Rookstop advies stappenplan, praktische tips en doorverwijzing.
|
|
- Frank Jansen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Rookstop advies stappenplan, praktische tips en doorverwijzing
2 Inhoud 10 jaar rookstopbegeleiding Mogelijke interventies Stappenplan met tips en trucs Doorverwijzing naar erkende tabakologen
3 Rookvrij ziekenhuis sinds 2006 Wereld anti- tabak dag 31 mei
4 Smoking status in 548 patients hospitalised on 12 Belgian Pneumology Departments Oktober 17 Oktober 31, 2005 N=548 50% 46,8% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 31,2% 18,6% 12,6% 21,9% 33,2% 15,5% 13,6% 6,4% non-smokers smokers ex-smokers Total Male Female Schuermans D, Lodewijckx C, Schoonis A,. Et al. Counselling for smoking cessation needes in one third of the hospitalised respiratory patients. Eur Respir J 2006;28 Suppl.50,838a
5 Need for smoking cessation intervention in Belgian Pneumology Departments 140 patients (25,6%) need our help N=140 70% 67,44% do not want to stop 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 29% 47% 24% smokers 6,13% 5,36% 16,85% ex-smokers 4,21% N=55 N=85 'Smoking cessation', Leuven, March 08 want to stop undecised stopped 0-6 days stopped 7-30 days stopped 1-6 months stopped 6 months-1 year stopped > 1 year
6 Rookstopcongres : december 2005 Oostende
7 Rookstopcongres : december 2005 Oostende
8 Rookstopanamnese korte rookstopanamnese (download via website) uitgebreide rookstopanamnese (download via website)
9 Lichamelijke verslaving De Fagerstrom test for nicotine dependence (FTND) wordt systematisch gebruikt om de nicotineafhankelijkheid te meten. ERS 2004 Glasgow BVPV 2005 Ostend Belgium UZ Leuven 2008 e650
10 Fagerström Test for Nicotine Dependence (FTDN) 1. Wanneer steek je na het ontwaken je eerste sigaret op? o Binnen de 5 min o Binnen het half uur o Binnen het uur o Meer dan één uur na het ontwaken 2. Heb je moeite om langere tijd niet te roken op plaatsen waar roken verboden is? o Ja o Neen 3. Welke sigaret kun je het moeilijkst missen? o De eerste sigaret s morgens o Maakt geen verschil uit 4. Hoeveel sigaretten rook je per dag? o 31 of meer o Tussen 21 en 30 o Tussen 11 en 20 o 10 of minder 5. Rook je s ochtends meer dan gedurende de rest van de dag? o Ja o Neen Rook je zelfs als je ziek bent en bijna de hele dag in bed blijft? o Ja o Neen Totaal Heatherton TF, Kozlowski LT, Frecker RC, FagerstrÖm K-O. The Fagerstrom Test for Nicotine Dependence: a revision of the Fagerström Tolerance Questionnaire. Br J Addict 1991;86:
11 Fagerström Test for Nicotine Dependence (FTDN) Score Rokers Bespreking % Zeer gering afhankelijkheid Weinig gedragssymptomen Zelden hulp nodig om te stoppen Geringe afhankelijkheid Hulpmiddelen kunnen helpen Matige afhankelijkheid Hulpmiddelen meestal nodig Sterke afhankelijkheid Hoge dosis hulpmiddelen voor langere periode nodig Zeer sterke afhankelijkheid Hoge dosis hulpmiddelen voor langere periode nodig Dikwijls: depressie, angsten, pijn en alcohol afhankelijk Fiore MC. Treating tobacco use and dependence. Resp Care 2000;45:1200 West R. Smoking cessation guidelines: an update. Thorax 2000;55:987
12 KB Tabakologie Wat is, wie is en hoe word ik tabakoloog? Sinds wanneer?
13
14 Minimale interventie 80% van rokers geïnteresseerd in rookstop 1 >40% van rokers doet stoppoging elk jaar Slechts 3% rookstop kans na 1 jaar zo individuele poging, zonder hulpmiddel Henningfield JE et al Pharmacology & Therapeutics 2009;123:1-16
15 Rookverslaving FYSIEK Neurobiologische effecten door nicotine dopaminevrijstelling bij gebrek aan nicotine Ontwenningsverschijnselen PSYCHOLOGISCH Aangeleerd gedrag door bekrachtiging rookgewoonten Stoppen en Herval
16 DE CYCLUS VAN nicotine NICOTINEVERSLAVING Nicotinebinding leidt tot in DA-afgifte 1-3 DA geeft een gevoel van plezier en rust 1 DA tussen sigaretten leidt tot ontwenningsverschijnselen zoals prikkelbaarheid en stress 1 De roker hunkert naar nicotine om meer DA af te geven en het plezier en de rust te herstellen 1 Competitieve binding van nicotine met nach-receptoren leidt tot langere activering, ongevoeligheid enupregulatie 3 Wanneer de nicotineniveaus, keren receptoren terug naar een open toestand, wat leidt tot overdreven prikkelbaarheid en hunkering 1,3 Nicotine Dopamine DA=dopamine; nach=nicotinische acetylcholinereceptoren 1. Jarvis MJ. BMJ 2004;328:277 9; 2. Zaniewska M et al. Pharmacol Rep 2009;61:957 65; 3. Picciotto MR et al. Nicotine and Tob Res 1999:Suppl 2:S121 5
17 ONTWENNINGSVERSCHIJNSELEN Het nicotineontwenningssyndroom bestaat uit zowel somatische als affectieve symptomen Prikkelbaarheid, frustratie of woede Ontwenningssyndroom Slapeloosheid/Slaa pverstoring 72 uur Angst (kan toenemen of afnemen na het stoppen) Verhoogde eetlust of gewichtstoename Rusteloosheid of ongeduldigheid Dysforische of gedeprimeerde stemming Concentratieproblemen American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders Fourth Edition Text Revision. Washington, DC: American Psychiatric Association; 2000
18 Rookstopinterventies Non-pharmacologic Self help (also Internet)NNT 50 Advice/information NNT 50 Individual counselling NNT 25 Group counselling NNT 20 Telephone counselling NNT 40 Pharmacologic NRT NNT 20 Bupropion NNT 15 Varenicline NNT 8 Alternative interventions hypnosis, acupuncture, laser therapy?? Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE), Belgium 2004 NNT = number needed to treat to have one smoker stopped
19 Alternatieve methoden Gericht op vermindering ontwenning en verhoging weerbaarheid acupunctuur en auriculotherapie tegenstrijdige resultaten te weinig methodologisch correcte effectenstudies hypnose meerwaarde? Als bijkomende ondersteuning? lasertherapie geen correcte effectiviteitsstudies White, Rampes & Campell, Cochrane syst rev, 2006 Cabioglu, Ergene & Tan, Int J Neurosci, 2007 Green & Lynn, Int J Clin Exp Hypn, 2000
