Postelectoraal onderzoek 2014 EUROPESE VERKIEZINGEN 2014

Transcriptie

1 Directorate-General for Communication PUBLIC OPINION MONITORING UNIT Brussel, oktober 2014 Postelectoraal onderzoek 2014 EUROPESE VERKIEZINGEN 2014 BEKNOPTE SAMENVATTING Onderzoeksgebied: EU28 Bevolking: Europeanen in de kiesgerechtigde leeftijd (vanaf 18 jaar/vanaf 16 jaar in Oostenrijk) Methodologie: persoonlijke interviews (CAPI) Periode: 30 mei - 27 juni 2014, uitgevoerd door TNS Opinion INLEIDING... 3 I. PARTICIPATIE II. DE VERKIEZINGEN III. ONTHOUDING IV. HOUDING TEN OPZICHTE VAN EUROPA V. INTERESSE IN DE EUROPESE VERKIEZINGEN EN POLITIEK IN HET ALGEMEEN VI. INFORMATIE EN BLOOTSTELLING AAN EEN CAMPAGNE Afdeling analyse van de publieke opinie Jacques Nancy EPEurobarometer@europarl.europa.eu 1

2 Attentie Deze enquête werd verricht in het kader van het contract verkiezingsavond 2014 (op basis van traditionele persoonlijke interviews, net als bij de postelectorale enquête van 2009). De correctiecriteria bij deze enquête waren geslacht, leeftijd, woonplaats alsmede deelname aan de Europese verkiezingen en uitgebrachte stem. 2

3 INLEIDING Achtergrond Deze enquête werd meteen na de Europese verkiezingen van mei 2014 op het terrein door TNS Opinion verricht. Ze heeft tot doel beter inzicht te verkrijgen in de redenen waarom de Europese kiezers al dan niet aan deze stembusgang hebben deelgenomen. Zoals altijd bij dit soort enquêtes moet er rekening worden gehouden met de achtergrond, met name de nationale, Europese en internationale context in de periode dat de enquête wordt verricht. Zoals nu al zes jaar lang het geval is, wordt de Europese context van deze enquête van het Europees Parlement vooral bepaald door de gevolgen van de monetaire, financiële, economische en sociale crisis. Meer nog, in tegenstelling tot bij de Europese verkiezingen in 2009, is de politieke situatie in de EU de voorbije jaren gekenmerkt door belangrijke politieke veranderingen: De Europese Unie heeft er een lidstaat bij, namelijk Kroatië. Naar aanleiding van de innovaties in het Verdrag van Lissabon is het aantal leden van het Europees Parlement gezakt van 766 tot 751. Voor het eerst werd een kandidaat voor het voorzitterschap van de Europese Commissie voorgedragen door de Europese Raad, in het licht van de resultaten van de Europese verkiezingen. Het Europees Parlement heeft dankzij zijn nieuwe bevoegdheid op 15 juli 2014 Jean-Claude Juncker aan het hoofd van de Commissie verkozen. Bovendien moesten de burgers van verscheidene lidstaten ook op nationaal niveau gaan stemmen: er vonden gelijktijdige verkiezingen plaats in België (federale en regionale verkiezingen), in Litouwen (presidentiële verkiezing), in Griekenland (lokale verkiezing), in Duitsland (lokale verkiezingen), in Ierland (lokale verkiezingen), in Italië (provinciale en gemeenteraadsverkiezingen), in Malta (lokale verkiezingen) en in het Verenigd Koninkrijk (lokale verkiezingen). 3

