ORGANISATIE EN PERSONEEL H1

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 2167 woorden 19 juni ,6 5 keer beoordeeld Vak M&O ORGANISATIE EN PERSONEEL H1 een organisatie = samenwerkingsverband bereiken van doelen er is altijd sprake van een samenwerking nooit iemand alleen = geen organisatie organiseren = scheppen van verhoudingen tussen - beschikbare mensen - middelen - activiteiten om bepaalde doeleinden te bereiken blijvend karakter = organisatie is niet afhankelijk van 1 persoon. ook al verdwijnen er mensen, de organisatie ken verder gaan verschillende doelen *winst maken *stimuleren van lezen *verdedigen van een land doel te bereiken middelen + mensen worden ingezet. invoer = middelen en mensen uitvoer = bij een meubelzaak de meubelen in en uitvoer = transformatieproces niet iedereen in een organisatie heb zelfde doel kassière wil geld verdienen baas wil de winkel goed draaiende hebben de arbeid in een organisatie word verdeeld over de werkende mensen - arbeidsverdeling - specialisatie zorgt voor toename productiviteit zelf produceren is meestal goedkoper maar coördineren kost geld dat is nodig als het coördineren meer kost, gaan ze het natuurlijk niet zelf produceren organisaties worden onderscheiden op: - grootte van de organisatie (omzet) - het product/output - markt waarop organisatie opereert - commercieel/niet-commercieel - rechtsvorm van de organisatie goederen kaasfabriek en diensten ziekenhuis diensten - ontastbaarheid kan je niet, aanraken, proeven/geprobeerd worden - onscheidbaarheid productie + consumptie vallen samen - vergankelijkheid is geen voorraad actief op productenmarkt of consumenten markt Pagina 1 van 7

2 wel of niet streven naar zo groot mogelijke winst commerciële organisaties = ondernemingen = profitorganisaties rechtsvorm = juridische vorm waarin een organisatie gedreven wordt. vereniging + stichting = niet commercieel - eenmanszaak - vennootschap onder firma - besloten vennootschap - naamloze vennootschap wel commercieel rechtspersoon = organisatie kan zelf geld lenen, als de organisatie schulden maakt, word dat verhaalt op de organisatie kan niet privé eenmanszaak + vennootschap onder firma geen rechtspersoon eigenaar is verantwoordelijk schulden? Het word privé gewoon van je afgepakt het verdelen van taken over verschillende mensen leid tot coördinatie. interne organisatie/organisatiestructuur = manier waarop de samenwerking is in een organisatie. Hierbij gaat het om: - wijze waarop taken en verantwoordelijkheden verdeeld worden over personen en afdelingen - wijze waarop personen en afdelingen met elkaar in relatie staan. interne organisatie is opgebouwd uit: taken, functies, procedures + gedragsregels bevoegdheid = het recht tot het nemen van beslissingen voor t uitvoeren van n taak functie omschrijving kenmerken van de functie taken die onderdeel uitmaken van de functie bevoegdheden + verantwoordelijkheden bij functie relaties onderhouden andere personen afdeling+andere verdelen van taken + bevoegdheden voorkomt fraude zorgt voor controle functiescheiding = bevoegdheden en functies krijgen mensen, op een bepaald gebied. Iemand telt het geld, iemand anders bewaard het. organisatiestructuur = relaties tussen verschillende functies overzicht wijze waarop taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden verdeeld zijn. schematisch in organisatieschema of organigram verticale taakverdeling lijnen staforganisatie, functionele/projectorganisatie lijnorganisatie = sterke hiërarchische structuur persoon in organisatie krijg opdracht van 1 persoon, alleen aan die persoon verantwoording. organigram = schematisch model van de interne organisatie. rechthoek functie binnen de organisatie verticale lijn gezagsrelatie tussen hogere en lagere functie in organisatie horizontale lijn even hoge positie lijnen staforganisatie komt vooral voor in grote bedrijven. Maar hier zijn stafafdelingen gemaakt. Minder hiërarchische niveaus. functionele organisatie = is sprake van functionele bevoegdheid, stafdiensten en hulpdiensten hebben eigen bevoegdheid. aanwijzingen dwingend karakter. Doorbreken eenheid leiding = nadeel meerdere mensen bevelen krijgen Pagina 2 van 7

