Toeristische Trendrapportage Limburg 2006/07

Transcriptie

1 Toeristische Trendrapportage Limburg 2006/07

2 Toeristische Trendrapportage Limburg 2006/07 Opdrachtgever: Opdracht: Jaarlijks rapport over het Limburgse aanbod van verblijfsaccommodaties, de vakanties van Nederlanders en buitenlandse gasten in Limburg en de werkgelegenheid in de Limburgse toeristisch-recreatieve sector. Uitgevoerd door: Kenniscentrum Toerisme & Recreatie Diana Korteweg Maris Telefoon: (013) Uitgave: juni 2007 Bij het samenstellen van deze rapportage is de grootste zorgvuldigheid betracht, het Kenniscentrum Toerisme & Recreatie is echter niet aansprakelijk voor enige directe of indirecte schade als gevolg van de aangeboden informatie.

3 Inhoudsopgave INLEIDING... 1 SAMENVATTING... 2 TOERISME IN 2006: EEN SITUATIESCHETS... 3 OMGEVINGSFACTOREN... 3 TRENDS... 4 ONTWIKKELINGEN... 5 TOERISTISCH AANBOD LIMBURG... 6 RUIMTEGEBRUIK... 6 VERBLIJFSACCOMMODATIES... 7 VAKANTIEGEDRAG VAN NEDERLANDERS... 9 IN EIGEN LAND OF NAAR BUITENLAND?... 9 VAKANTIES IN HET BUITENLAND... 9 VAKANTIES IN EIGEN LAND LIMBURG OP DE BINNENLANDSE VAKANTIEMARKT BINNENLANDS TOERISME IN DE LIMBURGSE REGIO S ACCOMMODATIEKEUZE VAN NEDERLANDSE TOERISTEN IN LIMBURG BESTEDINGEN VAN NEDERLANDSE VAKANTIEGANGERS BINNENLANDSE VAKANTIES IN LIMBURG: PER SECTOR VAKANTIEWONINGEN TOERISTISCH KAMPEREN HOTELS OVERIGE TOERISTISCHE VAKANTIES VASTE GASTEN INKOMEND TOERISME NAAR NEDERLAND HERKOMSTLANDEN BUITENLANDSE GASTEN IN LIMBURG HERKOMSTLANDEN ACCOMMODATIEKEUZE VASTE GASTEN UIT BUITENLAND WERKGELEGENHEID TOERISTISCH-RECREATIEVE WERKGELEGENHEID - TOTAAL TOERISTISCH-RECREATIEVE WERKGELEGENHEID - NAAR SECTOREN TOERISTISCH-RECREATIEVE WERKGELEGENHEID - REGIONAAL TOERISTISCH-RECREATIEVE WERKGELEGENHEID - SEIZOENGEBONDEN TOERISTISCH-RECREATIEVE WERKGELEGENHEID INDIRECT / INKOOP VAN DIENSTEN BRONNENOVERZICHT BIJLAGE 1: BINNENLANDS TOERISME - NADER UITGEWERKT BIJLAGE 2: BINNENLANDS TOERISME - SENIORENTOERISME BIJLAGE 3: VERBLIJFSTOERISME IN MAASTRICHT BIJLAGE 4: AFBAKENING TOERISTISCH-RECREATIEVE SECTOR... 46

4 Inleiding De Provincie Limburg werkt samen met Brabant en Zeeland aan kennisontwikkeling met betrekking tot de toeristisch-recreatieve sector. Deze samenwerking vindt plaats binnen het Kenniscentrum Toerisme & Recreatie. Dit kenniscentrum houdt zich bezig met het verzamelen en analyseren van cijfers en gegevens over de toeristisch-recreatieve sector, om deze te vertalen in kennis die bruikbaar is voor een groot aantal partijen in en om de sector. De voorliggende Trendrapportage is opgesteld in opdracht van de Provincie Limburg. De Provincie wil hiermee bijdragen aan de toegankelijkheid van kennis en gegevens voor partijen die zich in Limburg bezighouden met toerisme en recreatie. Deze rapportage is alweer de vijfde in een reeks en is daarbij in een nieuw jasje gestoken. Er is meer aandacht voor de diverse sectoren bij het presenteren van de gegevens en analyses, om zo in te spelen op de informatiebehoefte van ondernemers. Alle onderwerpen uit de voorgaande rapporten komen echter gewoon aan de orde, aangevuld met nieuwe thema s en analyses. Veel lees- en vooral gebruiksplezier toegewenst! 1

5 Samenvatting De situatie op de toeristische markt is er één van enorme concurrentie, waarin een zeer goed geïnformeerde, prijsbewuste en veeleisende consument de scepter zwaait. Toeristisch aanbod Het aantal slaapplaatsen in hotels en in vakantiewoningen stijgt in Limburg. Het aantal bedden in groepsaccommodaties loopt wat terug. Op de campings neemt het aantal toeristische standplaatsen af. Binnenlandse vakantiemarkt Limburg herovert de tweede plaats op de binnenlandse vakantiemarkt: 7% meer vakanties en 4% meer vakantieovernachtingen. De groei is zichtbaar in zowel Noord- & Midden- Limburg als in Zuid-Limburg. Overigens staan de bestedingen onder druk: de gemiddelde bestedingen per vakantiedag daalden van 30 in 2005 naar 29 in Het overnachtingsaantal in Limburgse vakantiewoningen stabiliseert, de toeristische kampeerovernachtingen staan onder druk, evenals de overnachtingen in overige toeristische accommodaties. Overnachtingen in hotels nemen daarentegen toe, evenals de overnachtingen van vaste gasten in hun eigen accommodatie. De ontwikkeling, de vakantiekenmerken en het profiel van de gast verschilt sterk per accommodatietype. LIMBURG vakantiewoningen toeristisch kamperen hotels overige toer. accommodaties vaste gasten ontwikkeling wisselend, markt licht dalende groei wisselend door wisselend, groei onder druk trend variatie acco s in 2006 bestedingen 29 p.p.p.d. 19 p.p.p.d. 52 p.p.p.d. 19 p.p.p.d. 12 p.p.p.d. herkomst Zuid-Holland, Brabant Zuid-Holland, Brabant Zuid-Holland, Noord-Holland Limburg, Zuid-Holland Limburg, Brabant profiel gast 1 jonge gezinnen empty nesters, dinkies, empty dinkies, empty gezinnen jonge gezinnen nesters nesters activiteiten zwemmen, uit eten gaan tochtjes auto, uit eten gaan uit eten gaan, tochtjes auto wandelen, uit eten gaan onbekend waardering bovengemiddeld bovengemiddeld onder gemiddelde onder gemiddelde onbekend regio 78% in N&M-Limburg 50/50 82% in Zuid-Limburg 56% in Zuid-Limburg 86% in N&M-Limburg Inkomend toerisme Het toerisme van buitenlandse gasten in Limburg steeg enorm, naar een recordaantal van gasten en 2,25 miljoen overnachtingen. De groei was in beide regio s zichtbaar, maar het grootst in Noord- en Midden-Limburg. Toerisme uit Duitsland staat onder druk, verder laten alle herkomstlanden grote groeicijfers zien. Werkgelegenheid Het aantal banen in de toeristisch-recreatieve sector is weer iets gestegen, deze stijging is gelijk aan de groei van de totale werkgelegenheid in Limburg. Het aantal banen bij logiesaccommodaties daalt iets, meer banen zijn er in de attractieparken, wellness- en fitnesscentra en bij overige recreatie. In de horeca is de trend van payroll- en uitzendbanen zichtbaar. 1 empty nesters : huishoudens waarbij de kinderen het huis uit zijn en ouders samen overblijven dinkie : double income, no kids: de tweeverdieners zonder kinderen 2

