Rapportage over toezicht op de continuïteit van zorg in de regio van het Deventer Ziekenhuis te Deventer in Utrecht, maart 2015

Transcriptie

1 Rapportage over toezicht op de continuïteit van zorg in de regio van het Deventer Ziekenhuis te Deventer Utrecht, maart 2015

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding Aanleiding en belang Toetsingskader en leidende vraag Gebruikte methode Korte beschrijving van de regio 5 2 Conclusies Conclusies per norm 8 3 Verbetermaatregelen 12 4 Resultaten Procedure rond overdracht (norm A1, A3 en A4) Overdracht inclusief medicatieoverdracht (norm B1, B6, B7 en B12) Medische overdrachten vaak niet tijdig (norm B1) Medische overdracht niet altijd compleet (norm B6) Medicatieoverdracht meestal niet tijdig ontvangen en bijna altijd incompleet (norm B7) Ontbrekende informatie niet door opvolgende artsen opgevraagd (norm B12) Verpleegkundige overdracht (norm C1 en C5) Verpleegkundige overdracht vaak niet tijdig (norm C1) Verpleegkundige overdracht mogelijk niet compleet (norm C5) Overdrachten naar verpleeghuis het vaakst tijdig 21 5 Eindverantwoordelijkheid voor het overdrachtsproces 23 Literatuur 24 Afkortingen 25 Bijlage 1: Overzicht documenten die zijn ingezien 26 Bijlage 2: Toetsingskader Overdracht ZH - VVT 27 Bijlage 3: Toelichting scores in toezichtinstrument 29 Pagina 2 van 31

3 1 Inleiding 1.1 Aanleiding en belang In het kader van haar toezichthoudende taak heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna te noemen: de inspectie) in de periode van 30 juni tot 26 augustus 2014 aangekondigde bezoeken gebracht aan het Deventer Ziekenhuis te Deventer en aan drie verpleeghuizen, vier verzorgingshuizen, acht thuiszorgorganisaties en elf huisartsen in de regio van het Deventer Ziekenhuis. Op 12 december 2014 is een tweede bezoek gebracht aan het Deventer Ziekenhuis. Doel van deze bezoeken was te beoordelen of de instellingen/zorgaanbieders voldoen aan de voorwaarden voor verantwoorde zorg, zoals bedoeld in de artikelen 2, 3 en 4 van de Kwaliteitswet Zorginstellingen en wel specifiek op het onderwerp overdracht van patiënteninformatie ten behoeve van de continuïteit van verantwoorde zorg voor kwetsbare ouderen 1. Een incomplete, incorrecte, niet tijdige of volledig afwezige medische, medicatie- en verpleegkundige overdracht naar een zorginstelling of huisarts waarheen een patiënt vanuit het ziekenhuis wordt ontslagen, vormt een risico voor de veiligheid van kwetsbare oudere patiënten. Hoewel een incomplete, incorrecte, niet tijdige of ontbrekende medische, medicatie- en verpleegkundige overdracht vanuit de VVT 2 of van de huisarts naar een ziekenhuis ook risicovol is, heeft de inspectie in het kader van dit onderzoek hier niet naar gekeken. De inspectie wil door toezicht te houden op complete, correcte en tijdige overdrachten bijdragen aan verantwoorde en veilige zorg, met name waar het gaat om kwetsbare ouderen. Kwetsbare ouderen moeten erop kunnen vertrouwen dat de overdracht tussen ziekenhuis en andere zorgaanbieders, zoals huisarts, thuiszorg, verpleeghuis en verzorgingshuis op de juiste wijze verloopt. 1.2 Toetsingskader en leidende vraag Om tot een verantwoord oordeel te kunnen komen over de continuïteit van verantwoorde zorg voor kwetsbare ouderen, maakt de inspectie onder andere gebruik van het IGZ-toetsingskader Overdracht ZH VVT van december 2013 (bijlage 2). Dit toetsingskader is gebaseerd op de wet en de richtlijnen, normen en (verenigings)standpunten die de cliënten-, beroeps- en brancheorganisaties hebben ontwikkeld. Het gaat onder andere om de volgende wet- en regelgeving en veldnormen: 1. Kwaliteitswet zorginstellingen (KWZ) 2. Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) 3. Geneesmiddelenwet (GW) 4. Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) 5. Richtlijn overdracht van medicatiegegevens, Handreiking voor zes overdrachtssituaties. Bijlage bij de richtlijn overdracht van medicatiegegevens, De inspectie heeft bij dit onderzoek de volgende definitie voor kwetsbare ouderen gebruikt: patiënten van 70 jaar of ouder die na ziekenhuisopname een korte of lange periode zorg nodig hebben in een verpleeghuis, verzorgingshuis of thuis door thuiszorg. 2 VVT: verpleeghuizen, verzorgingshuizen, thuiszorgorganisaties. Pagina 3 van 31

4 7. NHG Richtlijn Informatie-uitwisseling tussen huisarts en specialist bij verwijzingen, KNMG Handreiking verantwoordelijkheidsverdeling, januari KNMG Standpunt ouderenzorg, maart NPCF e.a. Kwaliteit in Zicht. Minimale voorwaarden voor goede ketenzorg vanuit patiëntenperspectief, V&VN Verpleegkundige en verzorgende verslaglegging, september 2011 In dit rapport leest u de resultaten van het onderzoek naar de kwaliteit van de overdracht van patiëntengegevens. Voor dit onderzoek was de volgende vraag leidend: Hoe scoren de zorgaanbieders op de continuïteit van verantwoorde zorg voor kwetsbare ouderen door overdracht van patiëntengegevens? 1.3 Gebruikte methode Steekproef De inspectie heeft op basis van een gestratificeerde 3 aselecte steekproef uit alle ziekenhuizen eind 2013 het Deventer Ziekenhuis te Deventer geselecteerd en vervolgens gevraagd data aan te leveren over kwetsbare ouderen die in de periode half oktober tot half december 2013 uit het ziekenhuis naar de verpleeghuizen, verzorgingshuizen en naar huis met thuiszorg (VVT) zijn ontslagen. Het ziekenhuis (ZH) kon zich beperken tot de volgende specialismen: geriatrie, neurologie en chirurgie. Uit de door het ziekenhuis aangeleverde data heeft de inspectie van elk specialisme negen dossiers gekozen, bij voorkeur gelijk verdeeld over de ontslagbestemmingen: drie naar verpleeghuis, drie naar verzorgingshuis en drie naar huis met thuiszorg. Bij deze verdeling gaat het voor de medische zorg in het verzorgingshuis en de thuiszorg om maximaal zes huisartsen (HA) per medisch specialisme. Beoordeling bij VVT en HA Van de 27 uit het ziekenhuis ontslagen kwetsbare oudere patiënten zijn de dossiers bij de verpleeghuizen, verzorgingshuizen, thuiszorgorganisaties en huisartsen ingezien 4 om de kwaliteit van de overdrachten te beoordelen aan de hand van het IGZ-toetsingskader overdracht ZH VVT van december De inspectie rapporteert over 26 overdrachten vanuit het Deventer Ziekenhuis. Eén dossier is na de start van het dossieronderzoek uitgesloten. Dit dossier betrof een patiënt die van het Deventer Ziekenhuis naar het UMC was ontslagen en van daaruit naar huis met thuiszorg. Ontslag naar een ander ziekenhuis vormt geen onderdeel van het onderzoek. Ook zijn bij alle opvolgende zorgaanbieders interviews afgenomen van specialisten ouderengeneeskunde of huisartsen en verpleegkundigen/verzorgenden aan de hand van semigestructureerde vragenlijsten om zo inzicht te krijgen in de werkwijze rond overdracht, de beleving van de onderlinge samenwerking en in de oorzaken van 3 Gestratificeerd: academisch, topklinisch en algemeen. 4 De inzage vond plaats op grond van artikel 87, tweede lid Wet BIG en artikel 7, derde lid KWZ met inachtneming van de brieven van de Minister van VWS aan de Eerste kamer bij de behandeling van de Wet uitbreiding bestuurlijke handhaving volksgezondheidswetgeving. Pagina 4 van 31

