Het Trainen van Gezondheidsprofessionals in Stoppen-met-rokenbegeleiding: een Systematische Review

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het Trainen van Gezondheidsprofessionals in Stoppen-met-rokenbegeleiding: een Systematische Review"

Transcriptie

1 Het Trainen van Gezondheidsprofessionals in Stoppen-met-rokenbegeleiding: een Systematische Review K.V. Carson¹, M.E.A. Verbiest², M.R. Crone², M.P. Brinn¹, A.J. Esterman³, W.J.J. Assendelft², B.J.Smith 4 ¹Clinical Practice Unit, The Queen Elizabeth Hospital, Adelaide, Australië ²Afdeling Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde, Leids Universitair Medisch Centrum, Leiden, Nederland ³University of South Australia, Adelaide, Australië 4 Department of Medicine, University of Adelaide, The Queen Elizabeth Hospital, Adelaide, Australië

2 Stoppen-met-rokeninterventies Gedragsmatige ondersteuning Aantal studies OR 95% BI P Advies op maat < Individuele Counseling < Telefonische Counseling < Kortdurend stopadvies < Farmacologische ondersteuning Nicotinevervangende Middelen 3 - Kauwgom < Pleister < Tablet < Inhalator Neusspray < Bupropion (Zyban) < Nortripyline (Nortrilen) Varenicline (Champix) < Willemsen, M.C., Wagena, E.J. & van Schayck, C.P. (2003); 2 Stead, L.F., Bergson, G. & Lancaster, T. (2008); 3 Silagy, C. et al. (2008); 4 Hughes, J.R., Stead, L.F. & Lancaster, T. (2010); 5 Cahill, K., Stead, L.F. & Lancaster, (2011) 2

3 Routinematige implementatie leidt tot 3-4% meer succesvolle stoppers 1 Aantal bezoeken aan een gezondheidsprofessional en stoppen-metrokenadvies in de afgelopen 12 maanden 2 1 Stead, L.F., Perera, R. & Lancaster, T. (2008). 2 Canadian Tobacco Use Monitoring Survey (2007). 3

4 Mate van implementatie varieert tussen specialismen 1,2 Tandartsen: 18% Huisartsen: 21% Cardiologen: 90% Gezondheidsprofessionals ervaren barrières bij implementatie 3 Persoonlijke barrières (bijv. opvattingen effectiviteit, gebrek kennis/vaardigheden) Structurele barrières (bijv. gebrek tijd, vergoeding, organisatorische factoren) Patiëntgerelateerde barrières (bijv. gebrek motivatie, klacht) 1 De Korte, D., Nagelbout, G. & Willemsen, M. (2010). 2 De Korte, D., van Schayck, O.C.P., van Spiegel, P., Kaptein, A.A., Sachs, A., Rutten-van Mölken M., Chavannes, N., Tromp-Beelen, T., Bes, R., Allard, R., Peeters, G., Kliphuis, L., Schouten J.W., van Gennip, L., van Ommen, L. & Asin, J. (2010). 3 Vogt, F., Hall, S. & Marteau, T. M. (2005). 4

5 Systematische Review 2000: Training Health Professionals in Smoking Cessation 1 Training positief effect op gedrag gezondheidsprofessional Weinig bewijs effect rookgedrag patiënt 2011: Update 1 Lancaster, T. & Fowler, G. (2000). 5

6 Methoden Zoekstrategie: Cochrane Tobacco Addiction Group trials register Primaire uitkomstmaten op patiëntniveau Puntprevalentie stoppen met roken (min. 6 maanden na training) Prevalentie van continue abstinentie (min. 6 maanden na training) Secundaire uitkomstmaten op niveau gezondheidsprofessional Counseling/voorlichtingsmateriaal aangeboden NVM voorgeschreven Stopdatum besproken/vastgesteld Follow-up 2 onafhankelijke onderzoekers Inclusie Analyse Beoordeling kwaliteit studies Meta-analyse 6

7 Inclusie studies Zoekstrategie: n=288 Full text: n=68 Exclusie: n= 51 Inclusie nieuwe studies: n= 9 Geen rokengerelateerde uitkomstmaten: n=29 Geen randomisatie: n=11 Geen controlegroep: n=10 Pruimtabak: n=1 Inclusie oude studies: n=8 Gepubliceerd tussen USA 1 Canada 1 Taiwan 1 Schotland 1 Engeland 1 Zwitserland 1 Duitsland 7

8 Effect van interventie: Puntprevalentie Stoppen met Roken Naam studie Statistiek OR & 95% BI OR Ondergrens Bovengrens Controle Interventie Individuele Individuele studies resultaten in meta-analyse forest plot Cohen (Dent) Cohen (Doc) Cornuz Cummings (Priv) Individuele resultaten Cummings Gordon Joseph Lennox Sinclair Swartz Twardella Gewogen effect Unrod Wang Wilson Totaal

9 Effect van interventie Primaire uitkomstmaten Aantal studies OR BI 95% P Puntprevalentie stoppen met roken Prevalentie continue abstinentie

10 Effect van interventie Secundaire uitkomstmaten Aantal studies OR BI 95% P Counseling ontvangen < Voorlichtingsmateriaal ontvangen <.0001 NVM voorgeschreven Stopdatum besproken < Stopdatum vastgesteld < Follow-up afspraak besproken <

11 Heterogeniteit Wat is heterogeniteit? Indien de resultaten van de verschillende onderzoeken (sterk) uiteenlopen Hoe na te gaan? Statistische testen (I² test, Chi² test) Visuele inspectie forest plots Subgroepanalyses Counseling aangeboden Voorlichtingsmateriaal aangeboden NVM voorgeschreven Follow-up afspraak besproken Stopdatum vastgesteld 11

