Bedrijfswagens: enkele arbeidsrechtelijke aspecten en courante knelpunten

Transcriptie

1 Bedrijfswagens: enkele arbeidsrechtelijke aspecten en courante knelpunten Dirk Heylen advocaat-vennoot Bedrijfswagens in het arbeidsrecht: 10 courant voorkomende vragen 1. Recht van de werknemer op een loonsverhoging nu het nettoloon lager ligt? 2. Recht van de werknemer op een andere goedkopere- wagen? 3. Recht van de werknemer om de wagen terug te geven? 4. Recht van de werkgever om een andere wagen op te dringen? 5. De bedrijfswagen in de opzeggingsvergoeding? 1

2 Bedrijfswagens in het arbeidsrecht: 10 courant voorkomende vragen 6. Recht op gebruik van de wagen tijdens ziekte, zwangerschap,...? 7. Wie is aansprakelijk bij een ongeval in het weekend? 8. Wie is aansprakelijk bij verkeersovertreding van de werknemer? 9. Wie is aansprakelijk bij een ongeval na een bedrijfsfeestje? 10. Grenzen van het privégebruik door de werknemer? 1. Recht op een loonsverhoging? Nieuwe spelregels: verhoogde bedrijfsvoorheffing => lager nettoloon => recht op loonsverhoging? Geennettoloon overeengekomen: neen Nettoloon overeengekomen: ja 2

3 2. Recht op een andere wagen? Nieuwe spelregels: verhoogde bedrijfsvoorheffing => lager nettoloon => rechtop andere(goedkopere) wagen? Neen, maar loonbijpassing indien een nettoloon werd overeengekomen 3. Recht om de wagen terug te geven? Heeftde werknemerhetrechtom de wagente weigerenen terugte geven? Op het eerste gezicht: loonvoordeel dat enkel in onderling akkoord kan worden gewijzigd Maar: art. 6 2 loonbeschermingswet: limitatieveopsommingvan watalsloonin natura mag worden verstrekt 3

4 3. Recht om de wagen terug te geven? De bedrijfswagenmaaktgeendeeluitvan de opsomming => De werknemer mag dat loonvoordeel weigeren => Best schriftelijke overeenkomst sluiten 4. Recht van de werkgever om een andere wagen op te dringen? Onderling akkoord vseenzijdige wijziging Gevolgen van de eenzijdige wijziging: de werknemer kan de verbreking van de arbeidsovereenkomst vaststellen 4

5 4. Recht van de werkgever om een andere wagen op te dringen? Problemen: Ernst van de wijziging? Ogenblik van vaststellen van de verbreking? Gevolgen en risico s Andere houdingen door de werknemer Gerechtelijke ontbinding Uitvoering in natura 4. Recht van de werkgever om een andere wagen op te dringen? Enkele courante wijzigingen Eenzijdige intrekking Eenzijdige intrekking mits betaling Betalen van een persoonlijke bijdrage Verandering van wagen door een model van lagere klasse Verandering van wagen door een model van lagere klasse mits passende compensatie Wagen gekoppeld aan bepaalde functie 5

6 5. De bedrijfswagen in de opzeggingsvergoeding? Art. 38 arbeidsovereenkomstenwet: De opzeggingsvergoeding behelst niet alleen het lopend loon, maar ook de voordelen verworven krachtens de overeenkomst => Opnamevan hetvoordeelvan het privégebruik in de berekeningsbasis Hoe dat voordeel berekenen? Belastbare voordeel? Overeengekomen voordeel? 5. De bedrijfswagen in de opzeggingsvergoeding? Cass. 26 september2005: «(...) rekening houden met de werkelijke waarde van het voordeel in natura, dit zijn de werkelijke kosten die de werknemer zou moeten maken om hetzelfde voordeel te verwerven. Als de werkelijkewaardeniet met nauwkeurigheid kan worden vastgesteld, moet de rechter de werkelijkewaardezoveelmogelijktrachtente benaderen, rekening houden met de concrete elementen van de zaakvan aardom op de waarderingeeninvloeduit te oefenen» 6