6 Toerisme in 2006: een situatieschets Het vakantiegedrag van de consument is gebaseerd op persoonlijke voorkeuren, maar kan worden beïnvloed door omgevingsfactoren. Voorbeelden zijn het weer, de economische situatie, gebeurtenissen in de wereld, maar ook ontwikkelingen in het toeristisch aanbod. De factoren die van belang waren in 2006 worden hieronder kort beschreven 2. Omgevingsfactoren De economie trok in 2006 na enkele zwakke jaren weer aan. De werkloosheid daalde, het consumentenvertrouwen steeg en de gemiddelde koopkracht herstelde zich licht. Toch daalde de koopkracht bij 20% van de Nederlanders, vooral door de invoering van het nieuwe zorgstelsel, en steeg het aantal Nederlanders met schulden. De prijs van een vakantie blijft al met al een belangrijk keuzecriterium. Een economische factor van belang op de reismarkt is de dollarkoers. In 2006 was er wederom sprake van een lage dollar ten opzichte van een sterke euro. Deze situatie maakt intercontinentale bestemmingen voordeliger en aantrekkelijker op de reismarkt. De enorme prijsconcurrentie op vliegreizen blijft voortduren, vooral door het grote aanbod van low cost carriers in Nederland en vlak over de grens. Internet is één van de belangrijkste technologische ontwikkelingen voor de toeristischrecreatieve sector. In 2006 had inmiddels 80% van de huishoudens al toegang tot internet. Werd in 2003 nog 25% van de vooraf geregelde vakanties via internet geboekt, in 2006 was dit al 48%. De zomer in Nederland was er één van uitersten: extreem warm en zonnig in juni, juli en september, maar extreem nat en somber in augustus. Dit wordt hiernaast geïllustreerd met de KNMI-overzichten van de hoeveelheid zonneschijn en hoeveelheid neerslag per maand in 2006, afgezet tegen het langjarig gemiddelde ( ) 3. De planning van de bouwvak, bepalend voor de vakantieplanning, was in 2006 als volgt: Regio Zuid Maandag 17 juli t/m vrijdag 4 augustus Regio Midden Maandag 24 juli t/m vrijdag 11 augustus Regio Noord Maandag 31 juli t/m vrijdag 18 augustus In 2006 werd de campagne Limburg liefde voor het leven uitgevoerd. 2 De beschrijving is gebaseerd op een analyse van de Stichting ContinuVakantieOnderzoek, december De afbeeldingen zijn ontleend aan de website van het KNMI, april

7 Trends Nederlanders zijn wereldburgers geworden. Door de globalisering waaien nieuwe trends steeds sneller over uit het buitenland. Desondanks zullen mensen ook blijven streven naar overzichtelijke verbanden als leefkaders voor de toekomst. Dit kan zich onder andere uiten in een toenemende interesse in stedelijke en lokale identiteit en in een opbloei en versterking van nationale gevoelens. Aan de andere kant ontstaat door toenemende globalisering meer behoefte aan kleinschaligheid, authenticiteit en echtheid. Dit biedt kansen aan kleine ondernemingen met hun ambachtelijkheid, vakkennis en persoonlijke benadering. Het individualisme beleefde enkele jaren geleden haar hoogtepunt, er is een nieuwe beweging zichtbaar die zich kenmerkt door gemeenschapszin en groepsgevoel. Waarden als vertrouwdheid en geborgenheid nemen in belangrijkheid toe. Men gaat weer op zoek naar ankerpunten in de directe omgeving van familie, vrienden en gelijkgestemden. De onderlinge contacten moeten vanwege de toegenomen druk op de vrije tijd weliswaar planmatig worden onderhouden, de momenten dat men samen is wil men bijzonder maken. Men is bereid om niet alleen tijd maar ook geld in deze relaties te investeren. Overigens is het dankzij de technologische ontwikkelingen wel mogelijk om vriendschappen op afstand te sluiten en onderhouden. Gelijkgestemden kunnen elkaar ook treffen op Internet en daar hechte contacten onderhouden. In de vrijetijdsbesteding staan beleving en authenticiteit naast elkaar. Aan de ene kant is er de wens om zaken te beleven. Middels, al dan niet kunstmatige, experiences wil men ontsnappen aan de dagelijkse werkelijkheid. Van ijsbanen omringd door dennenbomen en gluhweinkraampjes in de binnenstad tot wildwaterraften op een kunstmatige rivier in Zoetermeer en skydiven in een Roosendaalse windtunnel: de omgeving is kunstmatig, de belevenis is echt. Aan de andere kant is men juist op zoek naar het authentieke. Hierbij zijn kernwoorden als echt, puur, eerlijk en ook percepties als gezond en vriendelijk van belang. De toenemende aandacht voor streekproducten is hiervan een voorbeeld. Steeds meer Nederlanders besteden extra aandacht aan hun gezondheid. In de praktijk komt dat neer op meer bewegen en gezond eten. In lijn daarmee groeit de populariteit van gezonde voeding, niet alleen thuis maar ook op het werk. Naast de bewustwording van de lichamelijke gezondheid is er ook steeds meer aandacht voor onthaasting en welzijn. De balans tussen privé en zakelijk wordt steeds belangrijker gevonden. Naast lichamelijke gezondheid is ook geestelijke gezondheid een thema dat aan populariteit wint. Wellness is in opkomst. Er is een beweging zichtbaar die gekarakteriseerd kan worden als 'back-to-basic'. Het individu maakt plaats voor de groep, samen dingen doen staat weer centraal. Het gaat hierbij om eenvoudige zaken als een boswandeling maken, bij het kampvuur zitten of knutselen met de kinderen. Aan de andere kant is men thuis inmiddels zo gewend aan luxe voorzieningen dat men die ook op de recreatieplek niet wil missen. In de afgelopen jaren is er door consumenten bijvoorbeeld steeds meer geïnvesteerd in comfortabele badkamers en keukens met alles erop en eraan. Goede en hygiënische sanitaire voorzieningen zijn tegenwoordig dan ook eerder een randvoorwaarde dan een luxe. Daarnaast willen sommige consumenten juist tijdens hun vakantie wat extra comfort in vergelijking met wat men thuis heeft, bijvoorbeeld een bubbelbad of een eigen sauna. Beide stromingen, back-to-basic en comfort, doen zich tegelijkertijd voor. Zo blijft bijvoorbeeld fietsen in Nederland onverminderd populair, maar tegenwoordig doet men dat met een complete uitrusting, zoals een GPS routebeschrijving. 4

