RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek bij. Basisschool De Broekhof

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek bij Basisschool De Broekhof Plaats : Aalten BRIN-nummer : 08CY Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 10 november 2011 Rapport vastgesteld te Zwolle op 21 december 2011

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Toezichtarrangement 13 pagina 3 van 13

4

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 10 november 2011 een onderzoek uitgevoerd op basisschool De Broekhof naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. De inspectie heeft op 3 oktober 2011 op basisschool De Broekhof bezocht in het kader van het vierjaarlijks bezoek. Uit dit bezoek kwam naar voren dat de opbrengsten tijdens de schoolperiode onvoldoende zijn en dat er mogelijk risico's zijn in de kwaliteit van het onderwijsleerproces. Er is toen besloten een vervolgonderzoek uit te voeren, waarbij met name gekeken is naar het onderwijsleerproces. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie; een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan; een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland; onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn; schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1/2, 3, 4, 5, 6 en 7. gesprekken met de directie en de intern begeleiders over de kwaliteit van de indicatoren; een gesprek met leraren; een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag, na afloop van het schoolbezoek. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: Opbrengsten Onderwijsleerproces Zorg en begeleiding Kwaliteitszorg Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2011 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. pagina 5 van 13

6 pagina 6 van 13

7 2 Bevindingen 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2011 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De taalresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De rekenresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van acht jaar. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 pagina 7 van 13

8 Kwaliteitsaspect 2 Leerstofaanbod 2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen Bij de aangeboden leerinhouden voor rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2 * De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden voor Nederlandse taal worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 2.4 * De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. 2.6 De school heeft een aanbod gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Kwaliteitsaspect 3 Tijd 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Kwaliteitsaspect 4 Schoolklimaat 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Kwaliteitsaspect 5 Didactisch handelen 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 6 Afstemming 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 7 Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. pagina 8 van 13

9 Kwaliteitsaspect 8 Zorg 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 9.7 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving. Naleving wet- en regelgeving NT1a De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT2a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO) NT3a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). NT4b Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). ja nee 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De aanleiding tot dit kwaliteitsonderzoek op basisschool De Broekhof waren de onvoldoende resultaten tijdens de schoolperiode in combinatie met een aantal tekortkomingen in de zorg en begeleiding, zoals die werden geconstateerd tijdens een onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek (23 oktober 2011). De uitkomsten van dat onderzoek zijn voor de school aanleiding geweest om een aantal verbeteractiviteiten te starten. De focus van dit kwaliteitsonderzoek lag met name op het onderwijsleerproces. De inspectie constateert dat alle indicatoren die betrekking hebben op het onderwijsleerproces van voldoende niveau zijn, maar wel aandacht behoeven. De eerdere bevindingen over de kwaliteit van de zorg en begeleiding zijn tijdens dit kwaliteitsonderzoek bevestigd. De conclusie is dat het onderwijs op basisschool De Broekhof van voldoende kwaliteit is en daarom wordt het basisarrangement toegekend. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Opbrengsten Basisschool De Broekhof verantwoordt zich over de resultaten aan het eind van de basisschool met de methodeonafhankelijke en landelijk genormeerde toetsen uit het leerlingvolgsysteem voor begrijpend lezen en rekenen en wiskunde in de leerjaren 8 van de laatste drie schooljaren. Deze resultaten liggen voor alle drie de jaren boven de ondergrenzen die de inspectie hiervoor hanteert en daarmee beoordeelt de inspectie de eindopbrengsten als voldoende. pagina 9 van 13