7 5. De bedrijfswagen in de opzeggingsvergoeding? Het voordeel = de werkelijke besparing voor de werknemer Dit bedrag is doorgaans hoger dan het voordeel waarop de werknemer wordt belast 6. Recht op gebruik van de wagen tijdens ziekte? Heeft een zieke werknemer recht op het privégebruik van de wagen tijdens een periode van ziekte? Uitgangspunt: recht op gewaarborgd loon Tijdens de periode van gewaarborgd loon Na de periode van gewaarborgd loon Opmerking: terugvordering van de aansprakelijke derde van het gewaarborgd loon 7

8 6. Recht op gebruik van de wagen tijdens ziekte? Bij andere schorsingen: dezelfde redenering: is er recht op gewaarborgd loon Voorbeelden: Volledig tijdskrediet: neen Zwangerschapsrust: neen Economische werkloosheid: neen Wie is aansprakelijk bij een ongeval? Aansprakelijkheid: algemeen Art BW (aansprakelijkheid voor schade door de eigen daad) en art BW (aansprakelijkheid voor de schade door de daad van een aangestelde) Beide vormen van aansprakelijkheid bestaan naast mekaar 8

9 7. Wie is aansprakelijk bij een ongeval? Aansprakelijkheid van de werknemer BIJ de uitvoering van de arbeidsovereenkomst Art. 18 arbeidsovereenkomstenwet: de werknemer is enkel aansprakelijk voor bedrog, zware schuld of lichte schuld als die eerder gewoonlijk dan toevallig voorkomt => Verkeersongeval tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst zonder bedrog, zware fout of gewoonlijke lichte fout: alleen de werkgever is aansprakelijk 7. Wie is aansprakelijk bij een ongeval? Opmerking: ruime interpretatie van uitvoering van de arbeidsovereenkomst (vb. verkeersagressie door de werknemer kan worden toegerekend aan de werkgever) 9

10 7. Wie is aansprakelijk bij een ongeval? Aansprakelijkheid van de werknemer BUITEN de uitvoering van de AO De werknemer geniet geen beperking van de aansprakelijkheid van art. 18 WAO Vb. ongeval in weekend, tijdens privétijd,... De werkgever zal niet aansprakelijk zijn; de werknemer riskeert wel aansprakelijk gesteld te worden, ongeacht of er sprake is van bedrog, zware fout of gewoonlijke lichte fout 8. Wie is aansprakelijk bij een verkeersovertreding door de werknemer? Strafrechtelijke aansprakelijkheid = persoonlijke aansprakelijkheid Maar: burgerlijke aansprakelijkheid van de werkgever voor de geldboete en de kosten (art. 67 Wegverkeerswet en 104 Sociaal Strafwetboek) Opmerking: geldboete inhouden op het loon? 10

11 9. Aansprakelijk bij een ongeval na een bedrijfsfeestje? Probleemstelling: werknemer rijdt dronken weg na een personeelsfeest en veroorzaakt een ongeval Strafrechtelijke aansprakelijkheid = persoonlijke aansprakelijkheid Vroeger: art. 99 ARAB (thans opgeheven) Tenzij bijzondere omstandigheden geen aansprakelijkheid van de werkgever 10. Grenzen van het privégebruik: belang van duidelijke afspraken Probleem: slechte of geen afspraken tussen werkgever en werknemer M.b.t. gebruik M.b.t. gebruikers M.b.t. keuze van de wagen M.b.t. kosten en onderhoud M.b.t. verkeersovertredingen en schadegevallen M.b.t. sancties M.b.t. intrekking en vervanging van de wagen M.b.t. einde van de arbeidsovereenkomst en teruggave 11

12 Einde Dirk Heylen advocaat-vennoot 12