4 DE BELANGRIJKSTE UITKOMSTEN 1. Participatie: De participatie aan de Europese verkiezingen van 2014 bedraagt 42,54 % (43 % in 2009). Achter dit Europese gemiddelde gaan belangrijke verschillen tussen de 28 lidstaten schuil, tot wel 76,5 procentpunten tussen België (89,6 %) en Slowakije (13,1 %). Bijgevolg stellen we vast dat de participatie aanzienlijk toenam in zeven landen, nagenoeg stabiel bleef in zes landen en een grote terugval kende in 15 andere landen (met name in de meeste landen die sinds 2004, 2007 en 2013 lid zijn van de EU). 2. De redenen voor het al dan niet gaan stemmen: De belangrijkste motieven van de burgers die naar de stembus zijn getrokken, zijn (zoals in 2009): om hun burgerplicht te vervullen, omdat ze altijd stemmen, om een politieke partij te steunen waarmee ze zich verbonden voelen. Deze "traditionele" redenen worden onmiddellijk gevolgd door de specifiek Europese redenen: om hun steun te betuigen aan de EU, omdat "u zich Europeaan of burger van de EU voelt", of "u de dingen in beweging kunt zetten wanneer u in de Europese verkiezingen uw stem uitbrengt". Naar aanleiding van de inwerkingtreding van de institutionele bepalingen van het Verdrag van Lissabon werd er een nieuw punt toegevoegd aan de lijst die werd voorgelegd aan de respondenten die op 25 mei 2014 gingen stemmen: "Om de keuze van voorzitter van de Europese Commissie mee te bepalen". Van de 3 antwoorden die kiezers konden opgeven als reden om te gaan stemmen, koos gemiddeld 5 % dit punt. Het is interessant om vast te stellen dat dit cijfer in drie landen de grens van 10 % bereikte of overschreed: in Oostenrijk (12 %), Duitsland (10 %) en Luxemburg (10 %). Uit de meest door de niet-kiezers geciteerde redenen blijkt, zoals in 2009, een gebrek aan vertrouwen in en belangstelling voor de politiek in het algemeen: "gebrek aan vertrouwen in of ontevreden over politiek in het algemeen", "niet geïnteresseerd in politiek", "stemmen heeft geen nut of stemmen verandert niets". Er moet worden benadrukt dat de redenen voor het niet gaan stemmen die te maken hebben met een zekere terughoudendheid ten aanzien van de EU, niet tot de meest gekozen antwoorden behoren: gebrek aan interesse in Europese aangelegenheden, ontevredenheid met het EP, gebrek aan kennis over de EU, tegen de EU zijn en gebrek aan een publiek debat. 4

5 3. Zaken die aanleiding gaven tot de stem: Voor de burgers die tijdens de Europese verkiezingen naar de stembus trokken, was de werkloosheid de belangrijkste aanleiding voor hun stem. Volgens de burgers is de tweede belangrijkste aanleiding de economische groei. Het thema immigratie, dat op de derde plaats komt, kent een aanzienlijke stijging in de EU ten opzichte van De houding ten opzichte van de Europese Unie: Het lidmaatschap in de EU wordt door een absolute meerderheid van de respondenten gezien als een "goede zaak". Een grote meerderheid van zowel stemmende als niet-stemmende Europeanen blijft verbondenheid voelen ten aanzien van de Unie. Bovendien voelt een absolute meerderheid van de Europeanen zich nog steeds "burger van de EU", hoewel dit gevoel beduidend afneemt in de landen die het zwaarst door de crisis werden getroffen. We stellen daarentegen vast dat de meeste Europeanen van mening zijn dat het Europees Parlement geen rekening houdt met hun belangen, wat een stijging betekent ten opzichte van Het vertrouwen van de burgers in de instellingen van de EU wordt aangetast. Zo neemt het in 15 lidstaten af ten opzichte van Vooral in landen die zwaar getroffen zijn door de crisis, zoals Griekenland, Spanje, Italië, Portugal en ook Frankrijk. 5. Interesse voor de Europese verkiezingen: Een absolute meerderheid van de respondenten meent dat ze "de nodige informatie voorhanden had" om te kunnen kiezen op wie ze zou stemmen. 5