20 e-sigaret evolutie New York Times M. Richtel March 4, 2014 Sigaret e-sigaret Njoy (traditional flavor) e-sigaret Blu regular Flavors come in a variety of smoke juices e-hookahs Imperial Hookah Strawberry Margarita Label states nicotine content King e-hookah Grape apple Label says: This product contains nicotine and later no nicotine Logic Hookah Blueberry Label boasts Kissable breath and satisfies nicotine cravings Excellent E-cig Melon No indication of nicotine contents but warning label states nicotine is highly addictive Vape Pens
21 Co meting CO = onvoldoende verbranding van koolstof bindt aan Hemoglobine, HbCo bij niet-rokers = 1-2%, bij rokers=5-10% Is na 24-uur uit lichaam verwijderd CO-meter : eind expiratoir < 10 PPM = niet gerookt > 10 PPM = gerookt
22 Cotinine urinetest Cotinine = afbraakproduct Nicotine In speeksel, bloed en urine Via urinestaal ( Alkaloïden ) Blootstelling afgelopen 3-4 dagen Resultaat niet direct gekend Meest specifiek en sensitief
23
24 Rookstop Hospitalisatieafdelingen Rook je? Nee: gestopt Ja Nooit gerookt Rookstopbrochure Wil je tijdens je ziekenhuisverblijf stoppen met roken? ja Tabakoloog (info-advies) Rookstop raadpleging nee Heb je het moeilijk om tijdens je ziekenhuisverblijf niet te roken? JA! Tabakoloog: voorstel NRT onder advies arts
25 Nicotineschema voor hospitalisatie Roken <10 sig/dag sig/dag sig/dag >30 sig/dag Niet iedere dag Niets Niets of Tab 2 mg Niet in de morgen Niets of Tab 2 mg Tab 2 mg Patch 21 mg OF Tab 2 mg Patch 21 mg EN Tab 15 mg <60 min na ontwaken Tab 2 mg Patch 21 mg OF Tab 2 mg Patch 21 mg EN Tab 2 mg Patch 21 mg EN Tab 2 mg <30 min na ontwaken Patch 21 mg OF Tab 2 mg Patch 21 mg EN Ev. Tab 2 mg Patch 21 mg EN Tab 2 mg Patch 21 mg EN Tab 2 mg <5 min na ontwaken Patch 21mg EN Ev. Tab 2mg Patch 21 mg EN Ev. Tab 2 mg Patch 21 mg EN Tab 2 mg 2 Patches 21mg EN Tab 2 mg
26 Peil naar de motivatie en rookstopverleden Minimale interventie 5 A s 5 D s
27 De 5 A s ASK (VRAGEN) ADVISE (RAADGEVEN) ASSESS (EVALUEREN) ASSIST (BIJSTAAN) Bevraag de rookstatus bij elke opname? 24u assessment : door elke vpk Sigaretten /sigaren /tabak/ e-sig Aantal /dag Ex roker sinds.. Hoe snel s morgens de eerste sigaret? ARRANGE (ORGANISEREN) + minimale interventie = 2%/jaar (NHS Centre for Reviews and Dissemination- The University of York, 1998)
28 De 5 A s ASK (VRAGEN) ADVISE (RAADGEVEN) ASSESS (EVALUEREN) ASSIST (BIJSTAAN) ARRANGE (ORGANISEREN) Geef de juiste info! Stoppen met roken is de belangrijkste gezondheidsbeschermende maatregel die iemand kan ondernemen Probeer zo concreet mogelijk te zijn Fiore MC et al U.S. DHHS/ June 2000.
29 De 5 A s ASK (VRAGEN) ADVISE (RAADGEVEN) ASSESS (EVALUEREN) ASSIST (BIJSTAAN) ARRANGE (ORGANISEREN)) Peil naar de motivatie? Zijn/haar bereidheid tot stoppen tijdens deze opname? (peilen naar de motivatie (VAS 0-10 ) Waar in cyclus van gedragsverandering bevindt de roker zich. Wil de roker op korte termijn stoppen? Fiore MC et al U.S. DHHS/ June 2000.
30 gedragsverandering Volhouden Actie Voorbereiding Contemplatie Precontemplatie
31 Het rookstopproces nicotine kauwgom tabaklijn druk en familie die rookt accepteren van roken op het werk kosten sociale norm verslaving stresss Korte termijn succes restrictie roken Europees en Aziatisch ras opleidingsniveau en inkomen oudere leeftijd Pre-contemplatie follow-up door arts stopprogramma s Actie Lange termijn succes voorbeeldrol publieke informatie afhankelijkheid beu zijn advies arts risico s acute ziekte minder sigaretten per dag jongere leeftijd beter opleidingsniveau negatieve Imago Contemplatie kost Media Sociale druk rookstop curcussen beperking rookruimtes POLOSA Ers school 2008
32 De 5 A s ASK (VRAGEN) Help de patient met een stopplan : ADVISE (RAADGEVEN) ASSESS (EVALUEREN) ASSIST (BIJSTAAN) ARRANGE (ORGANISEREN) stopdag, sociale controle, anticipeer op kritieke situaties, verwijder tabak, vermijd rokers en rooksituaties Geef praktische raad : i.v.m. abstinentie, alcohol, andere rokers in het gezin Steun hem/haar Farmacologie
33 De 5 A s ASK (VRAGEN) ADVISE (RAADGEVEN) ASSESS (EVALUEREN) ASSIST (BIJSTAAN) ARRANGE (ORGANISEREN) Follow -up Breng de stopper in contact met rookstophulp lijn dect of vraag een rookstopconsult via KWS Follow-up contacten Raadpleging 016/ Verwittig huisarts Groepsbegeleiding Zoek een tabakoloog Bevestig de ex-roker in zijn succes (empathie)
34 Rookstopteam UZ Leuven
35 De 5 D s Wanneer de drang naar een sigaret heel hoog is: Delay: probeer de drang even uit te stellen Deep breathe: relax, sluit ogen en diepe zucht Drink water: leid je af Do something else: wandelen Discuss: je gevoelens delen met anderen
36 Smartstop voor jongeren Op maat voor jarigen (32,1%) ( ) Samenwerking tussen school en tabakoloog Follow-up consultaties bij erkende tabakologen
37 Take home messages! Elke zorgverlener kan een roker op weg helpen Na 9 wk geen nicotine gebruikt ben je een ex-roker. Zoek een tabakoloog in de buurt! Nieuwe rookbevraging op PNE afdelingen in 2016 Rookstopbegeleiding in elk ziekenhuis en ook in in de thuiszorg
38 Dank zij Prof. dr. G. Verleden, Diensthoofd Pneumologie- LTX UZ Leuven Prof. dr. K. Nackaerts, Kliniekhoofd Pneumologie- REO UZ Leuven Prof. dr. W. Wuyts, Pneumoloog ILL UZ Leuven Erkende tabakologen UZ Leuven : Annemie Schoonis, Hoofdverpleegkundige Longtransplantatie, tabakoloog Nancy De Vroede, Verpleegkundige Oncologie, tabakoloog Sven Van Lommel, Psycholoog, tabakoloog Geert Celis, Hoofdverpleegkundige Longfunctie, tabakoloog, Veerle Van Loo, Verpleegkundige LTX, tabakoloog Marijke Potargent, Psycholoog, Cardiologie, tabakoloog Herman Devriese, Hoofd Dienst Preventie-Veiligheidsdienst UZ Leuven En nog vele andere bereidwillige en enthousiaste medewerkers
