HNW en de werk-privé balans

Transcriptie

1 HNW en de werk-privé balans Oplossing of uitdaging? Saskia de Bel en Maud van Aalderen 9 maart 2012

2 Programma workshop Korte introductie HNW Welke aspecten spelen een rol? Uitwisseling ervaringen en gereedschappen Het nieuwe werken: oplossing of uitdaging? 2

3 Korte introductie HNW DEFINITIE: HNW stelt werknemers in staat om te bepalen waar en wanneer ze werken, ondersteund door elektronische communicatie. Tijd en plaatsonafhankelijk werken: - Timing werk is flexibel - Flexibele werkplek - Ondersteuning door media Het nieuwe werken: oplossing of uitdaging? 3

4 Korte introductie HNW GENOEMDE VOORDELEN HNW Door werkgevers: Efficiencyslag Verlaging kosten Door werknemers: Flexibiliteit (met name voor de werk-privébalans) Het nieuwe werken: oplossing of uitdaging? 4

5 Welke aspecten spelen een rol bij HNW? ONDERZOEK algemene lijn Veel onderzoek naar flexibiliteit, telewerken, thuiswerken en werk privé balans, maar weinig onderzoek naar de effecten van HNW op werknemers Nadruk vooral op voordelen voor organisaties, maar weinig bekend over de gevolgen voor attitude en welbevinden bij werknemers Verschillende onderzoeken ondersteunen dat flexibiliteit mensen in staat stelt werk en verantwoordelijkheden thuis te integreren en te combineren in tijd en ruimte Het nieuwe werken: oplossing of uitdaging? 5

6 Welke aspecten spelen een rol bij HNW? GEVOLGEN VOOR WERKNEMERS Een van de weinige onderzoeken in Nederland in 2009 gedaan bij een groot telecombedrijf (Ten Brummelhuis, Bakker, Hetland en Keulemans, 2012). Conclusies: HNW leidt tot hogere elektronische bereikbaarheid HNW leidt tot meer bevlogenheid en minder uitputting Nadere analyse laat zien dat elektronische bereikbaarheid deels zorgt voor meer bevlogenheid en deels meer uitputting Het nieuwe werken: oplossing of uitdaging? 6

7 GEVOLGEN VOOR WERKNEMERS- vervolg conclusies HNW heeft geen directe invloed op meer of minder afstand kunnen nemen van het werk omdat men (deels) thuis werkt Door elektronische communicatie daling van werk-thuis interferentie; waarschijnlijk omdat werknemers in staat zijn hun elektronische bereikbaarheid te reguleren en plannen. HNW leidt niet tot prestatieverhoging, elektronische communicatie op zich wel (hieruit blijkt hoe belangrijk de rol van communicatie is bij flexibel werken) Bottleneck is de elektronische bereikbaarheid Het nieuwe werken: oplossing of uitdaging? 7

8 GEVOLGEN VOOR WERKNEMERS NEGATIEVE effect van elektronische bereikbaarheid: Onderbrekingen zijn belastend, niet de continue bereikbaarheid; afleiding kost tijd en energie door switchen van aandacht. Groot verschil in zender of ontvanger; mate van controle is bepalend. POSITIEVE effect van elektronische communicatie: een toename in effectieve en efficiënte communicatie de voortdurende verbinding en bereikbaarheid bevordert motivatie en hoog tempo in werkproces stimuleert verbondenheid en gaat isolatie tegen Het nieuwe werken: oplossing of uitdaging? 8

9 GEVOLGEN VOOR WERKNEMERS Algemene conclusies* HNW heeft een positief effect op prestaties, efficiency en werksatisfactie; HNW wordt als minder vermoeiend ervaren. Mogelijke verklaring: voordelen van continue verbinding met werk (hoog tempo, verbondenheid ervaren) wegen zwaarder dan nadelen (energieverslindend); Geen overtuigend bewijs voor een vermindering van stress en uitputting; Flexibele werkpatronen kunnen de werk-privé grenzen vervagen, wat kan zorgen voor toename van stress; Andere studies tonen aan dat mensen eerder meer dan minder uren gaan werken, wat dit betekent voor de lange termijn is nog onbekend. *Kanttekeningen: weinig onderzoek in verschillende soorten organisaties en functies, lange termijneffecten onbekend, geen onderzoek naar causale verbanden, kortom: meer onderzoek nodig. Het nieuwe werken: oplossing of uitdaging? 9

