Doorbraakpijn bij kanker: de rol van de verpleegkundige!
|
|
- Gustaaf de Coninck
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 Doorbraakpijn bij kanker: de rol van de verpleegkundige! Sylvia Verhage MANP Verpleegkundig specialist intensieve zorg: oncologie & palliatieve zorg Jeroen Bosch Ziekenhuis, 's-hertogenbosch Congres V&VN Pijnverpleegkundigen
3 Indeling presentatie Doorbraakpijn bij kanker - definitie - kenmerken - assessment - rol van verpleegkundige, verpleegkundig specialist - behandeling
4 Diverse richtlijnen
5 Van den Beuken-van Everdingen, 2007, CBO VIKC Diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker, 2008 & IKNL landelijke richtlijn Pijn, 2010 Pijn bij kanker, incidentie Matige tot ernstige pijn Tijdens behandeling 59% Na curatieve behandeling 33% Gevorderde ziekte 64% - pancreas, oesofagus: > 80% - long, maag, prostaat, borst, ovarium: 70-80% - colon, hersenen, nieren, blaas: 60-70% - hematologische maligniteiten: 50-60%
6 Definitie doorbraakpijn Een voorbijgaande exacerbatie van pijn die spontaan optreedt, of optreedt in relatie met een specifieke voorspelbare of onvoorspelbare uitlokkende factor, ondanks relatief stabiele en voldoende gereguleerde achtergrondpijn Davies et al.2009
7 Soorten doorbraakpijn Spontane doorbraakpijn: geen relatie met bepaalde houdingen, bewegingen of activiteiten (42-44%) Incidente pijn: bepaalde houdingen, bewegingen of activiteiten (39-44%) - willekeurig: bijv. bij lopen - onwillekeurig: bijv. bij hoesten - procedureel: bijv. bij de verzorging Mengvormen (15-17%)
8 Kenmerken doorbraakpijn Plotseling begin Hoge piekintensiteit, welke snel (5-15 min) wordt bereikt Gemiddeld aantal episoden: 3 x per dag Komt voor bij ca. 59% van patiënten met kanker en pijn Intensiteit: 4% mild, 37% matig, 62% ernstig
9 Duur van doorbraakpijn episodes 31% < 15 min. 33% min. 23% min.
10 Gevolgen doorbraakpijn Zeppetella, 2011
11 Hoe wordt doorbraakpijn herkend? Doorbraakpijn versus niet goed gereguleerde achtergrondpijn (algoritme Davies) Algoritme bewerkt door Davies et al.
12
13 Pijnmeting oncologie Vraag door naar pijn bij bewegen, ophoesten en doorademen? Behandel volgens protocol: postoperatieve pijn, pijn bij kanker en pijn op de spoedeisende hulp
14 Pijnanamnese Hulpmiddel verheldering pijnprobleem Vraag 4: Welk verloopt heeft uw pijn? Antwoord 2 & 3 nodigt uit tot doorvragen voor doorbraakpijn
15 Vragen doorbraakpijn 1. Heeft u ondanks de pijn soms kortdurende pijnpieken die door de pijnmedicatie heen breken? 2. Hoe vaak treedt doorbraakpijn op (1-4 x dd)? 3. Komt de pijn plotseling opzetten of geleidelijk? 4. Hoe lang duurt het totdat de pijn het hevigst is? 5. Hoe land duurt de aanval van doorbraakpijn (enkele min., half uur?)
16 Vragen doorbraakpijn 6. NRS? 7. Zijn er activiteiten die de pijn uitlokken of treedt de pijn spontaan op (bewegen, hoesten, trap lopen)? 8. Waar treedt de doorbraakpijn op (lichaamsdiagram)? 9. Hoe omschrijft u de pijn? 10. Waardoor neemt de pijn af?