6 6. Herinnering media-aandacht: Zoals in 2009 werd de Europeanen gevraagd of ze zich iets konden herinneren van de "informatiecampagne om burgers aan te sporen om te gaan stemmen". Dit was het geval bij meer dan zes Europeanen op tien. Achter dit Europese gemiddelde gaan echter belangrijke internationale verschillen schuil. Zo merken we bij deze vraag een kloof tot wel 45 procentpunten tussen de 28 landen van de EU (tussen Zweden: 89 % en België: 44 %). 7. Sociaaldemografische tendensen: U vindt als bijlage bij deze samenvatting een gedetailleerde sociaaldemografische analyse van een aantal vragen van de enquête. Enkele van de belangrijkste tendensen zijn: De kloof tussen mannen en vrouwen die gaan stemmen, wordt dieper en bereikt 4 procentpunten. In 2009 was dit nog 2 procentpunten. Zoals in 2009 zijn de kaderleden, directeurs en zelfstandigen het meest naar de stembus gegaan. We merken echter op dat de opkomst bij studenten en werklozen is toegenomen. Hoewel zij zich het meest positief uitlaten over de EU, zijn het opnieuw de jongeren (18-24) die zich het meest van stemmen hebben onthouden. Vooral vrouwen, lager opgeleide personen en huisvrouwen/-mannen herinneren zich het minst van de informatiecampagne om burgers aan te sporen te gaan stemmen. 6

7 I. DEELNAME A. Op het niveau van de EU28 stabiliseert de deelname aan de verkiezingen Uiteindelijk bedraagt het percentage voor deelname aan de Europese verkiezingen van ,54 %. B. Op het niveau van de lidstaten is de deelname sterk verschillend 1 Het verschil tussen het land waar de deelname het grootst is (België 89,6 %, stemplicht en gelijktijdige parlementsverkiezingen) en het land waar de deelname het kleinst is (Slowakije 13,1 %) bedraagt 76,5 procentpunten. C. Nationale evoluties in de deelname 2 We stellen vast dat de deelname in zeven landen aanzienlijk is toegenomen ten opzichte van 2009: in Litouwen (47,3 %, +26,3), Griekenland (60 %, +7,4), Zweden (51,1 %, +5,6), Duitsland (48,1 %, +4,8), Roemenië (32,4 %, +4,7), Kroatië (25,24 %, +4,4 3 ) en Frankrijk (42,4 %, +1,8). De deelname is stabiel (+/- 1 punt) in zes lidstaten: in België, Oostenrijk, Finland, Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Polen. De deelname neemt in de andere lidstaten af, met de grootste daling in Letland, met -23,5 punten (tot 30,2 %). 1 In België, Luxemburg, Griekenland en Cyprus is er stemplicht. 2 Op het ogenblik dat de berekeningen werden verricht, waren de cijfers voor Finland en het Verenigd Koninkrijk nog niet definitief. 3 In het geval van Kroatië gaat het om een vergelijking met