8 Ontwikkelingen De Nederlandse bevolking zal de komende jaren nog licht groeien maar de huidige prognoses voorspellen een maximum. Tot rond 2035 zal de Nederlandse bevolking groeien en uiteindelijk uit bijna 17 miljoen mensen bestaan. Na die tijd zal het bevolkingsaantal langzaam weer afnemen tot ongeveer 16,8 miljoen inwoners rond De meest opvallende ontwikkelingen doen zich voor in de verdeling tussen werkenden en niet-werkenden, de leeftijdsopbouw en de multiculturele samenstelling van de bevolking. Omvang bevolking Grijze druk 4 Allochtoon Nederland Limburg Nederland Limburg Nederland Limburg ,3 mln 1,13 mln 23% 27% 19% 19% ,9 mln 1,05 mln 36% 45% 22% 19% ,8 mln onb. 40% onb. onb. onb. Bron: CBS In 2005 hadden Nederlanders gemiddeld bijna 45 uur vrije tijd per week, vrijwel evenveel als in Tussen 1995 en 2000 daalde het aantal uur vrije tijd scherp door de gecombineerde concurrentie van meer verplichtingen en meer persoonlijke verzorging. De hoeveelheid vrije tijd per week verschilt echter sterk per bevolkingsgroep. Bij mensen tussen 20 en 65 jaar namen de verplichtingen per week toe en stond de hoeveelheid vrije tijd verder onder druk. Bij jongeren (tot 20 jaar) en ouderen (65-plus) is de vrije tijd echter toegenomen. Tijdsbesteding in uren per week van 20 tot 65-jarigen Bron: SCP, tijdsbestedingsonderzoek 4 Grijze druk: verhouding tussen het aantal 65-plussers ten opzichte van de 20 tot 65-jarigen 5

9 Toeristisch aanbod Limburg Ruimtegebruik Limburg is qua oppervlakte één van de kleinste provincies van Nederland: hectare. Alleen de provincie Utrecht is nog kleiner. In 2003 had 2,9% van de oppervlakte van Limburg een puur recreatieve bestemming. Landelijk ligt dit aandeel lager, namelijk op 2,3%. De ruimte die beschikbaar is voor recreatie in Limburg is in de periode toegenomen met 7% (landelijk +9%). De stijging in Limburg is vooral toe te schrijven aan de forse toename van de ruimte voor dagrecreatieterreinen (+19%) en voor parken & plantsoenen (+14%). De ruimte voor verblijfsrecreatieterreinen groeide met 10%. Sportterreinen en volkstuinen kregen beiden minder ruimte, respectievelijk -2% en -3%. Verkeersterrein 4% Bebouwd en semibebouwd terrein 14% Binnenwater 3% Bos en open natuurlijk terrein 16% Recreatief terrein 3% Park en plantsoen Sportterrein Volkstuin Dagrecreatief terrein Verblijfsaccommodatie Agrarisch terrein 60% Bron: CBS Een groot deel (77%) van de provincie Limburg bestaat uit agrarische gebieden en bos- & natuurgebieden, waar vaak recreatief medegebruik mogelijk is. Deze gebieden zijn ook steeds vaker toegankelijk voor de toerist en recreant. Van het binnenwater is 19% in gebruik als recreatief binnenwater, zoals water in jachthavens, recreatieplassen, roeibanen, golfterreinen en parken. Camping te midden van agrarisch terrein en bosterrein. (Camping De Watertoren in Landgraaf) 6

10 Verblijfsaccommodaties Het CBS registreert het aantal toeristische accommodaties in Nederland. Inbegrepen zijn hotels, pensions en jeugdaccommodaties ( 5 slaapplaatsen), kampeerterreinen met toeristische verhuur, huisjescomplexen met toeristische verhuur en groepsaccommodaties (allen 20 slaapplaatsen). Bedrijven die meerdere accommodatievormen bieden, worden meerdere malen geteld. Vaste standplaatsen op campings, tweede woningen, jachthavens en overige accommodatievormen worden niet in de CBS-registratie meegenomen. Hoewel de CBS-registratie niet volledig is, is het de enige gegevensbron waarbij het accommodatieaanbod binnen Nederland kan worden vergeleken. Daarom hier een overzicht van het aantal toeristische accommodaties en slaapplaatsen per provincie. Friesland 697 accommodaties slaapplaatsen Groningen 216 accommodaties slaapplaatsen Noord-Holland accommodaties slaapplaatsen Flevoland 85 accommodaties slaapplaatsen Drenthe 532 accommodaties slaapplaatsen Overijssel 673 accommodaties slaapplaatsen Zuid-Holland 545 accommodaties slaapplaatsen Utrecht 200 accommodaties slaapplaatsen Gelderland accommodaties slaapplaatsen Zeeland 634 accommodaties slaapplaatsen Brabant 767 accommodaties slaapplaatsen Limburg 762 accommodaties slaapplaatsen Bron: CBS 403 hotels kamers 182 campings toeristische kampeerplaatsen 108 huisjesterreinen bedden 69 groepsaccommodaties bedden Limburg telt volgens de CBS-registratie 762 toeristische accommodaties met in totaal slaapplaatsen. Hiermee is Limburg na Noord-Holland, Gelderland en Brabant de provincie met de meeste accommodaties. Voor wat betreft het aantal slaapplaatsen neemt Limburg eveneens een vierde positie in; na Gelderland, Noord-Holland en Brabant. Onderstaande grafiek toont de ontwikkeling van het toeristische accommodatieaanbod in Limburg. 7