17 De ideale behandeling Is effectief Werkt snel en heeft een korte werkingsduur Heeft minimale bijwerkingen Is gebruiksvriendelijk
18 Achtergrond Doorbraakpijn van oudsher behandeld met immediate release morfine, oxycodon of hydromorfon Toenemend aantal preparaten met snelwerkend fentanyl op de markt Farmacokinetisch profiel van snelwerkend fentanyl lijkt beter te passen op het profiel van doorbraakpijn dan dat van immediate release morfine en oxycodon
19 Verhogen achtergronddosering Bij < 4 doorbraakpijn episodes per dag: grote kans op chronische overmedicatie verhoogde kans op medicatiegerelateerde bijwerkingen zoals sedatie, misselijkheid en obstipatie
20 Orale opioïden met directe afgifte Komt niet overeen met profiel typische doorbraakpijn episode Start van werking na min (betekenisvol na min) Werkingsduur is tenminste 4 uur
21 Snelwerkende fentanylpreparaten Rapid Onset Opioïds (ROO s) Beschikbaar in Nederland: - Abstral & Recivit (sublinguaal) - Actiq (buccaal) - Effentora tablet & Breakyl oplosbare film (oromucosaal) - Instanyl (intranasaal) In de pijplijn: - Fentanylspray (sublinguaal) - PecFent (intranasaal)
22
23 Dosis Geen relatie tussen effectieve dosis voor snel werkend fentanyl en dosis van onderhoudsbehandeling Advies voor alle middelen om te starten met de laagste dosering en te titreren aan de hand van het effect
24 Bijwerkingen en kosten Bijwerkingen: m.n. misselijkheid, braken, duizeligheid, obstipatie: vergelijkbaar met andere opioïden Zelden specifieke problemen gerelateerd aan toedieningsvorm Kosten: per gift (afhankelijk van middel en dosering) - 0,29 (IR morfine) en 0,10 (IR oxycodon)
25 Keuze doorbraakmedicatie
26 Conclusies Discussie rol IR opioïden behandeling doorbraakpijn Geen voorkeur uit te spreken voor één preparaat Kosten zijn een (groot) probleem
27 Aanbevelingen Standaard medicatie voor doorbraakpijn voorschrijven Keuze: IR morfine of IR oxycodon /snelwerkend fentanylpreparaat Indien behoefte aan snel effect: snelwerkend fentanylpreparaat Bij de keuze rekening houden met: gebruiksgemak en voorkeur patiënt
28 Rol verpleegkundige, verpleegkundig specialist Pijn is verpleegkundige diagnose Interventies: meten m.b.v. een meetinstrument, registreren & monitoren Educatie patiënt en naasten Implementatie in klinische en poliklinische setting
29
Pijn bij kanker en de rol van de verpleegkundige /verpleegkundig specialist
Pijn bij kanker en de rol van de verpleegkundige /verpleegkundig specialist Sylvia Verhage MANP Verpleegkundig specialist intensieve zorg: oncologie & palliatieve zorg Jeroen Bosch Ziekenhuis, 's-hertogenbosch
Nadere informatieFarmacologische behandeling van doorbraakpijn bij kanker. Isala
Farmacologische behandeling van doorbraakpijn bij kanker Isala Dr. M.J.M.M. Giezeman, Anesthesioloog, Isala klinieken Zwolle 19 november 2014 Agenda Epidemiologie van doorbraakpijn Behandeling van doorbraakpijn
Nadere informatieBehandeling van doorbraakpijn. Doorbraakpijn. Kenmerken doorbraakpijn 19-10-2011
Behandeling van doorbraakpijn Alexander de Graeff, internist-oncoloog, Universitair Medisch Centrum Utrecht Academisch Hospice Demeter, De Bilt Doorbraakpijn Plotseling optredende (vaak hevige) pijn die
Nadere informatieWorkshop 2 Pijn & Pijnbestrijding en de rol van de verpleegkundige Antoine Engelen, Paul Cornelissen & Sylvia Verhage
Workshop 2 Pijn & Pijnbestrijding en de rol van de verpleegkundige Antoine Engelen, Paul Cornelissen & Sylvia Verhage Kasteel Maurick 2-10-2012 Pijn bij kanker Pijn bij kanker + algemeen voorkomend symptoom
Nadere informatieDoorbraakpijn bij patiënten met kanker
Doorbraakpijn bij patiënten met kanker Sylvia Verhage, verpleegkundig specialist oncologie Jorgo Lambrou, anesthesioloog Jeroen Bosch Ziekenhuis, Den Bosch Alexander de Graeff, internist-oncoloog/hospice-arts,
Nadere informatieRichtlijnen pijn. Modulaire herziening Richtlijn Diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker (Ned. Ver. Anesthesiologie) Gradering
Modulaire herziening Richtlijn Diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker (Ned. Ver. Anesthesiologie) Alexander de Graeff Internist-oncoloog, UMC Utrecht Hospice-arts. Academisch Hospice
Nadere informatieManagement van botpijn
Management van botpijn Sylvia Verhage MANP Verpleegkundig specialist intensieve zorg: oncologie & consulent Palliatief Advies Team Jeroen Bosch Ziekenhuis, 's-hertogenbosch BONE cursus 2-3-2015 Indeling
Nadere informatieDoorbraakpijnbij kanker. Symposium Palliatieve Zorg Samen Sterk 11 oktober 2012 G. Filippini, anesthesioloog
Doorbraakpijnbij kanker Symposium Palliatieve Zorg Samen Sterk 11 oktober 2012 G. Filippini, anesthesioloog Symptomen bij kanker Pijn Vermoeidheid Obstipatie Dyspneu Misselijkheid Braken Delirium Depressie
Nadere informatiePalliatieve Pijnbestrijding regio s-hertogenbosch /Bommelerwaard. Ambitie Jeroen Bosch Ziekenhuis. Patiëntveiligheid
Palliatieve Pijnbestrijding regio s-hertogenbosch /Bommelerwaard Sylvia Verhage Verpleegkundig specialist oncologie / projectleider Pijn & Palliatieve zorg / consulent Consultatieteam Noord-West Brabant
Nadere informatieBehandeling van doorbraakpijn. Vera Middel 7 november 2012
Behandeling van doorbraakpijn Vera Middel 7 november 2012 Doorbraakpijn Plotselinge optredende (vaak hevige) pijn tegen de achtergrond van chronische pijn: Spontane doorbraakpijn: pijn die geen relatie
Nadere informatieModulaire herziening Richtlijn Diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker (Ned. Ver. Anesthesiologie) Alexander de Graeff
Modulaire herziening Richtlijn Diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker (Ned. Ver. Anesthesiologie) Alexander de Graeff Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieDoorbraakpijn bij kanker
Doorbraakpijn bij kanker Ziekenhuis Gelderse Vallei Deze folder is bedoeld voor patiënten die pijn hebben ten gevolge van kanker. Ook voor familieleden of naasten kan het zinvol zijn de folder te lezen.
