft elke bij haar eigen taken en verantwoordelijkheden: de koningin legt de eitjes, de darren vrijen met de koningin en de werksters Hoe ziet een bij er uit? 1 2 3 4 Koningin, Werkster & Dar Iedereen zijn taak Binnen de kast heeft elke bij haar eigen taken en verantwoordelijkheden: de koningin legt de eitjes, de darren vrijen met de

Nadere informatie

BIJENPLAN STAD KORTRIJK

BIJENPLAN STAD KORTRIJK BIJENPLAN STAD KORTRIJK WAT IS ER AAN DE HAND? Zowel wilde bijen als honingbijen gaan fel achteruit in Europa en in ons land. De laatste 100 jaar is de bijenpopulatie in België met 25% verminderd. Net

Nadere informatie

BIJENPLAN STAD KORTRIJK

BIJENPLAN STAD KORTRIJK BIJENPLAN STAD KORTRIJK WAT IS ER AAN DE HAND? Zowel honing- als wilde bijen gaan fel achteruit in Europa en in ons land. Net zoals de stad Kortrijk zien steeds meer beleidsmakers het belang in van bijen

Nadere informatie

Suchmann. Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen

Suchmann. Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen Suchmann Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen Wanneer: Dinsdagmiddag 6-13-20 & 27 april De kinderen worden in groepjes verdeeld van 3 of 4 kinderen. Ieder groepje krijgt een onderwerp toebedeeld

Nadere informatie

Levenscyclus. Raten zijn 6hoekige kamers waar stuifmeel en honing wordt opgeslagen.

Levenscyclus. Raten zijn 6hoekige kamers waar stuifmeel en honing wordt opgeslagen. [Honingbij] Algemene Naam: Honingbij Wetenschappelijke Naam: Apis mellifera Raten zijn 6hoekige kamers waar stuifmeel en honing wordt opgeslagen. Het lichaam van een bij bestaat uit drie onderdelen: een

Nadere informatie

Bijen project boekje. Groep 4 - juni 2006

Bijen project boekje. Groep 4 - juni 2006 Bijen bestuiven de....... De imker houdt bijen voor de....... De bij haalt de...... uit de bloem. De... maakt honing van de nectar. De........ van de bijen legt de eitjes. Een mannetjesbij heet een...

Nadere informatie

Nieuwsbrief» Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. nummer 2 april 2012. Metselbijen

Nieuwsbrief» Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. nummer 2 april 2012. Metselbijen Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. Nieuwsbrief» nummer 2 april 2012 Het jaar 2012 is het jaar van de bever, van de das, van de historische buitenplaatsen, van de draak en van nog een

Nadere informatie

Bijen zijn geen bijzaak. Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving

Bijen zijn geen bijzaak. Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving Bijen zijn geen bijzaak Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving De bijen hebben het vandaag bijzonder moeilijk. In Vlaanderen verdween de voorbije jaren haast 40 procent van de bijenkolonies.

Nadere informatie

Bestuiving = instandhouding van soorten

Bestuiving = instandhouding van soorten Bestuivers vandaag? Bestuiving = instandhouding van soorten MiNa Raad Wuustwezel 17.06.2013 2 Bestuiving van de natuurlijke flora DIENT DE VOORTPLANTING Bestuiving van cultuurgewassen DIENT (o.a.) DE PRODUCTIE

Nadere informatie

Dierenwelzijnslessen voor basisscholen. Honingbijen

Dierenwelzijnslessen voor basisscholen. Honingbijen Dierenwelzijnslessen voor basisscholen Honingbijen 1 Inleiding In Nederland worden bijen gehouden, omdat ze honing maken. Ze worden verzorgd door een imker. Er zijn in Nederland ongeveer 8000 imkers. Veel

Nadere informatie

De Bij hoort erbij. 10 juni 2015 Probus 1 Maastricht Guus Gerards

De Bij hoort erbij. 10 juni 2015 Probus 1 Maastricht Guus Gerards . 10 juni 2015 Probus 1 Maastricht Guus Gerards Wat heb ik met bijen. Als klein jongetje al met mieren en bijen bezig. Grote tuin met fruitbomen Kortom, de natuur en het behoud ervan is mij lief Einstein

Nadere informatie

Imkervereniging de korenbloem. Bart Bakker Jan Breembroek

Imkervereniging de korenbloem. Bart Bakker Jan Breembroek Wees erbij! Imkervereniging de korenbloem Bart Bakker Jan Breembroek 1 Imkervereniging de korenbloem Gemeente Renkum plus stukje Betuwe 50 leden 102 jaar oud Bestuur: Bart Bakker Jan-Joris van Kampen Jan

Nadere informatie

Opdrachtkaart Zwart: Hoe ziet de bij eruit?

