RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek bij. rkbs Sint Maarten

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek bij rkbs Sint Maarten Plaats : Limmen BRIN-nummer : 08NP Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 24 januari 2012 Rapport vastgesteld te Leeuwarden op 23 mei 2012

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Toezichtarrangement 11 pagina 3 van 11

4

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 24 januari 2012 een onderzoek uitgevoerd op rkbs Sint Maarten te Limmen naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. De inspectie heeft voor rkbs Sint Maarten een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat zowel in de opbrengsten als in de kwaliteit van het onderwijsleerproces risico's zijn. Op 23 januari 2012 heeft de inspectie de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bestuur besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten een onderzoek uit te voeren om eventuele tekortkomingen vast te stellen. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften. Toezichthistorie Op 20 februari 2007 is de school bezocht in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek. Er zijn destijds geen risico's geconstateerd in de opbrengsten. Wel bleek dat enkele indicatoren van de aspecten kwaliteitszorg en zorg verbetering behoefden. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd, te weten: onderwijstijdentabel; zorgmap inclusief toetskalender per groep; opbrengstgegevens voor technisch lezen groepen 3 en 4, rekenen en wiskunde groepen 4 en 6 en begrijpend lezen groep 6 en de score van de Cito eindtoets van ; de scorekaarten (kwaliteitszorgsysteem); onderzoek visie van de school; onderzoek Vreedzame school; zelfevaluatie/collegiale visitatie onderwerp: Meer- en hoogbegaafde kinderen; ouderenquête; vakantierooster; sterkte/zwakte analyse; jaarkalender; pagina 5 van 11

6 jaarverslag. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1-2A, 1-2D, 3A, 4A, 4B, 5A, 6B, 7B, 8A en 8C. Gesprekken met de directie en de intern begeleiders over de kwaliteit van de indicatoren. Een gesprek met leraren. Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiger van het bestuur, na afloop van het schoolbezoek. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, leerstofaanbod, tijd, didactisch handelen, afstemming, zorg en begeleiding en kwaliteitszorg. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2011 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. pagina 6 van 11

7 2 Bevindingen 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2011 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. Kwaliteitsaspect 2 Leerstofaanbod 2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2 * De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 2.4 * De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. 5 pagina 7 van 11

8 Kwaliteitsaspect 3 Tijd 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Kwaliteitsaspect 4 Schoolklimaat 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Kwaliteitsaspect 5 Didactisch handelen 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 6 Afstemming 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 7 Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Kwaliteitsaspect 8 Zorg 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Naleving wet- en regelgeving NT1a De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT2a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO) NT3a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). NT4b Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). ja nee pagina 8 van 11

9 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op rkbs Sint Maarten als voldoende vanwege voldoende eindopbrengsten en tussenopbrengsten. Wel is geconstateerd dat er in het onderwijsleerproces twee normindicatoren (2.2 en 8.3) als onvoldoende zijn beoordeeld. Ook kan de school zich verbeteren op een aantal indicatoren van de aspecten leerstofaanbod, afstemming, begeleiding, zorg en kwaliteitszorg. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Opbrengsten De eindopbrengsten zijn voldoende. Hiervoor heeft de inspectie de resultaten van de jaren 2009, 2010 en 2011 beoordeeld die allen boven de ondergrens liggen. De resultaten gedurende de schoolperiode zijn eveneens van voldoende niveau. In haar oordeel betrekt de inspectie de resultaten van de landelijk genormeerde toetsen voor technisch lezen (groepen 3 en 4), rekenen en wiskunde (groepen 4 en 6) en begrijpend lezen (groep 6). De resultaten van de beide toetsen van groep 4 en van rekenen/wiskunde in groep 6 zijn van voldoende niveau. De resultaten van technisch lezen in groep 3 zijn onvoldoende. De resultaten van de toets voor begrijpend lezen in groep 6 zijn niet te beoordelen, omdat tijdens de afname de toets voor een deel van de leerlingen is voorgelezen wat niet is toegestaan. Voor leerlingen met een eigen leerlijn is een concreet ontwikkelingsperspectief voor het eind van de basisschool vastgelegd in termen van te verwachten leerresultaten of prestatieniveaus. Uit de evaluaties blijkt dat de leerlingen zich in het algemeen naar verwachting ontwikkelen. Ook de sociale competenties van de leerlingen zijn van voldoende niveau. Leerstofaanbod De school gebruikt een modern leerstofaanbod dat dekkend is voor de kerndoelen en voldoende mogelijkheden biedt om het onderwijs aan te passen aan de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Gebleken is echter dat voor een aantal groepen niet alle leerinhouden voor begrijpend lezen worden aangeboden. Hierdoor geldt dat niet alle leerinhouden aan leerlingen tot en met groep 8 worden aangeboden. Daarom is indicator 2.2 als onvoldoende beoordeeld. Ook de doorgaande lijn in het leerstofaanbod is onvoldoende. De reden is dat de school onvoldoende inzichtelijk maakt op welke wijze zij de tussendoelen voor beginnende geletterd- en gecijferdheid aan bod laat komen tijdens de lessen in de groepen 1-2. Dit geldt eveneens voor begrijpend lezen in de groepen van de bovenbouw. Ook hiervoor is de doorgaande leerlijn onvoldoende aangetoond. Schoolklimaat, didactisch handelen en afstemming Tijdens de observaties is geconstateerd dat de leraren overwegend duidelijk uitleggen. Ook zijn de leerlingen in het algemeen actief bij de lessen betrokken, al heeft dat tijdens de groepsobservaties wel een wisselend beeld laten zien. De wijze waarop de leraren en de leerlingen met elkaar omgaan getuigt van een positief en veilig pedagogisch klimaat. pagina 9 van 11