3 projectorganisatie/matrixorganisatie = tijdelijk samenwerkingsverband, uit verschillende afdelingen oplossen specifiek probleem. voordelen - flexibel inspelen. - managers minder snel overbelast - goede mix specialistische kennis nadelen - werknemers opdrachten van 2 bazen - problemen samenwerken horizontale taakverdeling = nevenschikking iedereen is gelijk. - werkzaamheden worden samen gevoegd ontstaan functionele afdelingen F-indeling voor: zorgt voor specialisten, mechanisering en automatisering. nadeel: weinig oog voor de rest van de organisatie - werkzaamheden verbonden aan product/dienst samengevoegd P-indeling voor: medewerkers betrokken totstandkoming product, flexibeler dus breder, nadeel: iedere divisie eigen beleid, specialisatie verloren - werkzaamheden dezelfde geografische plaats G-indeling (blz 14) voor: inspelen op regionale omstandigheden, communicatie dichtbij. Nadeel: beperkte opbouw specialisatie, geen schaalvoordelen - werkzaamheden dezelfde markt als doelgroep M-indeling. voor: kortere communicatielijnen, inspelen wensen markt. nadeel: minder schaalvoordelen H2 organisatie = samenwerkingsverband blijvend karakter doelstelling bereiken taken management - plannen vaststellen doelen, middelen voor doelen - organiseren efficiënt en effectief - leiden sturen van mensen, motiveren - controleren opstellen, vergelijken, corrigeren spanwijdte = aantal ondergeschikten aan wie leiding word gegeven omspanningsvermogen = aantal directe medewerkers waaraan een chef leiding kan geven/die hij moet coördineren hangt af van - deskundigheid, ervaren en kwaliteiten leider - houding + capaciteiten medewerkers - complexiteit van t werk v/d medewerkers - aantal niveaus onder de leider platte structuur = de spanwijdte groot blz 23 voor een plaatje platte structuur voordeel - minder leidinggevenden - betere communicatie info lijnen zijn korter manager = belast met plannen, organiseren, leiding geven + controleren 1 topmanagement 2 middenmanagement 3 lager management macht = vermogen om invloed op andere mensen uit te oefenen instructie accepteren als - hij begrijpt de instructie - persoon weet dat deze instructie niet verkeerd is - persoon weet instructie niet verkeerd met eigen belang Pagina 3 van 7

4 - persoon is fysiek + mentaal in staat uit te voeren leiders niet te onderscheiden op persoonlijke eigenschappen moeten leiders doen - functies die met taken/productie te maken hebben - sociale functies goed beheersen. 1.1 blake en mouton, geen aandacht werk en menselijke aspecten. 1.9 relatiegericht leiderschap veel aandacht mensen = country club management 9.1 taakgericht/autoritair is het menselijk aspect vergeten 5.5 middle of the road, verdeeld aandacht 9.9 teamgericht leiderschap is helemaal perfect autocraat = eigenmachtig heerser onvolwassen werknemers controle en toezicht is nodig (autoritair management) effectiviteit leiderschap - persoon van de leider - kennis, ervaring + motivatie v/d medewerkers - de situatie autoritair leiderschap nodig bij brandweer, leger, medische operaties etc. autoritair leiderschap = medewerkers worden in het geheel niet betrokken bij besluitvorming. Leider neemt alle beslissingen consultatief leiderschap = leider raadpleegt z n medewerkers maar besluit zelf democratisch leiderschap = participatief. Medewerkers doen mee met beslissen stijl leider afhankelijk van - leider: kennis, opleiding, ervaring - ongeschikten: kennis, ervaring en opleiding - aard van het werk: gespecialiseerd + gestandaardiseerd - bedrijfsstructuur management by objectives (MBO) = systematische bestuur methode SMART Specifiek Meetbaar Aanvaardbaar Realistisch Tijdsgebonden doelen vastgesteld in soort contract welke middelen personeel en financieel de manager ter beschikking stelt. Medewerkers zelfstandig uitvoeren. management by walking around manager = ondersteuner. Hij is heel betrokken. Gaat de werkvloer op om te praten en te observeren. management by delegation = methode waarbij taken met bevoegdheden + verantwoordelijkheden worden overgedragen aan een lager hiërarchie. werkt alleen - werknemer moet in staat zijn opdrachten uit te voeren - opdracht, bevoegdheden + verantwoordelijkheden duidelijk - werknemer moet bereid zijn opdracht te vervullen H3 hoe sterker t personeel gemotiveerd is sneller doelstellingen realiseren net als organisatie ook medewerkers hebben doelen motivatie = bewust + uit eigen wil meewerken aan een bepaald doel motivatie is iets goeds. Gemotiveerd iemand betere prestaties niet gemotiveerd zie je - te laat op t werk komen, te vroeg weg Pagina 4 van 7