Nadere informatiePijn en pijnbestrijding in de palliatieve fase
Pijn en pijnbestrijding in de palliatieve fase JOS KITZEN, ONCOLOOG COBIE VAN BEUZEKOM,VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST Inhoud van de presentatie Even voorstellen Definitie palliatieve zorg Definitie pijn Hoe
Nadere informatieDoorbraakpijn Bij kanker
Doorbraakpijn Bij kanker Centrum voor pijngeneeskunde Locatie Eindhoven Deze folder is bestemd voor patiënten, die pijn hebben t.g.v. kanker. Ook voor familieleden kan het zinvol zijn de folder te lezen.
Nadere informatieWat kan de apotheek betekenen voor een palliatieve patiënt? Saskia Visser, Apotheker Transvaal apotheek Den Haag KNMP Voorjaarsjaarsdag 2016
Wat kan de apotheek betekenen voor een palliatieve patiënt? Saskia Visser, Apotheker Transvaal apotheek Den Haag KNMP Voorjaarsjaarsdag 2016 Inhoud Fases in palliatieve zorg Netwerk palliatieve zorg Haaglanden-
Nadere informatieFarmacologische behandeling van doorbraakpijn
Farmacologische behandeling van doorbraakpijn M.M.P.M. Jansen, ziekenhuisapotheker klinisch farmacoloog Ede, 19 november 2014 Inhoud Farmacologische behandeling van doorbraakpijn Focus op snelwerkende
Nadere informatieDoorbraakpijn in de palliatieve fase
Doorbraakpijn in de palliatieve fase Casusreferaat voor verpleegkundigen en verzorgenden 2 oktober 2012, Heerde Paul Vogelaar Netwerkcoördinator Verpleegkundig expert palliatieve zorg en pijn Palliatieve
Nadere informatieOncologie. Morfine: fabels en feiten
Oncologie Morfine: fabels en feiten 1 Wat is morfine? In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine wordt voorgeschreven om pijn te verlichten. Soms wordt morfine gebruikt bij benauwdheid. Morfine
Nadere informatieDoorbraakpijn bij kanker, de behandeling ervan en Instanyl Een introductie
Doorbraakpijn bij kanker, de behandeling ervan en Instanyl Een introductie Pijn bij kanker Pijn bij kanker Pijn bij kanker Is een algemeen voorkomend symptoom Het is één van de meest gevreesde symptomen
Nadere informatieProgramma. Doorbraakpijn Vera Middel, apotheker. Casuïstiek Onno van der Velde, huisarts
Programma Prevalentie pijn in de palliatieve fase Stappenplan medicamenteuze behandeling Samenwerkingsafspraak meten en registreren van pijn Marlie Spijkers, kaderarts palliatieve zorg specialist ouderengeneeskunde
Nadere informatiePijn en dementie. Inhoud. Introductie! Pijn. Pijn
Inge van Mansom palliatief arts/specialist ouderengeneeskunde Sint Elisabeth Gasthuishof, LUMC en IKNL regio Leiden Maartje Klapwijk specialist ouderengeneeskunde en onderzoeker LUMC Introductie! 22 september
Nadere informatieInleiding in Pijn Pijnladder
Inleiding in Pijn Pijnladder Patricia Schutte Palliatief en oncologieverpleegkundige 13 november 2018 Definitie pijn Pijn is een onaangename sensorische en emotionele gewaarwording die verband houdt met
Nadere informatie4e Post EAUN Meeting
4e Post EAUN Meeting Pijn bij en na uro-oncologische ingrepen & voortgezette behandeling Dick Visser Verpleegkundig Specialist Pijnbehandeling Antoni van Leeuwenhoek, Amsterdam. Pijnbehandeling Acute pijnbehandeling
Nadere informatieBehandeling van pijn bij kanker. Dr. S. De Wulf Anesthesioloog/pijnbestrijder 21/02/2017
Behandeling van pijn bij kanker Dr. S. De Wulf Anesthesioloog/pijnbestrijder 21/02/2017 Oorzaken en karakteristieken van kanker pijn Somatische ( nociceptieve ) pijn Opioiden, NSAID, blokkades Viscerale
Nadere informatieFabels en feiten over morfine
Fabels en feiten over morfine Beter voor elkaar Fabels en feiten over morfine Inleiding In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine behoort tot een groep geneesmiddelen, die morfineachtige
Nadere informatieHet gebruik van morfine en veel voorkomende vragen
Het gebruik van morfine en veel voorkomende vragen Albert Schweitzer ziekenhuis januari 2015 pavo 0437 Inleiding Uw arts heeft u morfineachtige pijnstillers (zie tabel) voorgeschreven tegen de pijn. Deze