5 eventuele problemen bij de overdracht van patiëntengegevens in de verschillende regio s. In hoofdstuk 4 zijn ter illustratie enkele citaten opgenomen. Tot slot is er gevraagd naar (regiobrede) schriftelijke afspraken met het ziekenhuis over de inhoud en de kwaliteit van de uitwisseling van patiëntengegevens in het kader van de continuïteit van zorg. Verificatie in het ziekenhuis Aangezien het inspectieonderzoek zich primair richt op de continuïteit van zorg voor kwetsbare ouderen na ziekenhuisopname, rapporteert de inspectie over de overdrachten die zij bij de verpleeghuizen, verzorgingshuizen, thuiszorgorganisaties en huisartsen heeft aangetroffen. Omdat de inspectie zich realiseert dat het niet aantreffen van overdrachten bij opvolgende zorgverleners niet hoeft te betekenen dat deze niet verzonden zijn, heeft de inspectie ter verificatie ook dossieronderzoek in het ziekenhuis gedaan in die gevallen waar overdrachtgegevens bij de opvolgende zorgverleners ontbraken of niet tijdig waren ontvangen. Als de patiënt niet bekend was bij de zorgaanbieder waar naartoe hij/zij volgens het ziekenhuis was ontslagen, zijn de medische, medicatie- en verpleegkundige overdracht als niet aangetroffen beoordeeld. Ook in het ziekenhuis heeft de inspectie gevraagd naar (regiobrede) schriftelijke afspraken over de inhoud en de kwaliteit van de uitwisseling van patiëntengegevens in het kader van de continuïteit van zorg. Net als bij de opvolgende zorgverleners zijn in het ziekenhuis semigestructureerde interviews gehouden. Om inzicht te krijgen in de werkwijze rond overdracht en de beleving van de samenwerking heeft de inspectie gesproken met medisch specialisten, verpleegkundigen en de ziekenhuisapotheker. Deze interviewgegevens zijn in dit regiorapport beperkt gebruikt. Tijdigheid op basis van vermelde datum Omdat de inspectie de continuïteit van verantwoorde zorg voor kwetsbare ouderen heeft getoetst, heeft de inspectie de tijdigheid van de overdrachten (conform de richtlijn overdracht van medicatiegegevens in de keten ) gedefinieerd als zo snel als nodig is voor verantwoorde zorg, maar zeker binnen 24 uur beschikbaar. De tijdigheid van de (voorlopige) overdracht heeft de inspectie alleen kunnen beoordelen aan de hand van de datum op de overdracht. Geen van de opvolgende zorgverleners registreert de datum van ontvangst. Als de inspectie oordeelt dat de overdracht niet tijdig is, betekent dit dat de datum op de (voorlopige) overdracht meer dan 24 uur vóór het ontslag of meer dan 24 uur na het ontslag ligt. In een te vroeg verstuurde overdracht kan essentiële informatie ontbreken over de dagen vóór het ontslag. Als de datum op de overdracht vóór het moment van ontslag ligt, is niet vast te stellen of de overdracht is bijgewerkt tot het moment van ontslag. Als de datum op de overdracht ontbreekt, heeft de inspectie de overdracht als niet tijdig beoordeeld. 1.4 Korte beschrijving van de regio De volgende zorgaanbieders zijn bezocht: Verpleeghuizen: Carinova, De Hartkamp te Raalte Carinova, Sint Jozef te Deventer Zorggroep Solis, PW Janssen en Hospice De Winde te Deventer Pagina 5 van 31

6 Verzorgingshuizen: Carinova, Huize Salland te Colmschate Carinova, Sint Willibrord te Olst Carinova, De Diessenplas te Holten Zorggroep Solis, De Bloemendal te Deventer Thuiszorg: Buurtzorg Deventer te Deventer Careyn Thuiszorg te Maarssen Carinova, Thuiszorg Salland, wijkteam Borgele te Deventer Carinova Thuiszorg Holten te Holten Carinova, Thuiszorg Salland, wijkteam Bathmen te Bathmen Carint Reggeland extramuraal te Markelo Sensire Thuiszorg te Gorssel Verian Thuiszorg, locatie Twello te Twello Huisartspraktijken: Bathmen, Looweg 33D Colmschate, Holterweg 108A (twee huisartsen) Deventer, Binnensingel 10A Deventer, Louis Pasteurstraat 10 Epse, Het Wilgert 1 Heeten, Uilenbroekstraat 82 Holten, Keizersweg 32 Markelo, Burgemeester de Beaufortplein 14 Twello, Raccordement 8D Wesepe, Scholtensweg 61 Beschrijving van de samenwerking in de regio op basis van de gesprekken die gevoerd zijn tijdens de inspectiebezoeken : Het Deventer Ziekenhuis biedt medisch specialistische zorg voor de inwoners van Salland en omstreken. Het ziekenhuis is lid van de samenwerkende topklinische opleidingsziekenhuizen (STZ). In het Deventer Ziekenhuis is een Transmuraal Logistiek Bureau (TLB) gevestigd, dat zich bezighoudt met het organiseren van zorg wanneer een patiënt het ziekenhuis verlaat. Het TLB is een samenwerkingsverband van het Deventer Ziekenhuis, het zorgkantoor, de huisartsen, thuiszorg en enkele verpleeg- en verzorgingshuizen. Er zijn transmurale werk- en communicatieafspraken gemaakt tussen het Deventer Ziekenhuis en de Huisartsenvereniging Deventer en omstreken (HVDO). Hierin staat onder andere beschreven dat bij ontslag van een patiënt uit het ziekenhuis de medisch specialist op de dag van ontslag aan de huisarts een voorlopige ontslagbrief stuurt om de continuïteit van de medische behandeling te waarborgen. Verder is afgesproken dat een definitieve brief binnen twee weken volgt. Het Deventer Ziekenhuis verzendt een mutatiebericht aan de huisarts van de patiënt, wanneer de patiënt wordt opgenomen of ontslagen. Pagina 6 van 31