12 Resultaten subgroepanalyses Counseling Voorlichtings- Stopdatum Subgroep aangeboden materiaal aangeboden besproken Intensiteit van training Eén sessie 3.39* 6.90* 14.44* Meerdere sessies 1.50 * 2.57* 2.79* Duur van training 40 min - 2 uur 3.25* 3.15* 5.60* > 2 uur - 4 uur * 4.70* > 4 uur 1.29* 21.85* 3.76 Gedragsveranderingstechnieken Stimuleren ( Prompting ) 3.27* * Feedback geven 1.67* 4.31* 1.76 * = P <

13 Resultaten subgroepanalyses Counseling Voorlichtings- Stopdatum Subgroep aangeboden materiaal aangeboden besproken Wijze van trainen Eén op één 2.76* 6.09* 7.53* Groep 2.47* 3.21* 4.97* Type professional Arts 2.09* 3.51* 6.33* Tandarts 4.33* * Gezondheidswerker 1.55* Moment van follow-up 6 - < 9 maanden 3.13* * > 9-12 maanden 2.50* 4.42* 5.67* > maanden * = P <

14 Conclusie Het trainen van gezondheidsprofessionals in stoppen-metrokenbegeleiding is effectief Eén korte face-to-face trainingsessie wellicht effectiever dan meerdere langdurige groepsessies Intensievere trainingen (feedback, follow-upcontact) effectief Training aan (tand)artsen meest effectief 14

15 Vragen

Evidence-based stoppen met roken: kennis & knelpunten

Evidence-based stoppen met roken: kennis & knelpunten Evidence-based stoppen met roken: kennis & knelpunten Daniel Kotz Department of General Practice School for Public Health and Primary Care (CAPHRI) Maastricht University Medical Centre The Netherlands

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/29964 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/29964 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net// holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Verbiest, Marjolein Elisabeth Anna Title: The implementation of smoking cessation care

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net// holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Verbiest, Marjolein Elisabeth Anna Title: The implementation of smoking cessation care

Nadere informatie

Evaluatie van een stoppen-met-roken-interventie in de openbare apotheek

Evaluatie van een stoppen-met-roken-interventie in de openbare apotheek O O R S P R O N K E L I J K A R T I K E L Evaluatie van een stoppen-met-roken-interventie in de openbare apotheek 26 PW wetenschappelijk platform 21 februari 2014;8 2 I. Jansen a * en S. Keizers b a Marketing,

Nadere informatie

Rapportage 2016 Rookvrij! Ook jij? begeleiding

Rapportage 2016 Rookvrij! Ook jij? begeleiding Rapportage 2016 Rookvrij! Ook jij? begeleiding Sinds 2008 verzorgt SineFuma Stoppen met roken begeleiding via het aanbieden van groepstrainingen en inmiddels ook via persoonlijke (telefonische) coachings

Nadere informatie

E-health interventies voor stoppen met roken. Eline Meijer

E-health interventies voor stoppen met roken. Eline Meijer E-health interventies voor stoppen met roken Eline Meijer E-health interventies 1. Waarom e-health? 2. Hoe kiezen rokers een app? 3. Aanbevelingen van de herziene richtlijn Behandeling tabaksverslaving

Nadere informatie

Groepstraining Rookvrij! Ook jij?

Groepstraining Rookvrij! Ook jij? Groepstraining Rookvrij! Ook jij? In 2014 hebben er in totaal 93 groepstrainingen plaatsgevonden. In totaal zijn 974 deelnemers begonnen, waarvan 8 na afloop gestopt was met roken. Hieronder vind u een

Nadere informatie

Zorgpaden: Evidence Based or Wishful thinking?

Zorgpaden: Evidence Based or Wishful thinking? Zorgpaden: Evidence Based or Wishful thinking? Jeroen van Oostrum Hoofd Business Intelligence Center 24 november 2009 Stellingen Stelling 1: Patiëntuitkomstmaten, zoals heropnames, complicaties en patiënttevredenheid,

Nadere informatie

FACTSHEET HET BESPREKEN VAN (STOPPEN MET) ROKEN DOOR DE HUISARTS EN ANDERE ZORGVERLENERS (TANDARTSEN, MEDISCH SPECIALISTEN EN VERLOSKUNDIGEN)

FACTSHEET HET BESPREKEN VAN (STOPPEN MET) ROKEN DOOR DE HUISARTS EN ANDERE ZORGVERLENERS (TANDARTSEN, MEDISCH SPECIALISTEN EN VERLOSKUNDIGEN) NOVEMBER 2016 FACTSHEET HET BESPREKEN VAN (STOPPEN MET) ROKEN DOOR DE HUISARTS EN ANDERE ZORGVERLENERS (TANDARTSEN, MEDISCH SPECIALISTEN EN VERLOSKUNDIGEN) KERNPUNTEN Tweederde van alle rokers komt jaarlijks

Nadere informatie

Hulpmiddelen voor stoppen met roken 2001-2012. Hulpmiddelengebruik bij laatste stoppoging

Hulpmiddelen voor stoppen met roken 2001-2012. Hulpmiddelengebruik bij laatste stoppoging 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Hulpmiddelengebruik bij laatste stoppoging 1 23 41 23 41 23 41 23 41 23 41 23 41 23 41 23 41 23 41 23 41 23 41 2 % geen hulpmiddelen gebruikt % effectieve hulpmiddelen

Nadere informatie

Protocol module Stoppen met Roken Generiek

Protocol module Stoppen met Roken Generiek Protocol module Stoppen met Roken Generiek ZIO Versie.0, 70803 Inhoud Inleiding... 2 H-MIS (Minimale Interventie Strategie)... 3 Groepsprogramma Stoppen met Roken... 4 Behandeling SMR buiten de ketenzorg...