39 Vragen?
40 Referenties 1. Belgian Society of Respiratory Nurses (BVPV)Smoking behaviour in patients hospitalises in Belgian Respiratory Wards. Unpublished Survey. info.htm Date last updated : March Belgische Vereniging voor Pneumologie-Verpleegkundigen (BVPV). Smoking behaviour in patients hospitalised in Belgian Respiratory Wards. Unpublished Survey 3. Fagerström K. The epidemiology of smoking: Health consequences and benefits of cessation. Drugs 2002; 62 (supplement 2): Schoonis A, Cuvillier N, Lodewijckx C, Bouckaert B, Verleden GM. Comparison of carbon monoxide (CO) monitoring to urine cotinine (COT) analysis tot detect tobacco use in lung transplant recipients. Eur Respir J 2006;28:Suppl.50,133s 5. Schoonis A, Celis G, Wuyts W, Lemaigre V, Nackaerts K, Effectiveness of group counselling for smoking cessation in hospital staff Eur Respir Rev 2008; 17:108,86-87 ERS Congress 2007 awardee en
41 6. Smoking cessation interventions on hospitalised respiratory patients. C. Lodewijckx MSN, G. Celis RN, A. Schoonis RN, J. De Bent RN, M. Peys RN, V. Lemaigre Psychologist, K. Nackaerts MD, PhD Pneumology Division, University Hospital Gasthuisberg Leuven Belgium. ERS Stockholm sept Tonnessens P Fagerström K. Smoking cessation in patients with respiratory diseases: a high priority, integral component of therapy. ERS Task force Dank u
Hoe kunnen wij rokende patiënten begeleiden?
Hoe kunnen wij rokende patiënten begeleiden? Annemie Schoonis, Hoofdverpleegkundige longtransplantatie e650, UZ Leuven Tabakoloog VRGT In samenwerking met de rookstop werkgroep Pneumologie UZ Leuven en
Nadere informatieRookstopadvies op maat. Annemie Schoonis Erkend tabacoloog VRGT Hoofdverpleegkundige Longtransplantatie UZ Leuven
Rookstopadvies op maat Annemie Schoonis Erkend tabacoloog VRGT Hoofdverpleegkundige Longtransplantatie UZ Leuven Rookvrij ziekenhuis Rookverslaving FYSIEK Neurobiologische effecten door nicotine dopaminevrijstelling
Nadere informatieAMBULANTE ROOKSTOPBEGELEIDING. Valentine Lemaigre, Klinisch psychologe tabakologe Prof K. Nackaerts, IG-pneumologie
AMBULANTE ROOKSTOPBEGELEIDING Valentine Lemaigre, Klinisch psychologe tabakologe Prof K. Nackaerts, IG-pneumologie Intensieve rookstopbegeleidingn Individueel of in groep (+ en -) Medisch-gedragsmatige
Nadere informatieInleiding: Resultaat van 3 jaar BVPV-SBIP
Inleiding: Resultaat van 3 jaar BVPV-SBIP De verpleegkundige zorg bij patiënten met respiratoire aandoeningen heeft zich in de laatste tien jaar sterk ontwikkeld. Hoewel er al duidelijke doelen bereikt
Nadere informatieHulpmiddelen voor rokende (bedlegerige) patiënten
Hulpmiddelen voor rokende (bedlegerige) patiënten Geert Celis Hvpk functiemetingen Pneumologie, tabakoloog James Maxton in his hospital bed, smoking, 1926 Rookverslaving Fysieke afhankelijkheid Neurobiologische
Nadere informatieROOKSTOPBEGELEIDING IN DE APOTHEEK. Stagedag KLAV 20 januari 2014 Apr. Bart Maris
ROOKSTOPBEGELEIDING IN DE APOTHEEK Stagedag KLAV 20 januari 2014 Apr. Bart Maris TABAK: EEN VERSLAVENDE DRUG James et al. 1994 MECHANISME VAN VERSLAVING BELONINGSSYSTEEM: Gelegen in het mesocorticolimbisch
Nadere informatiePatiëntenbrochure Rookstop
Patiëntenbrochure Rookstop Inhoud Stoppen met roken? Een goede beslissing!... 2 Methodes... 2 De fysieke verslaving bestrijden... 2 Nicotinevervangers... 2 Andere geneesmiddelen... 2 Stoppen met roken...