11 20% Ontwikkeling accommodaties in Limburg % 14% 13% 15% 10% 7% 5% 2% 0% -5% -2% -4% -10% -7% Hotels, pensions en jeugdaccommodaties Toeristische kampeerterreinen Huisjesterreinen aantal accommodaties Groepsaccommodaties aantal slaapplaatsen Bron: CBS Het aantal hotels, pensions en jeugdaccommodaties daalde met 7%, het aantal slaapplaatsen nam echter toe. Er is dus sprake van schaalvergroting in de Limburgse hotelsector: het gemiddeld aantal bedden per accommodatie nam toe van 44 in 2002 naar 54 in Landelijk is er in mindere mate sprake van schaalvergroting: het gemiddeld aantal slaapplaatsen per accommodatie steeg slechts met 2 bedden naar 63. Landelijk zijn de hotels dus gemiddeld groter dan in Limburg, wellicht is dat de achtergrond van het sterker groeiende aantal bedden in Limburg en is er sprake van een inhaalslag. Overigens steeg het aantal hotels landelijk met 6%, in tegenstelling tot de afname in Limburg. Kijkend naar de kampeerterreinen is er een tegengestelde ontwikkeling gaande: het aantal terreinen stijgt, het aantal standplaatsen daalt. Landelijk is dat eveneens zichtbaar. Het betekent minder toeristische standplaatsen per kampeerterrein. Dit is een ontwikkeling die al jaren zichtbaar is. Deels te verklaren door de verdere opkomst van kleinschalige campings zoals het kamperen bij de boer. Een andere verklaring ligt in de strengere regelgeving enerzijds en kwaliteitsverbetering anderzijds. Campings moeten vanwege brandveiligheidseisen een minimale afstand tussen kampeerplaatsen bewaren, waardoor er meer ruimte nodig is per standplaats. Daarnaast vraagt de consument om meer ruimte op de kampeerplaats, vaak gepaard met een wens om meer voorzieningen op de camping, waarvoor ook ruimte nodig is. Om aan de regels te voldoen en om aan de wensen van de consument tegemoet te komen, moet een camping haar kampeerplaatsen vergroten, ondanks het feit dat de totale oppervlakte van de camping niet toeneemt. Hierdoor gaan standplaatsen verloren, hetgeen ten koste gaat van de toeristische kampeercapaciteit in een regio. Het aantal huisjesterreinen groeit door, zowel in Limburg als landelijk. De groepsaccommodaties nemen in aantal toe, het aantal bedden daalt. Ook bij de groepsaccommodaties is sprake van een kwaliteitsslag, waarbij het aantal bedden per accommodatie afneemt. Dit is tevens een landelijke trend. De groepsaccommodaties profiteren van de trend het nieuwe groepsgevoel waarbij mensen meer gezamenlijk - in grotere groepen van familie of vrienden - uitstapjes en vakanties ondernemen. 8

12 Vakantiegedrag van Nederlanders In 2006 ging 80,5% van de Nederlandse bevolking minstens één keer op vakantie, in 2005 was dat nog 80,8%. Diegenen die in 2006 een vakantie ondernamen, gingen gemiddeld iets vaker dan in 2005: gemiddeld 2,6 keer per vakantieganger. Het totaal aantal vakanties kwam daarmee uit op 34,5 miljoen; zo n meer dan in In eigen land of naar buitenland? Nederland 53% van Nederlanders gaat minimaal 1x in eigen land op vakantie 17,8 miljoen vakanties 74% van alle korte vakanties ( 3 nachten) vindt plaats in eigen land bestedingen 2,6 miljard Buitenland 58% van Nederlanders gaat minimaal 1x naar buitenland op vakantie 16,8 miljoen vakanties 74% van alle lange vakanties ( 8 nachten) vindt plaats in het buitenland bestedingen 10,4 miljard Vakanties in het buitenland In 2006 zijn in totaal zo n 16,8 miljoen buitenlandse vakanties ondernomen; een daling van ruim vakanties ten opzichte van Ondanks een lichte daling blijft Frankrijk met 2,7 miljoen vakanties de meest bezochte vakantiebestemming voor de Nederlanders. Duitsland volgt op korte afstand met 2,6 miljoen vakanties. Top-10 buitenlandse bestemmingen 1. Frankrijk % 2. Duitsland % 3. België % 4. Spanje % 5. Oostenrijk % 6. Italië % 7. Griekenland % 8. Turkije % 9. Groot-Brittannië % 10. Zwitserland % Overige bestemmingen - binnen Europa % - buiten Europa % Totaal % De belangrijkste groeier van de afgelopen jaren - Turkije - liet een opvallende daling zien: vakanties werden er minder ondernomen. De negatieve berichtgeving in combinatie met de geringe binding tussen vakantieganger en Turkije vormen de verklaring. Opmerkelijk was verder de groei van het aantal intercontinentale vakanties. In totaal werden bijna 1,7 miljoen vakanties buiten Europa doorgebracht, wat een record is. 9

13 Vakanties in eigen land In 2006 brachten Nederlanders 17,8 miljoen vakanties door in eigen land, 3% meer dan in Hierbij werden 98,6 miljoen overnachtingen gemaakt, 3% meer dan in jaar aantal vakanties aantal vakantie-overnachtingen Onderstaande kaart toont het aantal vakanties en overnachtingen per provincie. Flevoland vakanties Noord-Holland vakanties overnachtingen overnachtingen Zuid-Holland vakanties overnachtingen Groningen vakanties overnachtingen Friesland vakanties overnachtingen Utrecht vakanties overnachtingen Drenthe vakanties overnachtingen Overijssel vakanties overnachtingen Gelderland vakanties overnachtingen Zeeland vakanties overnachtingen Brabant vakanties overnachtingen Limburg vakanties overnachtingen Gelderland is - evenals in voorgaande jaren - de populairste binnenlandse bestemming. Limburg heeft de tweede plaats op de binnenlandse vakantiemarkt weer veroverd. Het aantal vakanties steeg in Limburg met 7%, het aantal vakantie-overnachtingen met 4%. 10

14 Limburg op de binnenlandse vakantiemarkt Sinds 1990 is het binnenlands toerisme in Nederland vrij gelijkmatig gegroeid naar een maximum van 18,7 miljoen vakanties in Tussen 2002 en 2005 is het aantal binnenlandse vakanties licht teruggelopen. In 2006 is weer sprake van een lichte stijging. Limburg kende in de periode een periode van continue groei voor het binnenlandse toerisme. Vanaf 2002 verloopt de ontwikkeling van het binnenlands toerisme grillig: een sterke afname in 2003, herstel in 2004, wederom een terugval in 2005 en groei in Al met al kwamen in % meer Nederlandse gasten naar Limburg dan in basisjaar 1990, daarmee doet Limburg het beter dan de landelijke trend ( : +22%). Aantal vakanties Aantal vakantie-overnachtingen Limburg Aandeel Limburg in NL Limburg Aandeel Limburg in NL ,0% ,8% ,9% ,8% ,1% ,2% ,7% ,9% ,2% ,0% Van de 2,16 miljoen vakanties die door Nederlanders in Limburg worden doorgebracht, waren vakanties van vaste gasten, mensen met een eigen accommodatie in Limburg. De overige 2,06 miljoen vakanties werden door Nederlandse toeristen ondernomen. 51% van hen ging voor het eerst op vakantie in Limburg, het herhalingsbezoek in Limburg is derhalve 49%. Dit is gelijk aan het landelijk gemiddelde. Het herhalingsbezoek is in Zuid- Limburg (52%) hoger dan in Noord- en Midden-Limburg (46%). 11