10 Welke aspecten spelen een rol bij werk-privé balans? VOLGENS TWEEVERDIENERS MET KINDEREN Korte afstand wonen-werken; te fietsen Flexibele werktijden Vrijheid om eigen agenda te bepalen Mogelijkheid om in deeltijd te werken Thuis kunnen werken Ondersteunende bedrijfscultuur Verlofregelingen HNW! Het nieuwe werken: oplossing of uitdaging? 10

11 HNW, werk-privé balans en persoonlijkheidsfactoren Onderzoek van GITP en Veldhoen + Company in 2011 waarbij gekeken is naar de relatie tussen HNW, werk-privé balans en persoonskenmerken. Het nieuwe werken: oplossing of uitdaging? 11

12 EXTRAVERSIE draagt positief bij in het Nieuwe Werken Extravert Kracht Actief contacten leggen, initiatief nemen Introvert Kracht Voelen zich op hun gemak bij verminderd contact Valkuil Sociaal isolement Valkuil Onvoldoende initiatief nemen

13 VRIENDELIJKHEID draagt positief bij in het Nieuwe Werken Minder vriendelijk Kracht Eigen belang laten prevaleren Vriendelijk Kracht Samenwerken gaat hen makkelijk af Valkuil Samenwerking met anderen als de context niet uitnodigt Valkuil Moeite hebben met nee zeggen

14 CONSCIËNTIEUS ZIJN helpt je in het Nieuwe Werken Consciëntieus Minder consciëntieus Kracht Zelf structuur aanbrengen en planmatig werken Kracht Flexibel omgaan met principes van HNW Valkuil Minder flexibel bij verlies vastgestelde structuur Valkuil Meer moeite met plannen en afronden Van taken

15 HOE STABIELER JE BENT hoe beter Stabiel Minder stabiel Kracht Geen moeite met toename eigen verantwoordelijkheid Kracht Actiever op zoek naar feedback Valkuil Overkomen als zorgeloos en minder gepassioneerd Valkuil Zorgen maken over correct uitvoeren taken

16 OPENHEID draagt niet bij aan een nieuwe manier van werken Minder open Openheid Kracht Een nuchtere en praktische instelling Kracht Interesse in vernieuwende aspecten van HNW Valkuil Terughoudend in de verandering Valkuil Zich laten meeslepen

17 Oplossingen en uitdagingen: integratie FLEXIBILITEIT versus GRENZEN Flexibiliteit in de ene rol is een voorspeller van succes in de andere rol (werk/privé en andersom). Rolflexibiliteit blijkt een belangrijke factor voor een goede werk-privé balans en voor een verrijking van de ene rol voor de andere (Bulger, Hoffman en Matthews, 2007); Verschil in behoefte aan grenzen: segmentatie versus integratie. Mensen met behoefte aan segmentatie hebben een voorkeur voor het in tact houden van fysieke en tijdgebonden grenzen. Kunnen zich kantoornomade voelen. Voor deze mensen geldt echter dat wanneer zij veel verantwoordelijkheden thuis hebben, de voordelen zwaarder wegen dan de verstoring van hun grenzen. (Ashford 2000, in Shockley en Allen). Maar uitdaging HNW is grensvervaging, vooral door toegenomen elektronische communicatie: meer onderbrekingen, meer uren maken en meer multitasken; De manier waarop mensen grenzen kunnen hanteren heeft invloed op de werk-prive balans: tijdmanagement en assertiviteit is de oplossing; Het nieuwe werken: oplossing of uitdaging? 17

18 ONDERZOEK SAMEN UIT, SAMEN THUIS (De Bel, 2010) AUTONOMIE Zelfbewustzijn Zelfwaardering Assertiviteit SDFASDF Stresshantering Inititiatief VERBONDENHEID Autonomie Onderdeel uitmaken van een groter geheel, waarin we ons veilig en gezien voelen Samenwerking en overleg Wederzijdse inspanningen Gezamenlijke doelstellingen Het nieuwe werken: oplossing of uitdaging? 18

19 Uitwisseling Wat herken in je eigen praktijk van de negatieve of positieve effecten? Wat kun je ermee doen en wat doe je er al mee? Het nieuwe werken: oplossing of uitdaging? 19

20 Wat zijn aanknopingspunten voor ons? Werknemer: Persoonlijk leiderschap(autonomie, onafhankelijkheid) Persoonlijke effectiviteit trainen (assertiviteit, grenzen hanteren, bewustzijn vergroten, eigen stijl herkennen, stressmanagement) Competentie samenwerken ontwikkelen Werkgever: Advies over implementatie Leiderschapsstijl Het nieuwe werken: oplossing of uitdaging? 20