Person-Organisation fit

Transcriptie

1 Person-Organisation fit de schakel tussen personeelsbeleid en het behoud van leerkrachten Eva Vekeman Prof. dr. Geert Devos

2

3 SCHOOLLEIDERSCHAP PERSONEELSBELEID SCHOOL- CULTUUR CONTEXT (school, leerkracht) VOORKEURS- WAARDEN JOB TEVREDENHEID VERLOOPINTENTIE TEWERKSTELLINGS- PERCEPTIE Hoe kan ik met mijn visie op onderwijs hier in deze school leerkracht zijn?

4

5

6 HORIZONTALE INTEGRATIE AANWERVING AANVANGS- BEGELEIDING TADD- BESLISSING VERTICALE INTEGRATIE STRATEGISCHE ORIËNTATIE (Wright & McMahan, 1992) THEORETISCHE ACHTERGROND HUMAN RESOURCE ORIËNTATIE (Barney, 1991)

7 THEORETISCHE ACHTERGROND GEBALANCEERDE AANPAK (Boselie, 2014; Boxall & Purcell, 2011) ORGANISATIE SCHOOL LEERKRACHT

8 STRATEGISCHE ORIËNTATIE HUMAN RESOURCE ORIËNTATIE

9 KERNUITDAGINGEN IN HUIDIG ONDERZOEK PERSONEELSBELEID configuratie van een set aan praktijken (Leisink & Boselie, 2014; Runhaar, 2017) focus op nieuwe leraren (Kwan, 2009; OECD, 2008) SCHOOLLEIDERSCHAP essentiële rol in personeelspraktijken (Vanblaere et al., 2017) link met diverse leiderschapsstijlen (Day et al., 2016) UITKOMSTEN Person-Organisation (P-O) fit (Boon et al., 2011; Youngs et al., 2015) intentie om van school te veranderen / het onderwijs te verlaten

10 KERNUITDAGINGEN IN HUIDIG ONDERZOEK PERSONEELSBELEID configuratie van een set aan praktijken (Leisink & Boselie, 2014; Runhaar, 2017) focus op nieuwe leraren (Kwan, 2009; OECD, 2008) SCHOOLLEIDERSCHAP essentiële rol in personeelspraktijken (Vanblaere et al., 2017) link met diverse leiderschapsstijlen (Day et al., 2016) UITKOMSTEN Person-Organisation (P-O) fit (Boon et al., 2011; Youngs et al., 2015) intentie om van school te veranderen / het onderwijs te verlaten

11 CONTEXT (school, leerkracht) HOOFDSTUK 2 PERSONEELSBELEID SCHOOL- CULTUUR VOORKEURS- WAARDEN JOB TEVREDENHEID VERLOOPINTENTIE HOOFDSTUK 5 / 6 / 7 TEWERKSTELLINGS- PERCEPTIE SCHOOLLEIDERSCHAP PERSONEELSBELEID SCHOOLLEIDERSCHAP UITKOMSTEN TOELICHTING RESULTATEN

12 75 schoolleiders (1-24 jaar ervaring; jaar; man-vrouw: 45% -55%) 20 leraren (0-36 jaar ervaring; jaar; man-vrouw: 10% - 90%) 75 basisscholen (GO: 19% ; OGO: 26%; VGO: 41% - laag en hoog SES verschillende provincies) 1058 leraren (0-39 jaar ervaring; jaar; man-vrouw: 12%-88%)

13 Vekeman, E., Devos, G., & Valcke, M. (2016). CONTEXT (school, leerkracht) HOOFDSTUK 2 PERSONEELSBELEID SCHOOL- CULTUUR VOORKEURS- WAARDEN JOB TEVREDENHEID VERLOOPINTENTIE TEWERKSTELLINGS- PERCEPTIE SCHOOLLEIDERSCHAP PERSONEELSBELEID SCHOOLLEIDERSCHAP UITKOMSTEN TOELICHTING RESULTATEN

14 ONDERZOEKSOPZET HOOFDSTUK 2 Methode: 54 basisscholen / schoolleiders semi-gestructureerde interviews m.b.t. personeelspraktijken: aanwerving aanvangsbegeleiding tijdelijke aanstelling van doorlopende duur (TADD) Analyse: verticale en horizontale analyse (Miles & Huberman, 1994)

15 HR ORIËNTATIE 2 ADMINISTRATIVE HRM DEVELOPMENTAL HRM STRATEGISCHE ORIËNTATIE STRATEGIC HRM

16 2 STRATEGISCHE ORIËNTATIE Ze hebben hun diploma hé. Ik ga er vanuit dat ze weten hoe ze moeten lesgeven. Zoveel begeleiding hebben ze niet nodig. Ik geef hen een schoolvademecum. ADMINISTRATIEF Ik heb geen uren meer voor mentoren dus ik kan mijn leerkrachten niet intensiever begeleiden. HR ORIËNTATIE

17 HR ORIËNTATIE ONTWIKKELINGSGERICHT Bij aanwerving een duidelijke selectie maken kan je bijna 2 ADMINISTRATIEF niet. Die leerkrachten moeten zich nog ontplooien. STRATEGISCHE ORIËNTATIE Ik vind dat de periode voorafgaand aan TADD te kort is. Mensen moeten meer tijd krijgen om te groeien.