15 Binnenlands toerisme in de Limburgse regio s Noord- en Midden-Limburg Zuid-Limburg vakanties overnachtingen vakanties overnachtingen Binnen Limburg vond 56% van de vakanties van Nederlanders plaats in Noord- & Midden-Limburg en 44% in Zuid-Limburg. In Noord- en Midden-Limburg nam het aantal vakanties in 2006 ten opzichte van 2005 met 5% toe en steeg het aantal overnachtingen met 2%. Daarmee werd de forse teruggang in 2005 maar deels gecompenseerd. In Zuid-Limburg steeg het aantal vakanties met ruim 9% en het aantal vakantie-overnachtingen nam toe met 6%. Hiermee overtreft de regio de jaren 2003 en 2004, maar het niveau van 2002 is nog niet bereikt. Vakantieduur Voorheen telde Limburg ten opzichte van het Nederlands gemiddelde iets minder korte vakanties, maar in 2006 scoorde Limburg hierop conform het landelijke beeld. Zo is in Zuid- Limburg het aantal korte vakanties t.o.v met 9% toegenomen en in Noord- en Midden- Limburg met 5%. Verdeling naar vakantieduur per regio N&M Limburg 42% 46% 9% 3% Zuid-Limburg 60% 27% 8% 4% Limburg gem. 50% 38% 9% 4% NL gem. 50% 33% 10% 6% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 2-4 dagen (=korte vakantie) 5-8 dagen 9-15 dagen 16+ dagen 12

16 Accommodatiekeuze van Nederlandse toeristen in Limburg Nederlanders die op vakantie gaan in Limburg kiezen vooral voor een verblijf in een vakantiewoning: 47% van alle overnachtingen in Limburg in 2006 vond plaats in een vakantiewoning. De markt voor bungalowvakanties staat al enkele jaren onder druk, maar de overnachtingcijfers in de Limburgse vakantiewoningen lijken zich te stabiliseren Ontwikkeling aantal overnachtingen per accommodatievorm in Limburg Vakantiewoningen Toeristisch kamperen Hotel/pension Overige toeristische vakanties Vaste gasten Het toeristisch kamperen is de op een na belangrijkste accommodatievorm in Limburg: 21% van alle overnachtingen in de provincie vindt plaats op een toeristische kampeerplaats. Toch staat het toeristisch kamperen in Limburg onder druk, in een periode van 5 jaar liep het aantal toeristische kampeerovernachtingen terug met 23%. Landelijk is die daling minder groot: -14%. 17% van alle vakantieovernachtingen van Nederlanders in Limburg wordt doorgebracht in hotels, pensions en bed & breakfastadressen. Deze sector ziet haar belang in het binnenlands toerisme al enkele jaren gestaag toenemen. In de periode was er sprake van een continu toenemend aantal toeristische overnachtingen in hotels en pensions, al met al een groeicijfer van 35% in 4 jaar. Landelijk was de groei lager: +23%. De groep overige toeristische vakanties is goed voor 9% van alle overnachtingen. Binnen deze groep vallen de volgende accommodatievormen: woning van een particulier (7%), groepsaccommodatie (5%), appartementen, riviercruise, zeil- of motorboot, trekkershut et cetera. Het aantal toeristische overnachtingen in deze overige accommodaties heeft zich nagenoeg gestabiliseerd in de periode Vaste gasten, gasten met een eigen accommodatie in Limburg, spelen slechts een kleine rol van betekenis. Waar landelijk gezien een kwart van de overnachtingen wordt gerealiseerd door vaste gasten, is dit in Limburg slechts 5%. Overigens heeft Limburg natuurlijk volop accommodaties voor vaste gasten (zoals vaste standplaatsen op campings en vaste ligplaatsen in jachthavens), maar deze worden met name gebruikt door buitenlandse gasten. Later in dit rapport wordt per sector dieper ingegaan op de ontwikkelingen, het profiel van de gasten, vakantiekenmerken en bestedingen. 13

17 Bestedingen van Nederlandse vakantiegangers In 2006 werd in Limburg zo n 382 miljoen uitgegeven door Nederlandse vakantiegangers, zo n 2% meer dan in Deze stijging komt voort uit het toegenomen aantal vakanties, de bestedingen tijdens de vakantie zijn namelijk gedaald. De daling van de bestedingen per persoon per dag wordt veroorzaakt doordat het aantal vakanties van vaste gasten toenam, de bestedingen van vaste gasten liggen veel lager dan de uitgaven van toeristen. De bestedingen van toeristen bleven in 2006 nagenoeg gelijk ten opzichte van Onderstaand diagram toont de gemiddelde bestedingen per persoon per vakantiedag. Deze bestedingen zijn in de afgelopen 10 jaar steeds gegroeid, waarbij de bestedingen in Limburg steeds hoger waren dan gemiddeld in Nederland. 35 Ontwikkeling van gem. bestedingen per vakantiedag NL gem. Limburg In 2006 besteedde de gemiddelde vakantieganger in Limburg 29 per dag. Dit bedrag omvat alle uitgaven tijdens de vakantie, dus is inclusief de kosten van hun accommodatie, kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens een vakantie worden ondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. Let wel: het bedrag is per persoon, dus de kosten van bijvoorbeeld de accommodatie worden verdeeld over het reisgezelschap. De accommodatiekeuze is natuurlijk sterk bepalend voor de hoogte van de bestedingen, deze samenhang wordt later in dit rapport nader toegelicht. Limburg heeft de hoogste gemiddelde bestedingen per persoon per dag in Nederland: 29. N&M-Limburg Zuid-Limburg Zeeland 21 Z-Holland 19 N-Holland 22 Utrecht 17 Brabant 21 Friesland 24 Flevoland 25 Gelderland 20 Groningen 22 Drenthe 22 Overijssel 23 Limburg 29 14

18 Binnenlandse vakanties in Limburg: per sector Vakantiewoningen Limburg heeft ruim slaapplaatsen in toeristisch verhuurde vakantiewoningen, verspreid over 108 terreinen. Nergens in Nederland wordt tijdens binnenlandse vakanties zoveel overnacht in vakantiewoningen als in Limburg. De provincie heeft dan ook het grootste aanbod van vakantiewoningen in Nederland. Aantal vakanties in vakantiewoningen In 2006 werden toeristische vakanties in Limburgse vakantiewoningen doorgebracht, 9% meer dan in het voorgaande jaar. De groei gold met name de korte bungalowvakanties (+16%), de groei van de langere bungalowvakanties was minder groot (+5%). Limburg doet het hiermee beter dan de landelijke trend, landelijk namen zowel de korte als lange bungalowvakanties slechts met 2% toe. aantal vakanties x Toeristische bungalowvakanties in Limburg - naar vakantieduur kort (2-4 dagen) lang (5+ dagen) Spreiding over het jaar Kijkend naar de spreiding van de toeristische bungalowvakanties over het jaar, valt op dat deze jaarrond worden ondernomen. Piekmomenten zijn er in mei (meivakantie, Hemelvaart), en december (feestdagen). Korte bungalowvakanties worden vooral ondernomen in het (vroege) voorjaar - februari t/m juni - en in de winter - november en december. Langere bungalowvakanties concentreren zich in de periode mei t/m oktober. 15