Nadere informatie

THEMAPUBLICATIE Hulpmiddelen voor stoppen met roken 1992-2008

THEMAPUBLICATIE Hulpmiddelen voor stoppen met roken 1992-2008 100 Hulpmiddelengebruik bij laatste stoppoging 0 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1992 1993 1994 1995

Nadere informatie

Het roken van tabak is de belangrijkste oorzaak van

Het roken van tabak is de belangrijkste oorzaak van Stand van zaken roken Mensen helpen bij stoppen met roken Effectiviteit en veiligheid van interventies Robert C. van de Graaf en Onno C.P. van Schayck In dit overzichtsartikel bespreken wij de effectiviteit

Nadere informatie

Nurse versus physician-led care for the management of asthma

Nurse versus physician-led care for the management of asthma TRAM onderzoek Nurse versus physician-led care for the management of asthma Maarten C Kuethe1, Anja A P H Vaessen-Verberne1, Roy G Elbers2, Wim MC Van Aalderen3 1. Paediatrics, AMPHIA Hospital, Breda,

Nadere informatie

THEMAPUBLICATIE Stoppen-met-rokenadvisering door huisartsen in Nederland

THEMAPUBLICATIE Stoppen-met-rokenadvisering door huisartsen in Nederland Stopadvies van de huisarts 100 0 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Stopadvies bij huisartsbezoek Stopadvies tijdens gesprek

Nadere informatie

Literatuuronderzoek. Systematische Review Meta-Analyse. KEMTA Andrea Peeters

Literatuuronderzoek. Systematische Review Meta-Analyse. KEMTA Andrea Peeters Literatuuronderzoek Systematische Review Meta-Analyse KEMTA Andrea Peeters Waarom doen? Presentatie 1. Begrippen systematische review en meta-analyse 2. Hoe te werk gaan bij het opzetten van een review

Nadere informatie

Rapportage 2015 groepstraining Rookvrij! Ook jij?

Rapportage 2015 groepstraining Rookvrij! Ook jij? Rapportage 2015 groepstraining Rookvrij! Ook jij? Sinds 2008 verzorgt SineFuma Stoppen met roken begeleiding middels het aanbieden van groepstrainingen. De groepstrainingen Rookvrij! Ook jij? zijn geschikt

Nadere informatie

Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een systematische review. Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 2

Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een systematische review. Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 2 Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een systematische review Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 2 Toelichting bij de criteria voor het beoordelen van de kwaliteit van een

Nadere informatie

Cover Page. Author: Kruis, Annemarije Title: The effectiveness of integrated disease management in COPD patients Issue Date:

Cover Page. Author: Kruis, Annemarije Title: The effectiveness of integrated disease management in COPD patients Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/29980 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Kruis, Annemarije Title: The effectiveness of integrated disease management in

Nadere informatie

. Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Nickie van der Wulp

. Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Nickie van der Wulp . Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap Nickie van der Wulp 7-02-2014 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Het DO-IT project: SMS-berichten als middel om de implementatie van de Richtlijn Tabaksverslaving te optimaliseren

Het DO-IT project: SMS-berichten als middel om de implementatie van de Richtlijn Tabaksverslaving te optimaliseren Het DO-IT project: SMS-berichten als middel om de implementatie van de Richtlijn Tabaksverslaving te optimaliseren Eline Meijer Rianne van der Kleij Dewi Segaar Niels Chavannes Digitale Optimalisatie Implementatie

Nadere informatie

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Goede zorg Effectief Doelmatig Veilig Tijdig Toegankelijk

Nadere informatie

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MARION SPIJKERMAN VGCT CONGRES, 13 NOVEMBER 2015 OVERZICHT Introductie Methode Resultaten Discussie Mindfulness en ACT interventies als ehealth:

Nadere informatie

Samenvatting (Dutch summary)

Samenvatting (Dutch summary) De SMOKE studie Achtergrond Chronisch obstructief longlijden, ook wel Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) genoemd, word gezien als een wereldwijd gezondheidsprobleem. Ten gevolge van onder andere

Nadere informatie

Stoppen met roken. Bij rokers met COPD. Eva van Eerd DISCLOSURE BELANGEN SPREKER 16-1-2015. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Stoppen met roken. Bij rokers met COPD. Eva van Eerd DISCLOSURE BELANGEN SPREKER 16-1-2015. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Stoppen met roken Bij rokers met COPD Eva van Eerd Arts in opleiding tot huisarts & onderzoeker Daniel Kotz Carolien van Rossem Mark Spigt Mette Bech Risør Geertjan Wesseling Onno van Schayck DISCLOSURE

Nadere informatie

Proefimplementatie vergoeding van ondersteuning bij het stoppen met roken

Proefimplementatie vergoeding van ondersteuning bij het stoppen met roken Proefimplementatie vergoeding van ondersteuning bij het stoppen met roken Resultaten van het begeleidend onderzoek Bellis van den Berg 1, Jorien Soethout 1 Het ministerie van VWS heeft een proefimplementatie

Nadere informatie

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Systematisch literatuur onderzoek RCT s worden gemaakt om