7 Het Deventer Ziekenhuis zendt medische overdrachten digitaal naar de opvolgend zorgverlener via Edifact 5. Het apotheek servicepunt (ASP) van het ziekenhuis faxt de medicatieoverdracht naar de eigen apotheek en huisarts van de patiënt, maar ook naar de eventuele instelling waar een patiënt heen gaat. De verpleegkundigen maken een digitale verpleegkundige overdracht vanuit het elektronische verpleegkundige dossier. Deze overdracht wordt uitgeprint en op papier aan de patiënt meegegeven wanneer deze het ziekenhuis verlaat. De verpleging geeft tevens de medicatieoverdracht op papier aan de patiënt mee. De huisartsen en specialisten ouderengeneeskunde hebben digitaal toegang tot een deel van het informatiesysteem van het Deventer Ziekenhuis. Zij kunnen van hun patiënten uitslagen (laboratorium, pathologie en röntgen), medicatieoverzichten en uitgaande brieven inzien. In principe kunnen de huisartsen en specialisten ouderengeneeskunde de gegevens van alle patiënten inzien. Wanneer het niet een eigen patiënt is waarvan informatie is ingezien, wordt de inzage gelogd. De huisarts krijgt dan een bericht over de inzage. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer een collega huisarts een patiënt in de waarneming heeft gezien. Het Deventer Ziekenhuis heeft een plan van aanpak voor het verbeteren van de overdrachten vanuit het ziekenhuis naar de opvolgend zorgverlener. 5 Edifact: Electronic Data Interchange For Administration, Commerce and Transport Pagina 7 van 31

8 2 Conclusies In dit hoofdstuk leest u de conclusies van de inspectie over de continuïteit van zorg in de regio van het Deventer Ziekenhuis. De hoofdconclusie luidt dat het Deventer Ziekenhuis en de zorgaanbieders in de regio van het ziekenhuis aan geen van de normen die de inspectie getoetst heeft, voldoen. 2.1 Conclusies per norm Onderstaand zijn de conclusies van de inspectie per norm van het IGZtoetsingskader overdracht ZH-VVT (zie bijlage 2) beschreven. Het eerste IGZ-toetsingskader overdracht ZH - VVT gebaseerd op veldnormen, is in juli 2013 door de inspectie vastgesteld. Na een pilot met een toezichtinstrument gebaseerd op dit toetsingskader heeft de inspectie besloten een groot aantal normen uit dit vastgestelde toetsingkader, onder meer wegens een te sterk detailniveau en overlap, niet te gebruiken. Onderstaande nummering op basis van het definitieve IGZ-toetsingskader overdracht ZH - VVT van december 2013, loopt hierdoor niet door. Norm A1: Er is een duidelijk omschreven ontslagprocedure voor kwetsbare ouderen. Het Deventer Ziekenhuis voldoet niet aan de norm, omdat de inspectie geen duidelijk omschreven ontslagprocedure voor kwetsbare ouderen heeft aangetroffen die geldt voor het hele ziekenhuis. Voor toelichting zie pagina 13. Norm A3: Op de dag van ontslag is een kort schriftelijk bericht aan de opvolgende zorgverlener gestuurd met daarin duidelijk de naam en het intercollegiale telefoonnummer van de medisch specialist die in het ziekenhuis het aanspreekpunt is. De zorgaanbieders in de regio en het Deventer Ziekenhuis voldoen niet aan de norm, omdat in geen van de 26 gevallen bij de opvolgende zorgverlener een kort schriftelijk bericht is aangetroffen dat voldoet aan de norm. Voor toelichting zie pagina 13. Hoewel het Deventer Ziekenhuis niet in alle gevallen aan kan tonen dat zij aan de norm voldoen, meent de inspectie op basis van de gesprekken voldoende aanwijzingen te hebben dat er op de dag van ontslag mutatieberichten worden verstuurd. De vier berichten die de inspectie heeft aangetroffen, bevatten niet het telefoonnummer van de specialist. De berichten worden niet in het ziekenhuis en niet altijd in de VVT bewaard en kunnen daarom niet altijd worden aangetroffen. Pagina 8 van 31

9 Norm A4: Het ziekenhuis heeft met de opvolgende zorgverlener afgesproken dat het ziekenhuis deze informeert over: gestelde diagnose, vastgesteld behandelplan/zorgplan, actueel medicatieoverzicht, vastgestelde respons van behandelingen/begeleiding, ontslag (datum/tijd), bij welke problemen contact op te nemen met het ziekenhuis. De zorgaanbieders in de regio en het Deventer Ziekenhuis voldoen niet aan de norm, omdat de inspectie in de regio van het Deventer Ziekenhuis en in het ziekenhuis geen vastgestelde documenten heeft aangetroffen die aan deze norm voldoen. Voor toelichting zie pagina 14. Norm B1: Er is een schriftelijke overdracht van gegevens over de klinische behandelingen voor de opvolgende zorgverleners. De zorgaanbieders in de regio en het Deventer Ziekenhuis voldoen niet aan de norm, omdat in zestien van de 26 gevallen bij de opvolgende zorgverlener niet een tijdige 6 schriftelijke medische overdracht is aangetroffen. Voor toelichting zie pagina 14. Norm B6: Het [retour]bericht van de specialist [aan de opvolgende zorgverlener] bevat de volgende informatie: anamnese, lichamelijk onderzoek, bespreking, conclusie en diagnose, beleid. Het Deventer Ziekenhuis voldoet niet aan de norm, omdat van de 23 bij de opvolgende zorgverlener aangetroffen overdrachten er acht incompleet waren. Voor toelichting zie pagina 16. Norm B7: Bij overdracht [naar opvolgende zorgverlener] is er een actueel medicatieoverzicht conform de richtlijn overdracht van medicatiegegevens zo snel als nodig is voor verantwoorde zorg, maar zeker binnen 24 uur beschikbaar. Het Deventer Ziekenhuis voldoet niet aan de norm, omdat in vijftien van de 26 gevallen bij de opvolgende zorgverlener geen medicatieoverdracht is aangetroffen. Alle elf bij de opvolgende zorgverlener aangetroffen medicatieoverdrachten waren wel tijdig, maar niet compleet. Voor toelichting zie pagina Zie pagina 5: Tijdigheid op basis van vermelde datum Pagina 9 van 31

10 Norm B12: De opvolgende zorgverlener heeft actief informatie opgevraagd [bij de voorgaande zorgverlener] die onontbeerlijk is voor zijn of haar handelen. De huisartsen en specialisten ouderengeneeskunde in de regio van het Deventer Ziekenhuis voldoen niet aan de norm, omdat bij de ontbrekende drie medische overdrachten geen enkele keer actief informatie is opgevraagd. Voor toelichting zie pagina 18. NB: de inspectie heeft hier alleen geoordeeld op basis van het totaal ontbreken van een medische overdracht en niet op basis van het niet-tijdig of incompleet zijn van de medische overdracht. Norm C1: Er is een schriftelijke overdracht van de verpleegkundige of verzorgende bij overplaatsing naar een andere zorgsetting, thuiszorg of andere disciplines bij ontslag naar huis. De zorgaanbieders in de regio en het Deventer Ziekenhuis voldoen niet aan de norm, omdat in 22 van de 26 gevallen bij de opvolgende zorgverlener geen tijdige 7 verpleegkundige overdracht is aangetroffen. Voor toelichting zie pagina 19. Norm C5: De verpleegkundige of verzorgende schriftelijke overdracht bevat de volgende elementen: a) de verleende zorg b) aan wie de zorg wordt overgedragen c) door wie de zorg wordt overgedragen d) per wanneer de zorg wordt overgedragen e) de actuele ondersteuningsvragen, zorgproblemen en verpleegkundige diagnoses f) de beoogde resultaten/doelen g) de redenen van overplaatsing of ontslag naar huis h) de redenen voor de voortzetting van de zorg i) met de cliënt gemaakte afspraken j) bij wie de cliënt na ontslag terecht kan met vragen. Deze door de inspectie gebruikte norm bleek bij het toezicht moeilijk hanteerbaar, omdat de in de norm gebruikte termen door de opstellers niet zo gedefinieerd zijn dat zij voor toezicht geschikt zijn. De inspectie heeft er desalniettemin voor gekozen wel over deze norm te rapporteren om een signaal aan het ziekenhuis af te geven dat verbetering op dit punt wenselijk is. Op deze norm zal de inspectie niet handhaven. 7 Zie pagina 5: Tijdigheid op basis van vermelde datum. Geen datum betekent niet tijdig Pagina 10 van 31

