BOND VOOR LICHAMELIJKE OPVOEDING vzw

Transcriptie

1 BOND VOOR LICHAMELIJKE OPVOEDING vzw Luik III: Ethisch Verantwoord Sporten

2 Punt 8. Ethisch Verantwoord Sporten (EVS) 8.1 Aanspreekpunt federatie Verantwoordelijke EVS: Emmeline Haek Functie: sporttechnisch medewerker o.a. verantwoordelijk voor promotie, clubwerking, ledenwerving en ledenservice. EVS wordt binnen het luik clubwerking opgenomen in het takenpakket. adres: 8.2 Situatieschets en visie over ethisch verantwoord sporten Huidige situatie De Bond voor Lichamelijke Opvoeding (BVLO) vzw drukt in zijn missie duidelijk zijn engagement uit voor een ethisch verantwoorde sportbeoefening Sportactiviteiten die bij de BVLO thuishoren zijn gezondheidsbevorderend, ethisch verantwoord, dynamisch-sociaal vormend, ontspannend en motiverend en houden rekening met diversiteit in aanleg, interesse en socio-culturele achtergrond. Dit standpunt krijgt verder vorm in de visie van de BVLO: De BVLO wenst door het organiseren van eigen activiteiten en door activiteiten van zijn clubs zoveel mogelijk sport- en bewegingskansen aan te bieden. Deze activiteiten zijn aangepast aan de leeftijd en aan de omgeving en kunnen zowel een recreatief als een competitief karakter hebben. BVLO legt in zijn beleid duidelijke accenten op het ethische vlak en op de begeleiding door gekwalificeerde lesgevers en trainers in de lichamelijke opvoeding en sport. De Bond voor Lichamelijke Opvoeding/BVLO beschouwt de lichamelijke ontwikkeling van het individu als een belangrijke ontwikkelingspijler. Daarom moeten sport- en bewegingsactiviteiten geleid worden door gekwalificeerden in de lichamelijke opvoeding en sport. Door hun vorming/opleiding kunnen zij actief, bewust en doelgericht opleiden en begeleiden. De BVLO is overtuigd dat sport een domein is waar waarden gegenereerd kunnen worden, op voorwaarde dat er doelbewust en actief naar gewerkt wordt. Dit kan alleen maar wanneer trainers en lesgevers hiervoor de nodige knowhow bezitten. BVLO ijvert dus voor goed opgeleide sporttrainers, in het bijzonder de jeugdtrainers en dit zowel op het sporttechnische vlak als op het vlak van ethiek. De initiatieven die de BVLO binnen het domein van ethiek in de sport heeft genomen, situeren zich voornamelijk op het uitwerken van visies en standpunten. Onze acties lagen tot op heden dus eerder op het theoretische en ondersteunende vlak. De BVLO speelde een voortrekkersrol binnen het domein.