5 - veel ziekteverzuim - onverschilligheid ten aanzien van andere collega s - weinig belangstelling voor vernieuwingen verveling + herhaling demotiveert sociale contacten motivatie stimuleert theorie X = klassieke theorie hekel aan werken, mensen zijn lui, geen ambities. managers die d it denken autoritaire leiders theorie Y = humans relations theorie werk = ontspanning. democratisch leider maslow = hiërarchisch verband menselijke behoeften onderscheid 5 dingen - fysiologische behoeften = eten, drinken, onderdak, kleding - behoefte aan veiligheid en zekerheid = inkomenszekerheid - behoeften aan sociaal contact en liefde = vriendschap, ergens bij horen - behoefte aan waardering = respect, status - behoefte aan zelfverwerkelijking = doen wat je roeping is weetje welke categorie? je weet hoe je degene aan moet pakken dissatisfiers = hygiënefactoren arbeidsomstandigheden, beloning, kwaliteit leiding positief? Tevredenheid. satisfiers = motiverende factoren medezeggenschap, erkenning, waardering, groei positief? Neutraal extra beloning aan goed presterende werknemers geen verandering * prestaties * motivatie * tevredenheid hangt af van zijn eigen beoordeling en die van andere personeelsbeleid = deel sociale beleid van een organisatie. sociale beleid betrekking op relatie tussen, personeel & organisatie alles drukt een stempel op het sociale gezicht grondstoffen kopen, uitstraling.. relations management = nieuwe term personeelsbeleid regeren = vooruitzien op de personeelsbehoefte in de toekomst prognose van de personeelsbehoefte = personeelsplan (hoeveel, wat voor, hoelang) vaste baan = arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur proeftijd 2 maanden, kan een van beide het stoppen daarna moeten beide instemmen of het UWV. flexiebaan = arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd meestal kort einde geen verplichtingen naar elkaar toe. 3 tijdelijke contracten = vaste dienst 3 jaar meer dan 3000 uur bij 1 uitzendbureau = arbeidsovereenkomst? duur oproepcontracten uren worden vast gelegd, tijden worden later bepaald nul-urencontract = variant hierboven ma zelfs t aantal uur moet vastgesteld worden werving personeel = op de arbeidsmarkt headhunter word ingezet als er een topmanager nodig is die bereid is misschien wel ze huidige positie op te geven. interne werving = mensen bekend met organisatie verhoogd kans op succes sollicitatie brieven selectie sollicitatie gesprek sollicitatiecommissie Pagina 5 van 7