Opdrachtkaart Zwart: Hoe ziet de bij eruit? Opdrachtkaart Zwart: Hoe ziet de bij eruit? Maak de houten puzzel van de bij. Opdracht 2: Bekijk de bij heel goed. Wat zie je allemaal? Zie je de kop, het borststuk en het achterlijf? Dit heb je nodig

Nadere informatie

Koningin. Opdracht Wie van de drie? Bekijk de bijen in het doosje en zoek op. Welke bij is de koningin? Wat valt je op aan de koningin?

Koningin. Opdracht Wie van de drie? Bekijk de bijen in het doosje en zoek op. Welke bij is de koningin? Wat valt je op aan de koningin? Opdracht 1 Koningin 1. Wie van de drie? Bekijk de bijen in het doosje en zoek op. Welke bij is de koningin? Wat valt je op aan de koningin? Zet een kring om de koningin. doosje bijen doosje met broedraat

Nadere informatie

Hommel Bouw Levenscyclus Weetjes Bestuivers

Hommel Bouw Levenscyclus Weetjes Bestuivers HOMMELS Hommel Bouw Levenscyclus Weetjes Bestuivers INDELING IN HET DIERENRIJK Rijk: Animalia dieren Stam: Arthropoda geleedpotigen Klasse: Insecta insecten Orde: Hymenoptera vliesvleugeligen Onderorde:

Nadere informatie

De bij is de soort van het jaar 2011 Scholenprogramma. Ecotreffen 2011

De bij is de soort van het jaar 2011 Scholenprogramma. Ecotreffen 2011 De bij is de soort van het jaar 2011 Scholenprogramma Ecotreffen 2011 1 To bee or not to bee? Bij enhotels.nl Blauwe ertsbij Maskerbij Zweefvlieg 2 Wespbij 2 Soorten bijen In Vlaanderen leven meer dan

Nadere informatie

Zie jij een bij? Docentenhandleiding Groep 1/2. TIJD: 45 min (exclusief knutselen)

Zie jij een bij? Docentenhandleiding Groep 1/2. TIJD: 45 min (exclusief knutselen) THEMA 6 bijen Dit materiaal is ontwikkeld in opdracht van IVN, in het kader van Gezonde Schoolpleinen. Tekst: Dieuwertje Smolenaars, NME Amsterdam-Noord. Vormgeving en illustraties: Paper & Pages. Docentenhandleiding

Nadere informatie

1. Bijen 3 2. Drie soorten bijen 4 3. Op zoek naar eten 5 4. Wonen 7 5. De imker 9 6. Honing Was Filmpje 13 Pluskaarten 14 Bronnen en

1. Bijen 3 2. Drie soorten bijen 4 3. Op zoek naar eten 5 4. Wonen 7 5. De imker 9 6. Honing Was Filmpje 13 Pluskaarten 14 Bronnen en Bijen inhoud 1. Bijen 3 2. Drie soorten bijen 4 3. Op zoek naar eten 5 4. Wonen 7 5. De imker 9 6. Honing 10 7. Was 12 8. Filmpje 13 Pluskaarten 14 Bronnen en foto s 16 Colofon en voorwaarden 17 1. Bijen

Nadere informatie

Blije bijen ontdekkingsroute

Blije bijen ontdekkingsroute Blije bijen ontdekkingsroute Handleiding vragen 1. Het vertrekpunt: START Vragen over de honingbij 2. De wandeling Vragen over de drie bijencategorieën: honingbijen, wilde bijen en hommels. Wilde bij Hommel

Nadere informatie

Een dak vol bijen. I.R.S-BTECH nv Europalaan 73 9800 Deinze T +32 (0)9 321 99 21 F +32 (0)9 371 97 61 info@irs-btech.be www.irs-btech.

