Longkanker; state of the art

Transcriptie

1 24 mei 2005 Jaarbeurs Utrecht Longkanker; state of the art Ivonne Schoenaker Verpleegkundig consulent oncologie Isala Klinieken / Zwolle

2 Longkanker: The ugly facts Per jaar wordt bij 8000 nieuwe patiënten longkanker gediagnosticeerd. 4 van de 5 zijn mannen Bij mannen is longkanker belangrijkste doodsoorzaak door kanker 85% van de longkankers houdt verband met roken 5 jaarsoverleving voor longkanker is 15% Ondanks verbetrede diagnostiek en therapie is overleving nauwelijks verbeterd

3 Risicofactoren Roken Asbest of andere carcinogene stoffen COPD Familiaire belasting Eerder longkanker

4 Pathologie Non-small cell lung cancers (NSCLC) 80% Adenocarcinoom 40% Plaveiselcelcarcinoom 25% Grootcellig carcinoom 7-10% Small cell lung cancer (SCLC) 20% Limited disease 30% Extensive disease 70%

5 Klachten bij presentatie Hoesten Thoracale pijn Kortademigheid Haemoptoë Heesheid Gewichtsverlies Botpijnen Soms neurologische symptomen

6 Diagnostiek Anamnese, lichamelijk onderzoek en X-thorax Bronchoscopie Ct-scan van de thorax Mediastinoscopie PET-scan Endoscopische echografie (EUS) Disseminatie onderzoek

7 iscovery ST

8

9 Titel

10 PET-CT scan Duur 30 minuten Inspuiten radioactief FDG Patiënt moet nuchter zijn Uitscheiding FDG via de nieren Mogelijkheden sneldiagnostiek Voorkomen invasieve diagnostiek als mediastinoscopie

11

12

13

14

15

16

17

18 Stadium T N M IA T1 N0 M0 IB T2 N0 M0 IIA T1 N1 M0 IIB T2 T3 N1 N0 M0 M0 IIIA T1 T2 T3 T3 N2 N2 N1 N2 M0 M0 M0 M0 IIIB Elke T T4 N3 Elke N M0 M0 IV Elke T Elke N M1

19 Behandeling stadium I, II en IIIA Stadium I en II Stadium III Stadium IV T1 T2 en 3 N1 N2 T4 N2 en 3 M1 Chirugie RT curatief Chirurgie Chemo adjuvant Chemo +/- chirurgie +/- RT Chemo RT Chemoradio Chemo RT palliatief 2e lijn

20 Chirurgie Wig- segmentresectie Lobectomie Bilobectomie Pneumectomie

21 Chirurgische complicaties Pijn Pneumonie Cardiale aritmieën Luchtlekkage Bloeding Infectie Bronchopleurale fistel Zenuwbeschadiging

22 Video Assisted Thoracic Surgery Diagnose en behandeling mediastinale tumoren (stadium 1A NSCLC, lobectomie ) Diagnostiek of stagering longkanker Behandeling longkankerpatiënten die geen thoracotomie kunnen ondergaan

23 Voordelen VATS Incicies kleiner dan 1 inch (2,54 cm) Ribben intact Minder pijn en daardoor minder pijnmedicatie Minder morbiditeit Kortere opnameduur Sneller herstel

24 Stadium IIIB/IV Stadium Prognose % Bij presentatie IIIB 5-jaarsoverleving is 5% 22% IV 5-jaarsoverleving is 1% 32%

25 Behandelingen stadium IIIB/IV Stadium I en II Stadium III Stadium IV T1 T2 en 3 N1 N2 T4 N2 en 3 M1 Chirugie RT curatief Chirurgie Chemo adjuvant Chemo +/- chirurgie +/- RT Chemo RT Chemoradio Chemo RT palliatief 2e lijn

26 Prognostische factoren Performance score 1 jaarsoverleving bij score 0 is 36% 1 jaarsoverleving bij score 1 is 16% 1 jaarsoverleving bij score 2 is 9% Kwaliteit van leven Stadium van NSCLC

27 Chemoradiotherapie Bij geselecteerde groep patiënten Verhoging toxiciteit Docetaxel, gemcitabine en cisplatin zijn radiosentitizers Volgorde afhankelijk; docetaxel voor radiotherapie

28 Algemene bijwerkingen chemotherapie Huidtoxiciteit Oesophagitis Longtoxiciteit Misselijkheid en braken Beenmergsuppressie Diarree Koorts Ototoxiciteit Niertoxiciteit