11 De inspectie geeft wel het signaal af dat het erop lijkt dat het Deventer Ziekenhuis niet aan de norm voldoet, omdat de verpleegkundige overdrachten mogelijk in alle beoordeelde gevallen incompleet waren. Voor toelichting zie pagina 20. Pagina 11 van 31

12 3 Verbetermaatregelen In dit hoofdstuk geeft de inspectie weer op welke wijze zij door handhaving verbetering van kwaliteit en veiligheid wil bereiken. In de regio van het Deventer Ziekenhuis voldoen de zorgaanbieders waaronder het ziekenhuis niet in voldoende mate aan de voorwaarden voor verantwoorde overdracht van patiëntengegevens, hetgeen structurele risico s inhoudt voor kwetsbare ouderen, daarom legt de inspectie de volgende verbetermaatregelen op: 1. De zorgverleners in de regio dienen te komen tot een sluitend en veilig systeem van overdracht. 2. De zorgverleners in de regio dienen gezamenlijk binnen drie maanden na vaststelling van het inspectierapport een risicoanalyse van het overdrachtsproces gemaakt te hebben. 3. Na vaststelling van de risicoanalyse dienen binnen zes maanden regionale afspraken gemaakt te zijn met een zodanige implementatie dat binnen twaalf maanden na vaststelling van de afspraken een sluitend en veilig overdrachtsysteem gerealiseerd is. De inspectie verwacht twaalf maanden na vaststelling van dit rapport een resultaatverslag te ontvangen. Het ziekenhuis heeft in eerste instantie de coördinatie en de verantwoordelijkheid voor het samenbrengen van alle betrokkenen (zie hoofdstuk 5). De inspectie verwacht dat de coördinator het proces en de termijnen bewaakt en het resultaatverslag aan de inspectie verstuurd. 4. De in hoofdstuk 2 genoemde normoverschrijdingen dienen binnen zes maanden na vaststelling van het inspectierapport gecorrigeerd te zijn, voor zoverre ze niet afhankelijk zijn van regionale afstemming. Punt 1 dient daarbij leidend te zijn. De inspectie verwacht zes maanden na vaststelling van dit rapport een resultaatverslag hierover van het ziekenhuis te ontvangen. Pagina 12 van 31

13 4 Resultaten In dit hoofdstuk leest u hoe de instellingen/zorgaanbieders in de regio scoren op de criteria voor verantwoorde zorg, zoals bedoeld in de artikelen 2, 3 en 4 van de Kwaliteitswet Zorginstellingen. Er zijn negen normen getoetst betreffende drie specialismen. Per norm vindt u in een tabel of in de tekst hoe vaak wel/niet aan de norm voldaan is. Omdat de inspectie zich primair richt op de continuïteit van zorg voor kwetsbare ouderen na ziekenhuisopname staat in de tabellen weergegeven wat de inspectie heeft aangetroffen in de VVT. De weging van de normen vindt u in bijlage 3. De resultaten zijn gebaseerd op: 1. patiëntendossiers die bij VVT, HA en ZH zijn ingezien; 2. documenten die bij VVT, HA en ZH zijn ingezien (bijlage 1); 3. semigestructureerde interviews met specialisten ouderengeneeskunde (verpleeghuis); 4. semigestructureerde interviews met huisartsen (medische zorg in verzorgingshuis en thuiszorg); 5. semigestructureerde interviews met verpleging/verzorging in de VVT; 6. semigestructureerde interviews met medisch specialisten; 7. semigestructureerde interviews met verpleging in het ziekenhuis; 8. interview met ziekenhuisapotheker(s). De tekst in de tabellen verwijst naar het IGZ-toetsingskader overdracht ZH - VVT (bijlage 2). 4.1 Procedure rond overdracht (norm A1, A3 en A4) A1: Er is een duidelijk omschreven ontslagprocedure voor kwetsbare ouderen. De inspectie heeft in het Deventer Ziekenhuis geen vastgestelde documenten aangetroffen die aan deze norm voldoen. NB: De inspectie heeft alleen documenten in haar oordeel meegewogen die zijn vastgesteld, een datum bevatten en ondertekend zijn door de betrokken instelling(en). A3: Op de dag van ontslag is een kort schriftelijk bericht aan de opvolgende zorgverlener gestuurd met daarin duidelijk de naam en het intercollegiale telefoonnummer van de medisch specialist die in het ziekenhuis het aanspreekpunt is. Van de 26 ontslagen patiënten heeft het ziekenhuis voor vier patiënten bij ontslag een mutatiebericht opgesteld 8. Bij de opvolgende zorgverleners heeft de inspectie vier mutatieberichten aangetroffen met alleen de naam van de medisch specialist. Geen van deze vier berichten voldeed daarom aan de norm. 8 Op basis van wat is aangetroffen in ZH en VVT Pagina 13 van 31

14 Totaal n=26 Geriatrie n=9 Neurologie n=8 Chirurgie n=9 Rapportage over toezicht op de continuïteit van zorg in de regio van het Deventer Ziekenhuis te Deventer Kwalitatieve gegevens Het ziekenhuis meldt dat zij automatisch gegenereerde ontslagberichten versturen op de dag van ontslag. Huisartsen: De huisarts ontvangt mutatieberichten, van opname en van ontslag. De huisarts ontvangt van het Deventer Ziekenhuis elektronische mutatieberichten. A4: Het ziekenhuis heeft met de opvolgende zorgverlener afgesproken dat het ziekenhuis deze informeert over: gestelde diagnose vastgesteld behandelplan/zorgplan, actueel medicatieoverzicht, vastgestelde respons van behandelingen/begeleiding, ontslag (datum/tijd), bij welke problemen contact op te nemen met het ziekenhuis. De inspectie heeft in de regio van het Deventer Ziekenhuis en in het ziekenhuis geen vastgestelde documenten aangetroffen die aan deze norm voldoen. Toelichting: De inspectie heeft schriftelijke afspraken tussen huisartsen en medische specialisten aangetroffen: Communicatieafspraken tussen huisartsen en specialisten in de regio Deventer (zie bijlage 1). Het document bevat geen specifiek afspraken over de patiëntengegevens die het ziekenhuis bij ontslag overdraagt en voldoet daarom niet aan de norm. Het document vermeldt wel specifieke afspraken over de inhoud van de verwijsbrief van de huisarts aan de medisch specialist. NB: De inspectie heeft alleen documenten in haar oordeel meegewogen die zijn vastgesteld, een datum bevatten en ondertekend zijn door de betrokken instelling(en). 4.2 Overdracht inclusief medicatieoverdracht (norm B1, B6, B7 en B12) Medische overdrachten vaak niet tijdig (norm B1) Tabel 1: Tijdigheid medische overdrachten aangetroffen bij de opvolgende zorgverleners (norm B1) Medische overdracht aan huisarts of SO in de VVT B1 Er is een schriftelijke overdracht van gegevens over de klinische behandelingen voor de opvolgende zorgverleners Voldoet aan 1 en Er is een overdracht De overdracht is tijdig Pagina 14 van 31