Nadere informatieBVPV-SBIP. Belgische Vereniging voor Pneumologie Verpleegkundigen
BVPV-SBIP Belgische Vereniging voor Pneumologie Verpleegkundigen Website : www.bvpv-sbip.be Geert.celis@uzleuven.be Oprichtingsvergadering Brussel december 2003 Doelstellingen van BVPV-SBIP Organiseren
Nadere informatieRookstop: een haalbare kaart? 01 december 2018
Rookstop: een haalbare kaart? dirk.quina@uza.be 01 december 2018 Inleiding Roken wordt beschouwd als een «chronische verslaving» Hervalpercentage ligt zeer hoog (ondanks hulmpiddelen, begeleiding) Geen
Nadere informatieRookstop: een haalbare kaart? 30 maart 2019
Rookstop: een haalbare kaart? dirk.quina@uza.be 30 maart 2019 Inleiding Roken wordt beschouwd als een «chronische verslaving» Hervalpercentage ligt zeer hoog (ondanks hulmpiddelen, begeleiding) Geen gespecialiseerde
Nadere informatieROOKSTOPANAMNESE-FORMULIER
ROOKSTOPANAMNESE-FORMULIER ALGEMENE INFORMATIE Naam: Adres: Geboortedatum: / / Thuis: Emailadres: Voornaam: Postcode + Plaats: Geslacht: Werk: Huisarts: Datum: / / ROOKGEDRAG Rook je nog? Neen Ja Hoelang
Nadere informatieEvidence-based stoppen met roken: kennis & knelpunten
Evidence-based stoppen met roken: kennis & knelpunten Daniel Kotz Department of General Practice School for Public Health and Primary Care (CAPHRI) Maastricht University Medical Centre The Netherlands
Nadere informatieHenderyckx Annemie hoofdverpleegkundige dienst longziekten campus Brugge. verpleegkundig Oncologisch congres AZ Sint Jan AV 16/03/2013
Laat hem zijn sigaretje maar roken, zeggen zijn vrienden rond de toog als hij even naar buiten verdwijnt. Nu hij longkanker heeft, maakt het toch niet meer uit. verpleegkundig Oncologisch congres AZ Sint
Nadere informatieSamenwerkingsinitiatief. regio Tielt
2011 Samenwerkingsinitiatief rookstop regio Tielt De huisartsenkring t Oost van West-Vlaanderen en het St. Andriesziekenhuis te Tielt slaan de handen in elkaar. De werking van het rookstopaanbod in de
Nadere informatieDISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK
DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK Stoppen met roken hoe doe je dat? Epidemiologie roken (1) 28% volwassenen rookt (2004) Hoogste
Nadere informatieEelco Over Talitha Feenstra Boukje van Gelder
Doelmatigheid van tabaksontmoedigingsbeleid gespecificeerd naar sociaal economische status: evaluatie van vergoedingen en accijnzen 1 Eelco Over Talitha Feenstra Boukje van Gelder Tabaksmaatregelen 2011
Nadere informatie24 mei 2005 Jaarbeurs Utrecht. Stoppen met roken. Drs. M. de Wee Verpleegkundig hoofd Oncologie TweeSteden ziekenhuis Tilburg
24 mei 2005 Jaarbeurs Utrecht Stoppen met roken Drs. M. de Wee Verpleegkundig hoofd Oncologie TweeSteden ziekenhuis Tilburg Stoppen met roken Feiten over stoppen met roken en kanker Verpleegkundigen en
Nadere informatieDeel 1: tijd om na te denken
Je rookgedrag veranderen Deel 1: tijd om na te denken Dit boekje wil je doen stilstaan bij je rookgedrag. De bedoeling is niet meteen dat je je rookgedrag gaat veranderen. Doel is na te denken over hoe
Nadere informatieHet is nooit te laat om te stoppen met roken
Het is nooit te laat om te stoppen met roken Roken is levensgevaarlijk Actief en passief roken zijn volgens een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie wereldwijd verantwoordelijk voor ongeveer 4 miljoen
Nadere informatieIK STOP. www.nicorette.be. is het beslist, Met. nicorette helpt je succesvol stoppen met roken.
Met is het beslist, IK STOP. nicorette helpt je succesvol stoppen met roken. nicorette bevat nicotine en is een geneesmiddel voor volwassenen. Buiten het bereik van kinderen houden. Geen langdurig gebruik
Nadere informatiewww.bvpv-sbip.be Geert.Celis@uzleuven.be
Sheraton 2-12-2006 Welkom www.bvpv-sbip.be Geert.Celis@uzleuven.be Oprichtingsvergadering Brussel december 2003 Doelstellingen van BVPV-SBIP Organiseren van permanente vorming in functie van de opleidingsbehoeften
Nadere informatieDeel 2: maak een keuze
Je rookgedrag veranderen Deel 2: maak een keuze In deel 1 heb je stilgestaan bij je rookgedrag. Je hebt geregistreerd hoeveel en in welke omstandigheden je rookt. Mogelijks was je wel verwonderd over de
Nadere informatieJAARVERSLAG TABAKSTOP STICHTING TEGEN KANKER VRAAGT OVERHEID OM SLIMMERE TERUGBETALING ROOKSTOPMEDICATIE
JAARVERSLAG TABAKSTOP STICHTING TEGEN KANKER VRAAGT OVERHEID OM SLIMMERE TERUGBETALING ROOKSTOPMEDICATIE 48% van de rokers die Tabakstop begeleidt zijn zware rokers 22% heeft al meer dan 5 stoppogingen
Nadere informatieNajaar 2008. Rookstopcursus CM Leuven najaar
Stoppen met roken en volhouden Najaar 2008 1 Kennismaking 1. Inleiding Groepsbegeleider: Geert Celis Prive: GSM: 0477/76 63 15 geert.celis2@telenet.be Werk: 016/34 03 70 geert.celis@uzleuven.be Relaxatietherapeute:
Nadere informatie12/11/2014. E-sigaret: welke adviezen te geven? Evolutie van de E-sigaret (E-sig) Evolutie van de E-sigaret (E-sig)
E-sigaret: welke adviezen te geven? Prof. Dr. Kristiaan Nackaerts Update in de Tabakologie 6 november 2014 Belangenconflicten Geen cont(r)acten van welke aard ook met een tabaksbedrijf of bedrijf dat E-sigaretten
Nadere informatieAn Coenen. psycholoog-tabakoloog. Ziekenhuis Oost-Limburg en www.pbch.be an.coenen@zol.be 089/32.56.84
An Coenen psycholoog-tabakoloog Ziekenhuis Oost-Limburg en www.pbch.be an.coenen@zol.be 089/32.56.84 Rookstopbegeleiding richt zich op Fysieke afhankelijkheid Hoe erg aan nicotine verslaafd? ontwenningsverschijnselen
Nadere informatieEn de tandarts? Prof D Declerck
En de tandarts? Prof D Declerck Conserverende Tandheelkunde Roken en tandbederf Verband tussen roken en aantasting door cariës? Associatie herhaaldelijk aangetoond Onvoldoende evidentie voor causaal verband
Nadere informatieHoe werkt het? Blootstelling aan zo n 4000 toxische stoffen - waarvan meer dan 50 kankerverwekkend - voor de gebruiker en zijn omgeving.