Nadere informatie

262 Rapport. Begeleiding bij stoppen met roken: verzekerde zorg?

262 Rapport. Begeleiding bij stoppen met roken: verzekerde zorg? 262 Rapport Begeleiding bij stoppen met roken: verzekerde zorg? Rapport Begeleiding bij stoppen met roken: verzekerde zorg? Op 30 juni 2008 vastgesteld en uitgebracht aan de minister van Volksgezondheid,

Nadere informatie

Samenvatting SAMENVATTING Hoofdstuk 1 is de algemene introductie over de inhoud van dit proefschrift. Depressie en angststoornissen zijn de meest voorkomende psychische stoornissen en brengen een grote

Nadere informatie

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies

Nadere informatie

Het advies om te stoppen met roken geldt voor iedereen die rookt. Daarbij worden tussen de zorgverlener en de patiënt de volgende zaken besproken:

Het advies om te stoppen met roken geldt voor iedereen die rookt. Daarbij worden tussen de zorgverlener en de patiënt de volgende zaken besproken: Stoppen met roken Het roken is een belangrijke risicofactor voor het ontstaan en verergeren van hart- en vaatziekten. Het stoppen met roken is dan ook een van de belangrijkste interventies om het risicoprofiel

Nadere informatie

Deze online versie bevat alle beschikbare updates over de aanpak van rookstop, gevolgd door de Transparantiefiche van juni 2008.

Deze online versie bevat alle beschikbare updates over de aanpak van rookstop, gevolgd door de Transparantiefiche van juni 2008. Deze online versie bevat alle beschikbare updates over de aanpak van rookstop, gevolgd door de Transparantiefiche van juni 2008. Rookstop Zoekdatum tot 15 maart 2015 Niet-medicamenteuze behandeling Een

Nadere informatie

met roken. De juiste zoektermen vinden we met behulp van de MeSH-databank: Smoking Cessation en Bupropion, allebei MeSH-termen.

met roken. De juiste zoektermen vinden we met behulp van de MeSH-databank: Smoking Cessation en Bupropion, allebei MeSH-termen. H U I S A R T S & P R A K T I J K S T O P P E N M E T R O K E N : T A A K V O O R A R T S E N P A T I Ë N T De Cochrane Collaboration en patiënteninformatie A. VAN DEN BRUEL, F. COOLS, E. VERMEIRE, F.

Nadere informatie

Gedragsmatige ondersteuning bij stoppen met roken in de zorg. Dewi Segaar (STIVORO) & Hetty de Laat (Groei in communicatie)

Gedragsmatige ondersteuning bij stoppen met roken in de zorg. Dewi Segaar (STIVORO) & Hetty de Laat (Groei in communicatie) Gedragsmatige ondersteuning bij stoppen met roken in de zorg Dewi Segaar (STIVORO) & Hetty de Laat (Groei in communicatie) Behandeling van tabaksverslaving Farmacologische ondersteuning: 10 sigaretten

Nadere informatie

De effectiviteit van stoppen-met-rokenmethoden die in Nederland beschikbaar zijn: een systematische review op basis van Cochrane-gegevens

De effectiviteit van stoppen-met-rokenmethoden die in Nederland beschikbaar zijn: een systematische review op basis van Cochrane-gegevens Oorspronkelijke stukken De effectiviteit van stoppen-met-rokenmethoden die in Nederland beschikbaar zijn: een systematische review op basis van Cochrane-gegevens m.c.willemsen, e.j.wagena en c.p.van schayck

Nadere informatie

17-1-2013. De ontwikkeling van de ziektelastmeter Behandelalgoritme / computer programma Het onderzoek

17-1-2013. De ontwikkeling van de ziektelastmeter Behandelalgoritme / computer programma Het onderzoek Patiënt-empowerment; het individueel zorgplan en de ziektelastmeter bij COPD Onno van Schayck CAHAG 7e conferentie Utrecht, 24 januari 2013 Inhoud De ontwikkeling van de ziektelastmeter Behandelalgoritme

Nadere informatie

Implementatie van de VMIS in de verloskundigenpraktijk

Implementatie van de VMIS in de verloskundigenpraktijk Implementatie van de VMIS in de verloskundigenpraktijk van 1994 tot nu Martijntje Bakker Waarom? Roken tijdens de zwangerschap is schadelijk Lager geboortegewicht Groeiachterstand Verhoogd risico op een

Nadere informatie

Hoe organiseer ik een journalclub? M. Suker Arts-onderzoeker

Hoe organiseer ik een journalclub? M. Suker Arts-onderzoeker Hoe organiseer ik een journalclub? M. Suker Arts-onderzoeker Van papier naar praktijk 10/17/2017 1 Disclosure Geen belangenverstrengeling Van papier naar praktijk 10/17/2017 2 Introductie Mustafa Suker

Nadere informatie

Notitie herziening CFH-advies varenicline (Champix )

Notitie herziening CFH-advies varenicline (Champix ) Notitie herziening CFH-advies varenicline (Champix ) Reden Door de fabrikant is om herziening van het CFH-advies gevraagd. Ter onderbouwing van deze aanvraag is een dossier opgesteld. Huidige CFH-advies

Nadere informatie

misverstanden en mythes

misverstanden en mythes Stoppen met roken tijdens een behandeling voor alcohol- of drugsafhankelijkheid moet afgeraden worden Wencke de Wildt en Trudi Tromp-Beelen Het misverstand Roken komt veel voor onder mensen met een alcohol-

Nadere informatie

Telerehab III studie

Telerehab III studie Telerehab III Telerehab III studie Lange termijn effecten van telerevalidatie op QOL, CV RF en en fysieke conditie (No conflict of interest) Pilootstudie coördinator: Prof. Dr. Paul Dendale, Cardioloog-revalidatiearts

Nadere informatie

Literatuuronderzoek. Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten?