3 De BVLO heeft een stevige traditie opgebouwd op vlak van het uitdragen van waarden en normen in de sport. De BVLO heeft inhoudelijk meegewerkt aan het opstellen van de Panathlon Verklaring over Ethiek in de Jeugdsport en aan de daaropvolgende initiatieven voor implementatie. De BVLO heeft deze verklaring op 3 oktober 2005 al formeel ondertekend. In de beleidsperiode werd dan ook voor het luik III, Ethisch Verantwoord Sporten, het thema De Rechten van het Kind uitgewerkt. Onze clubs werden van bij de lancering geïnformeerd over de Panathlon Verklaring over ethiek in de jeugdsport en over de noodzaak en de mogelijkheden van een ethische benadering in de sport. De grootste doelstelling was om de clubs met jeugdafdeling te informeren over de BVLOinitiatieven en acties i.v.m. ethiek in de sport. Daarbij wou de BVLO zo veel mogelijk clubs overtuigen de Panathlonverklaring te ondertekenen en bovendien deze clubs bekend te maken. Na een korte situatieschets uit het verleden willen we ook in kaart brengen wat er momenteel in de BVLO-clubs leeft op ethisch vlak. Uit recente clubbezoeken blijkt dat ethiek slechts in beperkte mate bewust geïntegreerd wordt in de club. Ethiek is een moeilijk tastbaar aspect en de trainers geven eerder op een onbewuste manier aandacht aan ethiek door waarden en normen naar voor te dragen tijdens de sportlessen. Binnen onze clubs wordt namelijk hoofdzakelijk met vrijwilligers gewerkt en ligt de prioriteit van tijdsinvestering in het optimaliseren van de clubwerking, eerder dan nieuwe ideeën uitwerken rond ethiek in de sport. Daarom moeten we met de BVLO kant-en-klare tools ontwikkelen die zonder veel voorbereidingswerk onmiddellijk implementeerbaar zijn door trainers of clubbestuurders. Het thema uit de vorige beleidsperiode De Rechten van het kind bleek niet goed aan te sluiten bij de leeftijdssamenstelling van onze clubs. Tot op heden (juli 2012) hebben 6 BVLO-clubs de Panathlonverklaring ondertekend. Het merendeel van de BVLO-clubs heeft geen of slechts een beperkte jeugdwerking, waardoor ze zich minder betrokken voelen bij het thema De rechten van het kind. Clubs met voornamelijk volwassenen of ouder publiek voelden zich bijgevolg niet aangesproken om de Panathlonverklaring te ondertekenen. Daarom lijkt het ons opportuun om in deze nieuwe beleidsperiode een nieuwe weg in te slaan met een thema dat toepasbaar is op alle leeftijdsgroepen. Ter informatie nog een opsomming van de (voormalige)bestuursleden van BVLO die nauw met ethiek betrokken waren/zijn. BVLO was één van de initiatiefnemers van de oprichting van het Internationaal Centrum Ethiek in de Sport ICES op 16 februari Prof. dr. Marc Maes, ondervoorzitter BVLO, was de drijvende kracht achter dit initiatief. Hij was de eerste voorzitter van ICES. Verder hebben BVLO-bestuurders sinds jaren een specifieke knowhow opgebouwd binnen het domein van waarden en normen in de sport: Prof. Dr. Kristine De Martelaer, bestuurder BVLO, is een expert op vlak van ethiek in de jeugdsport. Na het overlijden van Prof. Dr. Marc Maes nam zij het voorzitterschap van ICES - Internationaal Centrum voor Ethiek in de Sport (ICES) vzw over. Zij draagt de leiding van de overheidsopdracht die in 2012 aan ICES is toegekend: Verstrekken van expertise op het vlak van ethisch verantwoord sporten, met inbegrip van de problematiek aangaande integriteit, seksueel

4 misbruik en geweld. Zij verzorgt ook regelmatig voordrachten met thema s over ethiek in de sport. Eric De Boever, voorzitter BVLO, is lid van de ethische commissie van het BOIC Belgisch Olympisch en Interfederaal Comité. Line Dumoulin is lid van de Vlaamse Sportraad. In juni 2011 was zij mede-initiatiefnemer van het colloquium over Kindermisbruik in de sport dat de Vlaamse Sportraad in Brussel organiseerde en daarna op eigen initiatief een advies uitbracht bij de Vlaams Minister van Sport. Sinds 2012 is zij lid van de werkgroep die de ontwikkeling van het "raamwerk seksualiteit en beleid" van Child Focus en Sensoa voor de sector sport uitwerkt. BVLO en Panathlon International Panathlon International is een internationale serviceclub voor de sport met mondiale vertakkingen die zich inzet om wederzijdse waardering binnen de sportwereld te bevorderen en uitwassen -vooral in de jeugdsport- aan te klagen. Een 8-tal BVLO-bestuurders zijn lid van een Vlaamse Panathlon club. Het engagement van de BVLO-bestuurders binnen de Panathlonbeweging is altijd zeer groot geweest. De internationale Panathlon Verklaring over Ethiek in de Jeugdsport in 2004 is mogelijk gemaakt mede dankzij de inhoudelijke inbreng en knowhow van de toenmalige BVLObestuurders Prof. Dr. Yves Vanden Auweele en Prof. Dr. Marc Maes en van Prof. Dr. Kristine De Martelaer. Het Panathlon Stipendium is een jaarlijkse wedstrijd rond het thema waarden en ethiek in de sport georganiseerd door Panathlon in samenwerking met de BVLO Bond voor Lichamelijke Opvoeding en de SVS - Stichting Vlaamse Schoolsport. De BVLO-bestuurders W. Laporte, E. De Boever, M. Maes, J. Lambrix en L. Dumoulin werkten in de loop der jaren mee als jurylid aan de verschillende Panathlon Stipendia. BVLO is ook nauw betrokken bij de inhoudelijke als organisatorische invulling van de recente Stipendia. BVLO stond in voor de organisatie van enkele internationale Panathloncongressen: European Consensus Conference on Ethics in Competitive Youth Sports binnen het EASM-congres in 2004 en World Conference on the Panathlon Declaration Implementation Ethics In Youth Sports in 2008, telkens in Gent. Tot slot heeft de BVLO ook zijn Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding dat gericht is naar trainers, sportlesgevers en leerkrachten LO, waar regelmatig artikels over diverse thema s i.v.m. ethiek worden gepubliceerd. Bij initiatieven rond ethiek wordt geregeld op de BVLO een beroep gedaan voor de inhoudelijke invulling van studiedagen en congressen.