Een dak vol bijen. I.R.S-BTECH nv Europalaan 73 9800 Deinze T +32 (0)9 321 99 21 F +32 (0)9 371 97 61 info@irs-btech.be www.irs-btech. Een dak vol bijen I.R.S-BTECH nv Europalaan 73 9800 Deinze T +32 (0)9 321 99 21 F +32 (0)9 371 97 61 info@irs-btech.be www.irs-btech.be 1 De honingbijen hebben onze hulp nodig Het gaat in België niet goed

Nadere informatie

Over de bloesems en de bijtjes. Lespakket voor de tweede graad basisonderwijs: werkboekje voor de leerlingen

Over de bloesems en de bijtjes. Lespakket voor de tweede graad basisonderwijs: werkboekje voor de leerlingen Over de bloesems en de bijtjes Lespakket voor de tweede graad basisonderwijs: werkboekje voor de leerlingen Inhoudstafel Werkblaadjes Ik ben een bij, een hommel of een wesp Ik ben een koningin, een werkster

Nadere informatie

Bloei en bestuiving. In kader van het Leaderproject: De boomgaard als school en atelier. Bij-leren in de boomgaard

Bloei en bestuiving. In kader van het Leaderproject: De boomgaard als school en atelier. Bij-leren in de boomgaard Nationale Boomgaarden Stichting v.z.w. Vereniging voor pomologie, boomgaard- en landschapsbeheer (staatsblad 2 09-2005) Leopold-III-straat 8 3724 Vliermaal, tel: 012/391188; fax: 012/747438 E-mail: info@boomgaardenstichting.be

Nadere informatie

Voortplanting. Lesbrief. Werkgroep Schoolactiviteiten. I.V.N. afd.hengelo. Tel. O74 2770390

Voortplanting. Lesbrief. Werkgroep Schoolactiviteiten. I.V.N. afd.hengelo. Tel. O74 2770390 Voortplanting Lesbrief Werkgroep Schoolactiviteiten I.V.N. afd.hengelo Tel. O74 2770390 1 Deze lesbrief wordt U aangeboden door het I.V.N. afd. Hengelo Voortplanting = zorgen voor jonge planten A. Inleiding

Nadere informatie

Handleiding bij het project Bijenles door de imker

Handleiding bij het project Bijenles door de imker Handleiding bij het project Bijenles door de imker Voor deze reader is dankbaar gebruik gemaakt van het Bijenboekje van Marion Eijsink, dat is gemaakt voor de Vereniging Leidse Schooltuinen in 2007. Gemeente

Nadere informatie

Wilde bijen in nood. Hoe kan jij helpen?

Wilde bijen in nood. Hoe kan jij helpen? Wilde bijen in nood. Hoe kan jij helpen? EEN PLUSPUNT VOOR DE NATUUR Bijen in nood We horen steeds vaker dat bijen massaal verdwijnen. Bijenkast na bijenkast staat leeg. Niet alleen honingbijen boeren

Nadere informatie

Project beestige school INSECTENHOTEL Lagere school

Project beestige school INSECTENHOTEL Lagere school Project beestige school INSECTENHOTEL Lagere school Beestige toren! Handleiding voor gidsen en leerkrachten Een project van de Stad Diksmuide in samenwerking met De Bron vzw en Regionaal Landschap IJzer

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Bijen

Werkstuk Biologie Bijen Werkstuk Biologie Bijen Werkstuk door een scholier 2619 woorden 19 oktober 2005 6,4 309 keer beoordeeld Vak Biologie 1. Inleiding Dit werkstuk gaat over een geleedpotig dier. Een bij is een geleedpotig

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 juli Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 juli Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 juli 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een heerlijke, zonnige dag met niet teveel wind. Met een beetje sluierbewolking zou het een ideale dag zijn geweest

Nadere informatie

BIJEN 2 HONINGBIJEN GROEP

BIJEN 2 HONINGBIJEN GROEP GROEP 4-5 - 6 BIJEN 2 HONINGBIJEN ' k Zou best een bijtje willen zijn, een heel gewoon bruin bijtje. Natuurlijk niet mijn leven lang, maar toch wel voor een tijdje. Ik woonde in een bijenkorf en als de

Nadere informatie

( Uitgave van de Imkersvereniging Regio Venray )

( Uitgave van de Imkersvereniging Regio Venray ) ( Uitgave van de Imkersvereniging Regio Venray ) Tekst: J.H. Kamps De Kievit 8 5864 BX Meerlo Afbeeldingen: Uit: 300 tips voor het houden van bijen door Claus Zeiler. Met toestemming van: Uitgeverij Thieme

Nadere informatie

Den Haag Bij voorbeeld. Initiatiefvoorstel voor bijvriendelijk handelen

Den Haag Bij voorbeeld. Initiatiefvoorstel voor bijvriendelijk handelen Den Haag Bij voorbeeld Initiatiefvoorstel voor bijvriendelijk handelen Inleiding Bijensterfte neemt wereldwijd en in Nederland alarmerend toe. Door het grootschalige gebruik van giftige bestrijdingsmiddelen

Nadere informatie

Het onderste deel van de stamper is het vruchtbeginsel. Hierin liggen de eicellen. Na bevruchting groeien hier vruchten.