Nadere informatieMorfine begin van het einde? de fabels en feiten
Morfine begin van het einde? de fabels en feiten Minisymposium palliatieve zorg Bernhoven Marcella vd Steeg Gerard Koen Jacques Bosmans Opzet Casuïstiek Quiz vragen Theorie Roept u maar! 2 Pijn bij kanker
Nadere informatiePijn en pijnbehandeling
Pijn en pijnbehandeling Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Het pijnteam... 1 3 Pijn beschrijven... 1 4 Wisseling in pijn... 2 5 Pijnregistratie... 2 6 Pijnbestrijding... 2 7 Pijnstillers... 3 8 Algemene
Nadere informatieMorfine. Informatie voor patiënten die in overleg met hun arts morfine gebruiken
Morfine Informatie voor patiënten die in overleg met hun arts morfine gebruiken Inhoudsopgave Morfine en andere sterke pijnstillers... 3 De functie van pijn... 3 De behandeling van pijn... 3 De juiste
Nadere informatieMorfine. Fabels en feiten
Morfine Fabels en feiten In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine behoort tot een groep geneesmiddelen, die morfineachtige pijnstillers of opioïden worden genoemd. Inleiding Waar in deze
Nadere informatieMorfine Feiten en fabels. Apotheek
00 Morfine Feiten en fabels Apotheek In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine behoort tot een groep geneesmiddelen, die morfineachtige pijnstillers of opioïden worden genoemd. Inleiding
Nadere informatieFabels en Feiten over morfine en andere opioïden
Fabels en Feiten over morfine en andere opioïden (Herziene druk 2017) de heer E. Delhaas en mevrouw W.H. Oldenmenger Inleiding FABEL 1: Alle opioïden zijn hetzelfde Uw arts heeft u een opioïd voorgeschreven
Nadere informatieDit pijnprotocol is gebaseerd op de richtlijn Diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker 1
Dit pijnprotocol is gebaseerd op de richtlijn Diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker 1 Algemeen Afnemen pijnscore: De ernst van de pijn (pijnintensiteit) is een aspect van de pijn
Nadere informatieMedicamenteuze behandeling van pijn bij (oncologische) patiënten
PIJNPROTOCOL VOOR VOLWASSENEN Medicamenteuze behandeling van pijn bij (oncologische) patiënten Inleiding Het afnemen van een pijnanamnese en het bijhouden van pijnscores zijn voorwaarden voor een goede
Nadere informatieBehandeling van pijn bij kanker
Behandeling van pijn bij kanker Pijn bij kanker kan ontstaan door de ziekte zelf, maar ook door de behandeling ervan. Niet alle patiënten met kanker hebben pijn. In de beginfase van de ziekte heeft 30%
Nadere informatieFabels en feiten over morfine en andere opioïden
afdeling informatiebrochure Fabels en feiten over morfine en andere opioïden Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat zijn opioïden? 4 3. Functie van pijn 4 4. Behandeling van pijn 4 5. Behandeling van benauwdheid
Nadere informatieOpioïden bij benigne pijn
Opioïden bij benigne pijn Anesthesie Locatie Hoorn/Enkhuizen Inleiding Uw behandelend arts zal uw pijn gaan bestrijden met opioïden. Dit zijn sterk werkende morfine-achtige pijnstillers. Deze informatie
Nadere informatieObstipatie door gebruik pijnmedicatie
Obstipatie door gebruik pijnmedicatie Maatschap Anesthesiologie IJsselland Ziekenhuis www.anesthesiologie-ysl.nl U heeft zwak of sterk werkende morfine of morfineachtige pijnstillers voorgeschreven gekregen.
Nadere informatieTe verrichten door Arts: Medicatie voorschrijven Verpleegkundige: Pijnobservaties uitvoeren, pijnscores uitvoeren en medicatie toedienen
Te verrichten door Arts: Medicatie voorschrijven Verpleegkundige: Pijnobservaties uitvoeren, pijnscores uitvoeren en medicatie toedienen Doel Adequate pijnbestrijding Stappenplan bij pijnbestrijding (zie
Nadere informatieBehandeling van pijn bij kanker
Behandeling van pijn bij kanker Centrum voor pijngeneeskunde Locatie Eindhoven Pijn bij kanker kan ontstaan door ziekte zelf, maar ook door de behandeling ervan. Niet alle patiënten met kanker hebben pijn.