Hoe werkt het? Het grote verschil tussen de gewone sigaret en de e-sigaret is dat de ene verbrandt en de andere verdampt. Bij de e-sigaret wordt de e-vloeistof in het verwarmingselement opgewarmd en verdampt.
Nadere informatieRookstopbegeleiding. Informatiebrochure patiënten
Rookstopbegeleiding Informatiebrochure patiënten 1. Stoppen is geweldig... 4 2. Motivatie... 5 3. Rookstopprogramma van het UZA... 7 4. Kosten... 7 Contact...8 Beste roker, Welkom in het UZA. Definitief
Nadere informatieStoppen met. roken. Acupunctuur kan helpen. Algemeen
Stoppen met roken Algemeen Acupunctuur kan helpen Negen van de tien rokers willen er liever vandaag nog mee ophouden, niet alleen om gezondheidsredenen (hart- en vaatziekten, chronisch longlijden, kanker,
Nadere informatiepatiënteninformatie Rookstopbegeleiding G e z o n d h e i d s Z o r g m e t e e n Z i e l
i patiënteninformatie Rookstopbegeleiding G e z o n d h e i d s Z o r g m e t e e n Z i e l Stoppen met roken? Waarom? Mensen kunnen verschillende motivaties hebben om te stoppen met roken. Voor de ene
Nadere informatieDe reglementering van Electronische sigaretten in België en de EU. Luk Joossens, Leuven 6 Mei 2014
De reglementering van Electronische sigaretten in België en de EU. Luk Joossens, Leuven 6 Mei 2014 08/05/2014 2 08/05/2014 3 Het gebruik van de elektronische sigaret 0,2% rokers rookten een elektronische
Nadere informatieInfobrochure. Stoppen met roken. mensen zorgen voor mensen
Infobrochure Stoppen met roken mensen zorgen voor mensen Het belang van motivatie Wanneer je wilt stoppen met roken, heb je de meeste kans op slagen als je zelf gemotiveerd bent om te stoppen. Wanneer
Nadere informatieFarmacotherapeutische behandelmogelijkheden bij alcoholafhankelijkheid. Dr. De Mulder Psychiater-PsychotherapeutePAAZ H.-Hartziekenhuis Lier
Farmacotherapeutische behandelmogelijkheden bij alcoholafhankelijkheid Dr. De Mulder Psychiater-PsychotherapeutePAAZ H.-Hartziekenhuis Lier Alcohol: Epidemiologische gegevens WHO: Europa, regio hoogste
Nadere informatieBij voorbaat hartelijk dank voor uw medewerking en tot ziens op onze poli.
Medisch Spectrum Twente ziekenhuis Enschede Geachte mevrouw, heer, U heeft zich aangemeld voor de Stoppen met roken poli. Om u goed te kunnen begeleiden is het noodzakelijk dat u deze vragenlijst vooraf
Nadere informatieHet meten van angst: verpleegkundigen aan het woord!
Het meten van angst: verpleegkundigen aan het woord! H. Veldhuisen RN, MSc; D. Zweers RN, MSc; Prof. S. Teunissen RN PhD Diakonessenhuis Utrecht hveldhuisen@diakhuis.nl Angst Waarom meten? Zonder meten
Nadere informatieStoppen met roken door cliënten van Prostop: Stoppen rond de jaarwisseling
Stoppen met roken door cliënten van Prostop: Stoppen rond de jaarwisseling 2003-2004 Onderzoeksverslag Dr. M. H.M. Breteler Mevr. S. Brune-Lobeck Radboud Universiteit Nijmegen Nijmegen, 15 maart 2005 1
Nadere informatieDr Eva Boeykens Pneumoloog-tabakoloog Sint Jozefkliniek Bornem en Willebroek 15/10/2013 17/10/2013
Dr Eva Boeykens Pneumoloog-tabakoloog Sint Jozefkliniek Bornem en Willebroek 15/10/2013 17/10/2013 1 6 250 Sigarettenrook bevat meer dan 4000 chemicaliën Cardiovasculaire ziekten houden verband met teer,
Nadere informatiePaelman Luc Erkend Tabakoloog Privé: Parklaan 30 9932 Zomergem Eerstelijnshuis DEN EDE: Trieststraat 38 9960 Assenede Eerstelijnshuis Veldstraat 53
Paelman Luc Erkend Tabakoloog Privé: Parklaan 30 9932 Zomergem Eerstelijnshuis DEN EDE: Trieststraat 38 9960 Assenede Eerstelijnshuis Veldstraat 53 9910 Knesselare Ge zou moeten stoppen met roken! Rookstopbegeleiding
Nadere informatieStoppen met roken. Groepstraining in het CWZ
Stoppen met roken Groepstraining in het CWZ 2 Stoppen met roken kun je leren! Het valt niet mee om te stoppen met roken. Dat blijkt wel uit het feit dat dagelijks duizenden mensen proberen te stoppen met
Nadere informatieHelpende hand bij het stoppen met roken
Helpende hand bij het stoppen met roken Voor uw gezondheid is het beter dat u stopt met roken. Deze brochure is bedoeld als hulpmiddel bij het stoppen met roken. Tips bij het stoppen met roken Stel een
Nadere informatieHet DO-IT project: SMS-berichten als middel om de implementatie van de Richtlijn Tabaksverslaving te optimaliseren
Het DO-IT project: SMS-berichten als middel om de implementatie van de Richtlijn Tabaksverslaving te optimaliseren Eline Meijer Rianne van der Kleij Dewi Segaar Niels Chavannes Digitale Optimalisatie Implementatie
Nadere informatieKennisquiz 4 Het roken van tabak
Kennisquiz 4 Het roken van tabak Weet u welke klachten het gevolg kunnen zijn van het gebruik van tabak? Test uw eigen kennis door de antwoorden te omcirkelen. Aan het einde van de quiz geven we de juiste
Nadere informatieGedragsmatige ondersteuning bij stoppen met roken in de zorg. Dewi Segaar (STIVORO) & Hetty de Laat (Groei in communicatie)
Gedragsmatige ondersteuning bij stoppen met roken in de zorg Dewi Segaar (STIVORO) & Hetty de Laat (Groei in communicatie) Behandeling van tabaksverslaving Farmacologische ondersteuning: 10 sigaretten
Nadere informatieROOKSTOPPROGRAMMA VOOR MENSEN IN ARMOEDE HANDLEIDINGHUISARTSEN
gerookt? ROOKSTOPPROGRAMMA VOOR MENSEN IN ARMOEDE HANDLEIDINGHUISARTSEN Colofon Met dank aan de leden van de stuurgroep: 1. APB: Isabelle De Wulf 2. Cgg VAGA: Sofie Leemans 3. Cgg VBO: Gwen Maries 4. Cgg
Nadere informatieRookt u en denkt u erover om te stoppen? De rook-stop-polikliniek
Rookt u en denkt u erover om te stoppen? De rook-stop-polikliniek De rook-stop-polikliniek Zoals bekend is roken zeer schadelijk voor de gezondheid. Daarom heeft het St. Anna Ziekenhuis een rook-stop-polikliniek,
Nadere informatieReken maar eens uit wat je per week, per maand of per jaar uitgeeft aan het kopen van sigaretten, sigaren of andere rookwaren!