10 Het leerstofaanbod wordt afgestemd op de ontwikkeling van de leerlingen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de meer begaafde leerlingen en de zwakkere leerlingen. Ook stemt het team de onderwijstijd af op de ontwikkeling van de leerlingen wanneer toetsresultaten daartoe aanleiding geven. In de groepen wordt de instructietafel gebruikt en zijn er voor bepaalde vakken groepsplannen opgesteld. De differentiatie vindt op twee punten echter nog onvoldoende planmatig plaats (indicatoren 6.2 en 6.3). Wat ontbreekt is een beschrijving van de afstemming van de instructie en verwerking in de groepsadministratie. Ook is niet in elke groep voor elk basisvak een groepsplanning aanwezig. Voor begrijpend lezen heeft de school in het geheel geen groepsplannen opgesteld. Begeleiding en zorg In de groepen 1 en 2 maakt de school gebruik van een gestructureerd observatiesysteem om de ontwikkeling van de leerlingen, met name op het gebied van taal en rekenen, te kunnen observeren en registreren. Verder maakt het team, voor het volgen van de leerlingen, in alle groepen gebruik van landelijk genormeerde toetsen en deels van methodegebonden toetsen. Wat ontbreekt is de afname van de methodegebonden toetsen voor begrijpend lezen in een aantal bovenbouwgroepen. In het algemeen, maar zeker voor begrijpend lezen, vindt een analyse van de toetsresultaten nog onvoldoende plaats. De school heeft duidelijke criteria opgesteld wanneer leerlingen extra zorg nodig hebben. Hiervoor stelt zij handelingsplanningen op. Wat echter in de handelingsplanning ontbreekt is een heldere probleemanalyse van de toetsresultaten. Ook de doelen zijn veelal niet concreet en geven te weinig sturing aan de handelingsplanning. Verder is de evaluatie van de gegeven zorg onvoldoende concreet en wordt vaak niet aangegeven of een vervolg van de zorg noodzakelijk is. Kwaliteitszorg De school heeft zicht op haar leerlingenpopulatie en zij heeft het leerstofaanbod daarop afgestemd. Dit komt tot uitdrukking in het taalonderwijs waar de school een speerpunt van heeft gemaakt. Ook wordt het onderwijsleerproces in voldoende mate geëvalueerd met behulp van verschillende instrumenten. Voor de borging maakt het team eveneens gebruik van verschillende instrumenten waaronder groepsbezoeken. Ondanks dat dit onderdeel als voldoende is beoordeeld, is het vastleggen hiervan een aandachtspunt. De ouders worden verder voldoende op de hoogte gehouden van zowel de resultaten van de school als van de ontwikkelingen in het onderwijsleerproces. Het evalueren van de resultaten van de leerlingen vindt nog onvoldoende systematisch plaats. Ook ontbreken ambitieuze schoolspecifieke doelen. Het planmatige werken aan verbeteractiviteiten is eveneens onvoldoende. Daarbij ontbreekt het met name aan concrete doelen; de verbeteractiviteiten zijn te algemeen beschreven. pagina 10 van 11

11 3 Toezichtarrangement Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan de rkbs Sint Maarten het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Naleving Er zijn tekortkomingen geconstateerd in de naleving van wettelijke voorschriften, die vanwege het programmatisch handhaven standaard zijn gecontroleerd. Schoolplan Er is een onvolledigheid in de inhoud van het schoolplan geconstateerd. Het document geeft geen informatie over hoe het bestuur bewaakt dat de school de gewenste kwaliteit realiseert. Zorgplan Er is een onvolledigheid in de inhoud van het zorgplan geconstateerd. Het document geeft geen informatie over de procedure die gehanteerd wordt bij de plaatsing van een leerling op een sbo-school. Het beleid van de inspectie is de genoemde onvolkomenheden in het schoolplan en zorgplan, op dit moment nog niet als tekortkoming te beoordelen bij de betreffende indicator over het naleven van wet- en regelgeving. Wel heeft de inspectie met het bestuur afgesproken dat in de volgende versie van dit schooldocument het ontbrekende onderdeel is opgenomen. pagina 11 van 11