Nadere informatieFENTA N Y LC I T RAAT Tablet voor sublinguaal gebruik. Risico minimalisatie materiaal betreffende Abstral (fentanylcitraat) voor voorschrijvers
FENTA N Y LC I T RAAT Tablet voor sublinguaal gebruik Risico minimalisatie materiaal betreffende Abstral (fentanylcitraat) voor voorschrijvers INLEIDING De risico minimalisatie materialen voor Abstral,
Nadere informatieVerdovende middelen gebruikt voor pijnbestrijding Versie 4.3
Verdovende middelen gebruikt voor pijnbestrijding Versie 4.3 Strategie om de verpakkingsgrootten of de verpakkingsvorm beschikbaar in voor het publiek opengestelde apotheken te beperken 1. Inleiding Het
Nadere informatiePitfalls in Oncologische Pijnbehandeling
Pitfalls in Oncologische Pijnbehandeling R.L van Leersum Anesthesioloog / Pijnbehandelaar Bronovo Ziekenhuis Indeling Inleiding Doorbraakpijn Bijwerkingen Opioïden Hyperalgesie Multimodale Aanpak Farmacotherapie
Nadere informatiePatiënten informatiegids voor behandeling met Effentora
Patiënten informatiegids voor behandeling met Effentora Informatie in het kader van het Effentora Risk Management Plan Teva Nederland BV Swensweg 5 Postbus 552 2003 RN Haarlem 0800 02 28 400 Effentora
Nadere informatieMultidimensioneel protocol oncologische pijn Erasmus MC
Geldig tot december 2022 Auteurs:Neurologie: Renee de Bruijn, Joost Jongen Interne oncologie: Wendy Oldenmenger, Astrid van Oosten, Tilly Baan Anesthesiologie: Nicole Meijer Multidimensioneel protocol
Nadere informatiePijn en demen=e. Signaleren en behandelen van pijn. Introduc8e. Inhoud. Pijn. Pijnmodel. Van Wijckerslooth, Oegstgeest. Elisabeth Gasthuishof, Leiden
Introduc8e Signaleren en behandelen van pijn 4 april Ede StudieArena Van Wijckerslooth, Oegstgeest Inge van Mansom palliatief arts/specialist ouderengeneeskunde Sint Elisabeth Gasthuishof, LUMC en IKNL
Nadere informatie(DOORBRAAK)PIJN EN MEDICATIE
(DOORBRAAK)PIJN EN MEDICATIE Manon Boddaert, arts palliatieve geneeskunde Bardo Hospice en Spaarne Ziekenhuis Oktober 2012 Pijn, palliatie en techniek Haarlem INHOUD WORKSHOP Pijn in het algemeen Nociceptieve
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL PALLIATIEVE ZORG BIJ ONCOLOGISCHE PATIËNTEN
TRANSMURAAL PROTOCOL PALLIATIEVE ZORG BIJ ONCOLOGISCHE PATIËNTEN Doel Het doel is te zorgen dat kankerpatiënten in de - overgang naar de - pallatieve fase niet tussen wal en schip vallen. Hiertoe worden
Nadere informatiePutting evidence into practice: Pijn bij kanker. Wendy H. Oldenmenger
Putting evidence into practice: Pijn bij kanker Wendy H. Oldenmenger Cancer pain at the outpatient clinic Incidence of cancer: 2012: 14.000.000 2032: 22.000.000 (expected) Prevalence of cancer-related
Nadere informatiePIJN in de palliatieve fase
PIJN in de palliatieve fase Themabijeenkomst Netwerk Palliatieve Zorg Eemland 9 april 2013 Palliatie Team Midden Nederland Anne Mieke Karsch, anesthesioloog-pijnspecialist UMC Utrecht Laetitia Schillemans,
Nadere informatieRichtlijnen 2014 Doorbraakpijn bij kanker
Beroepsvereniging van zorgprofessionals Pijnverpleegkundigen Richtlijnen 2014 Doorbraakpijn bij kanker Speciale uitgave n.a.v. 6e Nationaal Pijn Congres 8 april 2014 Nederlandse vertaling van de Breakthrough
Nadere informatieMarijse Koelewijn huisarts
PIJN Marijse Koelewijn huisarts Je hoeft tegenwoordig toch geen pijn meer te lijden Moeilijk behandelbare pijn Om welke pijnen gaat het? Welke therapeutische mogelijkheden zijn er? Opzet workshop: Korte
Nadere informatieMETHADON ALS PIJNSTILLER IN DE PALLIATIEVE ZORG
METHADON ALS PIJNSTILLER IN DE PALLIATIEVE ZORG RUBEN VAN COEVORDEN HUISARTS HOSPICE ARTS JHI CONSULENT PALLIATIEVE ZORG WAT KOMT AAN BOD? Indicaties Beschikbare preparaten Farmacokinetiek Farmacodynamiek
Nadere informatieBehandeling van pijn bij patiënten met kanker
Behandeling van pijn bij patiënten met kanker anesthesioloog Dr. T. C. Besse, Prevalentie van pijn bij patienten met kanker Na curatieve behandeling 33% Tijdens behandeling 59% Bij vergevorderde ziekte
Nadere informatieStand van zaken Transmuraal Palliatief Advies Team
Stand van zaken Transmuraal Palliatief Advies Team Ilona van der Loos, gespecialiseerd verpleegkundige thuiszorg, consulent PAT Vivent & Sylvia Verhage MANP verpleegkundig specialist intensieve zorg, consulent
Nadere informatieCarla van Soest. Verpleegkundig Specialist Chronisch Pijn
Carla van Soest Verpleegkundig Specialist Chronisch Pijn Definitie Pijn Pijn is wat de patiënt zegt dat het is en treedt op wanneer de patiënt zegt dat het optreedt. (McCaffery 1989) Pijn en behandeling
Nadere informatieZO GEBRUIKT U UW INSTANYL INTRANASALE FENTANYL SPRAY
Voor het snel onderkennen van bijwerkingen blijven spontane meldingen van groot belang. In Nederland kunt u vermoede bijwerkingen melden bij het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb. U kunt daarvoor gebruik
Nadere informatieHet behandelen van symptomen in de palliatieve fase DOORBRAAK PIJN
Het behandelen van symptomen in de palliatieve fase DOORBRAAK PIJN Mw. A. O 68 jaar, gemetastaseerd mammaca., 4 e en 5 e rib re O NRS 3 8 O R/ PCM 3 x 1000 mg diclofenac 3 x 50 mg oxycodon SR 2 x 20 mg
Nadere informatieEnkele vragen als opwarmer: II. Enkele vragen als opwarmer: I. Enkele vragen als opwarmer: IV. Enkele vragen als opwarmer: III
De richtlijn pijn bij patiënten met kanker. K.Vissers, K. Besse. R. van Dongen Academisch centrum voor pijn- en palliatieve geneeskunde. UMC St Radboud, Nijmegen Enkele vragen als opwarmer: I Acute pijn
Nadere informatieLaatste hulp bij vermoeidheid, benauwdheid, verstopping, misselijkheid/braken en pijn.