8 II. PROFIEL VAN DE STEMMERS A. De stemmers beslissen later dan in 2009 om te gaan stemmen Het moment waarop men beslist om te gaan stemmen, ligt dicht bij de verkiezingsdag. Het merendeel (45 %) van de stemmers verklaart dat ze altijd op deze manier hebben gestemd. Toch kent dit antwoord een daling met 5 punten (50 % in 2009) in het voordeel van een datum die dichter bij de verkiezingsdag ligt. We merken immers een lichte stijging op van stemmers die verklaren dat ze in de maanden vóór de verkiezingsdag (23 %, +2), in de weken (14 %, +1), in de dagen (10 %, +1), of op de dag zelf (7 %, +1) beslissen om te gaan stemmen. Nationaal gezien: Stemmers die enkele maanden of enkele weken vóór de verkiezingen beslissen om te gaan stemmen, komen het vaakst uit Griekenland (48 %), Italië (47 %), Ierland en Zweden (beide 43 %). Stemmers die enkele dagen vóór de verkiezingen beslissen, komen het vaakst uit Tsjechië (19 %), Denemarken en Nederland (beide 18 %), en Zweden (17 %). B. Redenen om te stemmen De rangorde van de opgegeven beweegredenen blijft dezelfde als in De redenen die het vaakst door stemmers werden vermeld, zijn "dit is uw plicht als burger" (41 %, -6) en "u stemt altijd" (41 %, +1). Daarna volgt "om de politieke partij te steunen waar u zich mee verbonden voelt" (22, -2 %). Vervolgens komen drie louter Europese redenen, namelijk: "u bent pro-europees" (14 %, -2); "u voelt zich Europeaan" (13 %, =); "u kunt een verschil maken door tijdens de Europese verkiezingen te stemmen" (12 %, -7). Bij de daarop volgende antwoorden zijn er drie belangrijke veranderingen merkbaar: "om zaken te veranderen" neemt als beweegreden om te stemmen af (12 %, - 7), terwijl de redenen die verband houden met het "uiten van afkeuring ten aanzien van de EU" (7 %, +5) en met het "uiten van afkeuring ten aanzien van de nationale overheid" (10 %, +5) toenemen. 8

9 C. Zaken die aanleiding geven voor de stem Tegen de achtergrond van de huidige crisis vormt de werkloosheid (45 %, +8) de grootste aanleiding om te gaan stemmen. De economische groei komt op de tweede plaats (40 %, -1). Er dient te worden opgemerkt dat beide zaken ook in 2009 in de rangorde bovenaan kwamen, maar dat ze van plaats zijn verwisseld ten opzichte van Immigratie (23 %, +7) neemt sterk toe ten opzichte van Toekomst van de pensioenen blijft stabiel op 22 %. De rol van de EU op het internationale toneel kent een lichte daling (20 %, -2). Opmerkelijk is dat de antwoorden in verband met de gemeenschappelijke munt met 5 procentpunten toenemen tot 17 %. De antwoorden die het meest achteruitgaan ten opzichte van 2009 zijn terrorisme (7 %, - 4) en de strijd tegen klimaatverandering (12 %, - 4). Nationaal gezien: De werkloosheid wordt het vaakst vermeld in Griekenland (73 %, +13), Cyprus (67 %, +28), Spanje (66 %, +1) en Italië (65 %, +29), oftewel de landen die het zwaarst onder de crisis te lijden hadden. De economische groei wordt het vaakst genoemd in Portugal (55 %, +12), Letland (50 %, -7) en Litouwen (49 %, -5). Immigratie neemt als aanleiding om te gaan stemmen in 19 lidstaten toe en kent in sommige lidstaten zelfs een verdubbeling, bv. in het Verenigd Koninkrijk (42 %, +21 procentpunten ten opzichte van 2009) en Frankrijk (21 %, +11). 9

10 III. PROFIEL VAN DE NIET-STEMMERS Uiteindelijk bedraagt het percentage onthoudingen bij de Europese verkiezingen van ,46 %. A. Het profiel van de niet-stemmers wordt bevestigd ten opzichte van 2009 Uit deze analyse blijkt dat bijna een op de vijf niet-stemmers op de dag zelf van de verkiezingen heeft besloten om zich te onthouden. Om de resultaten voor deze vraag te kunnen analyseren, hebben we de classificatie gebruikt die uit een na de verkiezingen van 2009 verrichte desk research naar voren kwam. Uit een vergelijking met 2009 blijkt dat het profiel van de niet-stemmers weinig verschillen vertoont. 1. De onvoorwaardelijke niet-stemmers Zij stemmen nooit. Zij vertegenwoordigen 24 % van de niet-stemmers en hun aantal is met 2 procentpunten toegenomen ten opzichte van De bewuste niet-stemmers Het gaat hier om personen die in de maanden (18 %, zoals in 2009) of in de weken (13 %, -2) vóór de verkiezingsdag hebben besloten om zich te onthouden. Zij vormen in totaal 31 % van de niet-stemmers (-2). 3. De impulsieve niet-stemmers Zij vertegenwoordigen in totaal 34 % van de niet-stemmers: zij die in de dagen(15 %, -1) vóór de verkiezingsdag beslissen om niet te gaan stemmen of op de dag van de verkiezingen zelf (19 %, +3). 4. De ongespecificeerde niet-stemmers Deze niet-stemmers, goed voor 11 % (-2) van alle stemonthouders, weten niet precies wanneer ze hebben besloten om niet te gaan stemmen bij de Europese verkiezingen. Dit cijfer ligt 2 procentpunten lager dan in Nationaal gezien: De impulsieve niet-stemmers zijn het talrijkst in Denemarken (57 %, +15), Nederland (56 %, +12) en Zweden (43 %, -1). Opmerkelijk is dat in het Verenigd Koninkrijk de ongespecificeerde nietstemmers het talrijkst zijn (23 %, +6). 10