Het onderste deel van de stamper is het vruchtbeginsel. Hierin liggen de eicellen. Na bevruchting groeien hier vruchten. Bloemen en zaad Voor voortplanting heb je zaad nodig. Maar waar komt zaad vandaan? Om dat te kunnen uitleggen, moet je weten hoe een bloem is opgebouwd en wat bestuiving en bevruchting is. Opbouw van een

Nadere informatie

Leskist THEMA-handleiding Bezige Bijen Groep 5 en 6

Leskist THEMA-handleiding Bezige Bijen Groep 5 en 6 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Bezige Bijen Groep 5 en 6 Dit is een

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Bijen

Werkstuk Biologie Bijen Werkstuk Biologie Bijen Werkstuk door een scholier 1330 woorden 13 december 2004 5,6 79 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave Wat is de functie van de koningin? Wat is de functie van darren Wat is

Nadere informatie

Opdrachten behorende bij les 2. Anatomie van de honingbij

Opdrachten behorende bij les 2. Anatomie van de honingbij Opdrachten behorende bij les 2. Anatomie van de honingbij In deze les ga je leren hoe de honingbij is opgebouwd. Je gaat bijen vergelijken met andere dieren en je gaat drie mooie tekeningen maken van de

Nadere informatie

Help, een wesp! Hoe melden? INFOFOLDER

Help, een wesp! Hoe melden? INFOFOLDER Help, een wesp! INFOFOLDER Wespen hebben hun reputatie niet mee, maar weinig mensen weten dat ze erg nuttig zijn. Ze jagen op bladluizen, vliegen en muggen. Als je wespen met rust laat, laten ze jou ook

Nadere informatie

1 Betreft: Wespenbestrijding belangrijke informatie

1 Betreft: Wespenbestrijding belangrijke informatie Brandweer zone Kempen 1 Betreft: Wespenbestrijding belangrijke informatie 1.1 Honingbijen, hommels, wespen, solitaire bijen en zweefvliegen zijn verwant maar zeer verschillend! Wespen zijn erg nuttig in

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 16 mei Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 16 mei Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 16 mei 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een zomerse dag met vrij veel zon en weinig wind. Dat laatste vind ik prettig, maar wat betreft de temperatuur ben

Nadere informatie

De Wiershoeck, dinsdag 14 augustus Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck, dinsdag 14 augustus Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck, dinsdag 14 augustus 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, Het regende s morgens regelmatig, maar gelukkig was het tegen half elf droog. De hoogste tijd om op de fiets te stappen. Maar toen

Nadere informatie

Inhoud Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel van de lescyclus...

Inhoud Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel van de lescyclus... Inhoudsopgave Inhoud Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Algemeen doel van de lescyclus... 5 3.2. De doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen...

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 24 april Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 24 april Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 24 april 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, De weersverwachting was niet best. Het zou koud zijn en er werd 6 mm regen verwacht. Gelukkig viel het mee. Het heeft heel

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 2 mei Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 2 mei Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 2 mei 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een beetje wisselvallige dag. In het begin was het bewolkt, en in het eerste half uur heb ik bijna geen insect gezien.

Nadere informatie

Groep 4 t/m 8. De regio zit vol energie! Informatieblad + Docentenhandleiding. Bijen. www.natuurmilieuweb.nl

Groep 4 t/m 8. De regio zit vol energie! Informatieblad + Docentenhandleiding. Bijen. www.natuurmilieuweb.nl Energieneutraal 2040 Aalsmeer - Amstelveen - Diemen - Ouder-Amstel - Uithoorn Groep 4 t/m 8 Informatieblad + Docentenhandleiding De regio zit vol energie! www.natuurmilieuweb.nl Overzicht Informatieblad:

Nadere informatie

Bijen en zo. Villa Augustus 6 mei 2014. Adriaan Guldemond, CLM Eva Cossee

Bijen en zo. Villa Augustus 6 mei 2014. Adriaan Guldemond, CLM Eva Cossee Bijen en zo Villa Augustus 6 mei 2014 Adriaan Guldemond, CLM Eva Cossee Maar eerst een BIJENQUIZ Alle antwoorden staan in Het lied van de honing Vraag 1: Hoe lang leeft een bijenkoningin? 1 jaar of 5 jaar

Nadere informatie

INSECTEN. werkboekje

INSECTEN. werkboekje INSECTEN werkboekje 20 maart 2009 Dag lieve kleine vlinder Waar vlieg je toch naartoe? Breng jij misschien de eitjes weg, ben jij nu al moe? Jouw eitjes worden rupsjes. die groeien heel erg vlug. ook krijgen

Nadere informatie

In deze bijlage zijn een aantal lessuggesties m.b.t. het onderwerp bijen bijeengebracht. Er is een verdeling gemaakt in onderbouw en bovenbouw.