10 De resultaten tijdens de schoolperiode worden echter als onvoldoende beoordeeld. De inspectie beoordeelt daartoe het technisch lezen in de groepen 3 en 4, rekenen-wiskunde in de groepen 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. Met uitzondering van rekenen en wiskunde in groep 4, liggen alle toetsresultaten onder de ondergrenzen van de inspectie. Daarom is indicator 1.2 als onvoldoende gewaardeerd. De school volgt de sociaal-emotionele ontwikkeling van haar leerlingen wel, maar niet met een landelijk genormeerd volgsysteem. Daarom onthoudt de inspectie zich van het geven van een oordeel of de leerlingen aan het einde van de schoolperiode over voldoende sociale competenties beschikken. Onderwijsleerproces De inspectie constateert dat alle onderzochte aspecten van voldoende niveau zijn. Dit betreft het leerstofaanbod (inclusief het aanbod voor burgerschap en sociale integratie), de geprogrammeerde onderwijstijd, alsmede het pedagogisch klimaat en het didactisch handelen. Basisschool De Broekhof is bezig met het implementeren van groepsplannen voor taal en rekenen. Aan de hand van de toetsresultaten van zowel de methodegebonden als de methode-onafhankelijke toetsen worden de leerlingen ingedeeld in (sub)groepen. Hoewel dit tijdens de lesbezoeken herkenbaar is aangetroffen kan de beschrijving van de differentiatie in de aanpak in tijd, aanbod, instructie en verwerking versterkt worden. De kwaliteit van de instructie is op schoolniveau voldoende, maar de inspectie heeft hier wel verschillen tussen leerkrachten aangetroffen. Zorg en begeleiding De school gebruikt voldoende adequate instrumenten en procedures waarmee ze de ontwikkeling van haar leerlingen voldoende in beeld heeft en zorgleerlingen tijdig signaleert. Twee maal per jaar vindt er een zorgoverleg tussen de intern begeleiders en de leerkrachten plaats, waarbij de uitkomst van de toetsen en de voortgang van de (groeps)handelingsplannen besproken worden. De leerkrachten zijn verantwoordelijk voor het opstellen van de handelingsplannen, die in de regel direct na het afnemen van de methodeonafhankelijke toetsen opgesteld worden. Echter, in de handelingsplanning wordt vaak niet duidelijk wat de kwalitatieve analyse is van de toets- en observatiegegevens die de school heeft van haar zorgleerlingen. Dit belemmert een adequate diagnose van het (leer)probleem. De inspectie constateert daarnaast dat voor een aantal zorgleerlingen, die volgens de eigen criteria van de school in aanmerking zouden komen voor een individueel handelingsplan, een dergelijk plan met een onderliggende analyse en diagnose niet beschikbaar is. Deze leerlingen zijn wel in het groepshandelingsplan opgenomen als zorgleerlingen, maar daar wordt slechts in zeer algemene termen de extra zorg beschreven. De inspectie constateert tevens dat de doelstellingen veelal onvoldoende "smart" geformuleerd zijn en dat de looptijd van de handelingsplannen vaak langer is dan zes of acht weken, zonder dat er tussendoelen zijn geformuleerd. De planmatige uitvoering van de zorg komt daardoor ernstig in het geding; het aangepaste onderwijsaanbod wordt te veel volgend in plaats van sturend. Door het ontbreken van concrete doelstellingen, is het niet mogelijk aan het eind of tussentijds de effecten van de zorg adequaat te evalueren. Op grond van bovenstaande bevindingen beoordeelt de inspectie deze indicatoren (8.2, 8.3 en 8.4) als onvoldoende. pagina 10 van 13

11 Kwaliteitszorg Op het punt van de kwaliteitszorg laat basisschool De Broekhof een wisselend beeld zien. De school heeft in voldoende mate inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. Jaarlijks evalueren de directie en intern begeleiders de resultaten van de leerlingen op groeps- en cohortniveau. Daaraan worden conclusies verbonden, die leiden tot verbeteractiviteiten. Ook constateert de inspectie dat leerlingen, ouders en leerkrachten met behulp van gestandaardiseerde meetinstrumenten regelmatig bevraagd worden over (onder meer) het onderwijsleerproces. De resultaten van de verschillende evaluaties leiden tot verbeteractiviteiten, maar wel constateert de inspectie dat de vertaling naar concrete doelstellingen verbeterd kan worden. Daarom beoordeelt de inspectie de planmatigheid van de verbeteractiviteiten als onvoldoende (indicator 9.4). De afspraken die volgen uit de verbeteractiviteiten, worden vastgelegd in de protocollenmap. De intern begeleiders voeren lesbezoeken uit met specifieke kijkwijzers. De basisschool De Broekhof benut de schoolgids onvoldoende om de belanghebbenden, en dan met name de ouders, te informeren over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. In de schoolgids is een staatje met uitstroomgegevens opgenomen, maar daarin ontbreekt het evaluatieve karakter van een verantwoording, alsmede een vergelijkingsmogelijkheid met andere scholen. De inspectie is van oordeel dat de school daarmee in onvoldoende mate invulling geeft aan de verantwoording van haar onderwijsresultaten aan de belanghebbenden (indicator 9.6). De school draagt in voldoende mate zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie. Of de beoogde doelen ook worden gerealiseerd, wordt nog niet geëvalueerd. pagina 11 van 13

12

13 3 Toezichtarrangement Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan de basisschool De Broekhof het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. pagina 13 van 13