11 B. Redenen om niet te gaan stemmen Hoewel "geen vertrouwen in de politiek in het algemeen", net zoals in 2009, het vaakst als reden wordt aangehaald door de niet-stemmers, neemt dit antwoord af (23 %, -5). Nationaal gezien wordt dit antwoord het vaakst gegeven in Cyprus (56 %, +12), Spanje (41 %, +17) en Bulgarije (38 %, -7). Omgekeerd wordt het heel weinig gegeven in Denemarken (7 %), België (8 %) en Luxemburg (9 %). De tweede meest voorkomende reden is geen interesse in politiek, met 19 % (+2). Nationaal gezien wordt dit antwoord het vaakst gegeven in Hongarije (32 %, +3), Spanje (30 %, +4) en Portugal (27 %, +4). Daarna volgt "mijn stem heeft geen invloed/verandert niets" (14 %, -3). Op nationaal niveau zien we dat "mijn stem heeft geen invloed" het vaakst wordt genoemd in Bulgarije (29 %, -2), Cyprus (25 %, +4) en Letland (22 %, -16). Omgekeerd wordt het heel weinig genoemd in Denemarken en het Verenigd Koninkrijk (beide 6 %), en in Ierland (8 %). Het is belangrijk op te merken dat de reden in verband met het gebrek aan kennis over de EU, het EP of de EP-verkiezingen pas op de 9e plaats komt met 7 % (-3). Nationaal gezien komt dit antwoord het vaakst voor in Zweden (22 %) en Nederland (15 %). 11

12 IV. HOUDING VAN DE EUROPEANEN TEGENOVER DE VERKIEZINGEN 1. Lidmaatschap in de EU Deze vraag in verband met het EU-lidmaatschap komt niet voor in de postelectorale enquête van De vergelijking gebeurde op basis van verschillende sinds de lente van 2009 uitgevoerde Eurobarometer-enquêtes. De antwoorden bevestigen dat het gevoel van lidmaatschap stabiel blijft: een absolute meerderheid van de respondenten vindt dat het EU-lidmaatschap een "goede zaak" is (51 %). Er zijn echter verschillen tussen stemmers en niet-stemmers: 63 % van de stemmers denkt dat het EU-lidmaatschap een "goede zaak" is tegenover 42 % van de niet-stemmers. Er dient te worden opgemerkt dat 29 % van de Europeanen vindt dat het EUlidmaatschap "noch een goede noch een slechte zaak is": dit is 22 % bij de stemmers en 34 % bij de niet-stemmers. Nationaal gezien: Het EU-lidmaatschap wordt het meest als een "goede zaak" gezien in Luxemburg (78 %), België (69 %) en Malta (68 %). Het tegenovergestelde is waar voor Tsjechië (27 %), Italië (35 %) en Cyprus (37 %). 2. Verbondenheid met uw land, met Europa Negen op tien respondenten voelt zich verbonden met het eigen land (90 %, -1 ten opzichte van 2009). Terzelfder tijd voelt 62 % (-2) van hen zich verbonden met Europa. Het is belangrijk te vermelden dat zowel de stemmers als de niet-stemmers zich in meerderheid met Europa verbonden voelen, hoewel de percentages vrij verschillend zijn (respectievelijk 72 % en 56 %). 12