29 Acute toxiciteit graad 3 of hoger bij chemoradiotherapie Oesophagitis 25% Pneumonitis 4% Neutropenie 58% Thrombopenie 4%

30 Behandeling klachten van chemoradiotherapie Slikklachten Hoesten Dyspnoe Vermoeidheid Huidtoxiciteit

31 Tweedelijnsbehandeling Vrijwel alle patiënten vertonen progressie na therapievrije interval Mediane overleving bij progressie 3 maanden Docetaxel single agent bij performancescore 0-1 verbetert overleving en kwaliteit van leven Targeted therapies Optimisme over verbetering kwaliteit van leven bij geringe bijwerkingen. Veel onderzoek gaande

32 Pemetrexed (Alimta ) Geregistreerd sinds eind 2004 in Europa voor tweedelijns behandeling NSCLC stadium IIIB/IV als monotherapie Antimetaboliet, voorkomt DNA synthese en celdeling Fase III studie pemetrexed versus docetaxel;even effectief, maar minder toxiciteit 1

33 Pemetrexed N = 265 Docetaxel N = 276 Febriele neutropenie 1,9% 12,7% Neutropenie 5,3% 40,2% Infectie met neutropenie 0% 3,3% ALT 1,9% 0,0% Alopecia (alle graden) 6,4% 37,7%

34 Toediening pemetrexed Pemetrexed 500 mg/m, Intraveneus in 10 minuten, q 21 dagen Foliumzuur oraal, dagelijks Vitamine B12, im injectie elke 3 kuren Dexamethason 2 dd 4 mg oraal, dag -1, 0 en 1 stop NSAID s dag -5 t/m +2

35 Erlotinib (Tarceva ) Orale EGFR-TK remmer November 2004 FDA approved Indicatie: NSCLC st IIIB/IV, tweedelijnsbehandeling Dosis: 150 mg 1 dd Tussen maaltijden door, ten minste één uur voor of twee uur na eten Continueren tot progressie of onacceptabele toxiciteit Eerste en enige medicijn die in tweedelijns NSCLC een significant verbeterde overleving laat zien 2

36 erlotinib placebo 1 jaarsoverleving 31,2% 21,5% Mediane overleving 6,7 maanden 4,7 maanden Progressie vrije overleving 9,9 weken 7,9 weken Responsduur 34,3 weken 15,9 weken

37 Bijwerkingen erlotinib Rash (graad 3 / 4 in 9%) Diarree (graad 3 / 4 in 6%) Jeuk, droge huid ILD = interstitial lung disease Conjunctivitis, keratoconjunctivitis sicca Vermoeidheid, dyspnoe, hoesten Stomatitis Infectie

38 Risicofactoren interstitial lung disease Leeftijd Roken Longziekte (COPD) Chemotherapie Radiotherapie Chemoradiotherapie EGFR-TK s Het komt weinig voor, maar is een zeer ernstige bijwerking

39 Symptomen ILD Snel verergerende kortademigheid Ronchi Hypoxemie Progressieve veranderingen in X-thorax Hoesten Koorts

40 Behandeling ILD Stop medicijn Zuurstof, ventilatie (neus, gezichtsmasker, intubatie) Antibiotica Steroïden

41 Huidig klinisch onderzoek in MDACC EGFR/VGEF Antisense Proteasome inhibitors Mtor inhibitors Farnesyl transferase inhibitors Multitargeted folates Retinoids RAF kinase inhibitors Alkylating agents Vaccines

42 Bronnen CBO Richtlijn voor niet-kleincellig longcarcinoom. (2004)Alphen aan de Rijn: van Zuiden G. Oncology Nursing Drug Handbook Oncology Nursing Drug Handbook Jones and Bartlett publishers N, e.a. Randomized phase III trial of pemetrexed versus docetaxel in, e.a. Randomized phase III trial of pemetrexed versus docetaxel in patients with non-small lung cancerpreviously treated with chemotherapy. J Clin l 22 (9): a (erlotinib) full prescribing information, OSI Pharmaceuticals, Inc., 2004 (erlotinib) full prescribing information, OSI Pharmaceuticals, Inc., 2004 ging slides lungcancer: slides lungcancer: lides lungcancer: ountain, MD, University of California, San Diego Medical Center, Division of of Cardio Thoracic Surgery