Laatste hulp bij vermoeidheid, benauwdheid, verstopping, misselijkheid/braken en pijn. Congres De laatste zorg Carel Veldhoven 22 april 2016, De Reehorst, Ede Waar ga ik het over hebben? Een paar uitgangspunten
Nadere informatiePijn bij kanker hoe werkt het en hoe behandel je optimaal. Manon Immerzeel
Pijn bij kanker hoe werkt het en hoe behandel je optimaal Manon Immerzeel 1 Wat is pijn? "een onplezierige, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselbeschadiging
Nadere informatieIn deze brochure vindt u informatie over een aantal onderwerpen zoals:
Pijncentrum Actiq Uw arts heeft u het geneesmiddel Actiq (oral transmucosal fentanyl citrate) voorgeschreven. Naast de uitleg die u heeft gekregen is deze brochure samengesteld om u nog eens schriftelijk
Nadere informatieHet einde is in zicht
Het einde is in zicht Continuïteit in de palliatieve zorg Palliatieve consultatie Pijn, doorbraakpijn: nieuwe mogelijkheden Els Roelofs Kees in t Veld Het einde is in zicht Continuïteit in de palliatieve
Nadere informatieINTERNE GENEESKUNDE. Fabels en Feiten over morfine en andere opioïden
INTERNE GENEESKUNDE Fabels en Feiten over morfine en andere opioïden Fabels en Feiten over morfine en andere opioïden Uw arts heeft u een opioïd voorgeschreven om uw pijn of benauwdheid onder controle
Nadere informatieBehandeling van doorbraakpijn bij kanker
Klinische les Behandeling van doorbraakpijn bij kanker Fabienne J.H. Magdelijns, Marieke H.J. van den Beuken-van Everdingen, Annemie M. Courtens en Daisy J.A. Janssen Dames en Heren, Pijn komt vaak voor
Nadere informatieEen woordje uitleg over morfine WELKOM BIJ HET H. HARTZIEKENHUIS MOL
Een woordje uitleg over morfine WELKOM BIJ HET H. HARTZIEKENHUIS MOL Kwaliteit en Veiligheid Wij doen mee! Onze kwaliteit aantoonbaar maken Ons ziekenhuis heeft zich geëngageerd om het accreditatielabel
Nadere informatieRICHTLIJN BETREFFENDE INSTANYL VOOR APOTHEKERS
CONTROLELIJST VOOR HET AFLEVEREN VAN INSTANYL NEUSSPRAY VOOR EENMALIG GEBRUIK Vereiste stappen voordat Instanyl Neusspray voor eenmalig gebruik wordt AFGELEVERD Instanyl wordt voorgeschreven conform de
Nadere informatiePijn na een operatie
Pijn na een operatie 1. Inleiding Binnenkort wordt U geopereerd in het TweeSteden ziekenhuis op locatie Tilburg. Pijn na een operatie is vrijwel onvermijdelijk. Pijn is een signaal van (mogelijke) weefselbeschadiging,
Nadere informatieStappenplan: Pijn in de eerste lijn
Stappenplan: Pijn in de eerste lijn Doel Optimale behandeling van pijn in de eerste lijn Stap 1: Screenen op pijn Bepalen of patiënt numerieke beoordelingsschaal begrijpt: Geef een voorbeeld: - Kunt u
Nadere informatiePijnbehandeling na de hartoperatie op de verpleegafdeling
Pijnbehandeling na de hartoperatie op de verpleegafdeling In deze folder willen wij u informeren over het belang van een goede pijnbehandeling na uw operatie en hoe de pijn na de operatie onder controle
Nadere informatieGebruik van morfine en andere opioïden
Gebruik van morfine en andere opioïden En veelvoorkomende vragen Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Uw arts heeft u morfineachtige pijnstillers voorgeschreven
Nadere informatieProtocol Medicamenteuze pijnbestrijding bij oncologische patiënten Reikwijdte MST-breed Datum:
Versie: Medisch Spectrum Twente 1.0 Soort Document Titel Status: Vastgesteld Protocol Medicamenteuze pijnbestrijding bij oncologische patiënten Reikwijdte MST-breed Datum: 06-02-2012 Pagina 1 van 5 Code:
Nadere informatieT IS GEBEURD. Een minikwis over pijn
T IS GEBEURD Een minikwis over pijn POLL OPEN Morfine 1. Morfine werkt niet op nociceptieve pijn 1.43% 2. Morfine werkt niet op neuropathische pijn 11.43% 3. Morfine werkt beter op nociceptieve dan op
Nadere informatiePijnmedicatie. dr. Bart G.J. Dekkers, AIOS ziekenhuisfarmacie
Pijnmedicatie dr. Bart G.J. Dekkers, AIOS ziekenhuisfarmacie (b.g.j.dekkers@umcg.nl) Soorten pijn Nociceptieve pijn (wondpijn) Pijn waarschuwt dat er iets mis is in het lichaam (bijv. verzwikte enkel)
Nadere informatiePIJN BIJ KANKER SUPPLEMENT INFORMATIEWIJZER ONCOLOGIE
SUPPLEMENT INFORMATIEWIJZER ONCOLOGIE PIJN BIJ KANKER Pijn is een onaangenaam gevoel en kan grote invloed hebben op uw dagelijks leven. Pijn kan verschillende oorzaken hebben. Bij patiënten met kanker
Nadere informatieFabels en Feiten over morfine en andere opioïden
Fabels en Feiten over morfine en andere opioïden (herziene druk) de heer E. Delhaas en mevrouw W.H. Oldenmenger Inleiding Uw arts heeft u een opioïd voorgeschreven om uw pijn onder controle te krijgen.
Nadere informatiePijn bij kanker, behandeling met medicijnen
Pijn bij kanker, behandeling met medicijnen Inleiding Deze informatiefolder is bedoeld voor patiënten die pijn hebben als gevolg van kanker. Ook voor familieleden kan het zinvol zijn om deze folder te
Nadere informatieBehandeling van doorbraakpijn bij patiënten met kanker
2 Behandeling van doorbraakpijn bij patiënten met kanker Treatment of cancer-related breakthrough pain dr. A. de Graeff 1 Samenvatting Doorbraakpijn kan worden gedefinieerd als een voorbijgaande toename
Nadere informatieChronische pijn en pijn bij kanker. Hedi Walravens Verpleegkundig specialist polikliniek Pijnbehandeling UMC Utrecht
Chronische pijn en pijn bij kanker Hedi Walravens Verpleegkundig specialist polikliniek Pijnbehandeling UMC Utrecht Chronische pijn, waarheid of mythe? Chronische pijn geneest door rust Echte pijn heeft
Nadere informatiePijn bij kanker telt extra zwaar
palliatie CCO Dingemans 24 mei 2013 4 palliatie CCO Dingemans 24 mei 2013 7 Palliatieve zorg: pijn Anne-Marie Dingemans Pijnmeting: Visual Analogue Scale (VAS) 100 80 Zech et al. 1995, n=2118 Caraceni
Nadere informatiePijn bij kanker. Elle van Dijk van Oort Pijnconsulent. Peter Baaijens Anesthesioloog - Pijnspecialist. maandag 7 november 2016
Pijn bij kanker Elle van Dijk van Oort Pijnconsulent Gerard Koen Physician Assistant Peter Baaijens Anesthesioloog - Pijnspecialist maandag 7 november 2016 De feiten 25 % nieuwe diagnose kanker 33% van
Nadere informatieOptimaliseren chemotherapie probleem signalering en interventies
Natascha Schrama 18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht Optimaliseren chemotherapie probleem signalering en interventies Natascha Schrama Verpleegkundig specialist oncologie ziekenhuis Bernhoven Oss/Veghel Inhoud
Nadere informatieInfobrochure. Pijn bij volwassenen
Infobrochure Pijn bij volwassenen INHOUD Inleiding. 4 1. Wat is pijn. 4 2. Complicaties door pijn. 5 3. Pijn meten. 5 4. Pijn behandelen. 6 4.1 Pijn behandelen met geneesmiddelen. 6 4.2 Locoregionale
Nadere informatiePIJN BIJ KANKER SUPPLEMENT INFORMATIEWIJZER ONCOLOGIE. Inhoudsopgave 1. Inleiding
SUPPLEMENT INFORMATIEWIJZER ONCOLOGIE PIJN BIJ KANKER Inhoudsopgave. Inleiding. Pijn bij kanker. Gevolgen van pijn. Slaap en vermoeidheid. Bewegen. Stemming. Behandeling van pijn. Pijnstillers. Doorbraakpijn.