Bezint voor ge begint ROKEN Stoppen met roken is niet eenvoudig! Iets afleren is altijd veel moeilijker dan iets aanleren. DAAROM: begin niet met roken! WANT: In tabaksrook zitten heel wat stoffen die
Nadere informatieMiddelenmisbruik: een opgave voor het mobiel team
Middelenmisbruik: een opgave voor het mobiel team Leuven, 14 februari 2018 Prof. dr. Frieda Matthys UZ Brussel VUB Free Clinic, Antwerpen Alcoholmisbruik : een opgave voor het mobiel team (Vroeg)detectie
Nadere informatieRookt u? En denkt u erover om te stoppen? De rook-stop-polikliniek kan u hierbij helpen.
Rookt u? En denkt u erover om te stoppen? De rook-stop-polikliniek kan u hierbij helpen. De rook-stop-polikliniek Zoals bekend is roken zeer schadelijk voor de gezondheid. Daarom heeft het St. Anna Ziekenhuis
Nadere informatieSamenvatting (Dutch summary)
De SMOKE studie Achtergrond Chronisch obstructief longlijden, ook wel Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) genoemd, word gezien als een wereldwijd gezondheidsprobleem. Ten gevolge van onder andere
Nadere informatieMotiveren tot rookstop in 3 stappen
Motiveren tot rookstop in 3 stappen Soms merk je bij je cliënten of patiënten de effecten van roken op. Hen hierop aanspreken is niet altijd eenvoudig. Nochtans zorgt een kort advies van een professional
Nadere informatieBepalingencluster Roken: rookgedrag en rookverleden
Bepalingencluster Roken: rookgedrag en rookverleden Cluster voor het nagaan van het huidige rookgedrag en het rookverleden. Dit cluster maakt deel uit van het adviseren, voorbereiden, start van de begeleiding
Nadere informatieHartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken
1 Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken Smoking Cessation in Cardiac Patients Esther Kers-Cappon Begeleiding door:
Nadere informatieRookstoppolikliniek " Stoppen doet u zelf, wij zijn er om gestopt te blijven."
Rookstoppolikliniek " Stoppen doet u zelf, wij zijn er om gestopt te blijven." U denkt er over te stoppen met roken. In deze folder leest u hoe u met begeleiding van de rookstopcoach en longarts op de
Nadere informatieDagen van de tabakologie
Het tabakspreventieteam van de VRGT nodigt u uit op de eerste editie Dagen van de tabakologie 26 en 27 november 2012 Antwerp Expo De voorbije twintig jaar bouwde het tabakspreventieteam van de VRGT aan
Nadere informatieCOGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS
COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking
Nadere informatiePartnerschap van de familie in de behandeling. Het investeren in de kracht van naastbetrokkenen René Keet
Partnerschap van de familie in de behandeling Het investeren in de kracht van naastbetrokkenen René Keet Interventie doelen EPA (parallelle zorg) persoonlijk herstel nastreven psychiatrische symptomen
Nadere informatieRoken en psychiatrie: Een paar apart?
Roken en psychiatrie: Een paar apart? Ellen Excelmans Klinisch psycholoog en tabakoloog Verbonden aan de VRGT Ellen.excelmans@vrgt.be Waar of niet waar? Psychiatrische patiënten willen niet stoppen met
Nadere informatieStoppen met roken. Rookstop polikliniek. mca.nl
Stoppen met roken Rookstop polikliniek mca.nl Inhoudsopgave Waarom stoppen met roken? 3 Waarom mislukken veel stoppogingen? 3 Wat kunt u verwachten? 3 Wat verwachten wij van u? 4 Hoe werken wij? 4 Kosten
Nadere informatieRookstop tijdens de zwangerschap. Katrien De Wilde RM, MSc, PhDc
Rookstop tijdens de zwangerschap Katrien De Wilde RM, MSc, PhDc Inleiding Complicaties van roken: Preconceptioneel: Vrouw Man Prenataal: Foetaal Materneel Postpartum: Baby Moeder 2 Achtergrond 12,3 van
Nadere informatieVerdiepingsmodule. Stoppen met roken: korte motivatieverhogende interventie. Stoppen met roken: korte motivatieverhogende interventie. 1.
Deze module is gebaseerd op de NHG-Standaard van juni 2007 Rokers die overwegen om te stoppen, zien beren op hun pad. Ze werpen barrières op en ze aarzelen of ze werkelijk willen stoppen. Deze geeft inzicht
Nadere informatieWorkshop RookVrijHart
Workshop RookVrijHart Onderzoek naar interventies om hartpatiënten te ondersteunen bij stoppen met roken Nadine Berndt Promovendus Gezondheidspsychologie Open Universiteit Inhoud van vandaag 1. Tabaksverslaving
Nadere informatieStoppen met roken. Het kan! informatie voor patiënten
Stoppen met roken. Het kan! informatie voor patiënten inleiding 3 Deel 1: waarom zou u Stoppen met roken? 4 Stoppen met roken: een persoonlijke beslissing 4 nadelen van roken 6 welke nadelen merkt u DagelijkS
Nadere informatieTabak- en alcoholgebruik Clinical Assessment Protocol (CAP) = 1
Tabak- en alcoholgebruik Clinical Assessment Protocol (CAP) = 1 De informatie over deze CAP-code wordt opgesplitst in drie delen: (I) Betekenis: De betekenis van code 1 bij de Tabak- en alcoholgebruik-cap.