5 8.2.2 Visie Het overtuigen van onze sportclubs om met doelgerichte acties aandacht te besteden aan ethische aspecten in hun club, is geen gemakkelijke opdracht. Daarom willen we het opgedreven aantal clubbezoeken van 2012 voortzetten in de volgende beleidsperiode. Tijdens clubbezoeken is er een mogelijkheid om het ethische luik over te brengen en uitgewerkte tools te overhandigen met de nodige verduidelijking. Tot op heden (juli 2012) hebben 6 BVLO-clubs de Panathlonverklaring ondertekend. Het merendeel van de BVLO-clubs heeft geen of slechts een beperkte jeugdwerking, waardoor ze zich minder betrokken voelen bij het thema De rechten van het kind. Daarom heeft de BVLO besloten om zich in de beleidsperiode te concentreren op een ander thema. Dit wil echter niet zeggen dat we het thema Rechten van het Kind volkomen achterwege laten. Gedurende de periode zullen wij bij de clubbezoeken blijven stimuleren dat de clubs de Panthlonverklaring ondertekenen Rekeninghoudend met het diverse aanbod van sporttakken en de diversiteit qua leeftijdscategorieën tussen de clubs, wordt voor de beleidsperiode het Fairplaybeginsel gekozen. BVLO wil zijn clubs kunnen begeleiden en hen ondersteunen bij het opstarten van acties gericht naar hun clubleden, rond EVS, en meer in het bijzonder rond Fair play. Dit willen we realiseren door het stapsgewijs aanbieden van eenvoudige en voor de (recreatieve) clubs haalbare initiatieven, die hun clubleden ook rechtstreeks bereiken. Bovendien heeft de BVLO heel wat clubs die gevechtssporten beoefenen. Fair play blijkt dus het uitgelezen thema om bijzondere aandacht aan te schenken en te implementeren in de clubs. 8.3 Keuze thema en richtsnoeren Thema 1 De BVLO kiest voor de beleidsperiode voor het thema Fairplaybeginsel met twee richtsnoeren die afzonderlijk uitgewerkt worden Richtsnoer 1 Alle leden ervan te verzekeren dat ze kunnen sporten in aangepaste oefen- en competitievormen met leden van hetzelfde (ontwikkelings)niveau Richtsnoer 2 Alle actoren en belanghebbenden te sensibiliseren voor het belang van Fair play en hen te begeleiden en te ondersteunen bij het implementeren van Fair gedrag in de sportfederatie en de sportclub