13 Nationaal gezien: De landen waar het gevoel van verbondenheid met Europa het kleinst is, zijn Griekenland (41 %, -12), Cyprus (41 %, -15) en Italië (45 %, -14). Het Verenigd Koninkrijk (47 %) behoort ook tot de landen waar het gevoel van verbondenheid met Europa het kleinst is. Toch merken we hier een stijging van 13 procentpunten ten opzichte van Gevoel van burgerschap van de EU 63 % (-1) van de respondenten voelt zich "burger van de EU". Dit gevoel komt in meerderheid voor bij zowel de stemmers als de niet-stemmers, hoewel de percentages sterk uit elkaar liggen (respectievelijk 72 % en 56 %). Nationaal gezien: In 24 lidstaten voelt een absolute meerderheid van de respondenten zich "burger van de EU". Ook hier is de daling het grootst in de landen die het zwaarst door de crisis zijn getroffen: Cyprus (52 %, -19), Griekenland (46 %, -17) en Italië (45 %, -16). 4. Vertrouwen in de instellingen van de EU Bij deze vraag in verband met het vertrouwen stellen we dezelfde dalende tendens vast als bij de Eurobarometers van de afgelopen jaren. Zo zegt 43 % dat ze vertrouwen heeft in de instellingen. In de postelectorale enquête van 2009 was dit nog 50 %. Het blijk van vertrouwen bedraagt 55 % bij de stemmers tegenover 35 % bij de niet-stemmers. 52 % (+12) van de Europese burgers heeft geen vertrouwen in de Europese instellingen. Nationaal gezien: Het vertrouwen in de Europese instellingen neemt in 15 lidstaten op 27 4 af ten opzichte van De daling van het vertrouwen is bijzonder groot in enkele van 4 In 2009 was Kroatië nog geen lid van de Europese Unie. 13

14 de landen die het zwaarst door de crisis zijn getroffen: in Italië (35 %, -25), Portugal (34 %, -24), Spanje (38 %, -21), Cyprus (48 %, -18), Griekenland (39 %, -12) en Frankrijk (36 %, -10). Het is interessant om op te merken dat een aanzienlijk percentage van burgers antwoordt dit niet te weten in Polen (13 %), het Verenigd Koninkrijk (10 %) en Estland (9 %). 5. Het Europees Parlement houdt rekening met de zorgen van de Europese burgers De zorgen van de burgers, die ongetwijfeld zijn toegenomen door de crisis, zijn zo groot dat uit de antwoorden blijkt dat ze een weerslag hebben op de instellingen. 54 % van de respondenten vindt dat het Europees Parlement geen "rekening houdt met de zorgen van de Europese burgers". In 2009 was dit amper 41 %. De stemmers vinden met 47 % dat het Europees Parlement geen rekening houdt met hun zorgen. De niet-stemmers zijn met 59 % om dit te denken. Daarentegen vindt 38 % van de respondenten dat het Europees Parlement wel rekening houdt met hun zorgen: 48 % bij de stemmers, 31 % bij de niet-stemmers. Nationaal gezien: Het gevoel dat het Europees Parlement rekening houdt met de zorgen van de burgers neemt af in 19 lidstaten. In tegenstelling tot in 2009 is die daling het grootst in Spanje (27 %, -26), Cyprus (35 %, -25) en Slowakije (35 %, -22). Het gevoel neemt toe in 8 lidstaten, met name in Malta (63 %, +5), Duitsland (48 %, +5) en Bulgarije (39 %, +4). 14