In deze bijlage zijn een aantal lessuggesties m.b.t. het onderwerp bijen bijeengebracht. Er is een verdeling gemaakt in onderbouw en bovenbouw. BOVENBOUW In deze bijlage zijn een aantal lessuggesties m.b.t. het onderwerp bijen bijeengebracht. Er is een verdeling gemaakt in onderbouw en bovenbouw. Het onderstaand lesschema kan worden gebruikt bij

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 16-04-2019 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was ruim een half jaar geleden dat ik op de tuinen van De Wiershoeck en de Kinderwerktuin was, dus de hoogste tijd om

Nadere informatie

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 15 september 2015. Beste natuurliefhebber/- ster,

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 15 september 2015. Beste natuurliefhebber/- ster, De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 15 september 2015 Beste natuurliefhebber/- ster, Het was opnieuw een heel aardige dag. Er stond vrij veel wind, dat was jammer / lastig, maar het bleef langer droog

Nadere informatie

Een verhaal over vliesvleugeligen

Een verhaal over vliesvleugeligen Een verhaal over vliesvleugeligen Soly en Bie v.u.: Provincie Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven Illustraties: Jacques Debroux Bie is er klaar voor. Na een aantal weken hard werken in de bijenkast

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, donderdag 3 mei Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, donderdag 3 mei Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, donderdag 3 mei 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, De excursie van dinsdag ging i.v.m. het miezerige weer niet door. Gelukkig was het donderdag wel aangenaam weer en dus fietste

Nadere informatie

Workshop. Bijenhotel

Workshop. Bijenhotel Workshop Bijenhotel 1 Blauwe ertsbij 2 Kleine roetbij Wespbij Zweefvlieg - grote ogen - 1 paar vleugels 3 - korte antennes 4 Bij of Wesp? Bijen - Stuifmeel en nectar (larvenvoedsel) - Verzamelapparaat

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Bijen Inleiding Als je over bijen praat dan denkt iedereen direct, oei dat zijn die zoemende beestjes die steken en dat doet pijn, maar bijen maken ook honing en hoe ze dat doen is heel interessant om

Nadere informatie

Natuur & Milieu. educatie. Groep 6 Ontdek de geheimen van de honingbij. Op bezoek bij de imker en zijn bijenstal

Natuur & Milieu. educatie. Groep 6 Ontdek de geheimen van de honingbij. Op bezoek bij de imker en zijn bijenstal Natuur & Milieu educatie Op bezoek bij de imker en zijn bijenstal Groep 6 Ontdek de geheimen van de honingbij Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna Groep 6 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Leerdoelen,

Nadere informatie

Auditieve oefeningen bij het thema: bijen

Auditieve oefeningen bij het thema: bijen Auditieve oefeningen bij het thema: bijen Boek van de week: 1; De imker 2; 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat er op de voorkant Hoe zou het boek heten Waarom denk je

Nadere informatie

Gastles imker in de klas. Groep 1 t/m 8. Door Mar en Klif en Bijenhoudersvereniging NBV Súdwest Fryslân

Gastles imker in de klas. Groep 1 t/m 8. Door Mar en Klif en Bijenhoudersvereniging NBV Súdwest Fryslân Gastles imker in de klas Groep 1 t/m 8 Door Mar en Klif en Bijenhoudersvereniging NBV Súdwest Fryslân 1 Inhoudsopgave Algemene informatie p. 3 Achtergrond informatie p. 5 Lessuggesties p. 7 Werkbladen

Nadere informatie

Bijen en hommels. Tijdstip: mei, juni, juli, augustus wanneer er veel bloemen in bloei staan

Bijen en hommels. Tijdstip: mei, juni, juli, augustus wanneer er veel bloemen in bloei staan KB6 Tijdsinvestering: 45 minuten 1/2 3/4 5/6 7/8 lente zomer herfst winter Bijen en hommels Tijdstip: mei, juni, juli, augustus wanneer er veel bloemen in bloei staan 1. Inleiding: hommels en bijen worden