15 Voor de 26 ontslagen patiënten heeft het ziekenhuis 25 overdrachten 9 opgesteld. Daarvan zijn er 23 aangetroffen bij de opvolgende zorgverlener. Tien daarvan waren tijdig volgens de datum op het document. Kwalitatieve gegevens De huisartsen en specialisten ouderengeneeskunde geven bij de semigestructureerde interviews op de vraag ontvangt u een medische overdracht antwoorden die liggen in de range van soms tot altijd 10, waarbij slechts twee keer soms gescoord wordt. De antwoorden over de tijdigheid van die overdracht zijn zeer divers van nooit tot altijd, waarbij altijd slechts twee keer gescoord wordt. Onderstaand enkele citaten die de uiteenlopende ervaringen van de opvolgende zorgverleners illustreren. Huisartsen: Uiteindelijk komt in 99% van de gevallen een brief. De brieven van orthopedie zijn vrij vlot en hier zit vaak ook een OK-verslag aan vast. Geriatrische brieven zijn heel lang en uitgebreid, dit is heel nuttig maar kost tijd. De overdracht van chirurgie gaat ook vaak mondeling. De huisarts kan gegevens van de patiënt inzien in het ziekenhuissysteem. Hierin kunnen de labuitslagen, kweken en röntgenuitslagen bekeken worden, maar niet het journaal. De overdrachtsbrief komt meestal digitaal. Er zijn afspraken met het ziekenhuis dat de overdrachten binnen twee weken komen, maar soms is het wel fijner als de informatie eerder komt. Specialisten ouderengeneeskunde geven aan dat de medische overdracht wel eens alleen naar de huisarts gestuurd wordt, terwijl de patiënt naar het verpleeghuis ontslagen is. De specialist ouderengeneeskunde wil als opvolgende behandelaar altijd direct een (voorlopige) medische overdacht van de medisch specialist in het ziekenhuis ontvangen. Specialisten ouderengeneeskunde: De overdracht is er altijd. Wat betreft neurologie is dat anders. Ook de overdrachten van de heelkunde zijn nu op tijd en dit was in het verleden niet zo. Redenen voor het ontbreken zouden kunnen zijn dat de specialist niet verder denkt (geen belang van inzien en de patiënt is uit zicht). Of wellicht komt de brief bij de huisarts in plaats van bij het verpleeghuis (dus verkeerde adressering). De overdrachten zijn kloppend, feitelijk juist. De informatie die ze beschikbaar stellen is goed, maar de overdrachten komen soms niet of zijn laat. Dit zou echt verbeterd kunnen worden. Dit wordt gecompenseerd door informatie beschikbaar te stellen. Het is niet duidelijk waarom de gegevens wel digitaal beschikbaar zijn, maar dat de overdrachten er niet zijn. Als de huisarts erachter komt dat de overdracht er niet is, dan kan de huisarts kijken in het huisartsenportaal van het Deventer Ziekenhuis De voorlopige ontslagbrief is niet zichtbaar in het systeem. De brief is pas zichtbaar als deze is 9 Aantal door verificatie in ZH vastgesteld 10 Altijd=10 van de 10; meestal =7-9 van de 10; soms = 4-6 van de 10; zelden= 1-3 van de 10: nooit= 0 van de 10 Pagina 15 van 31

16 Totaal n=23 Geriatrie n=9 Neurologie n=7 Chirurgie n=7 Rapportage over toezicht op de continuïteit van zorg in de regio van het Deventer Ziekenhuis te Deventer geaccordeerd door de specialist. De brief moet ook uitgeprint mee, het accorderen levert vertraging op Medische overdracht niet altijd compleet (norm B6) Tabel 2: Compleetheid medische overdrachten aangetroffen bij de opvolgende zorgverleners (norm B6) Medische overdracht aan huisarts of SO in de VVT B6 Het [retour] bericht van de specialist [aan de opvolgende zorgverlener] bevat de volgende informatie: Voldoet aan a, c, d, en e. a) Anamnese b) Lichamelijk onderzoek c) Bespreking d) Conclusie, diagnose e) Beleid De inspectie oordeelt dat in voldoende mate aan de norm B6 voldaan is als in een medische overdracht informatie staat over anamnese, bespreking, conclusie/- diagnose en beleid. Voor de 26 ontslagen patiënten heeft het ziekenhuis 25 overdrachten 11 opgesteld. Daarvan zijn er 23 aangetroffen bij de opvolgende zorgverlener; vijftien voldeden aan de norm. Kwalitatieve gegevens Onderstaand enkele citaten die de uiteenlopende ervaringen van de opvolgende zorgverleners illustreren. Huisartsen: Hoe uitvoerig de brief is, is specialist en specialisme afhankelijk. De brieven van de geriater zijn heel lang en uitvoerig. De brieven van de chirurg kunnen heel summier zijn. Soms zou de huisarts wel meer informatie willen over welke onderzoeken gedaan worden, zoals lichamelijk onderzoek. De uitslagen van deze onderzoeken staan niet altijd in de brief, terwijl deze onderzoeken wel zijn uitgevoerd. De geriatrie is heel consciëntieus, de chirurgie is wat korter. Er komt eigenlijk bijna altijd een bericht. Het ziekenhuis is heel benaderbaar. Als iemand niet naar het Deventer Ziekenhuis gaat, denkt de huisarts al: 'lastig'. Als de politiek verandert en je alleen voor bepaalde zaken naar een bepaald ziekenhuis mag, gaat het wel lastig worden, omdat er geleund wordt op afspraken met het ziekenhuis. Soms is het niet duidelijk wie de verantwoordelijkheid heeft bij een patiënt met multimorbiditeit, dus als er meerdere behandelaars zijn betrokken. Wie zorgt ervoor dat de andere arts verder kan bij wijzigingen. Dit is niet altijd 100% duidelijk. 11 Aantal door verificatie in ZH vastgesteld Pagina 16 van 31