15 V. INTERESSE VOOR DE POLITIEK IN HET ALGEMEEN Op dit moment verklaart een absolute meerderheid van de EU-burgers dat ze niet "in politiek geïnteresseerd is" (54 %), maar de enorme verschillen tussen de lidstaten onderling lopen op tot 43 procentpunten. Toch moet er worden opgemerkt dat dit gebrek aan interesse bij de stemmers 37 % bedraagt tegenover 68 % bij de niet-stemmers. Nationaal gezien: De desinteresse voor de politiek is het grootst in Kroatië (75 %), Tsjechië en Portugal (beide 71 %), alsook in Roemenië (70 %). Ze is minder uitgesproken in Denemarken (32 %), Luxemburg en Duitsland (beide 33 %). 15

16 VI. INFORMATIE EN HERINNERING AAN CAMPAGNE A. Voldoende informatie om te stemmen 57 % (+4) van de Europese burgers vindt dat ze "de nodige informatie voorhanden had" om te kunnen kiezen op wie ze tijdens de Europese verkiezingen zou gaan stemmen. Dit geldt voor 75 % van de stemmers en 44 % van de niet-stemmers. Nationaal gezien: In 26 van de 28 landen heeft een absolute meerderheid van de burgers verklaard over de nodige informatie te beschikken om te kunnen stemmen. Er is sprake van een positieve evolutie in 16 landen, waaronder in de eerste plaats Bulgarije (65 %, +16), Litouwen (71 %, +14) en het Verenigd Koninkrijk (55 %, +13). Slechts in twee landen vindt een absolute meerderheid dat ze niet over de nodige informatie beschikt: in Portugal (54 %, +4) en Tsjechië (53 %, +5). B. Herinnering aan campagne Op de vraag of ze zich iets kunnen herinneren van "de informatiecampagne om burgers aan te sporen om te gaan stemmen" tijdens de Europese verkiezingen, antwoordde 65 % (-2) van de respondenten "ja". Dit antwoord behaalt een absolute meerderheid bij zowel de stemmers (73 %) als de niet-stemmers (58 %). Nationaal gezien: Achter dit Europese gemiddelde gaan echter aanzienlijke nationale verschillen schuil. Zo wordt er voor deze vraag een kloof van 45 procentpunten vastgesteld tussen het eerste land, Zweden (met 89 %) en het laatste, België (met 44 %). 16

17 17

18 I. PARTICIPATIE 1. Participatie 1) Europees gemiddelde Opkomst bij de Europese verkiezingen (%EU) 18

19 2) Nationale resultaten Opkomst bij de Europese verkiezingen van 22 tot 25 mei 2014 in de 28 lidstaten 19

20 3) Nationale ontwikkelingen Opkomst bij de Europese verkiezingen van 22 tot 25 mei 2014 in de 28 lidstaten - Vergelijking met de vorige verkiezingen (%) De resultaten van de vorige Europese verkiezingen in Kroatië zijn voor

21 II. DE VERKIEZINGEN 1. Het moment waarop men beslist om te gaan stemmen 1) Europees gemiddelde Basis : respondenten die hebben gestemd 21

22 Basis : respondenten die hebben gestemd 22

23 2) Nationale resultaten Basis : respondenten die hebben gestemd 23

24 3) Nationale ontwikkelingen Basis : respondenten die hebben gestemd 24

25 2. De redenen om te gaan stemmen 1) Europees gemiddelde Basis : respondenten die hebben gestemd 25

26 2) Nationale resultaten Basis : respondenten die hebben gestemd 26

27 3) Nationale ontwikkelingen Basis : respondenten die hebben gestemd 27

28 3. Wat staat er op het spel bij deze verkiezingen 1) Europees gemiddelde Basis : respondenten die hebben gestemd 28