Nadere informatiePijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane
Pijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane Drs. A.M. Karsch, anesthesioloog pijnspecialist UMC Utrecht Drs. G. Hesselmann, oncologieverpleegkundige, epidemioloog UMCU Wat is pijn? lichamelijk
Nadere informatiePijn bij kanker: behandelingsmogelijkheden
Pijn bij kanker: behandelingsmogelijkheden 20 september 2018 Bianca Kramp, verpleegkundig specialist Pijncentrum en Palliatieve zorg (Potentiële) Belangenverstrengeling : Geen Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieCITRATE DE FENTANYL COMPRIMÉ SUBLINGUAL
CITRATE DE FENTANYL Doel van dit materiaal (RMA of Risk Minimisation Activities): Deze informatie maakt deel uit van het Belgische risicobeheerplan, dat informatiemateriaal beschikbaar stelt aan gezondheidszorgbeoefenaars
Nadere informatieDyspneu. Nieuwe richtlijn, december
1 Dyspneu Nieuwe richtlijn, december 2015 http://www.pallialine.nl/dyspneu-in-de-palliatieve-fase Drs. A.M. Karsch Anesthesioloog pijnspecialist UMC Utrecht Consulent PTMN 1 maart 2016 Richtlijn in 10
Nadere informatieHOE GEBRUIKT U UW INSTANYL
UW CONTACTEN Noteer hieronder met wie u contact kunt opnemen als u vragen heeft over de behandeling met Instanyl, bijvoorbeeld het telefoonnummer van uw arts EN VOOR 0 100 200 HOE GEBRUIKT U UW INSTANYL
Nadere informatieProtocol Pijn meten, registreren en monitoren in het Jeroen Bosch Ziekenhuis
Protocol Pijn meten, registreren en monitoren in het Jeroen Bosch Ziekenhuis Oktoberber 2010 Jeroen Bosch Ziekenhuis, s-hertogenbosch Titel : Pijn meten, registreren en monitoren in het Jeroen Bosch Ziekenhuis
Nadere informatiePalliatieve zorg bij COPD
Palliatieve zorg bij COPD Joke Hes Longverpleegkundige Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes Inhoud presentatie Welkom Wat is COPD Wanneer is er sprake van palliatieve zorg bij COPD Ziektelast
Nadere informatiePijnbestrijding rondom de operatie
Pijnbestrijding rondom de operatie Afdeling anesthesiologie en pijnbestrijding Geachte heer/mevrouw, In ons ziekenhuis bestaat een actief beleid om uw pijn zo veel mogelijk te bestrijden. Pijn wordt beschouwd
Nadere informatieRICHTLIJN BETREFFENDE INSTANYL VOOR ARTSEN
WAARSCHUWINGEN Onbedoelde blootstelling aan Instanyl is een medische noodsituatie en een potentieel levensbedreigend incident Als een kind per ongeluk wordt blootgesteld aan het product, is dit een medische
Nadere informatieIk ben zo benauwd. Titia Klemmeier/Josien Bleeker
Ik ben zo benauwd Titia Klemmeier/Josien Bleeker dyspneu ademnood kortademigheid benauwdheid Bemoeilijkte ademhaling Programma Inventarisatie leerdoelen Kennis over de praktijk? Alarmsymptomen Achtergrond
Nadere informatiePijnstilling. Na uw bezoek aan de spoedeisende hulp
Pijnstilling Na uw bezoek aan de spoedeisende hulp Uw pijnmedicatie adviesschema: o Paracetamol o. x per dag o Diclofenac o Ibuprofen o Naproxen o Tramadol o. x per dag o OxyContin o OxyNorm o Omeprazol
Nadere informatieRefereren voor en door Verpleegkundig specialisten: hot or not?
Refereren voor en door Verpleegkundig specialisten: hot or not? W.A. den Hollander-Blanken, verpleegkundig specialist Borstcentrum Jeroen Bosch Ziekenhuis s-hertogenbosch Lid van de programmacommissie
Nadere informatiePijn en Palliatie. Rensia Bouwmeester. Zorgcoordinator, Hospice Bardo, Hoofddorp Consulente, Palliatief Consultteam. 2 February 2007 Post ONS meeting
Pijn en Palliatie Rensia Bouwmeester Zorgcoordinator, Hospice Bardo, Hoofddorp Consulente, Palliatief Consultteam 2 February 2007 Post ONS meeting USA < > Nederland Specialisatie Palliatieve zorg in de
Nadere informatieCOPD en hartfalen in de palliatieve fase
COPD en hartfalen in de palliatieve fase Manon Boddaert Arts palliatieve geneeskunde Bardo en Spaarne Ziekenhuis Antoon van Dijck Kwaliteit van leven Verloop COPD en hartfalen Markering palliatieve fase
Nadere informatieSTAPPENPLAN PIJN IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN PIJN IN DE EERSTE LIJN Doel Optimale behandeling van pijn in de eerste lijn. STAP 1: Screenen op pijn. Bepalen of patiënt numerieke beoordelingsschaal begrijpt: Geef een voorbeeld: - Kunt u
Nadere informatieOorzaken. Pijn in de Palliatieve Fase. Programma. Stellingen. Vóórkomen van pijn Pijn in de palliatieve fase onderbehandeld?!
Pijn in de Palliatieve Fase Juni 2012 Programma Stellingen Inleiding Casus Soorten Pijn Pijnbehandelingen In kaart brengen van pijn Vragen Evaluatie Stellingen In onze maatschappij en op ons niveau van
Nadere informatie