Literatuuronderzoek. Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten? HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM Literatuuronderzoek Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten? Michelle Entius 500635128 LV13-3IKZ1 Stagebegeleiders: Anetha van Waveren Samantha Carrot Literatuuronderzoek Inhoudsopgave

Nadere informatie

Samenvatting. Effectiviteit van ergotherapie: stand van zaken

Samenvatting. Effectiviteit van ergotherapie: stand van zaken Samenvatting Effectiviteit van ergotherapie: stand van zaken Ergotherapie is een paramedisch beroep dat gericht is op het verbeteren van het zelfstandig functioneren door het individu in de voor die persoon

Nadere informatie

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Doelstelling Nurses on the Move Bijdragen aan verbetering kwaliteit van zorg in verpleeg- en

Nadere informatie

Inleiding Methodologie Master MBRT Hogeschool INHOLLAND 27 november Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp

Inleiding Methodologie Master MBRT Hogeschool INHOLLAND 27 november Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Inleiding Methodologie Master Hogeschool INHOLLAND 27 november 2003 Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp WAT GAAN WE DOEN? Inleiding op Evidence-based Practice (EBP) Diagnostisch onderzoek onderzoek Interventieonderzoek

Nadere informatie

AANVRAAG NICOTINEVERVANGENDE MIDDELEN / GENEESMIDDELEN BIJ STOPPEN MET ROKEN

AANVRAAG NICOTINEVERVANGENDE MIDDELEN / GENEESMIDDELEN BIJ STOPPEN MET ROKEN AANVRAAG NICOTINEVERVANGENDE MIDDELEN / GENEESMIDDELEN BIJ STOPPEN MET ROKEN Achmea, Avéro, DVZ, FBTO, Interpolis, OZF Achmea, Zilveren Kruis, AGIS, Pro Life, Take Care Now, De Amersfoortse, De Friesland,

Nadere informatie

Chapter 11. Nederlandse samenvatting

Chapter 11. Nederlandse samenvatting Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,

Nadere informatie

Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap

Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap hoop voor de toekomst! Em. Prof. Dr. Haije Wind, verzekeringsarts Amsterdam, 14 maart 2019 Amsterdam UMC locatie AMC, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid,

Nadere informatie

SUCCESVOL STOPPEN MET ROKEN? 03 Optimale tabaksverslavingszorg

SUCCESVOL STOPPEN MET ROKEN? 03 Optimale tabaksverslavingszorg ETRA 6e jaargang nr 01 maart 2014 HUISARTS ALS REGISSEUR BIJ SUCCESVOL STOPPEN MET ROKEN? 03 Optimale tabaksverslavingszorg in eerste lijn 08 Train huisarts in ontmoedigen roken 09 Onderzoek naar effecten

Nadere informatie

Stoppen met roken. Opvolging van de aanbeveling Stoppen met roken door een recente literatuursearch.

Stoppen met roken. Opvolging van de aanbeveling Stoppen met roken door een recente literatuursearch. Opvolging van de aanbeveling Stoppen met roken Dr. Gabie Thijs september 2006 Opvolging van de aanbeveling Stoppen met roken door een recente literatuursearch. Sleutelboodschappen: Op basis van deze literatuurgegevens

Nadere informatie

Johanna van Gaalen, arts-onderzoeker Afdeling Medische Besliskunde 9 juni 2010

Johanna van Gaalen, arts-onderzoeker Afdeling Medische Besliskunde 9 juni 2010 Implementatie van internet-based zelfmanagement: wat werkt het beste? Johanna van Gaalen, arts-onderzoeker Afdeling Medische Besliskunde 9 juni 2010 Implementatie internet-based asthma selfmanagement (IBSM)

Nadere informatie

De behandeling van lage rugpijn met ruggordels en medicatie

De behandeling van lage rugpijn met ruggordels en medicatie Samenvatting 163 De behandeling van lage rugpijn met ruggordels en medicatie Lage rugpijn is een veelvuldig voorkomend probleem in geïndustrialiseerde landen. De kans dat iemand gedurende zijn leven een

Nadere informatie

Waarom rookt de lage SES?

Waarom rookt de lage SES? Waarom rookt de lage SES? En hoe help je ze stoppen? Linda Springvloet Lspringvloet@trimbos.nl Achtergrond 2 Wat is sociaaleconomische status? SES: Positie in sociale hiërarchie Indicatoren: Opleiding

Nadere informatie

WBO: een stoppen-met-roken-strategie binnen het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

WBO: een stoppen-met-roken-strategie binnen het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker WBO: een stoppen-met-roken-strategie binnen het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Aan: de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Nr. 2018/17, Den Haag 25 juli 2018 WBO: een stoppen-met-roken-strategie

Nadere informatie

behandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie.

behandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie. Samenvatting De primaire doelstelling van het onderzoek was het onderzoeken van de lange termijn effectiviteit van oefentherapie en de rol die therapietrouw hierbij speelt bij patiënten met artrose aan

Nadere informatie

Conferentie verslag. NH Grand Hotel Krasnapolsky. Amsterdam

Conferentie verslag. NH Grand Hotel Krasnapolsky. Amsterdam Conferentie verslag NH Grand Hotel Krasnapolsky Amsterdam 28 Maart 2011 Programma: State of the art bij stoppen met roken. Overeenkomsten en verschillen tussen de Nederlandse en Engelse aanpak. NH Grand