19 Gebruikte informatiebron en boekingsgedrag Nederlanders die een toeristische bungalowvakantie ondernemen in eigen land, zoeken in 48% van de gevallen vooraf informatie. Voor bungalowvakanties in Limburg is dat 54%. Bij het inwinnen van informatie speelt internet een belangrijke rol: 72% gebruikt internet. 15% van de vakanties in een Nederlandse vakantiewoning worden op de bonnefooi ondernomen, dus zonder boeking of reservering vooraf. In Limburg is het percentage bungalowvakanties op de bonnefooi lager: 9%. In alle overige gevallen wordt de vakantiewoning vooraf gereserveerd. 78% doet dat bij een boekingsinstantie, zoals de reserveringscentrale van een bungalowketen; 22% boekt rechtstreeks bij de accommodatie. Vakantiebestedingen In Limburg wordt tijdens toeristische vakanties in een vakantiewoning in totaal bijna 178 miljoen uitgegeven. Dit bedrag omvat alle bestedingen van Nederlanders tijdens hun toeristische bungalowvakantie in Limburg, dus inclusief de kosten van de vakantiewoning, kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. De totale kosten van een bungalowvakantie kunnen worden omgerekend naar kosten per persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Limburg 29,-. Dit is iets hoger dan het landelijk gemiddelde ( 28). Persoonskenmerken Om een profiel te schetsen van de Nederlander die op vakantie gaat in de Limburgse vakantiewoningen, wordt in onderstaande tabel een aantal persoonskenmerken genoemd. HERKOMSTPROVINCIE Zuid-Holland (28%) Brabant (18%) Noord-Holland (13%) LEEFTIJD jr 15% 65+ jr 6% 0-5 jr 12% 6-14 jr 13% jr 12% jr 4% jr 9% jr 21% jr 8% GEZINSSAMENSTELLING gezinnen met kinderen < 5 jaar (30%) 2-persoonshuishoudens > 35 jaar (28%) gezinnen met kinderen 6-12 jaar (19%) Ondernomen activiteiten 16

20 Tijdens een toeristisch verblijf in een Limburgse vakantiewoning worden de volgende activiteiten het meest ondernomen. 1. Zwemmen 76% 2. Uit eten gaan (in restaurant) 76% 3. Wandelingen maken 67% 4. Tochtjes met de auto 67% 5. Funshopping (winkelen voor plezier) 54% 6. Bezoek aan bezienswaardige gebouwen 21% 7. Uitgaan (café / discotheek) 18% 8. Bezoek aan natuurreservaat / natuurgebied 17% 9. Tochtjes met de fiets 14% 10. Bezoek aan pretpark, attractiepark 12% Opvallend is het hoge aandeel gasten dat gaat zwemmen: het gemiddelde aandeel bij alle toeristen in Limburg is 52% tegen 74% bij bungalowgasten, waarschijnlijk te verklaren door zwemparadijzen op de bungalowparken. Ook wandelen en uit eten gaan worden door bungalowgasten meer ondernomen dan door de gemiddelde toerist in Limburg. Waardering voor de vakantie % toeristen dat de kwaliteit uitstekend of goed noemt Kwaliteit van de vakantiewoning 80% Kwaliteit van de dienstverlening 87% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% De waardering voor de kwaliteit van de vakantiewoningen en de dienstverlening is in Limburg hoger dan het landelijk gemiddelde (beide 79%) Regionaal Noord- & Midden-Limburg 78% van overnachtingen in vakantiewoningen Zuid-Limburg 22% van overnachtingen in vakantiewoningen 17

21 Toeristisch kamperen Het kampeerproduct is belangrijk voor Limburg; de provincie telt volgens het CBS 182 kampeerterreinen met ruim toeristische standplaatsen. Binnen Nederland staat Limburg zesde op de ranglijst van het aanbod van toeristische kampeerplaatsen. Kijkend naar het aantal toeristische kampeerovernachtingen in de provincie, neemt Limburg de vijfde positie op de binnenlandse kampeermarkt in. Aantal toeristische kampeervakanties In 2006 werden toeristische kampeervakanties in Limburg doorgebracht, weer minder dan in het voorgaande jaar. Het aantal toeristische kampeervakanties in Limburg staat onder druk. Dit komt overeen met de landelijke trend, in heel Nederland loopt het aantal kampeervakanties terug. In Limburg is het aantal langere kampeervakanties (5 dagen of meer) min of meer stabiel. aantal vakanties x Toeristische kampeervakanties in Limburg - naar vakantieduur kort (2-4 dagen) 150 lang (5+ dagen) Type camping 72% van de toeristische kampeervakanties in Limburg vindt plaats op een reguliere camping. 15% kampeert bij de boer en nog eens 13% kiest voor een andere kampeerlocatie, zoals natuurkampeerterreinen of iets anders. Spreiding over het jaar Kijkend naar de spreiding van de toeristische kampeervakanties over het jaar, is het kampeerseizoen duidelijk zichtbaar: in de maanden november t/m maart wordt nauwelijks gekampeerd. Korte kampeervakanties worden vooral in het voor- en naseizoen ondernomen, met een grote piek in mei en een kleinere piek in september. Lange kampeervakanties concentreren zich in de periode mei t/m augustus, waarbij ruim 60% van de vakanties plaatsvindt in juli en augustus. 18

22 Gebruikte informatiebron en boekingsgedrag Nederlanders die een toeristische kampeervakantie ondernemen in eigen land, zoeken in 42% van de gevallen vooraf informatie. Voor kampeervakanties in Limburg ligt dat iets hoger, 46% gebruikt dan informatie vooraf. Bij het inwinnen van informatie speelt internet een belangrijke rol: 84% gebruikt internet. 29% van de toeristische kampeervakanties in Nederland worden op de bonnefooi ondernomen, dus zonder boeking of reservering vooraf. In Limburg is het percentage kampeervakanties op de bonnefooi iets lager: 25%. In alle overige gevallen wordt de kampeerplaats vooraf gereserveerd. Vakantiebestedingen In Limburg wordt tijdens toeristische kampeervakanties in totaal ruim 48 miljoen uitgegeven. Dit bedrag omvat alle bestedingen van Nederlanders tijdens hun toeristische kampeervakantie in Limburg, dus inclusief de kosten van de camping, kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. De kosten van een gezinsvakantie kunnen worden omgerekend naar kosten per persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Limburg 19. Landelijk is het gemiddelde lager: 16. Persoonskenmerken Om een profiel te schetsen van de Nederlander die een toeristische kampeervakantie onderneemt in Limburg, wordt in onderstaande tabel een aantal persoonskenmerken genoemd. HERKOMSTPROVINCIE Zuid-Holland (19%) Brabant (18%) Gelderland (17%) LEEFTIJD 65+ jr 5% 0-5 jr 9% jr 16% 6-14 jr 23% jr 13% jr 6% jr 15% jr 6% jr 7% GEZINSSAMENSTELLING 2-persoonshuishoudens > 35 jaar (29%) gezinnen met kinderen 6-12 jaar (27%) gezinnen met kinderen < 5 jaar (25%) Ondernomen activiteiten 19