6 8.4 Uitwerking Thema A Richtsnoer 1 Doelstelling De BVLO wil een recreatief aanbod van aangepaste oefen- en competitievormen aanbieden waarin leden van hetzelfde ontwikkelings- en sportniveau het tegen elkaar kunnen opnemen. De bedoeling is om ieder jaar in de periode november t.e.m. juni gemiddeld tweemaandelijks een recreatieve sportactiviteit te organiseren waar op een laagdrempelige manier aan sportbeoefening kan gedaan worden door de clubleden, clubbestuurders, enz. De BVLO wil voorafgaand aan het nieuwe sportjaar een duidelijke overzichtelijke kalender samenstellen waarin zowel deze recreatieve activiteiten, nascholingen als sportkampen worden opgenomen. Essentieel is dat dit recreatieve aanbod tijdig gecommuniceerd wordt naar de clubs om hen zoveel mogelijk te betrekken bij de door BVLO georganiseerde sportactiviteiten. Acties Actie 1: Opstellen van recreatieve activiteitenkalender Stappenplan: deelacties Timing per deelactie Brainstorm en vastleggen data van recreatieve activiteiten in januari mei 2013 overleg met de clubs Uitwerken recreatieve activiteitenkalender sportjaar mei juli 2013 Tijdens de periode november t.e.m. juni wordt gemiddeld tweemaandelijks een recreatieve activiteit georganiseerd zoals bijvoorbeeld: 1. Loopactiviteit 2. Recreatieve competitie ropeskipping 3. Kubbtornooi 4. Voetbaltornooi 5. Brevettendag 6. Kleuterfamiliedag Uitwerken recreatieve activiteitenkalender sportjaar februari mei 2014 Uitwerken recreatieve activiteitenkalender sportjaar februari mei 2015 Uitwerken recreatieve activiteitenkalender sportjaar februari mei 2016 Globale timing: Tegen juli 2013 moet de eerste activiteitenkalender samengesteld zijn en in een bruikbare vorm gegoten worden. Van 2014 t.e.m wordt deze actie jaarlijks herhaald waardoor er telkens in juli een kalender klaar is voor het volgende sportjaar (sept. tot sept.)

7 Te verwachten resultaat: Met deze activiteitenkalender creëert de BVLO een gevarieerd en recreatief sportaanbod voor clubbestuurders, clubtrainers en clubleden. Naast de clubactiviteiten van eigen club kunnen clubs jaarlijks deelnemen aan recreatieve tornooien, familiedagen of recreatieve competities in verschillende sporttakken. Actie 2: Clubs informeren over de recreatieve activiteitenkalender Stappenplan: deelacties Timing per deelactie Verspreiden activiteitenkalender naar de clubs september 2013 Verspreiden activiteitenkalender naar de clubs september 2014 Verspreiden activiteitenkalender naar de clubs september 2015 Verspreiden activiteitenkalender naar de clubs september 2016 Globale timing: Telkens in september wordt de recreatieve activiteitenkalender van de BVLO verspreid naar clubs toe Te verwachten resultaat: De clubs zijn op de hoogte van de recreatieve activiteiten en worden gestimuleerd om deel te nemen aan dit aanbod. Op basis van laagdrempelige activiteiten worden clubs nauwer verbonden met de BVLO en beschouwen ze BVLO als een actieve sportfederatie waar men op eigen niveau kan deelnemen aan recreatieve activiteiten. Actie 3: Gedragscodes bekend maken en verspreiden Stappenplan: deelacties Opstellen gedragscodes met bijzondere aandacht voor het thema Fair play Verspreiden gedragscodes via alle media (facebook, mailing, nieuwsbrief, ) Verspreiden gedragscodes op alle recreatieve activiteiten opgenomen in de activiteitenkalender van het sportjaar dat van toepassing is. Timing per deelactie januari februari 2013 maart 2013 periode sept.2013 dec Globale timing: Nadat de gedragscodes eind februari 2013 opgesteld zijn, kunnen deze op alle recreatieve activiteiten van de BVLO in the picture geplaatst worden. Te verwachten resultaat: Door op iedere BVLO-activiteit aandacht te geven aan de gedragscodes wordt deze boodschap met hoge frequentie herhaald. De bedoeling is dat deelnemers van deze activiteiten automatisch sport met Fair play beginnen te koppelen.