Nadere informatie

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 15 april Beste natuurliefhebber/- ster,

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 15 april Beste natuurliefhebber/- ster, De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 15 april 2014 Beste natuurliefhebber/- ster, Doordat we anderhalve week afwezig waren komt dit verslag later dan gebruikelijk. Intussen ben ik vergeten hoe de omstandigheden

Nadere informatie

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Werkvorm: Groepjes of alleen Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het leren herkennen van een bij,

Nadere informatie

Bestuivingsinformatie

Bestuivingsinformatie Bestuivingsinformatie Aardbei Fragaria vesca Familie Ode: Rosales Familie: Rozenfamilie, Rosace. Geslacht: Frigaria Biotoop en bodem: De aardbei prefereert een zonnige standplaats op vochtige vruchtbare

Nadere informatie

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1 Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1 Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 45 minuten Groepjes of zelfstandig Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het leren herkennen van een bij,

Nadere informatie

de bij en de imker De relatie tussen de mens en de bij is heel oud.

de bij en de imker De relatie tussen de mens en de bij is heel oud. de bij en de imker De relatie tussen de mens en de bij is heel oud. 1 Op de dia s staat de informatie in het kort voor leerkracht en leerling. In deze notities staat extra achtergrondinformatie voor de

Nadere informatie

Werkboekje bijen. Groep 7 en 8 Basisonderwijs

Werkboekje bijen. Groep 7 en 8 Basisonderwijs Werkboekje bijen Groep 7 en 8 Basisonderwijs A. Wat-ik-weet-van-bijen op het terras voor de bijenstal bij de picknicktafel Bekijk bovenstaande bij. 1. Nummeren Vul de cijfers 1 tot en met 10 in de rondjes

Nadere informatie

Wanneer God, Mozes vanuit de brandende braamstruik roept en hem de opdracht geeft om zijn volk uit Egypte te leiden, dan geeft Hij ook aan wat het

Wanneer God, Mozes vanuit de brandende braamstruik roept en hem de opdracht geeft om zijn volk uit Egypte te leiden, dan geeft Hij ook aan wat het Wilde bijen en zo. Daar gaat het over vanmorgen. De bijbelgedeelten die we hebben gelezen gaan eigenlijk ook over wilde bijen. Dat waren in het wild levende honingbijen. Wij hebben het vanmorgen over wilde

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 23 mei Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 23 mei Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 23 mei 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een heerlijke dag. De zon scheen, maar de sluierbewolking maakte het fotograferen tot een prettige bezigheid. Er

Nadere informatie

DE BIJENLES 2 GROEP 4 5-6

DE BIJENLES 2 GROEP 4 5-6 GROEP 4 5-6 DE BIJENLES 2 ' k Zou best een bijtje willen zijn, een heel gewoon bruin bijtje. Natuurlijk niet mijn leven lang, maar toch wel voor een tijdje. Ik woonde in een bijenkorf en als de dag begon,

Nadere informatie

Bijen en bestuiving in de fruitteelt bij open teelten

Bijen en bestuiving in de fruitteelt bij open teelten Bijen en bestuiving in de fruitteelt bij open teelten ABTB ANI LLTB ZLTO VBBN Bijen en bestuiving van fruit bij open teelten Bloei, bestuiving en bevruchting spelen een essentiële rol bij de vorming van

Nadere informatie

KiBO-ongedierte Kennisinstituut voor de bestrijding van ongedierte

KiBO-ongedierte Kennisinstituut voor de bestrijding van ongedierte Wespen 1. Plaats in het dierenrijk De Duitse en de gewone wesp de Duitse wesp (Vespula germanica F.) de gewone wesp (Vespula vulgaris L.) Dierenrijk Afdeling klasse Orde Familie Geleedpotigen insecten

Nadere informatie

ZWERMEN IN LEWENBORG

ZWERMEN IN LEWENBORG ZWERMEN IN LEWENBORG De grote verhuizing Voor veel mensen heeft het iets angstaanjagends: de bijenzwerm die je in de maanden mei en juni kunt tegenkomen. 10.000, 20.000 of meer bijen in een snel bewegende

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 12 juli Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 12 juli Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 12 juli 2016 Beste natuurliefhebber/-ster, Er stond een vrij stevige bries en de weersverwachting voor in de loop van de middag was niet bijzonder gunstig, maar het

Nadere informatie

Bijenmonitoren docentendeel

Bijenmonitoren docentendeel Bijenmonitoren docentendeel De doelen van deze les zijn: -Leerlingen kennen de kenmerken van een insect. -Leerlingen kunnen bijen van andere insecten onderscheiden. -Leerlingen kunnen werken met de zoekkaart

Nadere informatie

BIJENPLAN GEMEENTE RIJKEVORSEL

BIJENPLAN GEMEENTE RIJKEVORSEL BIJENPLAN GEMEENTE RIJKEVORSEL Inhoud Inhoud...2 I. Inleiding: waarom een gemeentelijk bijenplan...3 1. Waarom een gemeentelijk bijenplan?...3 2. In praktijk: Naar een bijenvriendelijke omgeving...4 3.