Nadere informatie

Bepalingencluster Roken: rookgedrag en rookverleden

Bepalingencluster Roken: rookgedrag en rookverleden Bepalingencluster Roken: rookgedrag en rookverleden Cluster voor het nagaan van het huidige rookgedrag en het rookverleden. Dit cluster maakt deel uit van het adviseren, voorbereiden, start van de begeleiding

Nadere informatie

icoach, een Web-based en Mobiele Applicatie voor Stoppen-met-roken: Verschillen tussen Gebruikersgroepen, Beïnvloedende Factoren voor Adherence,

icoach, een Web-based en Mobiele Applicatie voor Stoppen-met-roken: Verschillen tussen Gebruikersgroepen, Beïnvloedende Factoren voor Adherence, icoach, een Web-based en Mobiele Applicatie voor Stoppen-met-roken: Verschillen tussen Gebruikersgroepen, Beïnvloedende Factoren voor Adherence, en het Verband tussen Adherence en Effect icoach, a Web-based

Nadere informatie

VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE

VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE Drs. Willemke Stilma Docent verpleegkunde HvA Mede met dank aan dr. Anne Eskes 1 INHOUD 5 stappen EBP Formuleren van een klinische vraagstelling PICO Zoekstrategie

Nadere informatie

LEVEN MET PIJN Een gerandomiseerde studie naar een online ACT-behandeling bij chronische pijn

LEVEN MET PIJN Een gerandomiseerde studie naar een online ACT-behandeling bij chronische pijn LEVEN MET PIJN Een gerandomiseerde studie naar een online ACT-behandeling bij chronische pijn Martine Veehof, Hester Trompetter, Ernst Bohlmeijer & Karlein Schreurs 28 maart 2013 Inhoud Achtergrond Online

Nadere informatie

Verdiepingsmodule. Stoppen met roken: medicamenteus beleid. Stoppen met roken: medicamenteus beleid. 1. Toelichting op de module

Verdiepingsmodule. Stoppen met roken: medicamenteus beleid. Stoppen met roken: medicamenteus beleid. 1. Toelichting op de module 1. Toelichting op de module Deze module is gebaseerd op de NHG-Standaard van juni 2007 Er is veel onderzoek verricht naar de bijdrage van nicotinevervangende middelen aan stoppen met roken. In de NHG-Standaard

Nadere informatie

in hoofdstuk 1 wordt een algemene inleiding voor die proefschrift gepresenteerd. De gebruikte termen worden beschreven en sleutelbegrippen worden

in hoofdstuk 1 wordt een algemene inleiding voor die proefschrift gepresenteerd. De gebruikte termen worden beschreven en sleutelbegrippen worden samenvatting samenvatting in hoofdstuk 1 wordt een algemene inleiding voor die proefschrift gepresenteerd. De gebruikte termen worden beschreven en sleutelbegrippen worden geïntroduceerd. Na een korte

Nadere informatie

Evidence Based Nursing

Evidence Based Nursing Evidence Based Nursing - filosofie - Bart Geurden, RN, MScN Van verpleegkundige Diagnostiek naar evidence-based handelen Medische Diagnostiek >1900 Multi- Disciplinaire Problemen 1980- Verpleegkundige

Nadere informatie

Huisarts of hometrainer?

Huisarts of hometrainer? Huisarts of hometrainer? In het literatuuroverzicht werden zes studies opgenomen. Vier studies onderzochten het effect van training op ziekteverzuim, drie daarvan bestudeerden tevens de effecten op klachten

Nadere informatie

Dutch Summary - Nederlandse Samenvatting

Dutch Summary - Nederlandse Samenvatting 119 Hoofdstuk 1 - Algemene inleiding Hoofdstuk 1 bevat algemene informatie over type 2 diabetes, waarin onderwerpen aan bod komen zoals: risicofactoren voor het ontwikkelen van type 2 diabetes, de gevolgen

Nadere informatie

De verstokte roker is geen onruststoker

De verstokte roker is geen onruststoker De verstokte roker is geen onruststoker 12 februari 2019 / Mangostraat 5, Den Haag Symposium CDP www.fivoor.nl/symposiumcdp Annette Bonebakker, klinisch neuropsycholoog Arjen Neven, psychiater Centrum

Nadere informatie

Aanvraag geneesmiddelen bij stoppen met roken

Aanvraag geneesmiddelen bij stoppen met roken Aanvraag geneesmiddelen bij stoppen met roken Achmea, Avéro, DVZ, FBTO, Interpolis, OZF Achmea, Zilveren Kruis, AGIS, Pro Life, Take Care Now, CZ, Delta Lloyd, OHRA, De Amersfoortse, De Friesland, DSW,

Nadere informatie

Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering Stoppen met roken

Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering Stoppen met roken Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering Stoppen met roken Thijs Gabie Augustus 2007 1 INLEIDING 1.1 Achtergrond Een eerste opvolgrapport van de vertaalde SSMG aanbeveling Stoppen

Nadere informatie

Samenvatting Samenvatting

Samenvatting Samenvatting Samenvatting Samenvatting Binnen het domein van hart- en vaatziekten is een bypassoperatie de meest uitgevoerde chirurgische ingreep. Omdat bij een hartoperatie het borstbeen wordt doorgesneden en er meestal

Nadere informatie

218 SAMENVATTING De prevalentie van overgewicht en obesitas bij kinderen is de laatste jaren sterk toegenomen. In Nederland hebben 12.8% van de jongen