8 Communicatie Het communicatieplan wordt per actie opgedeeld en vervolgens wordt, indien van toepassing, ook per deelactie de communicatie opgenomen in onderstaand schema. Indien er sprake is van deelacties wordt er gewerkt met a) en b) om het schema overzichtelijk te houden. Actie 1: Doelgroep Communicatiekanaal Timing Opstellen van recreatieve activiteitenkalender / / / Actie 2: Doelgroep Communicatiekanaal Timing Clubs informeren over de recreatieve activiteitenkalender sporttrainers, sportclubbestuurders, clubleden - nieuwsbrief - septembereditie Tijschrift voor LO dat 4 keer per jaar verschijnt - post - lokale pers - BVLO-website & website BVLO-clubs september 2013 september 2014 september 2015 september 2016 Actie 3: Doelgroep Communicatiekanaal Timing Gedragscodes bekend maken en verspreiden a) aankondigen b) verspreiden a) Clubbestuurders b) Deelnemers recreatieve activiteiten, clubbestuurders, trainers, individuele clubleden a) nieuwsbrief, mailing, facebook b) persoonlijk contact op activiteit a) maart 2013 b) periode sept dec Samenwerking De samenwerkingsverbanden die bij deze doelstellingen zullen gehanteerd zullen worden zijn divers. Er zal samengewerkt worden met BVLOclubs, sportdiensten, scholen, ICES, partners, sponsors enz.

9 8.4.1.B Richtsnoer 2 Doelstelling De BVLO werkt tegen januari 2014 een postercampagne uit rond het thema Fair play. Dit om alle clubverantwoordelijke en clubleden te sensibiliseren rond het thema Fair play en Fairplaygedrag in de sportclub te stimuleren. De bedoeling van deze campagne is om vanaf 2014 jaarlijks 2 affiches met het thema Fair play aan de clubs te bezorgen. In totaal zullen er gedurende de beleidsperiode 6 affiches gemaakt worden. Bij iedere poster wordt telkens een Fairplayaspect belicht aan de hand van een afzonderlijke affiche, een verklarende uitleg en een daarbij passende spelvorm uitgegeven. Wat betreft het inhoudelijke aspect van de affiches wordt telkens een andere sporttak en een andere leeftijdscategorie (kleuter, jongeren, volwassenen) uitgediept. Bij elke nieuwe poster zal er bijzondere aandacht gegeven worden aan een bijzonder aspect van Fair play (vb: eerlijkheid). Wat betreft het uiterlijke aspect van de affiches moet deze kleurrijk en humoristische zijn, zodat clubbestuurders en trainers gestimuleerd worden om deze op te hangen in de sportclubaccommodatie. Parallel met een affiche wordt een spelvorm ontwikkeld rond dit Fairplayaspect. De bedoeling is dat de clubbestuurders deze spelvorm aan hun sporttrainers overhandigen en zij op hun beurt de affiche ophangen en de spelvorm met hun sporters spelen. Aan de hand van de spelvormen trachten we Fair play op een actieve en speelse manier te integreren in de BVLO-clubs. De spelvorm moet grafisch weergegeven worden zodat trainers op een eenvoudige manier met visuele ondersteuning verleid worden om deze kant-en-klare spelvorm te geven. Verder wordt ook nog een verklarende pagina met de verduidelijking van de affiche en de spelvorm uitgewerkt. Deze verklarende pagina geeft extra uitleg over het Fairplayaspect en wat daar precies mee bedoeld wordt. Deze pagina geeft ook extra uitleg over de spelvorm. Tot slot wordt ook nog een evaluatie van de postercampagne en de daarbij horende acties gehouden. Jaarlijks zal de verantwoordelijke van EVS een steekproef van het totaal aantal BVLO-clubs opbellen en hen bevragen rond de postercampagne. Er moet o.a. gevraagd worden naar hun reactie op de postercampagne, hoe deze campagne onthaald is door de trainers en clubleden en of deze campagne invloed gehad heeft op het gedrag van de clubleden. Op die manier zal deze campagne tussentijds geëvalueerd kunnen worden en waar nodig bijgestuurd worden. Acties Actie 1: Postercampagne uitwerken rond thema Fair play Stappenplan: deelacties Contacteren Hogeschool grafische vormgeving m.b.t. mogelijk stageproject in de periode september oktober 2013 Timing per deelactie maart 2013