Nadere informatie

De rol van honingbijen bij de teelt van zaden

De rol van honingbijen bij de teelt van zaden Factsheet 1 De rol van honingbijen bij de teelt van zaden Johan Calis & Willem Boot (www.inbuzz.nl) Maart 2009 Zaad Een eerste stap in de productie van veel voedsel en siergewassen is de teelt van zaden.

Nadere informatie

Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.

Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Vlinders in de tuin Vooral op warme dagen kun je veel vlinders zien in allerlei

Nadere informatie

DE BIJENLES 2 GROEP 4 5-6

DE BIJENLES 2 GROEP 4 5-6 GROEP 4 5-6 DE BIJENLES 2 ' k Zou best een bijtje willen zijn, een heel gewoon bruin bijtje. Natuurlijk niet mijn leven lang, maar toch wel voor een tijdje. Ik woonde in een bijenkorf en als de dag begon,

Nadere informatie

De kleine beestjesclub

De kleine beestjesclub Thema: mini Biologie Dieren Insecten en spinnen Moeilijkheid: * Tijdsduur: ** Juf Nelly De kleine beestjesclub Doel: Na deze opdracht weet je meer over verschillende insecten Uitleg opdracht Je luistert

Nadere informatie

De zonnebloemen waren erg in trek bij de honingbijen (en hommels).

De zonnebloemen waren erg in trek bij de honingbijen (en hommels). De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 20 september 2016 Beste natuurliefhebber/-ster, De dag begon een beetje fris, maar het werd in de loop van de dag steeds aangenamer en s middags was het zelfs warm.

Nadere informatie

Voortplanting bij planten

Voortplanting bij planten Voortplanting bij planten Opdracht 1 1. Wanneer spreken we van ongeslachtelijke voortplanting? 2. Een uitloper en een wortelstok zijn beide stengels waaraan jonge planten ontstaan. Wat is het verschil

Nadere informatie

Wandelroute langs insecten en andere kleine beestjes

Wandelroute langs insecten en andere kleine beestjes Wandelroute langs insecten en andere kleine beestjes Tijdens deze buitenopdracht komen jullie verschillende insecten tegen. Ook vind je andere kleine beestjes, die geen insecten zijn. De route is met een

Nadere informatie

Wespen... weg ermee?!

Wespen... weg ermee?! Wespen... weg ermee?! Een wespennest in je tuin of vlakbij je huis? Kan vervelend zijn, zeker met kleine kinderen in de buurt of als je net van een zoet dessertje aan het smullen bent. Hoewel de beestjes

Nadere informatie

5.1 Zes poten en vier vleugels

5.1 Zes poten en vier vleugels LB 68-70 5. Zes poten en vier vleugels > Kijk naar de afbeeldingen op blz. 68 in je boek. Lees Zes poten en Vleugels en voelsprieten. Trek een lijn van elk woord naar het juiste onderdeel van de wesp.

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 11 april Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 11 april Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 11 april 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was afgelopen dinsdag een nogal sombere en koele dag. Af en toe brak de zon even door, maar het was telkens van korte

Nadere informatie

[Meidoorn] Beschrijving: Vindplaats: Algemene Naam: Meidoorn Wetenschappelijke Naam: Crataegus monogyna. Levenscyclus

[Meidoorn] Beschrijving: Vindplaats: Algemene Naam: Meidoorn Wetenschappelijke Naam: Crataegus monogyna. Levenscyclus [Meidoorn] Algemene Naam: Meidoorn Wetenschappelijke Naam: Crataegus monogyna De meidoorn is een kleine boom of struik, maar heeft grote doornen. De bloemen hebben een lekkere geur en zijn mooi wit met

Nadere informatie

Small Hive Beetle (Aethina tumida) Kleine bijenkastkever. Jeroen Donders

Small Hive Beetle (Aethina tumida) Kleine bijenkastkever. Jeroen Donders Small Hive Beetle (Aethina tumida) Kleine bijenkastkever Jeroen Donders Kleine bijenkastkever / Small Hive Beetle Vaak afgekort tot KBK/SHB Oorsprong in Zuidelijk Afrika Wordt daar niet als plaag gezien