23 Tijdens een toeristische kampeervakantie in Limburg worden de volgende activiteiten het meest ondernomen. 1. Tochtjes met de auto 67% 2. Uit eten gaan (in restaurant) 63% 3. Wandelingen maken 56% 4. Zwemmen 51% 5. Funshoppen (winkelen voor plezier) 35% 6. Bezoek aan bezienswaardige gebouwen 33% 7. Tochtjes met de fiets 29% 8. Bezoek aan natuurreservaat, natuurgebied 21% 9. Bezoek aan pretpark, attractiepark 20% 10. Zonnebaden 19% Opvallend is het aantal fietsers bij de toeristische kampeerders: 29% tegen 14% bij de gemiddelde toerist in Limburg. Ook het bezoek aan pretparken en bezienswaardigheden wordt meer door toeristische kampeerders ondernomen dan door de gemiddelde toerist in Limburg. Uit eten gaan scoort daarentegen lager, evenals funshoppen. Waardering voor de vakantie % toeristen dat de kwaliteit uitstekend of goed noemt Kwaliteit van de camping 72% Kwaliteit van de dienstverlening 77% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% De waardering voor de kwaliteit van de camping en de dienstverlening is in Limburg veel hoger dan het landelijk gemiddelde (resp. 51% en 50%). Regionaal Noord- & Midden-Limburg 50% van toeristische kampeerovernachtingen Zuid-Limburg 50% van toeristische kampeerovernachtingen 20

24 Hotels Het Limburgse hotelproduct komt qua omvang op de derde plaats in Nederland; de provincie telt volgens het CBS ruim 400 hotels, pensions en bed & breakfastaccommodaties met bijna kamers. Het hotelproduct wordt vaak zakelijk gebruikt, maar zoals eerder in dit rapport bleek neemt het toeristisch gebruik van hotels toe. Kijkend naar het aantal hotelovernachtingen in de provincie, neemt Limburg de eerste positie op de binnenlandse markt in. Aantal hotelvakanties In 2006 werden hotelvakanties in Limburg doorgebracht, 11% meer dan in het voorgaande jaar. Het aantal hotelvakanties in Limburg neemt gestaag toe, de groei geldt met name de korte vakanties (maximaal 4 dagen). Landelijk groeit het aantal korte én lange hotelvakanties. aantal vakanties x Hotelvakanties in Limburg - naar vakantieduur kort (2-4 dagen) lang (5+ dagen) Spreiding over het jaar De hotelvakanties zijn redelijk goed gespreid over het jaar. Mei en oktober zijn het meest geliefd. Januari, februari en november zijn het minst populair voor een toeristisch hotelverblijf. 21

25 Gebruikte informatiebron en boekingsgedrag Nederlanders die een hotelvakantie ondernemen in eigen land, zoeken in 47% van de gevallen vooraf informatie. Voor hotelvakanties in Limburg is dat hetzelfde. Bij het inwinnen van informatie speelt internet een belangrijke rol: 63% gebruikt internet. 6% van de hotelvakanties in Nederland worden op de bonnefooi ondernomen, dus zonder boeking of reservering vooraf. In Limburg is het percentage hotelvakanties op de bonnefooi iets hoger: 8%. In alle overige gevallen wordt de hotelkamer vooraf gereserveerd. Vakantiebestedingen In Limburg wordt tijdens hotelvakanties in totaal bijna 124 miljoen uitgegeven. Dit bedrag omvat alle bestedingen van Nederlanders tijdens hun hotelvakantie in Limburg, dus inclusief de kosten van de hotelkamer, kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. De totale kosten van een hotelvakantie kunnen worden omgerekend naar kosten per persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Limburg 52. Het landelijk gemiddelde is 49. Persoonskenmerken Om een profiel te schetsen van de Nederlander die op vakantie gaat in de Limburgse hotels, wordt in onderstaande tabel een aantal persoonskenmerken genoemd. HERKOMSTPROVINCIE Zuid-Holland (24%) Noord-Holland (18%) Brabant (17%) LEEFTIJD 65+ jr 15% 0-5 jr 2% 6-14 jr 4% jr 2% jr 6% jr 6% jr 30% jr 15% jr 20% GEZINSSAMENSTELLING 2-persoonshuishoudens > 35 jaar (58%) gezinnen met kinderen jaar (11%) 2-persoonshuishoudens < 35 jaar (8%) 22

26 Ondernomen activiteiten Tijdens een hotelvakantie in Limburg worden de volgende activiteiten het meest ondernomen. 1. Uit eten gaan (in restaurant) 74% 2. Tochtjes met de auto 61% 3. Wandelingen maken 54% 4. Funshoppen (winkelen voor plezier) 49% 5. Bezoek aan bezienswaardige gebouwen 36% 6. Uitgaan (café / discotheek) 20% 7. Bezoek aan natuurreservaat, natuurgebied 19% 8. Zwemmen 16% 9. Bezoek aan museum, oudheidkamer 12% 10. Tochtjes met de bus of trein 11% Wandelen, zwemmen en fietsen zijn activiteiten die veel minder door hotelgasten worden ondernomen dan door andere toeristen in Limburg. Musea en bezienswaardigheden worden daarentegen door meer hotelgasten bezocht dan door de gemiddelde toerist in Limburg. Waardering voor de vakantie % toeristen dat de kwaliteit uitstekend of goed noemt Kwaliteit van het hotel 74% Kwaliteit van de dienstverlening 94% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% De waardering voor de kwaliteit van het hotel is in Limburg veel lager dan het landelijk gemiddelde (93%). De waardering voor de dienstverlening is gelijk aan het landelijk peil. Regionaal Noord- & Midden-Limburg 18% van toeristische hotelovernachtingen Zuid-Limburg 82% van toeristische hotelovernachtingen Uit het themarapport Binnenlandse zakelijke reizen van het ContinuVakantie- Onderzoek (2007) blijkt dat - in tegenstelling tot het toeristisch gebruik van hotels - het zakelijk gebruik van hotels in Limburg wat terugloopt. In 2006 werd er tijdens zakenreizen van Nederlanders in een Limburgs hotel overnacht: 25% minder dan in Gasten uit het buitenland zijn hierbij niet meegerekend. 23