218 SAMENVATTING De prevalentie van overgewicht en obesitas bij kinderen is de laatste jaren sterk toegenomen. In Nederland hebben 12.8% van de jongen Samenvatting 217 218 SAMENVATTING De prevalentie van overgewicht en obesitas bij kinderen is de laatste jaren sterk toegenomen. In Nederland hebben 12.8% van de jongens en 14.8% van de meisjes overgewicht,

Nadere informatie

Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek

Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek Karin Proper Afdeling Sociale Geneeskunde, EMGO+ Instituut, VUmc, Amsterdam Body@Work, Onderzoekscentrum Bewegen, Arbeid en Gezondheid

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 beschrijft een systematisch literatuuroverzicht waarin studies worden samengevat die de effectiviteit, op bewegingsuitslag, hebben

Hoofdstuk 2 beschrijft een systematisch literatuuroverzicht waarin studies worden samengevat die de effectiviteit, op bewegingsuitslag, hebben Samenvatting Artrose is een aandoening van de gewrichten en wordt in het dagelijkse leven ook wel slijtage genoemd. Artrose kan in alle gewrichten optreden maar komt voornamelijk voor in de gewrichten

Nadere informatie

DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK

DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK Stoppen met roken hoe doe je dat? Epidemiologie roken (1) 28% volwassenen rookt (2004) Hoogste

Nadere informatie

Sleutels tot interventiesucces: welke combinaties van methodieken zorgen voor gezond beweeg- en voedingsgedrag?

Sleutels tot interventiesucces: welke combinaties van methodieken zorgen voor gezond beweeg- en voedingsgedrag? TNO-rapport TNO/LS 2012 R10218 Sleutels tot interventiesucces: welke combinaties van methodieken zorgen voor gezond beweeg- en voedingsgedrag? Behavioural and Societal Sciences Wassenaarseweg 56 2333 AL

Nadere informatie

Dr Eva Boeykens Pneumoloog-tabakoloog Sint Jozefkliniek Bornem en Willebroek 15/10/2013 17/10/2013

Dr Eva Boeykens Pneumoloog-tabakoloog Sint Jozefkliniek Bornem en Willebroek 15/10/2013 17/10/2013 Dr Eva Boeykens Pneumoloog-tabakoloog Sint Jozefkliniek Bornem en Willebroek 15/10/2013 17/10/2013 1 6 250 Sigarettenrook bevat meer dan 4000 chemicaliën Cardiovasculaire ziekten houden verband met teer,

Nadere informatie

Preventiekracht Dicht bij Huis, Handleiding voor het organiseren en uitvoeren van een cursus 'stoppen met roken'

Preventiekracht Dicht bij Huis, Handleiding voor het organiseren en uitvoeren van een cursus 'stoppen met roken' Preventiekracht Dicht bij Huis, Handleiding voor het organiseren en uitvoeren van een cursus 'stoppen met roken' Februari 2012, Mieke van der Biezen en Nancy Albertz (GGD regio Nijmegen) Inleiding Deze

Nadere informatie

Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk. Definitie EBP 16-4-2015

Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk. Definitie EBP 16-4-2015 Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk Lies Braam, verpleegkundig specialist neurologie 26 maart 2015 V &VN neurocongres Definitie EBP Bij EBP gaat het om klinische beslissingen op basis van

Nadere informatie

Kennis en attitude van verpleegkundigen ten aanzien van decubitus

Kennis en attitude van verpleegkundigen ten aanzien van decubitus Kennis en attitude van verpleegkundigen ten aanzien van decubitus Dr. Dimitri Beeckman Florence Nightingale School of Nursing & Midwifery, King s College London Arteveldehogeschool Gent Plaats hierover

Nadere informatie

Ontwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies

Ontwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies Ontwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies 22 en 23 Maart 2016 Bestemd voor personen die in het kader van de Cochrane Collaboration een systematische review over interventies gaan

Nadere informatie

Roken en Stoppen-met-roken in de Eerste en Tweede Lijn van de Gezondheidszorg

Roken en Stoppen-met-roken in de Eerste en Tweede Lijn van de Gezondheidszorg Roken en Stoppen-met-roken in de Eerste en Tweede Lijn van de Gezondheidszorg Attitudes, gedrag en eigen effectiviteit van huisartsen, cardiologen en cardiologen Resultaten van een vragenlijstonderzoek

Nadere informatie

De ziektelastmeter COPD: de betrouwbaarheid en de ervaringen van huisartsen tot nu toe. Onno van Schayck. Cahag Conferentie 15-1-2015.

De ziektelastmeter COPD: de betrouwbaarheid en de ervaringen van huisartsen tot nu toe. Onno van Schayck. Cahag Conferentie 15-1-2015. De ziektelastmeter COPD: de betrouwbaarheid en de ervaringen van huisartsen tot nu toe Onno van Schayck Cahag Conferentie 15-1-2015 Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor

Nadere informatie

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Elise van Beeck Maatschappelijke Gezondheidszorg & Medische Microbiologie en Infectieziekten Erasmus MC Rotterdam Overzicht presentatie Introductie: waar is het

Nadere informatie

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken

Nadere informatie

Het aanbieden van een rookstopinformatiepakket aan de roker met een geringe motivatie tot rookstop: Zinvol of niet?