18 2 STRATEGISCHE ORIËNTATIE STRATEGIC HRM STRATEGISCH Het geeft geen zin om het te blijven proberen met leerkrachten waarvan je weet dat ze hier nooit hun plaats gaan vinden. Ik vind het belangrijk die mensen zo snel mogelijk terug uit mijn team te halen, anders geraken ze er alleen maar in verstrengeld. Er zijn weinig goed opgeleide leerkrachten beschikbaar, ADMINISTRATIEF net ONTWIKKELINGSGERICHT daarom is het belangrijk om de juiste te selecteren en dit doordacht te doen. HR ORIËNTATIE

19 HR ORIËNTATIE 2 Iedere leerkracht binnen mijn team moet ADMINISTRATIEF meewerken aan personeelsbeleid. ONTWIKKELINGSGERICHT Ik alleen kan beginnende leerkrachten niet opvangen en ondersteunen. We doen dit samen. STRATEGISCHE ORIËNTATIE wel de kans zich te ontwikkelen. Volgens mij kunnen ze dat niet van vandaag op morgen en zeker niet alleen. Intensieve ondersteuning is een must. STRATEGISCH- ONTWIKKELINGSGERICHT STRATEGISCH Je moet beslissingen durven te nemen. Ik ga niet met iedereen verder maar ik geef nieuwe leerkrachten

20 STRATEGISCHE ORIËNTATIE 2 STRATEGIC HRM 4 6 ADMINISTRATIVE HRM 27 DEVELOPMENTAL HRM 17 HR ORIËNTATIE N totaal = 54 Geen verband met school contextfactoren: onderwijsnet ligging leerlingenpopulatie (SES)

21 Vekeman, E., Devos, G., & Valcke, M. (2016b) Vekeman, E., Devos, G., Valcke, M., & Rosseel, Y. (2017a) Vekeman, E., Devos, G., Valcke, M., & Rosseel, Y. (2017b) CONTEXT (school, leerkracht) PERSONEELSBELEID SCHOOL- CULTUUR VOORKEURS- WAARDEN JOB TEVREDENHEID VERLOOPINTENTIE HOOFDSTUK 5 / 6 / 7 TEWERKSTELLINGS- PERCEPTIE SCHOOLLEIDERSCHAP TOELICHTING RESULTATEN

22 PERSON-ORGANISATION (P-O) FIT Populair concept binnen P-E fit literatuur (Hoffman & Woehr, 2006; Kristof-Brown et al., 2005; Verquer et al., 2003) maar pas recent aandacht binnen onderwijs (Youngs et al., 2015) the compatibility between people and organisations that occurs when: (a) at least one entity provides what the other needs or (b) they share similar fundamental characteristics or (c) both (Kristof, 1996, p. 4 5) Verschillende maten van fit (perceived fit vs. calculated fit) Perceived fit Objective / calculated fit

23 P-component O-component schoolcultuur o.b.v. geaggregeerde perceptie van leraren voorkeurswaarden SAMENWERKING INNOVATIE DISCIPLINE PRESTATIES VAN LEERLINGEN 23

24 IS P-O FIT OOK BELANGRIJK BINNEN ONDERWIJS? ONDERWIJSSECTOR

25 HOE KAN IK MET MIJN VISIE OP ONDERWIJS HIER IN DEZE SCHOOL LEERKRACHT ZIJN? BELEID SCHOOL ONDERWIJSSECTOR LEERKRACHT

26 Hoe kan het beleid helpen om deze vraag te beantwoorden? Enkele stappen in de goede richting met ROK en CAO maar: Extra middelen en tijd voor directeurs basisonderwijs blijvend op de agenda plaatsen Stilstaan bij barrières (korte periode n.a.v. TADD en vaste benoeming) Evaluatie maatregelen CAO (planlast, lerarenplatform)

27 Hoe kan een schoolleider helpen om deze vraag te beantwoorden? Doen we wat we zeggen, zeggen we wat we doen? - kernachtige visie - visie op wat en hoe leerlingen leren of kernwaarde die centraal staat Continue communicatie (startpunt = selectiegesprek) - visie communiceren aan de hand van verschillende kanalen - woord én beeld - interesse tonen voor visie en klaspraktijk Open en lerende omgeving creëren - Hoge eisen maar fouten maken, mag! - Professionele ontwikkeling stimuleren (en vooral informeel) Waarom moeilijk doen als het samen kan? - Schoolniveau (delen van leiderschap) - Scholengemeenschapsniveau of niveau van het schoolbestuur

28 Hoe kan je als leerkracht hier een antwoord op krijgen? Bewust solliciteren - informatie verzamelen (bv. via website, schoolreglement, doorlichtingsverslag, leerkrachten) - School- en eigen visie zelf bespreekbaar maken Visie bespreekbaar maken en op zoek gaan naar gemeenschappelijkheden - collega s en schoolleider bevragen - observeren bij collega s Pas ik in deze school en past deze school wel bij mij? 28

29