Nadere informatie

BIJENPLAN GEMEENTE KASTERLEE

BIJENPLAN GEMEENTE KASTERLEE BIJENPLAN GEMEENTE KASTERLEE Achtergrond Het gaat niet goed met de bijen, zowel de honingbijen als de solitaire bijen hebben het moeilijk. Ziekten, pesticiden, maar ook het verdwijnen van nestgelegenheid

Nadere informatie

WESPEN (NL) WESPEN (D) WASPS (GB) GUÊPES (F)

WESPEN (NL) WESPEN (D) WASPS (GB) GUÊPES (F) WESPEN (NL) WESPEN (D) WASPS (GB) GUÊPES (F) Wespen zijn er in verschillende soorten, maten, uitvoeringen en leefwijzen. Vrijwel allemaal worden ze met dierlijke eiwitten (van prooidieren) grootgebracht.

Nadere informatie

NMEC De Helix Bezige bijen: 9-12 jaar (handleiding) 1

NMEC De Helix Bezige bijen: 9-12 jaar (handleiding) 1 NMEC De Helix Bezige bijen: 9-12 jaar (handleiding) 1 Handleiding: Bezige bijen Doelgroep Periode Duur van de activiteit 2.30 u. Kledij 9 12 jaar Mei tot en met oktober Materiaal voor de gids Foto s en

Nadere informatie

Informatiekaart Uiterlijke kenmerken van de waterspitsmuis

Informatiekaart Uiterlijke kenmerken van de waterspitsmuis Informatiekaart Uiterlijke kenmerken van de waterspitsmuis De waterspitsmuis is de grootste onder de spitsmuizen. Tien centimeter lang, met een staart van nog eens zes centimeter. Twee keer zo groot als

Nadere informatie

NME-leerroute Kleine inwoners van de stad 8

NME-leerroute Kleine inwoners van de stad 8 NME-leerroute Kleine inwoners van de stad 8 Groep 1 Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen Tijdens deze wandeling ontdekken we meer over de bijen, kleine maar belangrijke inwoners van de stad.

Nadere informatie

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 21 april Beste natuurliefhebber/- ster,

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 21 april Beste natuurliefhebber/- ster, De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 21 april 2015 Beste natuurliefhebber/- ster, Dit verslag is oud nieuws. We waren een paar weken afwezig, daardoor was ik gescheiden van mijn computer en moest dit

Nadere informatie

Bijen en bestuiving bij bedekte teelten ABTB ANI LLTB ZLTO VBBN Bestuiving Bestuiving is het overbrengen van stuifmeel naar de stamper van een bloem. Stuifmeel wordt gevormd in de helmknoppen van meeldraden.

Nadere informatie

Leskist. Bezige Bijen

Leskist. Bezige Bijen Leskist Bezige Bijen Dit is een NME - product van de Milieudienst Noord - West Utrecht. NME (Natuur- en MilieuEducatie) werkt vanuit vier locaties: NME Breukelen Straatweg 66a Postbus 242 3620 AE Breukelen

Nadere informatie

Over bijen als bestuivers en het voortbestaan van soorten

Over bijen als bestuivers en het voortbestaan van soorten NBV-lezing Biodiversiteit. Over bijen als bestuivers en het voortbestaan van soorten Inleiding. Deze lezing is ontwikkeld om hen die niet zo vaardig zijn in het maken van (Power Point)- presentaties toch

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, vrijdag 11 november Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, vrijdag 11 november Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, vrijdag 11 november 2016 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was met zo n 5 à 6 graden nou niet direct lekker warm, maar er stond weinig wind en de zon scheen heel aangenaam.

Nadere informatie

Drachtverbetering!!! Van het grootste belang!!!!! Aat Rietveld,

Drachtverbetering!!! Van het grootste belang!!!!! Aat Rietveld, Drachtverbetering!!! Van het grootste belang!!!!! Aat Rietveld, yoga.riet@ziggo.nl Wat kan een imker doen?? Luisteren naar de argumenten en motieven van anderen. Voorlichting geven. Netwerken. Samenwerken

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 mei 2016. Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 mei 2016. Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 mei 2016 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een heel aangename dag, maar er was minder te zien dan ik had gehoopt/verwacht. Twee dagen eerder waren we in de Hortus

Nadere informatie