29 2) Nationale resultaten Basis : respondenten die hebben gestemd 29

30 3) Nationale ontwikkelingen Basis : respondenten die hebben gestemd 30

31 III. ONTHOUDING 1. Het moment waarop men beslist om zich te onthouden 1) Europees gemiddelde Basis : respondenten die niet hebben gestemd 31

32 Basis : respondenten die niet hebben gestemd 32

33 2) Nationale resultaten Basis : respondenten die niet hebben gestemd 33

34 3) Nationale ontwikkelingen Basis : respondenten die niet hebben gestemd 34

35 2. De redenen voor onthouding 1) Europees gemiddelde Basis : respondenten die niet hebben gestemd 35

36 2) Nationale resultaten Basis : respondenten die niet hebben gestemd 36

37 3) Nationale ontwikkelingen Basis : respondenten die niet hebben gestemd 37

38 IV. HOUDING TEN OPZICHTE VAN EUROPA 1. Lidmaatschap van de EU: een goede of een slechte zaak? 1) Europees gemiddelde 38

39 2) Kiezers / Onthouders bij de Europese verkiezingen 39

40 3) Nationale resultaten 40

41 41

42 2. Gehechtheid aan Europa 1) Europees gemiddelde 42

43 2) Kiezers / Onthouders bij de Europese verkiezingen 43

44 3) Nationale resultaten 44

45 4) Nationale ontwikkelingen 45

46 3. Gehechtheid aan het land 1) Europees gemiddelde 46

47 2) Kiezers / Onthouders bij de Europese verkiezingen 47

48 3) Nationale resultaten 48

49 4) Nationale ontwikkelingen 49

50 4. Het gevoel een Europese burger te zijn 1) Europees gemiddelde 50

51 2) Kiezers / Onthouders bij de Europese verkiezingen 51

52 3) Nationale resultaten 52

53 4) Nationale ontwikkelingen 53

54 5. Vertrouwen in de Europese instellingen 1) Europees gemiddelde 54

55 2) Kiezers / Onthouders bij de Europese verkiezingen 55

56 3) Nationale resultaten 56

57 4) Nationale ontwikkelingen 57

58 6. De mate waarin het Europees Parlement rekening houdt met de bekommernissen van de Europese burgers 1) Europees gemiddelde 58

59 2) Kiezers / Onthouders bij de Europese verkiezingen 59

60 3) Nationale resultaten 60

61 61

62 4) Nationale ontwikkelingen 62

63 V. INTERESSE IN DE EUROPESE VERKIEZINGEN EN POLITIEK IN HET ALGEMEEN 1. Interesse in politiek 1) Europees gemiddelde 63

64 2) Kiezers / Onthouders bij de Europese verkiezingen 64

65 3) Nationale resultaten 65

66 4) Nationale ontwikkelingen 66

67 2. Het belang van te weten welke kandidaten als MEP werden verkozen 1) Europees gemiddelde 67

68 2) Kiezers / Onthouders bij de Europese verkiezingen 68

69 3) Nationale resultaten 69

70 4) Nationale ontwikkelingen 70

71 3. Het belang van te weten van welke politieke partij de meeste parlementsleden zijn verkozen in de Europese verkiezingen 1) Europees gemiddelde 71

72 2) Kiezers / Onthouders bij de Europese verkiezingen 72

73 3) Nationale resultaten 73

74 4) Nationale ontwikkelingen 74

75 VI. INFORMATIE EN BLOOTSTELLING AAN EEN CAMPAGNE 1. Mate waarin men geïnformeerd is vóór de dag van de verkiezingen 1) Europees gemiddelde 75

76 2) Kiezers / Onthouders bij de Europese verkiezingen 76

77 3) Nationale resultaten 77

78 4) Nationale ontwikkelingen 78

79 2. Herinnering van een campagne die mensen aanzet om te gaan stemmen 1) Europees gemiddelde 79

80 2) Kiezers / Onthouders bij de Europese verkiezingen 80

81 3) Nationale resultaten 81

82 4) Nationale ontwikkelingen 82