17 Totaal n=26 Geriatrie n=9 Neurologie n=8 Chirurgie n=9 Rapportage over toezicht op de continuïteit van zorg in de regio van het Deventer Ziekenhuis te Deventer Omdat er met het ziekenhuis korte lijnen zijn en de artsen elkaar kennen is het niet vaak een probleem. Als er iets verandert dan zorgt de huisarts er voor dat het voor iedereen duidelijk is, hij neemt de regie hierin. Specialisten ouderengeneeskunde: Er wordt altijd een bericht van het Transmuraal Logistiek Bureau (TLB) ontvangen en ook komt er altijd een triagebericht. Er is een verbetering opgemerkt sinds de IGZ met dit project is begonnen. De overdrachten van de geriatrie waren sowieso altijd al goed, van de andere specialismen is een verbetering opgemerkt Medicatieoverdracht meestal niet tijdig ontvangen en bijna altijd incompleet (norm B7) Tabel 3: Tijdigheid en compleetheid medicatieoverdracht aangetroffen bij de opvolgende zorgverleners (norm B7) Medicatieoverdracht aan huisarts of SO in de VVT B7 B7 a B7 b Bij overdracht [naar opvolgende zorgverlener] is er een actueel medicatieoverzicht conform de richtlijn overdracht van medicatiegegevens zo snel als nodig is voor verantwoorde zorg, maar zeker binnen 24 uur beschikbaar. Voldoet aan 1 en 2. Voldoet ook aan a, c en d. 1. Er is een medicatieoverzicht Het medicatieoverzicht is binnen 24 uur beschikbaar n=11 n=4 n=5 n=2 Het medicatieoverzicht bevat de volgende elementen: Voldoet aan a, c en d. a) Huidig geneesmiddelengebruik, inclusief sterkte, toedieningsvorm en dosering b) De contra-indicaties c) Geneesmiddelenallergieën en andere ernstige bijwerkingen d) De medicatiehistorie van ten minste 3 maanden De inspectie heeft de medicatieoverdracht slechts op een beperkt aantal onderdelen van de Richtlijn overdracht van medicatiegegevens getoetst. De medicatiehistorie van drie maanden is één van die onderdelen. Ook al zijn een groot aantal medicatieoverzichten tijdig aanwezig, als aan één van de getoetste onderdelen niet is voldaan, scoort de hele norm negatief. Pagina 17 van 31

18 Bij 26 ontslagen patiënten heeft het ziekenhuis 25 medicatieoverdrachten 12 opgesteld, daarvan zijn er elf aangetroffen bij huisarts of specialist ouderengeneeskunde (daarnaast nog vijf bij de thuiszorg of in het verzorgingshuis). Alle elf medicatieoverdrachten die aangetroffen zijn bij een overnemend arts, waren tijdig. Omdat bij al deze medicatieoverdrachten het onderdeel geneesmiddelenallergieën ontbrak, voldoet geen enkele medicatieoverdrachten aan norm B7. Kwalitatieve gegevens De huisartsen en de specialisten ouderengeneeskunde geven bij de semigestructureerde interviews op de vraag ontvangt u een medicatieoverdracht? antwoorden die liggen in de range van meestal tot altijd waarbij driekwart altijd aangeeft. Onderstaand enkele citaten die de uiteenlopende ervaringen van de opvolgende zorgverleners illustreren. Huisartsen: De medicatieoverdracht vanuit het ziekenhuis is er altijd. Deze wordt doorgenomen en als het onduidelijk is dan wordt er met de afdeling gebeld, maar de overdacht is er altijd. De medicatieoverdracht gaat naar de apotheek en met de patiënt mee in een envelop. De medicatiewijzigingen staan ook direct in het systeem van de huisarts via de apotheek. Vanuit het Deventer Ziekenhuis komt alle informatie digitaal. Alleen de medicatieoverdrachten komen per fax. Specialist ouderengeneeskunde: De medicatieoverdracht is er ook altijd bij. Het formulier met de medicatieoverzicht gaat vaak naar de verzorging. De artsen accorderen de medicatielijst en dan gaat er een toedienlijst naar de afdeling toe. De medicatieoverdracht gaat via het Service Apotheek-systeem. Het medicatieoverzicht wordt altijd gefaxt, er staat altijd een naam onder van de specialist en is er eigenlijk altijd op de dag zelf. Als er vragen zijn, dan kunnen ze hieraan zien met wie ze contact kunnen opnemen Ontbrekende informatie niet door opvolgende artsen opgevraagd (norm B12) B12: De opvolgende zorgverlener heeft actief informatie opgevraagd [bij de voorgaande zorgverlener] die onontbeerlijk is voor zijn of haar handelen. Uit de resultatentabel van norm B1 blijkt dat 23 medische overdrachten bij de opvolgende zorgverlener aanwezig waren en dat drie medische overdrachten niet zijn aangetroffen. Voor deze missende medische overdrachten is nagegaan of de arts actief informatie heeft opgevraagd. Bij geen van de drie missende medische overdrachten heeft de inspectie kunnen vaststellen dat de huisarts (verzorgingshuis en thuiszorg) of de specialist ouderengeneeskunde (verpleeghuis) actief informatie heeft opgevraagd. 12 Aantal door verificatie in ZH vastgesteld Pagina 18 van 31

19 Totaal n=26 Geriatrie n=9 Neurologie n=8 Chirurgie n=9 Rapportage over toezicht op de continuïteit van zorg in de regio van het Deventer Ziekenhuis te Deventer NB: de inspectie heeft hier alleen geoordeeld op basis van het totaal ontbreken van een medische overdracht en niet op basis van het niet-tijdig of incompleet zijn van de medische overdracht. 4.3 Verpleegkundige overdracht (norm C1 en C5) Verpleegkundige overdracht vaak niet tijdig (norm C1) Tabel 4: Tijdigheid verpleegkundige overdracht aangetroffen bij de opvolgende zorgverleners (norm C1) Verpleegkundige overdracht aan de VVT C1 Er is een schriftelijke overdracht van de verpleegkundige of verzorgende bij overplaatsing naar een andere zorgsetting, thuiszorg of andere disciplines bij ontslag naar huis. Voldoet aan 1 en Er is een overdracht De overdracht is op de dag van ontslag beschikbaar Voor de 26 ontslagen patiënten heeft het ziekenhuis 22 verpleegkundige overdrachten 13 opgesteld, daarvan zijn er zeventien aangetroffen bij de opvolgende zorgverleners. Van de verpleegkundige overdrachten zijn, geoordeeld naar de datum op de overdracht, vier tijdig ontvangen. De andere dertien overdachten zijn als niet tijdig beoordeeld. Kwalitatieve gegevens De medewerkers verpleging/verzorging in het verpleeghuis, het verzorgingshuis en van de thuiszorg geven bij de semigestructureerde interviews op de vraag ontvangt u een verpleegkundige overdracht? antwoorden die liggen in de range van nooit tot altijd. In meer dan de helft van de gevallen wordt nooit geantwoord. Onderstaand enkele citaten die de uiteenlopende ervaringen van de opvolgende zorgverleners illustreren. Verpleging/verzorging in verpleeghuis: De overdracht (zowel verpleegkundig als medicatie) komt mee met de cliënt. De verpleegkundige overdracht blijft bij hen, de medicatielijst wordt door de arts overgenomen. Nadat de arts de medicatie heeft overgenomen in het systeem wordt de lijst weggegooid. Verpleging/verzorging in verzorgingshuis: Er is wel eens een communicatiestoornis aan wie de overdracht is meegegeven. De medicatieoverdracht gaat zowel naar de apotheek als naar het verzorgingshuis en naar beiden gaat het nog wel eens mis. Het verzorgingshuis heeft in het verleden wel eens geen patiënten opgenomen in het weekend omdat ze dan de medicatie niet 13 Aantal door verificatie in ZH vastgesteld Pagina 19 van 31