27 Overige toeristische vakanties De groep overige toeristische vakanties omvat de volgende accommodatievormen: woning van een particulier, groepsaccommodatie, riviercruise, zeil- of motorboot, trekkershut et cetera. Kijkend naar het aantal overige toeristische vakanties in de provincie, neemt Limburg de zevende positie op de binnenlandse markt in. Aantal overige toeristische vakanties In 2006 werden overige toeristische vakanties in Limburg doorgebracht, 20% minder dan in het voorgaande jaar. Het aantal varieert sterk, de groep accommodatievormen is immers ook zeer divers van aard. Kijkend naar de verschillende types accommodatie blijkt het aantal vakanties in een groepsaccommodatie min of meer stabiel, daarentegen varieert het aantal vakanties in een woning van een particulier per jaar sterk, evenals het aantal vakanties op de boot (passanten). aantal vakanties x Overige toeristische vakanties in Limburg - naar vakantieduur kort (2-4 dagen) 100 lang (5+ dagen) Spreiding over het jaar De spreiding van de overige toeristische vakanties over het jaar is vrij goed. De korte vakanties vinden jaarrond plaats, de langere vakanties concentreren zich in de periode mei t/m oktober. 24

28 Gebruikte informatiebron en boekingsgedrag Nederlanders die een vakantie ondernemen in een overige toeristische accommodatie in eigen land, zoeken in 27% van de gevallen vooraf informatie. Voor vakanties in Limburg ligt dat iets hoger, 35% gebruikt informatie vooraf. Een ruime meerderheid wint dus geen informatie in! Bij het inwinnen van informatie speelt internet een belangrijke rol: 47% gebruikt internet. Dit is echter lager dan bij andere accommodatievormen. 49% van de overige toeristische vakanties in Nederland worden op de bonnefooi ondernomen, dus zonder boeking of reservering vooraf. In Limburg is het percentage vakanties op de bonnefooi veel lager: 32%. In alle overige gevallen wordt de accommodatie vooraf gereserveerd. Vakantiebestedingen In Limburg wordt tijdens overige toeristische vakanties in totaal bijna 23 miljoen uitgegeven. Dit bedrag omvat alle bestedingen van Nederlanders tijdens hun verblijf in Limburg, dus inclusief de kosten van de accommodatie, kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. De totale kosten van een vakantie kunnen worden omgerekend naar kosten per persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Limburg 19. Het landelijk gemiddelde is hoger: 23. Persoonskenmerken Om een profiel te schetsen van de Nederlander die op vakantie gaat in de overige toeristische accommodaties in Limburg, hieronder een aantal persoonskenmerken genoemd. HERKOMSTPROVINCIE Limburg (23%) Zuid-Holland (19%) Gelderland (15%) LEEFTIJD 65+ jr 8% 0-5 jr 6% 6-14 jr 12% jr 23% jr 5% jr 15% jr 12% jr 12% jr 7% GEZINSSAMENSTELLING 2-persoonshuishoudens > 35 jaar (45%) gezinnen met kinderen 0-5 jaar (17%) gezinnen met kinderen 6-12 jaar (17%) Ondernomen activiteiten 25

29 Tijdens een overige toeristische vakantie in Limburg worden de volgende activiteiten het meest ondernomen. 1. Wandelingen maken 71% 2. Uiteten gaan (in restaurant) 53% 3. Tochtjes met de auto 49% 4. Funshoppen (winkelen voor plezier) 28% 5. Uitgaan (café \ discotheek) 26% 6. Bezoek aan natuurreservaat, natuurgebied 25% 7. Tochtjes met de fiets 25% 8. Zwemmen 24% 9. Bezoek aan bezienswaardige gebouwen 23% 10. Tochtjes met de bus of trein 14% Opvallend is dat wandelen en fietsen bij deze toeristen veel populairder zijn dan bij de gemiddelde toerist in Limburg. Waardering voor de vakantie % toeristen dat de kwaliteit uitstekend of goed noemt Kwaliteit van de accommodatie 54% Kwaliteit van de dienstverlening 73% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% De waardering voor de kwaliteit van de accommodatie is in Limburg veel lager dan het landelijk gemiddelde (84%), de dienstverlening in Limburg wordt beter gewaardeerd (landelijk 63%). Regionaal Noord- & Midden-Limburg 44% van overige toeristische overnachtingen Zuid-Limburg 56% van overige toeristische overnachtingen 26

30 Vaste gasten Vaste gasten uit eigen land zijn van beperkt belang voor Limburg, de provincie telt een schare van gasten met een eigen accommodatie in de provincie. stacaravan 13% tweede woning 39% seizoensplaats op camping 35% Kijkend naar het type accommodatie dat vaste gasten bezitten in Limburg blijkt dat de tweede woning het meest voorkomt, gevolgd door een seizoensplaats op een camping. vaste ligplaats in jachthaven 13% Aantal vakanties van vaste gasten In 2006 brachten vaste gasten vakanties door in Limburg, 90% meer dan in het voorgaande jaar, maar wel na enkele jaren van forse dalingen. Landelijk neemt het aantal vakanties van vaste gasten licht toe. Gemiddeld ondernamen vaste gasten 2,2 vakanties naar hun accommodatie in Limburg, landelijk was dat in 2006 gemiddeld 4,5 keer. aantal vakanties x Vakanties van vaste gasten in Limburg - naar vakantieduur kort (2-4 dagen) lang (5+ dagen)

31 Spreiding over het jaar De korte vakanties van vaste gasten in Limburg zijn redelijk gespreid over het jaar; lange vakanties concentreren zich in de vakantieperioden. Vakantiebestedingen Vaste gasten besteden tijdens de vakanties in hun accommodatie bijna 9 miljoen in Limburg. Dit bedrag omvat alle bestedingen tijdens hun verblijf in Limburg, exclusief de kosten van hun accommodatie. Kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen zijn wel inbegrepen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. De totale kosten van een vakantie kunnen worden omgerekend naar kosten per persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Limburg 12, hoger dan het landelijk gemiddelde ( 9). Persoonskenmerken Om een profiel te schetsen van de Nederlandse vaste gasten in Limburg, hieronder een aantal persoonskenmerken genoemd. HERKOMSTPROVINCIE Limburg (26%) Brabant (26%) Zuid-Holland (19%) LEEFTIJD jr 23% 0-5 jr 21% jr 13% jr 2% 6-14 jr 24% jr 17% GEZINSSAMENSTELLING gezinnen met kinderen 6-12 jaar (30%) 2-persoonshuishoudens > 35 jaar (23%) gezinnen met kinderen 0-5 jaar (23%) gezinnen met kinderen jaar (23%) 28