Het aanbieden van een rookstopinformatiepakket aan de roker met een geringe motivatie tot rookstop: Zinvol of niet? Masterproef Huisartsgeneeskunde In het kader van behalen van het diploma Master of Family Medicine Het aanbieden van een rookstopinformatiepakket aan de roker met een geringe motivatie tot rookstop: Zinvol

Nadere informatie

Afwachtend beleid bij subfertiele paren met een goede kans op natuurlijke conceptie

Afwachtend beleid bij subfertiele paren met een goede kans op natuurlijke conceptie SAMENVATTING Afwachtend beleid bij subfertiele paren met een goede kans op natuurlijke conceptie Een paar is subfertiel als er na een jaar onbeschermde geslachtsgemeenschap geen zwangerschap optreedt.

Nadere informatie

WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE?

WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? Onderwerp: Hoe lees ik een wetenschappelijk artikel? Marjolein Snaterse, docent/onderzoeker Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam TOCH MAAR WEER: EVIDENCE BASED PRACTICE

Nadere informatie

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Effecten en verklarende mechanismen Juliane Menting Nivel, Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NKCV, Nederlands

Nadere informatie

17/11/2017 EEN NIEUW GEVALIDEERD INSTRUMENT VOOR DE CLASSIFICATIE VAN INCONTINENTIE- GEASSOCIEERDE DERMATITIS (IAD) INHOUD INHOUD INTRODUCTIE

17/11/2017 EEN NIEUW GEVALIDEERD INSTRUMENT VOOR DE CLASSIFICATIE VAN INCONTINENTIE- GEASSOCIEERDE DERMATITIS (IAD) INHOUD INHOUD INTRODUCTIE DEPARTMENT OF PUBLIC HEALTH UNIVERSITY CENTRE FOR NURSING AND MIDWIFERY EEN NIEUW GEVALIDEERD INSTRUMENT VOOR DE CLASSIFICATIE VAN INCONTINENTIE- GEASSOCIEERDE DERMATITIS (IAD) drs. Karen Van den Bussche

Nadere informatie

Interventies stoppen met roken voor jongeren

Interventies stoppen met roken voor jongeren Factsheet Augustus 2013 Interventies stoppen met roken voor jongeren Kernpunten De helft (51%) van de huidige rokende jongeren heeft in het verleden een niet geslaagde stoppoging gedaan [1]. Het percentage

Nadere informatie

Bijsluiter gebruik stoppen met roken -indicatoren in de huisartsenpraktijk. Fenna Schouten Versie 3

Bijsluiter gebruik stoppen met roken -indicatoren in de huisartsenpraktijk. Fenna Schouten Versie 3 Bijsluiter gebruik stoppen met roken -indicatoren in de huisartsenpraktijk Fenna Schouten f.schouten@nhg.org 09-02-2017 Versie 3 Inhoud Overzicht indicatoren... 2 Beschrijving per indicator... 3 Pagina

Nadere informatie

Janneke Horn. Calcium Antagonists in Stroke Wasted experiments on humans and animals

Janneke Horn. Calcium Antagonists in Stroke Wasted experiments on humans and animals Janneke Horn Calcium Antagonists in Stroke Wasted experiments on humans and animals Martien Limburg Destijds Established Clinical Investigator Nederlandse Hartstichting Janneke Horn 1994 Artsexamen, cum

Nadere informatie

SAMENVATTING Veel voorkomende psychiatrische stoornissen zoals depressieve- en angststoornissen, ook wel common mental disorders genoemd (CMDs), hebben een hoge prevalentie en dragen substantieel bij aan

Nadere informatie

CAT in het bakkie!! Workshop Quick & Dirty evidence zoeken

CAT in het bakkie!! Workshop Quick & Dirty evidence zoeken CAT in het bakkie!! Workshop Quick & Dirty evidence zoeken dr. Evelien I.T. de Schepper huisarts-epidemioloog, post-doc onderzoeker (Erasmus MC) Alex N. Bastick huisarts-epidemioloog, promovendus (Oosterhout

Nadere informatie

Eelco Over Talitha Feenstra Boukje van Gelder

Eelco Over Talitha Feenstra Boukje van Gelder Doelmatigheid van tabaksontmoedigingsbeleid gespecificeerd naar sociaal economische status: evaluatie van vergoedingen en accijnzen 1 Eelco Over Talitha Feenstra Boukje van Gelder Tabaksmaatregelen 2011

Nadere informatie

Inkoopbeleid Stoppen met Roken 2013 binnen de Integrale bekostiging

Inkoopbeleid Stoppen met Roken 2013 binnen de Integrale bekostiging Inkoopbeleid Stoppen met Roken 2013 binnen de Integrale bekostiging 1 Algemeen Met ingang van 2013 verandert de vergoeding voor Stoppen-met-Roken begeleiding (SMR). De vergoeding van gedragsmatige ondersteuning

Nadere informatie

Dagen van de tabakologie

Dagen van de tabakologie Het tabakspreventieteam van de VRGT nodigt u uit op de eerste editie Dagen van de tabakologie 26 en 27 november 2012 Antwerp Expo De voorbije twintig jaar bouwde het tabakspreventieteam van de VRGT aan

Nadere informatie

Effectiviteit van de Wiet-Check

Effectiviteit van de Wiet-Check Improving Mental Health by Sharing Knowledge Effectiviteit van de Wiet-Check FADO 17 november 2011 Anouk de Gee Cannabis gebruik & jongeren Actueel gebruik (laatste maand) 5,3 % van 12-16 jarigen 20,7

Nadere informatie

Stoppen met roken Farmacotherapie

Stoppen met roken Farmacotherapie Stoppen met roken Farmacotherapie Hulpmiddelen Welke middelen zijn er beschikbaar? Hoe werken ze en hoe worden ze gebruikt? Wat zijn de contra indicaties, de bijwerkingen, de voor- en nadelen? Welk middel

Nadere informatie