20 Totaal n=17 Geriatrie n=6 Neurologie n=6 Chirurgie n=5 Rapportage over toezicht op de continuïteit van zorg in de regio van het Deventer Ziekenhuis te Deventer konden regelen. Inmiddels gaat het beter. Als er iets ontbreekt wordt er gebeld en komt het alsnog. Het wordt als nadeel ervaren dat het Transmuraal Logistiek Bureau (TLB) er tussen zit, dit is een extra schakel waar communicatie mis kan gaan. Verpleging/verzorging bij thuiszorg: In zeven van de tien gevallen wordt een overdracht ontvangen. Het grootste knelpunt ligt op de vrijdagmiddag. Dan ontbreekt er vaak een overdracht en uitvoeringsverzoek. Ook als dan met het ziekenhuis gebeld wordt, kunnen ze vaak niet de juiste informatie krijgen Verpleegkundige overdracht mogelijk niet compleet (norm C5) Tabel 5: Compleetheid verpleegkundige overdrachten aangetroffen bij de opvolgende zorgverleners (norm C5) Verpleegkundige overdracht aan de VVT C5 De verpleegkundige of verzorgende schriftelijke overdracht bevat de volgende elementen: Voldoet aan: a, c, e, j. a) De verleende zorg b) Aan wie de zorg wordt overgedragen c) Door wie de zorg wordt overgedragen d) Per wanneer de zorg wordt overgedragen e) De actuele ondersteuningsvragen, zorgproblemen en verpleegkundige diagnoses f) De beoogde resultaten / doelen g) De redenen van overplaatsing of ontslag naar huis h) De redenen voor de voortzetting van de zorg i) Met de cliënt gemaakte afspraken j) Bij wie de cliënt na ontslag terecht kan met vragen Deze door de inspectie gebruikte norm bleek bij het toezicht moeilijk hanteerbaar, omdat de in de norm gebruikte termen door de beroepsorganisatie niet nader gedefinieerd zijn. De inspectie heeft er desalniettemin voor gekozen wel over deze norm te rapporteren, om aan het ziekenhuis een signaal af te geven dat verbetering op dit punt wenselijk is. De inspectie oordeelt dat in voldoende mate aan de norm voldaan is als informatie aanwezig is over de verleende zorg (a), door wie de zorg wordt overgedragen (c), actuele ondersteuningsvragen/-zorgproblemen/bespreking (e) en bij wie de patiënt terecht kan met vragen na ontslag (j). Voor de 26 ontslagen patiënten heeft het ziekenhuis 22 verpleegkundige overdrachten opgesteld, daarvan zijn er zeventien aangetroffen bij de opvolgende zorgverleners. Geen van de zeventien verpleegkundige overdrachten voldeed aan de norm met name omdat het onderdeel bij wie de cliënt na ontslag terecht kan met vragen niet of niet helder omschreven was. Pagina 20 van 31

21 Kwalitatieve gegevens De medewerkers verpleging/verzorging in het verpleeghuis, het verzorgingshuis en van de thuiszorg geven bij de semigestructureerde interviews onder andere de volgende uiteenlopende antwoorden over de compleetheid van de verpleegkundige overdrachten. Verpleging/verzorging verpleeghuis: De verpleegkundige overdracht is vrij goed, vrij compleet. Alle belangrijke aspecten worden wel aangetipt in de overdracht, met daarnaast een summiere voorgeschiedenis. Er is geen irritatie over de overdrachten. Soms ligt er iemand in het Deventer Ziekenhuis op een luchtwisselmatras, het zou fijn zijn als het verpleeghuis dit ook vooraf weet zodat ook zij een dergelijk matras kunnen bestellen, zodat deze er op tijd is..de kwaliteit van de medicatieoverdracht is prima, alle informatie staat er in. Het zou wel iets overzichtelijker mogen zijn. Verpleging/verzorging verzorgingshuis: Over het algemeen is de kwaliteit van de verpleegkundige overdracht goed. Ze kunnen er de zorg mee voortzetten. Als er iets onduidelijk is dan bellen ze even met het ziekenhuis. Als eventueel verbeterpunt wordt aangegeven dat een digitale overdracht fijn zou zijn. Mensen krijgen nu veel papieren mee uit het ziekenhuis. Verpleging/verzorging thuiszorg: De overdrachten zijn op zich voldoende helder. Maar de aanvullende informatie kan specifieker, over bijvoorbeeld wondbeleid. Ook de uitvoeringsverzoeken voor de voorbehouden handelingen zouden er altijd bij moeten zitten, dat is nu niet altijd het geval. Het ziekenhuis schat mogelijk niet voldoende in hoe het er thuis aan toe gaat en wat de thuiszorg nodig heeft. De lijnen met het ziekenhuis zijn kort. De thuiszorg en het ziekenhuis weten elkaar goed te vinden als er wat is. Een verbeterpunt zou kunnen zijn dat er gewerkt zou worden met een digitale overdracht en de inhoud zou iets uitgebreider mogen. Er moet nog wel eens gebeld worden, want er is niet altijd een overdracht. Het zou mooi zijn als er gewerkt zou kunnen worden met zorgmail, maar dat kost geld. 4.4 Overdrachten naar verpleeghuis het vaakst tijdig Van de 26 patiënten die ontslagen werden door de vakgroepen geriatrie, chirurgie en neurologie zijn er elf ontslagen naar een verpleeghuis, vier naar een verzorgingshuis en elf naar huis met thuiszorg. Bij de opvolgende zorgaanbieders zijn tien medische overdrachten, tien medicatieoverdrachten en vier verpleegkundige overdrachten als tijdig beoordeeld. Onderstaande tabel geeft de verdeling over de zorgaanbieders aan. Pagina 21 van 31

22 Tabel 6: Tijdige overdrachten bij de opvolgende zorgverleners vanuit drie specialismen Verpleeghuis (n=11) Verzorgingshuis (n=4) Thuiszorg (n=11) Medische overdracht (aan HA of SO) Medicatieoverdracht (aan HA of SO) Verpleegkundige overdracht SO : Specialist Ouderengeneeskunde HA : Huisarts Van de elf naar een verpleeghuis ontslagen patiënten zijn zeven medische overdrachten, tien medicatieoverdrachten en vier verpleegkundige overdrachten als tijdig beoordeeld. Van de vier naar een verzorgingshuis ontslagen patiënten is één medische overdracht, geen medicatieoverdracht en geen verpleegkundige overdracht als tijdig beoordeeld. Van de elf naar huis met thuiszorg ontslagen patiënten zijn twee medische overdrachten, één medicatieoverdrachten en geen verpleegkundige overdrachten als tijdig beoordeeld. Pagina 22 van 31

23 5 Eindverantwoordelijkheid voor het overdrachtsproces De inspectie hanteert als uitgangspunt dat de overdragende zorgverlener verantwoordelijk is voor het goed verlopen van het overdrachtsproces. Dat is de reden waarom het ziekenhuis in dit rapport als eerste wordt aangesproken. Tegelijkertijd ligt de verantwoordelijkheid voor delen van het overdrachtsproces bij de opvolgende zorgverlener. Wil een overdracht toetsbaar zijn, dan moet de opvolgende zorgverlener de overdracht na ontvangst opslaan in zijn patiëntendossier. Toetsbaarheid is nu van belang voor het toezicht, maar is vooral essentieel voor de verbetering van de kwaliteit van het overdrachtsproces. Daarvoor is ook van groot belang dat de opvolgende zorgverlener die informatie krijgt die noodzakelijk is om de zorg voort te zetten. De opvolgende zorgverlener zal dus aan moeten geven wat zijn informatiebehoefte is. Het rapport is geadresseerd aan het ziekenhuis en de zorgaanbieders in de regio van het ziekenhuis. Dat houdt in dat het ziekenhuis in eerste instantie wordt aangesproken, maar dat alle samenwerkingspartners verantwoordelijk zijn voor het gezamenlijk vormgeven van een veilige, adequate en toetsbare overdracht. Pagina 23 van 31