Nadere informatieLeerlijn drugs. 1 ste graad. tabak alcohol Illegale drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst alcohol Verslavende stof
Leerlijn drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst tabak Samenstelling tabak(srook) Verslavende stof nicotine Sociale, gezondheids- en financiële effecten: - korte termijn effecten - lange
Nadere informatieE-sigaret, hulpmiddel of nieuw probleem?
Roken staat gelijk aan harddrugs Uitspraak Wim van den Brink, hoogleraar verslavingsgeneeskunde AMC 20-01-2015 E-sigaret, hulpmiddel of nieuw probleem? Trudi Tromp-Beelen verslavingsarts KNMG, Jellinek/Arkin
Nadere informatieHet advies om te stoppen met roken geldt voor iedereen die rookt. Daarbij worden tussen de zorgverlener en de patiënt de volgende zaken besproken:
Stoppen met roken Het roken is een belangrijke risicofactor voor het ontstaan en verergeren van hart- en vaatziekten. Het stoppen met roken is dan ook een van de belangrijkste interventies om het risicoprofiel
Nadere informatieTAD-BELEID OP SCHOOL E-SIGARET. Leen De Rooms
1 TAD-BELEID OP SCHOOL E-SIGARET 13 okt 2017 Leen De Rooms 2 Drugbeleid op school (DOS) Waar denken jullie aan als je deze term hoort? 3 De zin van een DOS 4 Opbouw DOS 5 Succesfactoren 6 Werkgroep Mandaat
Nadere informatieWelke stappen zet je naar een rookvrij ziekenhuis?
Welke stappen zet je naar een rookvrij ziekenhuis? Een ziekenhuis waar je door de rook loopt om bij de hoofdingang te komen of een arts die tijdens het spreekuur sterk naar tabak ruikt. Eigenlijk is het
Nadere informatieRookstop polikliniek
Rookstop polikliniek Inhoudsopgave Inleiding...1 Waarom stoppen met roken?...1 Wat kunt u verwachten van de Rookstop polikliniek?...2 Wat verwachten wij van u?...2 Werkwijze Rookstop polikliniek...3 De
Nadere informatie09u30-10u30 Motivatie bij chronische zorg. Ingrid Luyckx, zorgexpert diabetes
09u30-10u30 Motivatie bij chronische zorg Ingrid Luyckx, zorgexpert diabetes Oefening 1.Ik eet elke dag bruin brood. 2.Ik eet elke dag 2 à 3 stukken fruit. 3.Ik eet elke dag 300gr groenten. 4.Ik rook
Nadere informatieDe Stoppen-met-Roken polikliniek
De Stoppen-met-Roken polikliniek 2 Roken, een lichamelijke en geestelijke verslaving Roken is verslavend. Naast de lichamelijke behoefte om te roken, is er ook een geestelijke behoefte om te roken. Dat
Nadere informatieStoppen met roken. Het kan! informatie voor patiënten
Stoppen met roken. Het kan! informatie voor patiënten INLEIDING 3 DEEL 1: WAAROM ZOU U STOPPEN MET ROKEN? 4 STOPPEN MET ROKEN: EEN PERSOONLIJKE BESLISSING 4 NADELEN VAN ROKEN 6 WELKE NADELEN MERKT U DAGELIJKS
Nadere informatieChronische NIV bij stabiele COPD patiënten
Chronische NIV bij stabiele COPD patiënten 1. is alleen effectief als er sprake is van hypercapnie 2. is alleen effectief als door de NIV de CO 2 daalt 3. als aan beide (1 en 2) wordt voldaan 4. is nooit
Nadere informatiemisverstanden en mythes
Stoppen met roken tijdens een behandeling voor alcohol- of drugsafhankelijkheid moet afgeraden worden Wencke de Wildt en Trudi Tromp-Beelen Het misverstand Roken komt veel voor onder mensen met een alcohol-
Nadere informatieTHE PROCESS OF STOPPING SMOKING Ch. Gratziou Ass. Prof. Pulmonary and Crit.Care Medical School,University of Athens Head of Smoking Cessation Clinic
Stoppen met roken en volhouden Les 2: Voorbereiding Stoppen met roken en er nooit meer met beginnen Körperwelt Niet-roker Roker THE PROCESS OF STOPPING SMOKING Ch. Gratziou Ass. Prof. Pulmonary and Crit.Care
Nadere informatieGeslacht. Leeftijd. Verwijzing
Database Stoppen met roken 2013-2014 In 2013 hebben in totaal 235 patiënten de stoppen met roken kliniek bezocht voor een intakegesprek. Hieronder wordt o.a. beschreven via welke weg verwijzing heeft plaatsgevonden,
Nadere informatietabakologie informatiebrochure Rookstopbegeleiding
tabakologie informatiebrochure Rookstopbegeleiding Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Voordelen van stoppen met roken 4 3. De tabakoloog in AZ Sint-Jozef Malle 5 4. Praktisch 5 5. Contactgegevens bij vragen
Nadere informatieStoppen met roken is altijd, op elke leeftijd, de moeite waard. Jaarlijks lukt het tienduizenden mensen om te stoppen. Vanaf de eerste dag krijgen
niet roken Stoppen met roken is altijd, op elke leeftijd, de moeite waard. Jaarlijks lukt het tienduizenden mensen om te stoppen. Vanaf de eerste dag krijgen hart- en bloedvaten het gemakkelijker. 3 Niet
Nadere informatieStoppen met roken. Rookstop polikliniek. mca.nl
Stoppen met roken Rookstop polikliniek mca.nl Inhoudsopgave Waarom stoppen met roken? 3 Waarom mislukken veel stoppogingen? 3 Wat kunt u verwachten? 3 Wat verwachten wij van u? 4 Hoe werken wij? 4 Kosten
Nadere informatieE-health interventies voor stoppen met roken. Eline Meijer
E-health interventies voor stoppen met roken Eline Meijer E-health interventies 1. Waarom e-health? 2. Hoe kiezen rokers een app? 3. Aanbevelingen van de herziene richtlijn Behandeling tabaksverslaving
Nadere informatieUNIVERSITAIR CENTRUM GERIATRIE
UNIVERSITAIR CENTRUM GERIATRIE 1 Drugs en Senioren Drugs en Senioren Prof Dr M Vandewoude Universitair Centrum Geriatrie Antwerpen 2 3 Wat wordt juist bedoeld? «Echte drugs» Alcohol Psychotrope medicatie
Nadere informatieinschrijving groepscursus stoppen met roken
inschrijving groepscursus stoppen met roken Ik wens mij in te schrijven voor de groepscursus stoppen met roken Naam: Familienaam: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum: Handtekening deelnemer: Praktische
Nadere informatieStoppen met roken. Praktische tips
Stoppen met roken Praktische tips Stoppen met roken Praktische tips Succesvol stoppen met roken vraagt een goede voorbereiding en heel wat motivatie. Deze brochure legt uit wat een rookstop betekent voor
Nadere informatieWAT HOUDT U NOG TEGEN?