10 BVLO-team werkt thema s, spelvormen, boodschap en slogans voor 6 posters uit onder leiding van verantwoordelijke EVS Stagestudent loopt stage rond postercampagne en ontwikkelt de 6 posters op basis van vorige deelacties juli augustus 2013 september oktober 2013 Printen posters, spelvormen en verklarende uitleg november 2013 Globale timing: Tegen november 2013 moeten de 6 posters met spelvormen en verklarende uitleg geprint zijn voor alle BVLO-clubs. Te verwachten resultaat: De posters moeten aantrekkelijk (kleurrijk & humoristisch) zijn zodat trainers aangezet worden om deze actief te implementeren in de sportles. Door het geven van de spelvormen in de sportclubs, zal Fair play op een actieve en speelse manier geïntegreerd worden in de clubwerking. De verklarende pagina kan voor geïnteresseerden extra uitleg verschaffen en geeft de postercampagne extra diepgang. Actie 2: Postercampagne verspreiden onder de clubs Stappenplan: deelacties Clubs informeren omtrent de postercampagne via verschillende media. Poster 1 verspreiden naar de clubs Poster 2 verspreiden naar de clubs Poster 3 verspreiden naar de clubs Poster 4 verspreiden naar de clubs Poster 5 verspreiden naar de clubs Poster 6 verspreiden naar de clubs Clubs stimuleren om de posters in de club op te hangen Clubs stimuleren om de spelvorm te spelen Evaluatie: Jaarlijks zal de verantwoordelijke van EVS een steekproef van clubs opbellen en hen bevragen rond de postercampagne. Timing per deelactie januari 2014 maart 2014 sept maart 2015 sept maart 2016 sept Idem timing verspreiding posters Idem timing verspreiding posters november 2014 november 2015 november 2016

11 Globale timing: Tegen november 2013 moeten de 6 posters met spelvormen en verklarende uitleg geprint zijn voor alle BVLO-clubs. Te verwachten resultaat: De posters moeten aantrekkelijk (kleurrijk & humoristisch) zijn zodat trainers aangezet worden om deze actief te implementeren in de sportles. De spelvorm moet grafisch weergegeven worden zodat trainers op een eenvoudige manier met visuele ondersteuning verleid worden om deze kant-en-klare spelvorm te geven.

12 Communicatie Het communicatieplan wordt per actie opgedeeld en vervolgens wordt indien van toepassing ook per deelactie de communicatie opgenomen in onderstaand schema. Indien er sprake is van deelacties wordt er gewerkt met a) en b) op het schema overzichtelijk te houden. Actie 1: Doelgroep Communicatiekanaal Timing Postercampagne uitwerken rond thema Fair play / / / Actie 2: Doelgroep Communicatiekanaal Timing Postercampagne verspreiden onder de clubs a) Clubs informeren omtrent de postercampagne b)posters verspreiden naar de clubs a) clubbestuurders en trainers b) clubbestuurders a) persoonlijk via clubbezoeken, nieuwsbrief, facebook, mailing, BVLO-website, website BVLO-clubs b) bij voorkeur bij clubbezoeken, andere met de post a) januari 2014 b) verschijning posters: poster 1: maart 2014 poster 2 : sept poster 3 : maart 2015 poster 4: sept poster 5: maart 2016 poster 6: sept Samenwerking De samenwerkingsverbanden die bij deze doelstellingen zullen gehanteerd zullen worden zijn divers. Er zal samengewerkt worden met BVLOclubs, sportdiensten, scholen, ICES, partners, sponsors enz.