24 Literatuur - Onderzoek naar de overdracht van patiëntinformatie tussen ziekenhuizen en VVT, Nivel, EMGO+, Kiwa-Prismant, Vilans (in opdracht van IGZ), Utrecht: Nivel, Pagina 24 van 31

25 Afkortingen ASP Apotheek Service Punt Edifact Electronic Data Interchange For Administration, Commerce and Transport GW HA Geneesmiddelenwet Huisarts of huisartsenpraktijk HVDO Huisartsen Vereniging Deventer en Omstreken IGZ Inspectie voor de Gezondheidszorg KNMG Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering van de Geneeskunst KWZ NHG Kwaliteitswet zorginstellingen Nederlands Huisartsen Genootschap Nictiz Expertisecentrum voor standaardisatie en ehealth NPCF Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie SO STZ TLB Specialist Ouderengeneeskunde Samenwerkende Topklinische opleidingsziekenhuizen Transmuraal Logistiek Bureau V&VN Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland VVT Verpleeghuizen, verzorgingshuizen en thuiszorgorganisaties WGBO Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst ZH ZIS Ziekenhuis Ziekenhuis Informatie Systeem Pagina 25 van 31

26 Bijlage 1: Overzicht documenten die zijn ingezien De onderstaande documenten zijn door de inspectie ontvangen bij het uitvoeren van het inspectiebezoek en waar relevant gebruikt bij het opstellen van dit rapport. De inspectie heeft de documenten niet in totaliteit beoordeeld, maar indien van toepassing op specifieke onderwerpen doorgenomen. Vanuit opvolgende zorgverleners door inspectie ontvangen: - Deventer Transmurale werkafspraak; specialisten Deventer Ziekenhuis en huisartsen regio Deventer e.o.; Communicatieafspraken tussen huisartsen en specialisten in de regio Deventer; Deventer Ziekenhuis en Huisartsen Vereniging Deventer en Omstreken; 23 september Convenant voor het in stand houden van het Transmuraal Logistiek Bureau in de regio Salland; Salland Verzekeringen, Stichting Deventer Ziekenhuis, Huisartsenvereniging Deventer e.o., Stichting Zorggroep De Leiboom, Stichting Zorggroep Solis, Stichting Carinova, Stichting Zorggroep Raalte, Woon Zorg Centrum t Dijkhuis, Woon Zorg Centrum Humanitas; 12 oktober Protocol Spoedzorg; Zorgkantoor Midden IJssel; Protocol Zorgtoewijzing; Zorgkantoor Midden IJssel; 1 januari Overdracht ZHS Bloemendal; De Bloemendal; mei 2013 Vanuit ziekenhuis door inspectie ontvangen: - Inhoud werkzaamheden TLB; Deventer Ziekenhuis; 3 maart Werkwijze preoperatief; Deventer Ziekenhuis; 9 juli Werkwijze preoperatief algemeen; Deventer Ziekenhuis; 9 juli Frontoffice algemeen; Deventer Ziekenhuis; 9 juli Plan van aanpak voldoen aan richtlijn IGZ overdracht ziekenhuis naar VVT Deventer Ziekenhuis; 7 juli Overdracht medicatiegegevens bij opname, ontslag en op de polikliniek; Deventer Ziekenhuis; 30 januari Convenant voor het in stand houden van het Transmuraal Logistiek Bureau in de regio Salland; Salland Verzekeringen, Stichting Deventer Ziekenhuis, Huisartsenvereniging Deventer e.o., Stichting Zorggroep De Leiboom, Stichting Zorggroep Solis, Stichting Carinova, Stichting Zorggroep Raalte, Woon Zorg Centrum t Dijkhuis, Woon Zorg Centrum Humanitas; 12 oktober Communicatieafspraken tussen huisartsen en specialisten in de regio Deventer; Deventer Ziekenhuis en Huisartsen Vereniging Deventer en Omstreken; 23 september 2013 Pagina 26 van 31

27 Bijlage 2: Toetsingskader Overdracht ZH - VVT Zwart: toetsingskader december 2013; normen zoals gehanteerd bij toezicht Zwart plus grijs: toetsingskader juli 2013 A. Procedure rond overdracht: A1. Er is een duidelijk omschreven ontslagprocedure en nazorgtraject voor kwetsbare patiënten, inclusief het nazorgtraject op de polikliniek. (Bron: KNMG Standpunt ouderenzorg, maart 2010; pag ). A2. Het ontslag is pas in gang gezet nadat de overdracht van zorg en behandeling met de opvolgend zorgverlener is afgestemd (Bron: KNMG Standpunt ouderenzorg, maart 2010; pag ). A3. Op de dag van ontslag is een kort schriftelijk bericht aan de opvolgende zorgverlener gestuurd met daarin duidelijk de naam en het intercollegiale telefoonnummer van de medisch specialist die in het ziekenhuis het aanspreekpunt is. (Bron: KNMG Standpunt ouderenzorg, maart 2010; pag. 50). A4. Het ziekenhuis heeft met de opvolgende zorgverlener afgesproken dat het ziekenhuis deze informeert over: a) De gestelde diagnose b) Het vastgestelde behandelplan/ zorgplan c) Actueel medicatieoverzicht d) De vastgestelde respons van behandelingen/ begeleiding e) Ontslag f) Bij welke problemen contact op te nemen met het ziekenhuis (Bron: NPCF e.a. Kwaliteit in Zicht. Minimale voorwaarden voor goede ketenzorg vanuit patiëntenperspectief, 2011; pag. 3) B. Medische overdracht (w.o. medicatieoverdracht): B1. Er is een schriftelijke overdracht van gegevens over de klinische behandelingen en de opvang na ziekenhuiszorg voor de opvolgende zorgverleners. (Bron: KNMG Standpunt ouderenzorg, maart 2010; pag. 33). B2. De zorgverlener heeft de opvolgende zorgverlener schriftelijke geïnformeerd over relevante gegevens betreffende zijn of haar handelen. (Bron: KNMG Handreiking verantwoordelijkheidsverdeling, januari 2010; pag. 14). B3. Bij ontslag zijn veranderingen in het medisch beleid/zorgbehandelplan voor de opvolgende zorgverlener duidelijk schriftelijk aangegeven. (Bron: KNMG Standpunt ouderenzorg, maart 2010; pag. 50). B4. De [schriftelijke] overdracht houdt rekening met algemene en specifieke [i.c. kwetsbare ouderen] bij overdrachtssituaties veel voorkomende risico s. (Bron: KNMG Handreiking verantwoordelijkheidsverdeling, januari 2010; aandachtspunt 9). B5. Er is voor kwetsbare ouderen met valrisico een schriftelijke medische overdracht naar de huisarts of de specialist ouderengeneeskunde. (Bron: VMS Praktijkgids kwetsbare ouderen,september 2009; vallen pag. 42 ) B6. Het [retour]bericht van de specialist [aan de opvolgende zorgverlener] bevat de volgende informatie: a. Anamnese b. Lichamelijk onderzoek c. Bespreking d. Conclusie, diagnose e. Beleid Pagina 27 van 31