WAT HOUDT U NOG TEGEN? 2 Tussenoplossingen bestaan niet Rokers die voor het eerst nadenken over stoppen, proberen nog wel eens een tussenoplossing te vinden. Helaas bestaan er geen succesvolle tussenoplossingen.
Nadere informatiePsychofarmaca bij d e de ouderen Waarom slikken zij? A D. D Hooghe Hooghe
Psychofarmaca bij de ouderen Waarom slikken zij? A. D Hooghe Psychofarmaca Benzodiazepines en aanverwanten Antidepressiva Antipsychotica Antipsychotica Assessment of antipsychotic prescribing in Belgian
Nadere informatieContactpersoon Ellen Excelmans 0492/72.55.86 (ma-wo-vrij) Ellen.excelmans@vrgt.be
Contactpersoon Ellen Excelmans 0492/72.55.86 (ma-wo-vrij) Ellen.excelmans@vrgt.be Inleiding Een rookvrije materniteit is een materniteit die beantwoordt aan drie criteria: 1) de afdeling is volledig rookvrij;
Nadere informatieAfdeling: Longziekten. Onderwerp: Stop rokenpoli
Afdeling: Longziekten Onderwerp: Stop rokenpoli Stoppen doet u zelf, wij zijn er om gestopt te blijven U denkt er over te stoppen met roken. In deze folder leest u hoe u onder begeleiding van de longarts
Nadere informatieQuestionnaire (in Dutch): LASAB154 / LASAC154 / LASAD154 / LASAE154 / LAS2B154 / LASAF154 / LASAG154 / LASAH154 / LAS3B154 / LASMB154 / LASAI154
LASAB154 Ik ga u nu een aantal vragen stellen over roken: mvar31 1. Rookt u? naar vraag 3 2. nee naar vraag 2 mvar32 2. Heeft u vroeger gerookt? 2. nee naar onderdeel 4 mvar33 3. Op welke leeftijd bent
Nadere informatieicoach, een Web-based en Mobiele Applicatie voor Stoppen-met-roken: Verschillen tussen Gebruikersgroepen, Beïnvloedende Factoren voor Adherence,
icoach, een Web-based en Mobiele Applicatie voor Stoppen-met-roken: Verschillen tussen Gebruikersgroepen, Beïnvloedende Factoren voor Adherence, en het Verband tussen Adherence en Effect icoach, a Web-based
Nadere informatieVerslavingsproblematiek
Verslavingsproblematiek Prof dr Carlo Missant Ochtendkrans anesthesie vrijdag 10 08 2012 Verslaving: definitie Addiction Dependence Substance abuse The continued use of mood-altering substances or behaviors
Nadere informatieGevalideerd door CEBAM in maart 2005 AUTEUR: J. GAILLY
A A N B E V E L I N G V O O R G O E D E M E D I S C H E P R A K T I J K V O E R I N G S T O P P E N M E T R O K E N Gevalideerd door CEBAM in maart 2005 AUTEUR: J. GAILLY Deze aanbeveling is een vertaling
Nadere informatieINHOUD HET TOTAALBEELD JE SUCCESVOLLE STOPPOGING PLANNEN 3 STOPPROFIEL 3 JE VOLGENDE STAPPEN 4 VOOR JE STOPDATUM BEREIDHEID OM TE STOPPEN 5 REDENEN OM
JE WEET HOE JE MOET ROKEN. NU KUN JE LEREN HOE JE MOET STOPPEN. MIJN STOPBOEKJE Ontwikkeld en gefinancierd door INHOUD HET TOTAALBEELD JE SUCCESVOLLE STOPPOGING PLANNEN 3 STOPPROFIEL 3 JE VOLGENDE STAPPEN
Nadere informatieRookstopbegeleiding Werkbrochure
Rookstopbegeleiding Werkbrochure diensthoofd inwendige Dienst pneumologie Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper Secretariaat pneumologie: 057 35 71 90 www.yperman.net 1 Inhoud DE VOORBEREIDING...
Nadere informatieRookstoppolikliniek Stoppen doet u zelf, wij zijn er om gestopt te blijven.
Patiënteninformatie Rookstoppolikliniek Stoppen doet u zelf, wij zijn er om gestopt te blijven. rkz.nl U denkt er over te stoppen met roken. In deze folder leest u hoe u met begeleiding van de rookstopcoach
Nadere informatieStoppen met roken. Praktische tips
Stoppen met roken Praktische tips Stoppen met roken Praktische tips Succesvol stoppen met roken vraagt een goede voorbereiding en heel wat motivatie. Deze brochure legt uit wat een rookstop betekent voor
Nadere informatieLeerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER
Leerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER kleuter 2,5-6j 1 ste graad LO 6-8j 2 de graad LO 8-10j 3 de graad LO 10-12j doelstelling doelstelling doelstelling doelstelling Versterken
Nadere informatieZijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*
Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Floor Ploos van Amstel, RN, MSc, verpleegkundig expert, afd. Medische Oncologie Maaike
Nadere informatieZet 31 mei in de kijker Nieuwe materialen Logo Limburg
Zet 31 mei in de kijker Nieuwe materialen Logo Limburg Om de werelddag zonder tabak een nieuwe boost te geven ontwikkelde Logo Limburg 2 materialen om te gebruiken bij acties rond rookstop. Placemat: een
Nadere informatie