6 - ervaring - opleiding - leeftijd = belangrijk sekse, religie, sekuele geaardheid, etnische afkomst mag niks uitmaken na selectie = benoemingsprocedure en arbeidscontract word opgesteld. algemene wet gelijke behandeling ras, geslacht, geloof, politieke gezindheid, burgelijke staat, homo, hetero boeit niet iedereen is gelijk. positieve discriminatie mag wel = vrouwen bevoordelen verminderen ongelijkhede streefcijfers = werkgevers zoveel % vrouwen, allochtonen, gehandicapten. luk ze niet arbeidsovereenkomst = afspraak 1 werknemer 1 werkgever. Vastgelegd hoeveel uur, werktijden, werkzaamheden + beloning staan wederzijdse plichten en rechten in. Werknemer doet ze arbeid zo goed mogelijk. Werkgever moet salaris betalen etc. collectieve arbeidsovereenkomst (cao) = overeenkomst afgesloten tussen werknemers- en werkgeversorganisaties. bedrijfstak-cao werknemersorganisaties + 1 werknemer bedrijfs-cao cao = 1 / 2 jaar primair loon en arbeidstijd secundair vakantieregelingen, middagpauze beloning = belangrijke motivatie vaststelling loon meerdere methoden tijdloon-, stukloon- en premieloonstelsel tijdloonstelsel loon op basis van aantal uren, vast inkomen stukloonstelsel loon afhankelijk van prestaties (zuiver stukloon tariefloon) premieloonstelsel vorm stukloonstelsel, voordelen nu ook voor werkgever. management & organisatie wil dat personeel goed functioneert. zicht op krijgen d.m.v. functioneringsgesprekken = gesprekken tussen personeelslid en leiding gevende beide baas en werknemer kunnen elkaar becommentariëren gerichtheid toekomst = belangrijk aan functioneringsgesprekken kunnen geen rechtspositionele gevolge zitten beoordelingsgesprek = eenzijdige waardering leidinggevende beoordeelt een ondergeschikte waaraan rechtspositionele gevolgen verbonden kennen worden. op het verleden gericht. Tijdelijk contract kan voor onbepaalde duur of promotie scholing van het personeel en management is noodzakelijk voor kwaliteit organisatie. trainingsprogramma s = huidige prestaties op peil houden ontwikkelingsprogramma s = vaardigheden ontwikkelen voor de toekomst loopbaan = reeks opeenvolgende functies in een organisatie verticaal elkaar opvolgende sprake van promotie (klimt op in de hiërarchie) horizontaal job rotation, andere functie wel gelijkwaardig geen carrière met loopbaanontwikkeling organisatie probeert medewerkers te binden, vooral als ze veel in ze hebben geïnvesteerd. POP = persoonlijk ontwikkelingstraject tussen leider & ondergeschikte. Pagina 6 van 7

7 ondergeschikte krijgt kansen verder ontwikkelen plan hoe en wat: bijscholing?! - promotie manier om prestaties medewerker te erkennen. Het stimuleert de medewerkers. Voor de gene die t niet krijgen is het wel heel kut. moet eerlijk niet op basis van persoonlijke voorkeuren - overplaatsing overplaatsing wanneer onvoldoende prestatie (niet wil ontslaan), ervaring opdoen, motivatie + interesse te wekken - ontslag bereiken persioengerechtigde leeftijd volledig arbeidsongeschikt raken overlijden van personeelslid bereiken einde termijn tijdelijk contract opzeggen arbeidsovereenkomst wederzijds goedkeuring dringende reden: mishandeling, wangedrag bedrijfseconomische omstandigheden (minder leerlingen) H4 participatief / democraties management medewerkers erg betrokken besluitvorming. vergroot de effectiviteit van de organisatie. werkoverleg regelmatige tijdstippen. Leidinggevende ongeschikte. worde dinge besproken die direct in verband staan met het werk kwaliteitskringen zeer succesvol in japan. Groepen mensen die vrijwillig bij elkaar komen praktijkproblemen te bespreken empowerment overdragen verantwoordelijkheden lager niveau in organisatie. medenzeggenschap = medewerkers kunnen invloed uitoefenen gekozen vertegenwoordigers invloed uitoefenen op bestuur. ondernemingsraad (or) bestaat uit gekozen werknemers die vertegenwoordigen alle werknemers. medezeggenschapsraad (mr) wet medenzeggenschap onderwijs (WMO) staat dat iedere school er een moet hebben evenveel leerlingen/ouders als leraren. mr-regelement = voor welke besluiten het bestuur in moet stemmen/advies nodig heb belangrijkste bevoegdheden: 1 instemmingsrecht: kan besluit directie/bestuur tegen houden. 2 adviesrecht: over een voorgenomen besluit een advies te geven. Fusie, overname, inkrimping, reorganisatie moet advies voor gevraagd worden 3 informatierecht: directie/bestuur moet de raad tijdig alle info vertrekken die de raad nodig heb voor de vervulling van hun taak. 4 initiatiefrecht: raad mag over alle gelegenheden de onderneming ofiets voorstellen doen Pagina 7 van 7